Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 17, 24 ʻApelila 1903 — KA MANA HOOKO AME KA MANA KAUKANAWAI. [ARTICLE]

KA MANA HOOKO AME KA MANA KAUKANAWAI.

O ka olelo hooholo hui pili i ka olelo Hawaii e olelo ana i olelo ahaolelo ame ka bila laikini kuai bia, o laua na kumuhana i noonoo nui ia iloko o ka Ahaolelo, a kakou no hoi i ike ai i ka hooholo lokahiia e na Hale a elua, ke leumu hoi i hoea aku ai o ua mau kumuhana la imua o ke Kiaaina no ka hoapono ame ka vitoia mai. O ka kakou mea I Ike ai oia ka hooholo lokahi ana o na Hale a elua 1 na kumuhana oia hoi haule na vito ana ake Klaaina. O ka ke Kiaaina i hana al oia ka hoole ana i ka pono ole o ua mau kumuhala la a elua, a i ka ma? nawa i waihoia mai ai ua mau hoapono ole la imua. o na Hale ua t>uehu lillll ua mau vito la i mau mea ole, a mau aku la na kumuhana i mau mea mana. O ka oleio hoohoio hui e lilo ka olelO makua o keia Paeaina i olelo ahaolelo, ua lilo i mea mana, oiai he mana kona e ku aku ai imua o ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, e noi ana e liio ka olelo Hawaii i olelo ahaolelo. Hele aku no i kona mana a tyail& pau, a o ka mea i aku i koe oia ka iilo io mai ame ka ole! © ka olelo Hawaii i olelo kanawai no ka ahaoielo o Hawaii. a aia ia ma ka Hma o ka ahaolelo nui e hanaia mai ai. Heaha ana la l<a hua aole e hiki ke kuailo mua ae. Ao ka hana naauao oia no ke kali aku a ikea ae. - O ka iua o na kumuhana oia no ka liolopono ana oka iaikini kuai bia. Ma ka aoao o ka Mana Hooko ua hooleia ' mai ke kupono o keia bila laiklni kuai bia, oiai ua hooholo na Hale a elua i «a blla la i kanawai, a i ka hoihoi hou i& ana mai imua o ka Hale Ahaolelo ua ike iho kakou 1 kona hoole ana i ka vito a ka Mana Hooko. Ma kela mau kumuhana aole i like N na manao o na mana a elua ka Mana Hooko a*ro ka Mana Kaukanawai, oia ke Klaaina ame ka Ahaolelo. Ama ka aoao o ke Kuokoa aohe he mea e hoohewahewa ai i kona pili ma ka aoao o ke Klaaina, oia hoi e hoapono ana i ka« vlto ana i ka bila laikini kuai Wa. O ke kumu nui i waiho ae ai ka Ahaolelo no ke kakoo ana i ka hoole ana i ka vito a ke Kiaaina oia no ko lakou kukala ana, ma na apana kuaaina aiine ke kulanakauhale nei, aole e nele ko lakou hapai i keia kumuhana a hooholo loa aku, No keia mea aole e hiki ia lakou ke kuemi hou i hope ho ka mea i ka nana aku he leo pililaula ia ina pela no ka lehulehu ia. e neie ole ai ka loaa o ka manao i kekahi hapa o ka lehui-?ht» e pono e hooloheia, ke kumu o kek&hl liupepa kuioko o kakou i hoopuka ai maluna o keia kumuhana hookahi i ka pule aku nei 1 hala, e olelo ana: "he leo ia no ke Akua." O keia mahao a e oieio mau ia nei, aoie i keia nupepa wale no, aka, I kekahl ae no, a ua hoopukaia ae no e kekahi o ka lehuiehu oia ka leo o ke AkUa. "ke pane nei ke Kuokoa, -, aole ka īeo o ka lehulehu he leo no ke Akua," I7a ulu mai keia olelo i hoooukaia lioi e ko Homa poe a na lakou ua olelo la a peia I mau ai kona aai a hlki i k*la manawa, a \ ka nana no me he mea la he leo ia no ke Akua nka 0 ka mea pololei aole pela. O ka Buke nui me ka moolelo o ke ao nel (history> na mea nana e hoike mai i ka olaio ole pololei o!e o kela mamalaoWo. He oielo kahiko keia eia nae he oleto aoie ona kahua. O ka leo o na aoaO kaialaina I hala iho nel 1 n& la koho balota, l ka nana aku me he la he le > Ih no ke Akua, aka, 1 ka nana ana I ka *"o o ia mau oI«b aole ka oial iloko o laila, a ina ua nele kekahi me» i ka oiaio he mea maopopo loa aole ke Akua ilaila. Ua piii no keia 1 na mea apan. O ka lee o ke Akna ola ka leo e kala •na iloko «ra)e no o na paiena kupono, imlkal a peno inr. no ka iehulehu a no ka mea hookahl paha. O k& hooholo aaa iho ia o ka Ahaolelo t ka hlla lalkinl k«at Wa ua lilo xnai ia boo*»o!o A*m na |ta lehuiehn olai o ka Ahaol»io *»w! ka iehuiehu aku no ia, eii nae'o ka >!Sa laikial koal bla. ka Kew; lew& ole ke pan* ae, aole la k* AkuA. aoh» leo a k« iOnm tna 1« «I !<* aku he hohu k& Makm wi l 1% B'vok*hi mea n«ttwpo o na bila lalkinl kual bla apau he mau biU iakou na kakana.