Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 28, 10 Iulai 1903 — Page 3
This text was transcribed by: | Debbie Tom |
This work is dedicated to: | Jackie Ching-Armstrong |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKA, IULAI 11, 1903 EKOLU
HOOLAHA KUMAU
Ko Hui Banako Hoohu
Malama Dala o Hawaii
(KAUPALENAIA.)
Hana i hoahuia $250,000.00
Presidena Kikila Baraunu
Hope Peresidena W. P. Robikana
Puuku W. G. Cooper
Keena Hana Nui:
Alanui Papu, kokoke i Alanui Kalepa
Keena Lala ma Hilo, Hawaii.
E lawelawe ana i ka
Oihana Banako Hoahu Dala
ma Hono'ulu a me Hilo
E laweia mai no na huina hoahu me ka haawila o na ukupanee no na hoahu makahiki ma ka huina o 4 1/2 pa keneta no ka makahiki. E loaa no na Rula a me na hooponopono ana ke ninau ae ma ke Keena Hoahu
2828-1yr.
KAUKA T. MITAMURA
Alanui Kukui Oioli Helu 68, Honolulu Na Hora Hana:
Hora 8 a 10 kakahiaka; hora 1 a 3 ame hora 6 a 7:30 p. m. Sabati: Hora 6 a 8 p. m.
Telepone White 152 P.O. Box 842.
LEWERS & COOKE
LOI A ME KUKE, Kaupalenaia
Na Mea Hookomo mai a Kuai aku i na
LAKO HANA HALE
O Kela ame Kena Ano.
Malaila e loaa ai na mea malalo iho
NA PAPA N. W. , NA PAPA HOLE PILI HALE, NA PUKA, NA OLEPELEPE AME NA PONO PUKA ANIANI. NA HUI, AME NA MEA PILI I KA OIHANA KAMANA, NA PONO PENA.
NA PENA LIKE OLE AME NA HULU PENA, NA ANIANI, NA PEPA HALE, PALE PUKA ANIANI MOENA, ETC.
O na kauoha pono hale apua loa e hiki mai ana ia makou e hooko koke ia no me ka eleu ame na KUMUKUAI HAAHAA LOA.
LEWERS & COOKE
He Huaale Maikai
Aole he like o na
"Huaale a Ayers"
me na huaale e ae no ka mea he mau huaale kokua keia ka hana a na naau, a he laau hoomaha maikai loa hoi. Ina he paa kou hanalepo o na "HUAALE A AYERS" ka laau e hemo maikai ai, a e hemo maikai mau ana hoi mahope aku oia manawa.
Aole loa he hiki i kekahi kanaka ke Olelo ae he maikai kona ola kino ina aole he hemo o kona hanalepo he hookahi manawa o ka la, a oi aku paha. Ina i maopopo keia kanawai o ke ola i na kanaka apau, aole loa e like ka nui o ka poe ma'i me ka mea e ike ia nei i keia mau la.
Ua hana ia owaho me ke kopaa he maikai loa ka lawe ana.
Aole mau Huaale i oi ae ka maikai manua o na "Huaale a Ayers"
Hoomakaukau ia e Kauka J. C. Ayer & Company, Lowell , Mass. U. S. A. E loaa no keia mau Huaale ma ka Hale Kuai Laau o Hollister, alanui Papu.
$50,000 no ke Kula o Punahou
@ ka Poaha o keia pule iho nei i @ ai ai ka lohe i na kahu o ke Ku@ Nui o Oahu ma Punahou e haawi @ o Charles R. Bihopa no ke Ku-@ huina dala i hiki aku i ke kanaka @ tausani. O Mr. Bihopa ka Hope Peresidena o ka Banako o Kaleponi a @ hauoli na kahu o ke kula i ka loaa @mai o keia lohe kokua mai ka lima @ Mr. Bihopa, a o kekahi no hoi, @ka haawi nui hookahi keia i ike ole @mai mua mai a hiki i keia wa, a aole @ hoi keia o ka Bihopa haawi mua.
I keia manawa, aohe i hooholo pono @ heaha aku ana la na mea e hooliloia aku ana keia dala, eia nae, ke manaoia nei e hookomoia aku ana keia huina ma ka waihona o na hana laula o ke kula. Ua hiki mai keia huina dala i ka wa kupono no ka hoomaka ana o na hana o ke kula i keia kau ae, a ua hoomaopopoia iho e nui ana na pomaikai e hiki mai ana mamuli o keia haawina kokua.
KA MOOLELO KAAO O
LAIEIKAWAI
KA HIWAHIWA A O PALIULI,KA WAHINE
O KA LIULA.
MOKUNA II.
Holo ka Makaula i Molokai, pae ma Haleolona- Hiki ka Makaula i Waialala-Hunaia o Laieikawai ma Malelewaa-Hiki ka Makaula i Waikolu-Moeuhane o Laieikawai-Haalele laua ia Malelewa, hiki laua ma Kalaeloa-loaa ia laua ke kanaka mea waa, kamailio me ka mea waa-Hele ka mea waa e kukala hele ia Laieikawai ia Molokai a puni-Loaa ka mea waa i ka Makaula.
I ka manawa nae a Laieikawai i hoike ai i kona mau maka mai kona hunaia ana e kona kupunawahine, luliluli ae la ke poo o ke kupunawahine, aole e hoike kana moopana iaia iho, no ka mea, e lilo auanei ka nani o kana moopuna i mea pakuwa wale.
I ka mamawa nae a Laieikawai i wehe ae ai i kona mau maka, ike aku la ka mea waa i ka oi kelakela o ko Laieikawai helehelena mamua o na kaikamahine kaukaualii o Molokai apuni, ame Lanai. Aia hoi, ua hookuiia mai ka mea waa e kona iini nui no kana mea e ike nei.
A no keia mea, noi aku la ka mea waa i ke kupunawahine, me ka olelo aku, "E kuu loa ae oe i na maka o ko moopuna mai kona hoopulouia ana, no ka mea, ke ike nei wau ua oi aku ka maikai o kau milimili, mamua o na kaikamahine kaukaualii o Molokai nei ame Lanai."
I mai la ke kupunawahine, "Aole e hiki ia'u ke wehe ae iaia, no ka mea, o kona makemake no ka huna iaia iho."
A no keia olelo a Waka i ka mea waa mamuli o kana noi, alaila, hoike pau loa ae la o Laieikawai iaia mai kona hunaia ana, no ka mea, ua lohe aku la o Laieikawai i ka olelo a kona kupunawahine, o Laieikawai no ka makamake e huna iaia; aka, ua makemake ole kela e huna.
A no ka ike maopopo loa ana aku o ka mea waa ia Laieikawai, alaila, he nuhou ia i ka mea waa. Alaila, kupu ae la ka manao ano e iloko ona, e hele e hookaulana ia Molokai apuni, no keia mea ana e iini nei.
Alaila, olelo aku la ua mea waa nei ia Laieikawai ma. "Auhea olua, e noho olua i ka hale nei, na olua na mea apau oloko, aole kekahi mea e koe o kahale nei ia olua, o olua maloko a mawaho o keia wahi."
A no ka hoopuka ana o ka mea waa i keia olelo, alaila, olelo aku la o Laieikawai, "E ke kamaaina o mana, e hele loa ana anei oe? No ka mea, ke ike lea nei maua i kou kauoha honua ana, me he mea la e hele loa ana oe?"
I aku la ke kamaaina, "E ke kaikamahine, aole pela, aole au e haalele ana ia olua; aka, i manao ae nei au e huli i kokoolua no'u e hoe aku ai ia olua a pae i Lanai."
A no keia olelo a ka mea waa, i aku la o Waka i ke kamaaina o laua nei. "Ina o ke kumu ia o kou hele ana i kauoha honua ai oe i na mea apau o kou hale ia maua; alaila, ke i aku nei wau, he hiki ia maua ke kokua ia oe ma ka hoe ana."
A ike ka mea waa he mea kaumaha keia olelo a Waka imua ona.
Olelo aku la oia imua o na malihini, "Aole o'u manao e hoounauna aku ia olua e kokua mai ia'u ma ka hoe pu ana i ka waa, no ka mea, he mea nui olua na'u."
Aka, aole pela ka manao o ka mea waa e huli i kokoolua hoe waa pu me ia, no ka mea, ua hooholo mua oia i kana olelo hooholo iloko ona, e hele e kukala aku ia Laieikawai apuni o Molokai.
A pau ke kamailio ana a lakou i keia mau olelo, haalele iho la ka mea waa ia laua nei, a hele aku la e like me ka olelo hooholo mua iloko ona.
Ia hele ana, ma Kaluaaha kona hiki mua ana, a moe aku oia i Halawa, a ma keia hele ana a ia nei, ua kukala aku oia i ka maikai o Laieikawai e like me kona manao paa.
A ma kekahi la ae, i ke kakahiaka nui, loaa iaia ka waa e holo ana i Kalaupapa, kau aku la oia maluna o ka waa, hiki mua oia i Pelekunu, ame Wailau, a mahope hiki i Waikolu kahi a ka Makaula e noho ana.
Iaia nae i hiki aku ai i Waikoulu, ua hala mua aku ua Makaula nei i Kalaupapa, aka, o ka hana mau a ua wahi kanaka nei, ke kukala hele no Laieikawai.
A hiki keia i Kalaupapa, aia hoi, he aha mokomoko e akoakoa ana, ku aku la oia mawaho o ka aha, a kahea aku la me ka leo nui, "E ka hu, e namakaainana, e ka lopakuakea, lopahoopiliwale, e na'lii na Kahuna, na kilo, na aialo, ua ike au i na mea apau ma keia hele ana mai nei a'u, ua ike i na mea nui, na mea liilii, na kane, na wahine, na kaukaualii kane, na kaukaualii wahine, ka niaupio, ke ohi, aole wau i ike i kekahi oi o lakou e like me ka'u mea i ike ai, a ke olelo nei au, oia ka oi mamua o na kaikamahine kaukaualii o Molokai nei apuni, ame keia aha no hoi."
Ia manawa nae a ia nei e kahea nei, aole i lohe pono mai ka aha, no ka mea, ua uhiia kona leo e ka haukamumu leo o ka aha, ame ka nene no ka hoouka kaua.
A no ko ia nei manao i lohe ponoia mai kana olelo, oi pono loa aku la ia iwaena o ke anaina, ku iho la oia imua o ka aha, a kuehu ae la oia i ka lepo o kona aahu, a hai hou ae la i ka olelo ana i olelo mua ai.
Iloko o keia manawa, lohe pono loa aku la ke Alii nui o Molokai i keia leo, alaila hooki ae la ke alii i ka aha, i loheia aku ai ka olelo a keia kanaka malihini e kuhea nei; no ka mea, iloko o ko ke alii ike ana aku i ua wahi kanaka nei, ua hoopihaia kona mau maka i ka olioli, me ke ano pihoihoi.
Kaheaia aku la ua wahi kanaka nei mamuli o ke kauoha a ke alii, a hele mai la imua o ke alii, a ninau aku la., "Heaha ka mea e nui nei kou leo imua o ka aha me ka maka olioli?"
Alaila, hai mai la kela i ke kumu o kona kahea ana, ame kona olioli imua o ke alii. "Ma ke kakahiaka nui o ka la i nehinei, e lawelawe ana wau i ka waa no ka manao e holo i Lanai, hoea mai ana keia wahine me ke kaikamahine, aole nae au i ike lea i ke ano o ua kaikamahine la. Aka iloko o ko maua wa kamailio, hoopuka mai la ke kaikamahine i kona mau maka mai kona hunaia ana, aia hoi, ike aku la wau he kaikamahine maikai, i oi aku mamua o na kaikamahine alii o Molokai nei."
A lohe ke alii i keia olelo ninau aku la, "Ina ua like kona maikai me kuu kaikamahine nei la, alaila, ua nani io."
A no keia ninau a ke alii, noi aku la ua wahi kanaka nei e hoikeia mai ke kaikamahine alii imua ona, a laweia mai la o Kaulaailehua ke kaikamahine a ke alii.
I aku la ua wahi kanaka nei, "E ke alii! oia nei la, eha kikoo i koe o ko ia la maikai iaia nei, alaila. like aku me kela."
I mai la ke alii, "E! nani io aku la, ke hoole ae nei oe i ka makou maikai e ike nei, no ka mea, o ko Molokai oi no keia."
Alaila, olelo aku la kahi kanaka i ke alii me ka wiwoole, "No ko'u ike i ka maikai, ko'u mea no ia i olelo kaena ai."
Ia manawa a kahi kanaka e kamailio ana me ke alii, e noho ana ka Makaula ia manawa e hoolohe ana i ke ano o ke kamailio ana, aka, ua haupu honua ae ka Makaula, me he mea la o kana mea e ukali nei.
A no keia mea, neenee loa aku la ka Makaula a kokoke, paa aku la ma ka lima o kahi kanaka, a huki malu aku la iaia.
Ia laua ma kahi kaawale, ninau pono aku la ka Makaula i ua wahi kanaka nei, "Ua ike no anei oe i kela kailkamahine mamua au e kamailio nei i ke alii?"
Hoole aku la ua wahi kanaka nei, me ka i aku, "Aole au i ike mamua, akahi no wau a ike, a he mea malihini ia i ko'u mau maka."
A no keia mea, manao ae la ka Makaula, o kana mea i imi mai ai, me ka ninau pono aku i kahi i noho ai, a hai ponoia mai la.
A pau ka laua kamailio ana, lawe ae la oia i na mea ana i hoomakaukau ai i mohai no ka manawa e halawai aku ai, a hele aku la.
MOKUNA III.
Holo o Laieikawai ma i Lanai, ma Maunalei kahi i noho ai-Kukulu ka Makaula i kapu heiau ma Kauwiki-Halawai ka Makaula me kona akua ma ka hihio, a hai mai i kahi o Laieikawai ma i noho ai-Holo ka Makaula i Hawaii, ku ma Mahukona, ma Kohala-Haalele ke Makaula ia wahi, hiki ma Laupahoehoe, ame Kaiwilahilahi-(Waiho ke kamailio ana no ka Makaula; kamailio no Kauakahialii me Kailiokalauokekoa ma i Kauai)-Ko laua puka malihini ana ma Kauai-Ka olelo a Kauakahialii imua o na'lii-Hai aku o Aiwohikupua i kana olelo imua o Kauakahialii ma.
Ia hele ana o ka Makaula mahope iho o ko laua halawai ana me kahi kanaka, hiki mua keia iluna o Kawela; nana aku la oia, e pi'o ana ke aneunue i kahi a ua wahi kanaka nei i olelo ai iaia; alaia, hoomaopopo lea iho la ka Makaula o kana mea no e ukali nei.
A hiki keia i Kaamola ka aina e pili pu la me Keawanui, kahi hoi a Laieikawai ma e kali nei i ka mea waa, ia manawa, ua poeleele loa iho la, ua hiki ole iaia ke ike aku i ka mea ana i ike ai iluna o Kawela, aka, ua moe ka Makaula malaila ia po, me ka manao i kakahiaka e ike ai i kana mea e imi nei.
I kela po a ka Makaula e moe la i Kaamola, aia hoi, ua hiki ka olelo kauoha a Kapukaihaoa ia Laieikawai ma ka moeuhane, e like me ka kuhikuhi ia laua iloko o ko laua mau la ma Malelewaa.
Ia wanaao ana ae, loaa ia laua ka waa e holo ai i Lanai, a kau laua malaila a holo aku la, a ma Maunalei ko laua wahi i noho ai i kekahi mau la.
Ia Laieikawai ma i haalele ai ia Kalaeloa ia kakahiaka, ala ae la ka Makaula, e ku ana ka punohu i ka moana, a me ka ua koko, aia nae, ua uhi paapuia ka moana i ka noe ame ke awa, mawaena o Molokai, ame Lanai.
Ekolu mau la o ka uhi paapu ana o keia noi i ka moana, a i ka eha o ko ka Makaula mau la ma Kaamola, i ke kakahiaka nui. ike aku la oia e ku ana ka onohi iluna pono o Maunalei; aka, ua nui loa ka minamina o ka Makaula no ka halawai ole me kana mea e imi nei, aole nae oia i pauaho a hooki i kona manao paa.
Ua aneane e hala na la he umi iaia ma Molokai, ike hou aku la oia e ku ana ka punohu iluna o Haleakala; haalele keia ia Molokai, hiki mua oia iluna o Haleakala ma kela lua pele, aole nae oia i ike i kana mea e imi nei.
I ua Makaula nei nae i hiki ai malaila, ike aku la oia ia Hawaii, ua uhi paapuia ka aina e ka ohu, ame ka noe. A haalele keia ia wahi, hiki keia i Kauwiki, a malaila oia i kukulu ai i wahi heiau, kahi hoi e hoomana ai i kona akua, ka mea hiki ke kuhikuhi i kana mea e imi nei.
I ua Makaula nei e kaapuni ana ma na wahi apau ana i kipa aku ai, ua kauoha mua aku ka Makaula, ina e loaa kana mea e imi nei, alaila, e huli aku iaia ma kahi e loaa ai.
A pau ke kapu heiau a ua Makaula nei ma Kauwiki, i na po o Kane, ame Lona paha, alaila, ike maopopoia aku la ke kalae ana o ka aina apuni o Hawaii, a ua waiho pono mai na kuahiwi.
Ua nui no na la o ka Makaula ma Kauwiki, aneane makahiki a oi ae paha, aole nae oia i ike iki i ka hoailona mau ana e ukali nei.
I kekahi la, i ka malama o Kaaona, i na Ku, i ka manawa kakahiaka nui, ike aweawe aku la oia he wahi onohi ma Koolau, o Hawaii; ia manawa, puiwa koke ae la oia me ka lele o kona oili me ka maikai ole o kona noonoo ana; aka, ua kali loihi no oia me ka hoomanawanui a maopopo lea ka hana a kela wahi onohi; a pau ia malama okoa i ka hoomanawanuiia e ia, a i kekahi malama ae, i ka la o Kukahi, i ke ahiahi, mamua o ka napoo ana o ka la, komo aku la oia iloko o kona wahi heiau, kahi i hoomakaukau ai no kona akua, a pule aku la oia.
Iaia e pule ana, a i ka waenakonu o ka manawa, ku mai la imua o ua Makaula nei ke kahoaka o Laieikawai, ame kona kupunawahine; a no keia mea, hooniau aku la oia i ka pule ana, aole nae i haalele kela kahoaka iaia a hiki i ka maamaama ana.
Ia po a ao ae i ke kakahiaka nui, iaia maluna o Kauwiki, ike akua me ia ma ka hihio, i mai la, "Ua ike au i kou luhi, ame kou hoomanawanui ana, me ke ake e loaa ia oe ka moopuna a Waka , me kou manao hoi e loaa kou pomaikai no kana moopuna mai. Iloko o kau pule ana, ua hiki ia'u ke kuhikuhi, e loaa no Laieikawai ia oe, mawaena o Puna, ame Hilo. iloko o ka ululaau, e noho ana iloko o ka hale i uhiia i na hulu melemele o ka Oo, nolaila, apopo e ku oe a hele."
Puoho ae la oia mai ka hiamoe, aia ka he hihio, a no keia mea, pono ole iho la kona manao, aole e hiki iaia ke moe ia po a ao.
Ia po a aoae i ke kakahiaka nui, iaia maluna o Kauwiki, ike aku la oia i ke kilepalepa a ka pea o ka waa ilalo o Kaihalulu; holo wikiwiki aku la oia a hiki i ke awa ninau aku la i kahi a keia waa e holo ai, ha'iia mai la. "E holo ana i Hawaii," a noi aku la oia e kau pu me lakou ma ka waa, a aeia mai la oia pu me lakou.
Hoi hou aku la ka Makaula iluna o Kauwiki, e lawe mai i kana mau wahi ukana, na mea ana i hoomakaukau ai i kanaenae.
Ia manawa, aia nei i hiki ai i ka waa, hai mua aku la oia i kona manao i na mea waa, "E na mea waa, e ha'i mai oukou i ka'u hana ma keia holo ana o kakou; ma ka oukou mea e olelo mai ai, malaila wau e hoolohe ai; no ka mea, he kanaka wau i hana pono oleia e na mea waa i ko'u holo ana mai Oahu mai, nolaila wau e hai mua aku nei ia oukou e na mea waa, malia o like oukou me laua."
A no keia olelo a ka Makaula, olelo mai la na mea waa, aole e hanaia kekahi mea pono ole ma ia holo ana o lakou; a pau keia mau mea, kau lakou ma ka waa a holo aku la.
Ma ia holo ana hiki mua lakou i Mahukona, ma Kohala, moe malaila ia po, a i ke kakahiaka ana ae, haalele ka Makaula i na mea waa, pii aku la oia a hiki i Lamaloloa, a komo aku la i Pahauna ka heiau, he heiau kahiko kela mai ka po mai, a hiki i keia manawa.
Ua nui loa na la ona malaila o ka noho ana, aole nae oia i ike i kana mea i imi ai; aka, ma kona ano Makaula, hoomau aku la oia i ka pule i ke akua, e like me kona mau la ma Kauwiki, a no ka pule hoomau a ua Makaula nei, ua loaa hou iaia ke kuhikuhi ana e like me kela hoike iaia ma Kauwiki.
A no keia mea, haalele oia ia wahi kaahele aku la oia ia Hawaii; ma Hamakua kona hiki mua ana, o i hele aku oia mai ka manawa uuku o kahi puaa a nui loa, a na ka puaa no e hele.
Iaia i hiki ai i Hamakua, malalo o Waipio kona wahi i noho ai ma Pakaalana, aole nae he nui kona mau la malaila.
Haalele ka Makaula ia wahi, hiki aku oia i Laupahoehoe, a malaila aku a hiki i Kaiwilahilahi, a malaila oia i noho ai he mau makahiki.
(Maanei, e waiho kakou i ka moolelo no ka imi ana o ka Makaula. Pono e kamailio no ka hoi ana o Kauakahialii, i Kauai, me Kailiokalauokekoa; i ike ai kakou, aia o Laieikawai i Paliuli.)
Ma na Helu mua o keia Kaao, ua ike kakou na Kapukaihaoa i kauoha ia Waka ma ka moeuhane e hoihoi ia Laieikawai i Paliuli, mamuli o ka ike o ka Makaula.
(Aole i pau.)
HOOLAHA KUMAU
Hui Alahao ame Ainao Oahu
MANAWA HOLO
MEI 1, 1903
MAI HONOLULU AKU
No Waianae, Waialua, Kahuku ame na wahi hoolulu ma ke alahao- 9:15 a. m. , *3:30 p.m.
No Pearl City, Ewa Mill, ame na wahi hoolulu ma ke alahao- 7:30 a. m., *9:15 a. m., *11:05 a. m., *8:15 p. m., *3:20 p. m., t4:15 p. m., *5:15 p. m., t9:30 p. m., t11:15 p. m.
MAI WAHO MAI.
Ku i Honolulu mai Kahuku, Waialua, ame Waianae mai *8:36 a. m., *5:31p. m.
Ku i Honolulu mai Ewa Mill ame Pearl City mai - t6:50 a.m., t7:46 a. m., *8:36 a. m., *10:38 a. m., *2:05 p. m., *4:31 p.m., *5:31 p. m., *7:40 p. m.
*5:31 p. m., *7:40 p.m.
*Kela ame keia la.
ttSabati wale no.
tKoe ke Sabati.
G. P. DENISON,
Lunahoohana.
F. C. SMITH
G. P. & T. A.
Kakela me Kuke
[KAUPALENAIA]
Poe Kalepa ma ke Komisina
:: HE:: A
POE LAWEAWE KOPAA
Poe Agena no na Mahiko Lehulehu
Ina e makemake oe e hoomdkaulii
i kau loaa e hele oe e kuai
PAPALE, PALEILI ame na
mea like nou i ka
halekuai o
S. OZAKI,
Helu 178 Alanui Hotele,
He maikai a ano hou mau ka
makou mau waiwai a he
kaawale maina pi-
likia mai o ke
ahi ame ka
wai.
KAUKA GEO. J. AUGUR
Keena Hana 431 Alanui Beritania.
Telepona Helu 1851. Hora Hana 10-12 a. m.,
3-4 ame 7-8 p. m.
Sabati 9:30-10:30 a. m.
..O KE..
Koko Ino ka mea e
Ioaa ai na Pilikia
ma ke Kino.
E Heluhelu i keia mau Manao
O KA LAAU
AYER'S SARSAPARILLA
-KA-
laau nana e hookaawale na ma'i ino mai kou koko aku. He laau hoonoono ai, a he laau e hooikaika ana i kou mau lala apau. O ka Laau Ayer's Sarsaparilla ka laau kaulana loa a puni ke ao holookoa. Ina e hoomau ia ka lawelawe ana i keia laau e loaa ana ka ke ola kino maikai a me ke koko maemae, hoi hou mai ka ula o kou mau lehelehe, pu'ipu'i maikai kou mau papalina, a loaa ke kulana ola kino maikai.
He loaa na pu'u paa o ke kino i ka laau Ayer's Sarsaparilla, e hoopakele ana mai ka ma'i puu paa (Brights' Disease) ame na ma'i oia ano. Ke koi ikaika aku nei makou e lawe ia keia ano laau ma kahi i ike ia na ma'i Puu paa apau.
Hoomakaukau ia e Kauka J. C. Ayers.
E loaa no keia mau Huaale ma na hale kuai laau apau.
Loaa aku ua Make.
Ma ke kakahiaka o ka Poaono nei, Iulai 4, ua loaa aku e lana ana ke kino make o kekahi wahi keiki Iapana nona na makahiki i hiki aku paha i ka ekolu ma ke kai e kokoke ana i ka hale ipukukui. Ua laweia aku oia e George Robertson no kahi kaha kanaka o ka Papa Ola a malaila i noho ai ka aha koronero e noonoo kona kumu i make ai.
Ma ka nana iho, me he mea la ua haule mai oia mai luna mai o kekahi uwapo, a maluna hoi o kona kino, he uuku wale no na wahi aahu. Aohe i maopopo pono ka mea nana keia wahi keiki, eia nae, ua hoike ae kekahi mau Kepani ma ka halewai ua nalowaleia ka laua wahi keiki, a ua manaoia na laua paha keia keiki. No ka maopopo ole o ko laua wahi e noho nei, aohe laua i ike i ke kino o keia pepe.