Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 12, 20 March 1903 — O ke Ola ame ka Make Mahea Oe? [ARTICLE]

O ke Ola ame ka Make Mahea Oe?

O keia ninau e kau ae la maluna nona keia kino lahilahl uhane ola, oia kekahi o na ninau ano nui loa a kekahi senatoa hanohano e noho nei i keia ahaoielo e pono e lawe a noonoo nona iho. Ua upu mai ia'u keia ninau mahope o kekahi noonoo ana maluna o ka bila kanawai e papa loa ia ka lawe ia ana mal o na i'a liilii mai loko mai o ke kai. O ka makuahine ponoi o keia bila ola hoi ka mea hanohano S. W. Wilcox 0 ka mokupuni kihapai o Kauai ua ike maopopo le'a oia i ka hua momona e hua mai ana ina e hoomana ia ana •keia kanawai maiuna o keia paeaina, he hua momona hoi e ike ai, ka lahui a e poina ole ai 1 ka inoa nana ka bila. Ua hapaiia mai keia bila iloko o ka senate a hooholo elua ia aka i ka manawa o ka heluhelu ekolu ana, ua lohe ia aku la na lēo ku-e e nakolokolo ana iloko o ka paia Ihiihi o ka lumi, a mahope o kekahi mau kamailio ana ua waihoia ka noonoo ana o keia bila no hookahi pule. O na kumu ku-e a kekahi mau senatoa, o pilikia na kanaka Hawaii 1 na i'a liilii ole kekahi ua makemake oia e pepehi puuwai eleele i keia bila, wahi ana, "o na i'a liilii he maunu lawaia ia na na kanaka Ha» ■waii." ' Maluna iho la o keia kahua au i kukulu ai 1 keia ninau nona hoi keia kino e olino aku nei imua o oukou, na hoa hanohano o ka Ahaolelo ame ka lahui e noho klai mai nei. Ma keia bila e waiho ia ana na i'a liilii me ka maluhia aoie loa lakou e hoopa ia aku aka 1 lakou manawa e hookino ae.ai a lilo i mau i'a nunui oia iho la ka manawa kupono e lawe ai ia lakou no ka ai ana. O.na lapana ame na Pake, na lahui e ulupa nei i na i'a liilii me na upena makika a no ka mea ua ike maka keia mea kakau i keia mau lahui aneane i na kakahiaka'apau e hana ana i keia. "Maken\ake anei oukou e ulupa ia na i'a liilii apau i ka make, a i ole ua makemake anei oukou e hoomau i ko lakou hanu oia i lilo ae ai hoi takou 1 mau i'a nunui?" O ke kanaka noonoo maikai e holke mai ana oia e hoomau ia ke ola o na i'a iiilii aole hoi © pepehi wale ia, a i ole haawi ia aku 1 na holoholona. O na kumu ku-e i waihoia' ia mai e kek&hi mau eenatoa i hoakaka mua ia ae ne| mamua no na mea e pi.li ana i keia bila, he mau kumu aa ole ia. MalUna o kpia bila e lana ai ko kakou manao e ka lahul e hoonui a e hoolaupa'l liou ia ko kakou maU kai me na i'a nunui a emi mai no hoi ke kumukuai.o ka i'a aka i pepehi ia keia bila i ka manawa e hapaiia mai ai no ka manawa ekolu o ka ae na aku no iaame ka oltelo ana aku i na lapana ame na Pftk«. "E na lapa,na ame na Pake, na makou nel 1 pep'ehi i ka bila e hoopakele «o* lna i r a liilii, ano keia mea ua ae I

malaelae ia oukou (o lakou no ka hapanui) me ka hoomaka'uka'u ole ma ko oukou aoao, e ulupa, a e lawe aku i na i'a liiiii mailolio aku o ko iakou home wai, e hana aku e like me ko oukou makemake, no ka mea ma ko makou inoa nei (na hoa e ku-e ana i keia bila) ua loaa ia oukou ka palapala o ke ke'ake'a ole ia. Me keia manao pokoie, ke waiho nei au i keia ninau imua o na hoa kau kanawai o ka Teritori me ka manaolana e hooholoia keia kanawai, a hoopakeleia hoi na i'a liiiii. BERNARD H. KELELKOLIO,