Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 23, 5 June 1903 — Page 5
| This text was transcribed by: | Connie Watanabe |
| This work is dedicated to: | Lokomaikaiokalani Snakenberg |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, IUNE 5, 1903. ELIMA
Nuhou Kuloko.
A a paha ma kahi o $350,000 o ke koi @ i ukuia i ke@a manawa.
@ ka aelike hana no na uwapo @ ka O@eanic ia Henry de Fries no @
Ma ka po Poakahi nei i malama ai na @mo o ke Kula Kamehameha i @ ahaaina makahiki.
@ makai ke huli nei i ka mea a @ paha nana i oki a aihue i na @ o ka Home o Moiwahine Ema
@ke aku nei e paa ke kahua @ me ka hale. He pono keia no @ makahehi i na hana kinipopo.
@paneeia ka manawa e mala@ ka ahamele hookuku ma Pro@ kihi o Papu ame Beretania, @akolu. Iune 10, a i ka Poali@ 12.
@aa mai ia Kapena Berger o ka @ Hawaii he noi mai ke Keena Bu@ ka Ahaolelo Nui o Amerika @ hoouna aku i mau kope o na @ Hawaii.
@hanaia aku ana ka poe hoomoe @ ka Hui Kaa Uwila ke pau ae @na ana i ke ala o Pauoa ma Kai@ ka hooloihi ana i ke alahao @ Waikiki aku.
Ma ka la 28 iho nei o Mei i kalaia @ Kauhi, he kanaka i hoahewa@ ka hewa pepehi kanaka ma ke @ elua, e Kiaaina Dole. He iwaka@ ka nui o na makahiki o kona hoopai a he ekolu ame ka hapa wale no i @
Ma ka Poaha o keia pule ae, Iune 11, @ama hou ai ka Imiola Dramatic @ Waiakamilo i ka lakou mau @ hoikeike hula Hawaii ma ka Ha@ ka Op@uma. Ma ka la 9 o kela ma@ hemo ai ke keena kuai kikiki @ halekeaka no ke kuai ana i na kikiki.
Ua hoopaiia e Lunakanawai Wiliko@ ka Aha Apana @ paa o Sam Kepano ma Kawa no hookahi mahina, a @ Keopuhiwa, elua pule. O na makai keia i kolohe ai i ka hua moa o ka halekuai o Camarinos ma ke kihi o na alanui Moi ame Alakea i ke kakahiaka Lapule nei.
Ua kuai hoolilo iho nei o Goo Kim, he Pake kamaaina i na oiwi Hawaii o Honolulu, i na waiwai apau loa o kona halekuai mua ma Alanui Nuuanu, a ua wehe hou ae nei oia i halekuai hou ma ke kihi o na Alanui Hotele ame Nuuanu. Ke konola aku nei na makamaka apau e hele mai e nana i na nani hou o kona halekuai.
Ua Piha Iaia na Makahiki he 61.
O Sing Loy kekahi o na Pake kamaaina kahiko o ke kulanakauhale nei ua malama iho oia i ka Poaono i hala i kona la hanau a o ka piha ana no hoi ia o ke kanaono-kumamakahi makahiki iaia. Ma Kamoiliili kahi i malamaia ai na hana hoomanao i ka la hanau, ma ka malama ahanina ana ma kona home ma ke ano rula Pake no nae.
He kanakolu makahiki a oi ae nei i ha'a i hiki mai ai o Sing Loy i Hawaii nei a he kanu kapiki ame na mea like kana hana ma ia mau la. Mahope mai ua wehe ae ia oia he wahi halekuai ma ke alanui Moi, a ma ia hoomaka uuku ana mai ka pii ana o kana mau hana kalepa a hiki i keia mau la he kanaka oia maluna o kekahi mau kuleana, o ka oi loa aku ma ka oihana mahi laiki.
Ma kona mahi laiki kona nana nui a hoohala hapanui ia kekahi o kona mau manawa ma ia hana ana. He hookahi keiki a Sing Loy aia i Kina a he elua keikikane ame eha kaikamahine me ia ianei.
No na Aalolo
Nawaliwali.
"O ka hakaka ana no na mea e loaa ai na pono o ke ola ana i ke@a mau la, aole me ka piha ikaika o kou kino, aka, me ka holopono o kou mau aalolo," o keia ae la ka olelo a Sir J. Creighton Browne, he kauka kaulana ma ka oihana lapaau. I keia olelo, e paku'ila aku ka olelo a Kauka Fathergill i make kekahi no hoi o na kauka kaulana, "Ina e hoomaka mai e nawaliwali ka opu hoowali ai, e nawaliwali mai no kou akepaa ame kou akemama, a e piha no ke koko i na mea ino, he kumu e loaa mai ai i na ma'i ino e like me ka a'i pehu o na ami, rumatika, ma'i o ka puuwai, hano ame ka ma'i o na aalolo. O na aaiolo oolea, na aaiolo e hiki ai ia oe ke hana, ke ku iluna a hakoko ma keia ao no na pono o keia nohona me ka loaa ole o na popilikia i ke kino, e pono lakou e malama pono ia a e hanai hoi ia lakou me ke akahele i mea hoi e loaa ai ia oe ke kino oolea. O ka manao ae la keia; a pehea hoi e loaa ai i ka poe me na kino nawaliwali keia oolea ame keia mana hooolea hou i ke kino e waiho nei mahope o keia mau mea? Ma ka lawe ana i ka
WAMPOLE'S PREPARATION
he laau lapaau i kaulana a puni ke ao nei no ka holopono ame ka hikiwawe i ka hooonoono ana i ka ai ame ka hoomaemae ana i ke koko. E loihi no kou manawa e huli ai a loaa kekahi ano ma'i e hiki ole ai i keia laau ke hoola, he laau i loaa mai ma o ka noonoo naauao ana o keia au o na hana o ke akamai. He momona e like me ka hone, a ua loaa hoi iaia na mea honoono ai apau i loaa i ka Aila Cod Maemae, e hanaia @ makou mai ka puunaa mai o ka i'a cod hou loa, a i hulia me ke Compound Syrup of Hypophosphites ame ka Extracts of Malt and Wild Cherry. Ua olelo ae o Kauka Clark:----"Ua loihi ko'u wa i hoohana ai ka aila cod, eia nae, aole wau e kanalua ana i ka hoike ae o kau laau ka helu ekahi o na laau a'u i maopopo, a e kualia nei i keia wa." Aohe e haule, a e loaa no ka pono mai ka lawe mua ana. Ua hiki i keia laau ke hooikaika i kou kino ame ka pii ana ae o ke olakino maikai. E pono e hoao. Oia ka mea @ ike ai. Ke kauiia nei ke@a laau e ka poe kuai laau a puni ke ao holookoa nei.
MEA HOU O KA HALE
AHAOLELO.
HALE O NA LUNAMAKAAINANA.
Mei 27.---He leka na ka Makai Kiekie e hoike mai ana i ka lawa ole o ka haawina dala i hookomoia iloko o ka bila haawina o na pilikia kuikawa no ke Keena Loio Kuhina. Ua noi mai oia e hookomoia i $1,800 a ke huila me keia o $1,200 alaila ua hiki aku ka heluna i ka $3,000.
He leka na ke Kiaaina mai e hoike mai ana i ka vitoia o ka bila haawina hoolilo o ka Hale o na Lunamakaainana malalo o kekahi kumu kupono loa. Wahi a ke Kiaaina e noho no ka Senate ma kekahi kau kuikawa a o ka hooloihi aku i ko ka Hale a kau kuikawa nona aole ia i ikeia ma ke kanawai. Ma ka Pauku i o ka bila haawina o ka Hale e hoike ana e like me kela malalo iho: "Pauku i o ke kanawai haawina dala no ka uku ana i na hoolilo o ke kau kuikawa o ka Hale o na Lunamakaainana o ka Teritori o Hawaii o ka makahiki 1903.
Ma keia manawa ua ku mai la o Paele a hoao e kinai i ka vito me ke ano ikiiki, a ua ku mai la no hoi o Harris e kakoo i ka vito. Ua kokuaia ke noi a Paele e Kupihea. Ma keia manawa ua ku hou mai ia o Paele me ke ano ikiiki a kakoo ikaika i ka aoloi ana i ka vito, a ina e hui lokahi like ole mai ka Aha Senate me ka Hale alaila o ka hana wale no e hana ai oia ka hoi o na lala i kauhale a haalele iho i ka hana o ka lehulehu no ka mea aole he dala e uku ai no na hoolilo.
Na Kiliniwoki i hoike mai i ke kinaunau pili pono maluna o na olelo o ke kanawai aole hoi he hoohalahala maluna o na haawina dala. Ma ka aoao o ka Lunahoomalu ua hoike kakoo mai oia i ka pololei o ka vito ana a ke Kiaaina ke kumu hoi i kanahai iki mai ai ka uluaoa. Na Kupihea he noi e waihoia ke kumuhana i ke komike hookolokolo, a aponoia e like me ke noi.
Ma keia manawa ua ku mai o Fernandez a noi mai la e hoopanee ka Hale no ekolu la i lawa ka manawa no ke komike e noonoo ai. Ua olelo ae oia aohe he waiwai iki o ka ke Kiaaina manao ana e hele mai na lunamakaainana ianei e hana ai a e ola i ka makani.
Mahope o ka noonoo ana maluna o ka bila Hale helu 3 i hoihoiia mai ka Senate mai, a me ke noi i hoihoi hou ia ai ua bila la i ka Senate ua hoomaha ka Hale.
Ma ke kapae ana i na rula ua hoike wahaia mai ka hoike komike pili i ka bila haawina o ka Hale i vitoia. E kakoo ana ke komike i ka vito ana a ke Kiaaina a o ka hoohalahala a ke Kiaaina ua pololei ia. Ua hooiaio mai ke komike e hana hou ia i bila hou, i mea e hoopauia ae ia hemahema.
Hoike manao hou o Paele no ke kakoo ana i ka a'eku ana i ka vito a kokuaia e Kaniho ma ka haiolelo loihi ana. Ua olelo ae o Kaniho ua makaukau oia no ka waiho ana i kona noho a haalele hoi i ka Ahaolelo. Aole no kekahi manao, aka, no ka mea, aole hiki ke noho hana ianei me ka loaa ole o ka uku. Ua hoike manao ae no o Kiliniwoki a o Kupihea no hoi aka o Keliinoi ua hooikaika oia e hoihoi nou mai i ka noonoo maikai o na lala eia nae aole he hiki, ke kumu o kona haawi pio ana.
Ma keia manawa ua hoike manao mai o Kumalae pili no i ka hoohalahala i ke Kiaaina e hui mai no me Pulaa mahope no nae o ka hoike manao ana o Andrade e hoike ana i ke kumu o ka vitoia ana a he kumu no hoi e loaa ole ai ke dala mai ka Puuku mai no ka mea aole oia e hoopuka dala mai me ke ku ole i ke kanawai.
Mahope o ka noonoo ana i keia hoike komike o ke kumuhana vito bila haawina a ke Kiaaina ua aponoia ka hoike. O kela malalo iho na hoa ma ke kulana koho:
Na ae----Andrade, Aylett, Chillingworth, Gandall, Greenwell, Haia, Harris, Jaeger, Kalama, Keliinoi, Knudsen, Lewis, Nakaleka, Pali, Vida, 15.
Na hoole----Damiana, Fernandez, Kaili, Kaniho, Kealawaa, Kou, Kumalae, Kupihea, Oili, Paele, Pulaa, Purdy, 12.
Ma keia manawa i ikeia ae ai ka hoaponoia o ka vito a ke Kiaaina alaila ua ku koke mai la o Kaniho a waiho mai la i kona manao waihi i ka hana. Ua pane aku ka Lunahoomalu e hana mai ma ka palapala, e hookomo mai. Ma ia manawa no ua waiho aku la o Fernandez i kana palapala waiho oihana ahaolelo ma ke pakaukau o ke Kakauolelo. Mahope o ka noonoo ana i ka bila hoolilo no ka lehulehu ekahi ana ua noi mai la o Fernandez e heluheluia kana palapala waiho oihana ahaolelo a hookoia no hoi e like me ke noi.
ILOKO O KA SENATE.
Mei 27.---He hoike mai ke Kakauolelo Carter e hoike mai ana i ke kakauinoa o ke Kiaaina i ka bila haawina o na hoolilo o ke kau kuikawa o ka Aha Senate.
Hapaiia ka bila Hale helu 4 no ka noonoo ana. Ua noi mai la o Baldwin e waihoia ka bila i ke komike o na hoolilo a mahope o ke kamailio nui ana ua hoike mai la ka Peresidena no ka vito o ke Kiaaina i ka bila haawina o ka Hale no kona mau hoolilo, a mahope o ka heluheluia ana ua waihoia i ke komike hookolokolo. A o ka bila haawina o na bila i uku ole ia o ka Hale ua waihoia i keia komike hookahi. A ma ke noi ua aponoia ka noonoo ana i ke kumuhana mawaena o ke komike Senate ame ko ka Hale.
He leka na ke Kiaaina e hoike mai ana i kana wae lala o ka papa oihana hoohuihui laau lapaau a o keia mau keonimana malalo iho ka ke Kiaaina i koho ai: Mr. R. B. Reedy, Kauka W. E. Taylor, Mr. Sam. S. Peck. Malaio o ke kauoha o ke kanawai i hana ai ke Kiaaina e like iho la pela. Ma ke noi ua apono loa ia ka papainoa me ka lokahi nui.
Na McCandless he noi e hoomaha ka Aha no ka mea wahi a ka senatoa ua nele ka Hale i ke dala ole a he mea pono e hanaia kekahi hana no lakou.
He leka mai ka Hale mai e hoike mai ana i kekahi hemahema iloko o ka bila haawina o eono mahina. Na Achi he hoike komike maluna o ka bila haawaina hou o na lilo o ka Hale ame ka vito a ke Kiaaina i ka bila haawina o ka Hale no kona mau lilo ame ka bila haawina o ka Hale no na bila i uku ole ia.
O ka bila hou a ke komike i hookomo mai ai no na hoolilo o ka Hale nona ka huina o $13,000 ua hooholoia ma ka heluhelu ekahi ana. Na Baldwin he noi e noonoo mua ia ka vito a ke Kiaaina aka ua hoohalahala o Achi i kakooia hoi e ka noho a hoopaneeia ka noonoo ana o ua vito la no kekahi manawa i kohoia.
Na Dickey he noi e hapai hou ia mai ka bila haawina o umi-kumamawalu mahina a mahope o ke kamailio nui ana a ma ke noi ua kauohaia e pa'i. Hoopanee ka Aha a noho hou.
HALE O NA LUNAMAKAAINANA.
Mei 28.---Ma keia la hana ua hoi hou mai ke ano maikai o ka Hale. O ka hana mua mahope iho o ka pau ana o na hana kumau oia ka unuhi hou ana o Fernandez i kona palapala waiho oihana ahaolelo. Ma ka waiho manao ana mai o ka lunahoomalu ua hoioi loa ia na mea apau i hoopaaia ma ka moolelo pili i keia mau hana hoolele hauli.
Na Manase ke kahunapule o ka Hale i waiho aku he noi i ka Hale he noi o $25 i ka mahina hookahi no iwakalua mahina. Maloko o ke noi e hoike ana ua haawiia he $25 kokua no ke kahunapule J. Waiamamu i kona manawa e hana ana a oia no ka manawa a Manase e noho kokua ana ia Waiamau. Mahope mai a hiki i keia manawa ua noho aku o Manase ma ia wahi ma ke ano he kahunapule no Kawa. Na Brown he noi pili i ka uku o na luna ame na kiai.
Na Paele he manao pili i ka olelo hooholo no ka haawina o 5,000 e hookomo iloko o ka bila haawina aie no ke kukulu haukapila ana i Keaalau ame Kaneohe, Koolaupoko, Oahu. Waihoia ma ka papa no ka noonoo ia aku. Na Kealawaa he bila haawina dala no ka Hale no kona mau hoolilo o ke kau kuikawa. Na Kiliniwoki he bila haawina no ke Keena Puuku.
Na Paele he olelo hooholo pili i ka nana ana i na ma'i lepera ma o ke komike la o ka Ahaolelo a o ka poe ma'i ole e hookuuia lakou. Na ke komike e wae i mau kanaka kupono no ia hana me ke kokua a ka Peresidena o ka Papa Ola, a i ole ia na ka mea a ka Peresidena e hookohu mai ai no ke kokua ana. He $2,000 ka haawina no na hoolilo no keia hana.
Hapaiia mai ka bila haawina hoolilo hou ma ka heluhelu elua ana a ma ke kapae ana i na rula ua hooholoia ka bila. Ma keia manawa ua noho ae la ka Hale ma ke ano komike a ua noonooia na bila ia uku ole ia. Ua waiho mai ke komike o na aelike no ka pauma a ma ka noonoo ana me ke kakoo ana o ke komike i ke kupono o ka hana ua aponoia ka hoike komike.
Ma ke noi a Vida ua waihoia mai he noi no ka haawina itamu o $1,344 no ka uku hoolimalima o ke kelepona o ka oihana makai o Hawaii. Ma keia ninau ua komo aku ke komike Hale iloko o ka hoohalahala nui i na hana a ka Makai Nui o Hawaii a ua hoohala nui ia kekahi manawa. Ua hoikeia ae na ino a ka makai nui i hana ai, a ma ka hoike a ka Lunahoomalu he mea pono e hoopiiia ka Makai Nui no keia mau ino. A i kekahi o na hoa he mea pono e hoopau iaia. A i kekahi he hookahi wale no aoao e loheia nei a he mea pono e loheia ka aoao o ka makai nui. Ma keia kumuhana ua hookuu ke komike Hale.
Na Kealawaa i ka bila mua ana i hookomo ai pili i ka haawina hoolilo o ka Hale aka ua rula ia mai ua bila la e ka Lunahoomalu mamuli o ka hemehema.
Hoopanee ka Hale a noho hou.
ILOKO O KA SENATE.
Mei 28.---Na Achi he hoike komike maluna o ka bila haawina o na bila i uku ole ia o ka Hale. Ua kakoo ke komike no ka apono ana i ka bila me na hooponopono no ka holoi ana ae i na kinaunau a ke Kiaaina e hiki ole ai ke hoohaiahaia. Iloko o keia hoike ke kumuhana o $13,000 hoolilo o ka Hale. Ma ka noonoo ana ua aponoia ka hoike komike a hoohoioia no hoi ka bila ma ka heluhelu elua ana.
Na Dickey he bila hou no ka haawina dala o ke Keena Auhau no ka uku ana i kona mau hoolilo a hiki i Iune, 1903. Ma ka noonoo ana ua hoohoioia ka bila ma ka heluhelu elua ana.
Hapaiia ka bila haawina no uni-kumamawalu mahina mahope iho o ka hoike ana mai o ka Peresidena i ka pau o ua bila nei i ke pa'iia. Mahope o ka hooponopono ana i na itamu iloko o ka bila a ma ke noi ua waihoia ua bila nei iloko o ka lima o ke komike. Mahope o ke koho ana o ka Peresidena i na laia o ke komike ua hoopanee ka Aha.
HALE O NA LUNAMAKAAINANA
Mei 29.---Ma ke kapae ana i na rula ua hapaiia ka bila helu 5 oia hoi ka bila haawina hoolilo i hana pono ia a hoohoioia ma ke koho ana o 27 ae i ka 2 wale no hoole.
Mahope iho o ka iuiu dala ana no ka heihei ma ka inoa o ka Ahaolelo ua waiho mai o Nakaleka he olelo hooholo haawina dala o $1,503.60 no na pa'i ai i hooleia no ka hoolele ana i Kalaupapa. Ma ka noonoo ana ua waihoia i ke komike kuikawa.
Ma keia manawa ua noho aku ka Hale ma ke ano komike a noonoo i ka bila Senate helu 4 pili i ke kumuhana o na bila i uku ole ia. Ma na hooponopono ana ua hookomo itamuia iloko o ka bila, o ka mua no ka oihana makai a pau kona ua noonooia na bila o ka wa ma'i bubonika, mai ko Honolulu nei a i ko Molokai. I ka pau ana o keia hana ua hookuuia ke komike Hale a hoomaha hoi ka Hale.
Ma ka manawa i noho ae ai ka Hale ua waiho mai la o Kupihea he olelo hooholo e hoomaha ka Hale no ka make o ke kaikaina o Hon Kumalae. Ma ka noonoo ana ua hoopaneeia no ka Hale a noho i ka Poakahi me ka aponoia ana o ka olelo hooholo.
ILOKO O KA SENATE.
Mei 29.---Na Achi he hoike komike maluna o ka bila haawina o umi-kumamawalu mahina a waihoia no ka noonoo pu ana me ka bila.
Ma keia manawa ua hapaiia ka bila haawina o na hoolilo no ke pa'i ana i ka moolelo o ka Hale no ka noonoo ana. Ua komo nui aku ka Aha ma ke kamalilo nui ana maluna o ua kumuhana ia a o ka panina ua hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana. He 9 ae i ka 3 hoole.
Hoohoioia ka bila haawina o $4,000 no na hoolilo o ke Keena Auhau ma ka heluhelu elua ana. Mai ka Hale mai ka bila haawina hoolilo o ka Hale nona ka huina o $13,000 a pau i ka heluhelu ekahiia.
Hoopanee ka Aha a noho i ka Poakahi.
HALE O NA LUNAMAKAAINANA.
Iune 1.---Mamuli o ka loaa ana o ka Lunahoomalu Beckley i ka @va haihai iwi ua noho hoomaluia ae ia ka Hale e kona hope ma ka oihana lunahoomalu.
Na ke Keena mai o na Hana Hou he noi e hoomahuahua ae i kona haawina no ka mea aia he $339.97 i pokole. Waihoia ke kumuhana i ke komike waiwai. Na Kealawaa he olelo hooholo e noi ana i haawina dala no ke alanui home hookuonoono no Puna. Waihoia i ke komike o Hawaii.
Ma keia manawa ua noho ae ia ka Hale ma ke ano komike no ka noonoo ana i ka bila haawina ukuhana o eono mahina. O ke kumuhana mua oia ka noonoo ana i ka uku hana o ke Keena Loio Kuhina. O ka ukuhana o ka Loio Kuhina ua hooemiia mai ka $1,500 a ka $1,250, a o ko ke Kokua Loio Kuhina ua hoioi loa ia. Koe ka kakaupokole he $600.
Ma keia manawa ua noonooia ko ke Keena Makai. Ua hooholo pono ia ko ia keena. Ko ka hope luna halepaahao ua hooholoia he $750. Ma ke noi ua noonoo hou ia ka ukuhana o ka Hope Loio Kuhina a hooholoia e like me ia iloko o ka bila.
Ua noi hou ia mai e noonoo i ka ukuhana o ka Loio Kuhina a ua hooholoia e like me ke noi a ia manawa ua homo aku ka Hale iloko o ka palo nui maluna o keia kumuhana ukuhana a o ka panina ua hookuu ke komike Hale.
Ma ka manawa i noho ae ai ka Hale ua waihoia mai ka leka a ka Senate e hoike mai ana i ke kohoia he komike hui no ka noonoo ana i na bila haawina o ke pa'i ana i ka moolelo o ka Hale no ka mea aia he elua bila o ke kumuhana hookahi. Ma ka aoao o ka Senate ua kohoia kona komike.
O ka bila Seante helu 11 ua loaa mai i ka Hale a pau i ka heluhelu ekolu ia. Ma keia manawa ua hapai hou ia mai ka bila haawina ukuhana. Ua noonoo hou ia ka ukuhana o ka Loio Kuhina a maluna o keia kumuhana ua ulu nui mai na kamailio ana a hooholoia he $1,800.
Ma keia manawa ua noonooia ka ukuhana o ke keena makai. Ua hooemiia ka ukuhana o ka Makai Kiekie mai ka $1,200 a ka $1,000. Ma keia mahele hookahi i noonooia ai na ukuhana o na hope makai nui o na mokupuni a hooholoia e like me na hooponopono ana aka o ka ka oihana makai o Hawaii ua waihoia i ke komike o ka Mokupuni o Hawaii.
Hoopaneeia ka Hale a noho hou.
ILOKO O KA SENATE.
Iune 1.---Na J. T. Brown he olelo hooholo hui paniku i ka makeke kuai i'a o Waiakea, Hilo, aka ua haule ia kumuhana mamuli o ka hoike ana mai o ka Peresidena he kau keia no ka hooholo wale ana no i na bila haawina aole o kekahi ano e ae. Ua hoike mai ka Senatoa mamuli o ka nui o na inoa a ua a'oia aku oia e ike i ka Papa Ola no ia kumuhana.
Na ka Hale mai he leka e hoike mai ana i ka lokahi ole o kona manao me ko ka Senate pili i ke kumuhana o ke pa'i moolelo ana o ka Hale a ua kohoia he komike hui.
Ma keia manawa ua hapaiia mai ka bila o na hoolilo o ka Hale o $13,000, a ma ka noonoo ana ua hooholoia e like me ka huina i waihoia mai. Ua holo keia bila ma ka heluhelu elua ana.
Hooholoia ka bila a Dickey o $4,000 no na hoolilo o ke Keena Puuku ma ka heluhelu ekolu ana mahope iho o ka noonoo ana. Na Dickey he hoike hapauuku pili i na itamu iloko o ka bila haawina o umi-kumamawalu mahina oia hoi e hookaawaleia na itamu no ka mahele teritori ame na kalana oiai o ka haawina o ka bana puhi ohe e pono na ke kalana no o Oahu e malama ia mea. Waihoia keia kumuhana a noonoo pu ia me ka bila haawina o umi-kumamawalu mahina.
Ma keia manawa ua hapaiia mai ka bila haawina o umi-kumamawalu mahina oia noi na hoolilo aupuni teritori mai Ianuari 1, 1904 a hiki i Iune 30, 1905, no ka heluhelu elua ana.
E like me ka hooaiai a kakoo ana mai a ke komike e hookaawaleia na itamu pela i hooholoia ai kekahi itamu a hooponopono ana ua waihoia ke kumuhana iloko o ka lima o ke komike hookolokolo. Na Paris he hoike komike o na lilo huikau pili i ke koi a J. W. Kalua no ka aelike pa'i ai me ka Papa Ola. He $1,326 ka huina. Aponoia ka hoike komike.
Na ka Hale mai o na Lunamakaainana he leka e hoike mai ana i ka hooholoia o kekahi olelo hooholo hui no ka hele ana i Kalaupapa no ka nana ana i na ma'i lepera. Ma ka noonoo a`na a ka Aha ua rulaia ka olelo hooholo no ka mea aole i kaa mai maloko o na palena o na hana o keia kau kuikawa.
Hoopaneeia ka Aha me ka maopopo ole o ka mea e hana ai no keia kumuhana.
HALE O NA LUNAMAKAAINANA.
Iune 2.---Ma ka manawa i noho ae ai ka Hale no ka hana ua waihoia mai ka hoike a ke komike hui e pili ana i ka bila haawina o $7,000. Aponoia ka hoike komike. Ma keia manawa ua noho ae la ka Hale ma ke ano komike no ka noonoo ana i ka bila helu 2 o ka Aha Senate oia hoi ka bila ukuhana.
Noonooia na ukuhana o na luna makai o Maui ame ko Oahu ame ko Kauai a hooholoia e like me na hooponopono. Ma keia hana ana ua hoopiiia ae ko kekahi mau luna.
Ma keia manawa ua noonooia ka ukuhana o ka Puuku e hooemi e like me ko ka Loio Kuhina a hooholoia ko ka Puuku he $2,250. Hookuu ke komike ma ka pau ana o keia noonoo ana.
He leka na ka Senate mai e hoike mai ana i ka lokahi o ka manao o ka Aha me ko ka Hale pili i ka bila haawina o ke pa'i moolelo ana ame ka hooholoia o ka bila haawina o na lilo o ka Hale a ua hoikeia mai ua hoounaia ua mau bila la i ke Kiaaina. Mahope o keia ua hoomaha ka Hale.
Ma ka manawa i noho hou ae ai ka Hale ua noonooia ka ukuhana o na luna aupuni o ke Keena Hoopaa Helu Waiwai o ke Aupuni a ua hooholoia e like me ia i hooponoponoia. Na Long he noi e hookomoia i itamu no ke komikina hoopae limahana a ma ka noonoo ana, a ma ke noi a Keliinoi ua waihoia iloko o ka lima o ke komike. Noonooia na ukuhana o na luna o ke Keena Auhau a hooholoia e like me na hooponopono ana.
Noonooia na ukuhana o na luna o ke Keena Hoona Aina o ke Aupuni a hooholoia e like me na hooponopono ana.
E Malama i kou Ili
KE ANO O K AMALAMA, HOOMAEMAE ME KA HOOUI ANA I KA @
A ME KA HELEHELENA
No ka malama, hoomaemae a me ka hooui ana i aa ili i @ ai e loaa i ka huehue, ili pohaka, ili akaakaa waie, kolekole, lena, hou nui, ili maka@, ili lahilahi, a i na ano kinaunau lehulehu wale o ka ili, aole loa ke@ ili a helehelena paha e hiki ke hoohalikeia me ke KOPA KUTICURA, no ka mea, aohe kopa e ae e hiki ai ke imi aku a loaa na kumu penei; ka p@, upehupehu a hoopaaia paha o na pukapuka o ka ili.
E Malama i kou Lauoho
KE ANO O KE PALE ANA I KA LAUOHO HELELEI, NA KHARMA O
KA ILI POO ME KE KEPIA.
E holoi pono i ke poo me ka lauoho me ka wai KOPA KUTICURA pumehana, holoi i ke kopa me ka wai pumehana, hoomaloo maikai, alaila, hamo malie me ke KUTICURA, ka laau hamo maemae loa, ke komi malie @ a komo iloko o ka ili o ke poo. O keia wahi laau hoonui lilo ole, iloko @ ano ole, he oi aku o ka maikai no ka hoomaemae ana i ka ili o ke poo, a e p@ ana ka ekaeka o ka lauoho me ka ili, a me ke kepia, e oluolu ana aa aai eha, ke wewela, a e hooikaika ana i na kumu lauoho, e hoolawa ana i paa me ua mea kupono e ulu ai, a e ulu auanei ka lauoho maluna o ka ili maemae, a o@a maikai no hoi, ma kahi i nele ai i na laau e ae a pau.
E Malama i kou Lima
KE ANO O KA HANA I NA LIMA A PALUPALU ME KE AIAI I KA
PO HOOKAHI.
E holoi a lumai i na lima i ka wa e makaukau ai e moe, iloko o ka huahua KOPA KUTICURA manoanoa hoi i hoopumehanaia. Hoomaloo pono a hamo puni me ke KUTICURA HAMO, ka laau hoola ili oi loa, a o ka oi aku no hoi o ka laau hamo maemae loa. E komo i mikilima alualu i ka po, me ka hana nae i mau pukapuka ma na manamana. No na lima ula, kalakala, a mokumoku, maloo, nakakaka, maneo, owelawela o na poholima, malao kekee, me na manamana hu'i, o keia lapaau ana no hookahi po wale no ka mea kupanaha loa, a he mea hoopomaikai no hoi i ka poe a pau i eha, mokumoku, kalakala a lahilahi paha o na lima.
O POTTER DRUG AND CHEM. COMP., Boston, U. S. A., na Ona o na laau CUTICURA a pau loa.
NA
MEA
PAANI AME HOOIKAIKA KINO
Ma
Kahi o
Pearson & Potter Co.,
LIMITED.
ALANUI HOTELE ME UNIONA.
Eono Omooma Palaoa Maikai i ka 25c.
MA KA HALEKUAI PALAOA
SUNRISE BAKERY
Alanui Nuuanu kokoke i Alanui Vineyard.
Ke hoike aku nei makou i ka maikai o ka makou palaoa, no ka mea ua ike no makou i ka maikai, a ua makemake makou ia oukou e ike ko lakou maikai e like me makou i ike ai.
He hana pu no hoi makou i na meaono i hana rolaia, he meaono i ike nu'ia e na haole. Ua hanaia lakou ma ko makou rula hana meaone iho, a o ka poe i ai i ka makou meaono aole e nele ko lakou kii hou mai. E pono oe e hoao nou iho, a aohe no he pii o ke kumukuai.
Noonooia ka ukuhana o ka Luna Nui o na Hana Hou a ma ka waiho ana mai o Kumaiae i $1,800 ua hooholoia mahope iho no nae o ke kamailio nui ana.
Na ke Kakauolelo Carter mai he leka e hoike mai ana i ke kakauinoa o ke Kiaaina i ka bila haawina o na hoolilo o ka Hale.
Hoopaneeia ka Hale a noho hou.
ILOKO O KA SENATE.
Iune 2.---Ia McCandless he hoike komike pili i na itamu o ka Papa Ola iloko o na haawina o umi-kumamawalu mahina a waihoia ma ka papa a noonoo pu ia me ka bila.
Na Isenberg he hoike komike hui e pili ana i ka bila Hale no ka haawina o na bila i uku ole ia a mahope o ka hoike ua hooholoia ka bila ma ka heluhelu elua ana.
Na Brown he hoike komike hookolokolo pili i na mea iloko o ka bila haawina o umi-kumamawalu mahina. E kakoo ana ke komike e kapaeia ka pauku elua o ka bila ame ka hooponopono i kekahi mau mea e ae.
Holo ka bila o ka Hale e pili ana i kona mau hoolilo o ke kau kuikawa ma ka heluhelu ekolu ana.
Hapai hou ia mai ka noonoo ana i ka bila haawina o na hoolilo o na keena hana o ke aupuni no umi-kumamawalu mahina e pau ana iloko o Iune 30, 1905, no ka heluhelu elua ana. Ma ka hoike a ke komike kuikawa i kohoia no na itamu ua wairo mai la ua komike nei i kana, a i pakuiia aku hoi e ka Aha. Ma keia ua nanaia aku ko Kalaupapa ma o ka Papa Ola la ame na itamu no o ka Papa Ola.
Ma keia ua hookomoia i itamu no ka home o na kamaiki makua ole o Kona ame ka haukapila o Malulani. He nui na itamu i hookomoia e ke komike a aole i pau ua hoopanee e ka Aha Senate a naho hou.
(E nana ma ka aoao 6.)
Ahamele Hookuku Nui
---AME---
Hulahula.
E weheia ana ma na alanui Papu ame Beretania ma Progress Hall ma ka po Poalima ia 12 0 Iune e ka
HOOMANA KRISTIANO NAAUAO
a e kokuaia
ana e ka Hui Kaulana Kawaihau, Ellis hui, e na laia o Iolani Hui ame kekahi mau hui himeni e ae. Uku komo $1.00 ame .60 kene@a.
E loaa no na kikiki ma kahi o Wall Nichols alanui Moi kokoke i ke alanui Papa.
He Mahalo.
Mr. Lunahooponopono aloha oe: Ua loaa pono mai ia'u kau kii makana o ka Nupepa Kuokoa, he kii e hoike ana i ka noeau o ke poo o ke kanaka, a, i oi loa aku ma ou la, oiai oe e hookele ana i kou Moku maluna o na ale ahiu o ka Moana Pakipika nei, i huipuia me na ohohia he nui.
Mea Lawe Pepa,
JOHN T. NAKAI
Waiohinu, Kau, Hawaii
E weheia ana na
Aina o Hanalei.
Ma ka halawai a ka mana hooko @ ke Aupuni i malamaia ai i ka Poakahi nei i loaa ai he manawa maikai hou no ka poe mahiai, a o ke kanaka Hawaii e mikiaia ana i keia manawa o@, hoi ka manawa e weheia ai @a hana aole ana oia e nele no ka mea, aia ua puka la mamua pono o kona a@o.
O ka manao o ke Komikina Aina Aupuni E. S. Boyd e wehe i ka aina i hoolimalima o ka Ahupuaa o Hanalei Kaoai, o kekahi hapa no na home hookuonoono ua aponoia ma keia halawai ana.
Aia ma keia Ahupuaa i paa iloko o ka hoolimalima i pau a Wunderberg i paa ai aia ma kahi o 5,922 eka. Ua hookahuaia ae keia manao aia mawaena o k hookahi kaukani ame elua kaukani eka i kupono no na aina home hookuonoono, mamuli o ka ikeia he aina pulu mau ia i ka wai e hiki ai ke kanu laiki ame kalo.
A o ke koena aina iho e koe iho ai @ keia Ahupuaa e hooliloia i aina ululaau no ka mea ua kaa nui aku @a hapa ma ke ano aina mauna.
Ka Hoeana a ka
Ahahui Manawalea.
O makou o ka Ahahui Manawalea o na Wahine imipono Kristiano o ka Ekalesia o Waialua, ke pahoia aloha aku nei i ko makou hoomaikai i na Ahahui Manawalei o Kaumakapili, Ewa, Wailuku ame Waikapu Maui, ame ka poe e ae i hoouna a i hiki kino mai e haawi i ka lakou mau kokua aloha no kahi Luau Hoomanao piha makahiki ame ka Fea i malamaia ma ka la 2 o Mei 190@.
Ina ua u@olohi a uuku keia, aka ua hoomahuahuaia mai ia e ka Lokomaikai ame ke aloha o ke Akua. No ka mea o ka hana lokomaikai, ame ka manawalea aku, o ka ke Akua mau mohai ia e oluolu ai. Ke pule nei makou na ke Akua e kau mai i na hoopomaikai ana maluna iho o oukou apau.
BESSIE A. KAUWALU.
Kakauolelo o ka Ahahui M. W. I. K. E. W.
i