Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 22, 29 Mei 1903 — Ka Panikuia ana o na Pauma Wai [ARTICLE]

Ka Panikuia ana o na Pauma Wai

" Ka Wai e lana malie, Uliuli Lipolipo, Eia auua mahwhie» A hoonipompo." I ke KAohana, ke koiopa uneune iiana e hoonioni mai nei i na hana o na Hale Kau Kanawai o keia Teritort e ae mai la'u e kipa aku ma kou mau kolamu no keia wahi poo e kau ae i& maluna. Uoko o na la o kela pule aku nei, ua hoohikileleia ae na kamaaina o ke kula nakauhale nei i ka ike ana iho lloko o na koiamu o na nupepa haole, e boike ana i ke panikuia ana o na pauma wai mamuii o ka nele ana i ke dala nana e hoohana aku i na hana o keia mau pauma ma ka uku ana aku i na limahana nana e -hoohana nei i na mikini. He olaio ua loaa mai ae pilikia, a ua panikuia no hoi ua mau pauma la, aka aole no n&e i kaa aku i ka polno loa, aka ua hooneleia ke kulanaka'ahale nel me ka wai nokekahi manawa. Ma na mea i hoomaopopoia e ka mea e kakau nei, ua kuhi aku a kuhi mai ka poe e lawelawe nei I ka pono O ke Aupuni i ke kumu o keia poino. a ua kau aku he wahi kiko o keia mea maluna ona Hale Kau Kanawai. Ua hoomaopopo pu iho no hoi ka mea e kakau nei, ala ke hooliloia nei mailoko aku o na loaa auhau wai he piru dala mahuahua no ka hooholo ana «ku i mau hana o ke Aupunl. Ma ka nana ana., ua ala mai keia poino 1 ikeia ae nei mamuli o ka loaa ana he liu nana e hooemi ana i ka hoopuka ana mai i ka waiwai ma kona mau aoao iho. Ke manao nei ka mea kakau o ka hana pono e hanaia oia no ka hoolilo ana i na loaa o ka oihana wai ma kona mau pilikia kuloko iho. I kela mau mahina aku nei, ka wa hoi e noho ana o ke Kau Aiiaolelo mau, 0 ka ninau no ka hooiako ana mai i k° kulanakauhale nei ka lawa pono i ka wai, oia kekahi o na n\ea i noonoo nui ia, a ua laweia mai he mau bila no ke kuai ana aku i na pono wai o Pauoa ame Pahoa, a oia mau bila ua hooliloia 1 mea ole. No ka nele i ke dala ke kumu o ka haule ana o keia mau bila a .ina aole pela, ina aole laua e hookomoia no ka hookomo ana aku i ko laua mau haawina dala ma ka bila haawina, kekahi kumu hoi i manaoia ai he mea-e hoonui aku ai i ka aie o ke Aupuni, Ke manao nei ka mea kakau o ka hana pono loa i na hoa o na Hale Kau Kanawai o keia Teritori, e pono e panikuia ka liu e puka aku nei na loaa o ka oihana wai i mea 9 loaa ole mai ai na poino ame na mea hoohikilele e like iip la me keia I ikeia iho nei. E i mai ana paha kekahl mea e heluhelu iho ana i keia manao, he hana pono ole keia e hanaia no ka mea aia ilaila e loaa ai ka pono i kekahi mau oihana oke Aupuni. Ke ae aku nei ka mea kakau i ka pololei oia manao; aka ua papaia anei ka Ahaolelo i ka hana ana aku i na mea e pono ai? Aole. Ua i hiki no ke paniku ia ka holomoku ana; x> na loaa o ka oihana wai ma kekahi mau hana o ke Aupuni, a ua hiki no i ka Ahaolelo, ma ko lakou ike ana ua j lawa na loaa i komo mai iloko o kā. oihana wai I na manawa i hala aku no j ka hoohana ana aku I kona mau lyna i iho no kekahi manawa, ke kauoha aku j e hookomoia aku iloko o- ka waihona o | ke Aupuni no ka hooholo ana aku i j kekahi mau hana o ke Aupuni, kekahi puu daia mahuahua mal keia oihana aku, i mea e kokua ai i ka hooholo ana aku i na hana i manaoia ai. Nolaila, he mea pono e loaa i na hoa Ahaolelo ma keia mua aku kela manao i hoikeia ae nei. a ina he manao ko kekahi mea e hana mai i ka pono o ka lehulehu, he mea maikai iaia e loaa i keia ike a hoohana aku. He mea ma- i kehewa ka hele ana mai o kekahi luna- i makaainana a senatoa paha a i mai, e koho mal oukou ia makou no ka mea e j hele aku ana makou e hana mai I ka j pono o ka lehulehu, eia nae i ka hiki ana ma kahi o ka hana, he okoa na j mea i hanaia aku. Ala ihea ka pono j o ka iehulehu ? Aole iloko o na hana hoopaapaa ano ole; aole iloko o na o- j lelo hooholo waiwai ole: aole hoi iloko 0 ke ku-ee ana o kekahi hale i kekahi i hale. aka ala iloko o ka lokahi ame ka noonoo a kas|na i na mea e pili ko- j koke an& i ka pono o kela ame keia' makaainana Amerika, a poe koho balo- i at a uku auhau o keia Terltorl. j O ka pau ae no koe o ka manawa i aela ma ke kanawai e noho ai ka Ahaolelo Kuikawa, he wahl aweawea iki o! na hiohiona e puka mal nefi no ke aia- | ula nani. O ka pono oka lehulehu aia | he mau tausani mile ka mom&o - mai ka aina aku, a aia llaila kahi i pokakaaia mai ai e na makani wiliahiu, me ka maopopo ole o kona manawa e pae mai ai 1 ka aina nel. O na leo uwe ke lohela nei ma ludea (Honolulu nel). Ke uwe mal nei I ka poino a aole e na, no ka mea ua nele i ka hana e ola ai ka o*hana. Ke puiii mai nei na mea aloha me na waimaka e kiheahea ana ma ko iaua mau papallna; a no ke aha? Ua nele i na mea e oiuolu al ka noho ana. Ala ihea ka Mose, nana e hah&u aku I ka wal o Mauna Horeba a hookahe mal I ka wai o Meriba no ka hoopau ana ae i keia auwe ana? Aia hoi Ihea. iwaena o na keiki a kanaka, ka mea e hookahe mai ana I ka wal e inu aku ai aole hoi e pau ke kena ana o ka makewal? Aia no ia oukou e na lala ona hale a I eiua. Aia no me oukou ke kookoo i hahau ai o Mo«e I ka pe&aku. a ala no i& oukou ke ki nana e wehe ae i keia mau kumu o ka auwe. A I ole oukou e hana mal me k& pono, ea. a oiai he mau kahunapule no hol kekahi iwaena o oukou. he mea pono ole la'u ke hai aku 1 keia mau ma»ao malalo Iho nei no ka mea ua lewa ko luna a ua lewa ko lalo ia oukou, a no kek&hl poe e iho hoi o oukou, e pono la*u ke holke akn l keia mau >»!*«< olelo a ke k&n&ka oaauao ! i mai ai I ka w& kahiko loa: "O ka me* t panl i kooa pepel&o i k& uwe &na o ka mea 1 nele; e hea aku no oia aole i& e hoolohel& maL" Ela ae no be kae koho halola a fcoe* mal. K kea mai ana no Paha oukou la; na makou e hana mal I ka poho o ka lehulehu ola n& twi. Aka ke ike e akn nei no makou 1 k& oukou *nao hana» a I hlkl mai la manawa, ea, mal no a hele ho« m&i e holo balot& o ko auanei ka olelo a ke kanaka naa«aos ioa peneia mal k» oukou hana, Me ke aioha I ka Lunahoopemopono o ke KUohana, ame mi keiki hooaolaohua ko'u adieu. , Ko« olaio. KWIM.