Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 47, 21 November 1902 — Ka hoike no na I'a. [ARTICLE]

Ka hoike no na I'a.

O ka hoike ir.ua a David Star Jordon ame BartonW. Everman e pili ana i ka lakou noii ana iho nei i na i'a like ole o ka mokupuni o Hawaii, i hoomakaia hoi ma ka malama o Iune a hoomauia no ekolu mahina, ua paiia mal nei ma Wasinetona, a aia he mau kope ke hoouna ia mai la no ke kulanakauhale nei. E pili ana i keia, he hoike ano nui ae kekahi mai a John N. Cobb aku maluna "Na I'a Kalepa o Hawaii," me na manao maikai i apoia iloko oia hoike. O keia hoike, ua paiia maloko o kekahi buke i hanaia me ka noeau nona na aoao he 250, i piha me na wehewehe maikai ame kekahi mau palapala aina. Ua hoomaka mai ka ho}ke a Jordon ame Everman i na. i'a o Hawaii i kupono i ka ai, i na kanawai e pili ana no lakou, ame kekahi mau mea e pili ana no ka hookomo ana mai i mau i'a ! ano hou mai na aina e mai. • I He nui ka aoao o keia buke e ku}ii- , kuhi ana i na i'a o ka loko', ame ke ano o ka lawe aiia i ka i'a maikai o ka makeke. . O ka hoike a ka Agena Kuikawa Cobb 0 Ka Komikina I'a Amelika, e olelo ana 1 ke kulana o Hawaii, ame ka mooilelo o na kanaka, a he nui aku e pili ana i ka moolelo, ka manaoio hoomana ame na man'ao kuhihewa o na kanaka lawaia. He hoihoi maoli no ka mea e heluhelu ana i kana moolelo o ka waapa ame ka upena a ke kanaka lawaia i ke kulana ame ke ano maoli o ka paeaea ana, haawi ana hol i na hoaiai no ka paeaea. 0 kekahi mea maikai loa maloko oia hoike oia no na mea e pili ana i na moku ōkohola i ke au i kaahope ae nei. Penei ka Profesa Cobb olelo e pili ana no Pearl Harbor. Mamua he nui hewahewa na ula maloko o keia awa, aka, i keia mau makahiki i aui ae nei, aole loa i noonoo hou ia ia mea, a aole loa i maopopo ka nui ame ka iki o ka ula i keia manawa. 1 ka maka.hiki 1871, oiai o kapena Wood e ana ana i ke awa, ua loaa aku la iaia kekahi wahi i piha me ka ula a i ka lohe ana o na kanaka, ua loaa ia lakou he mau heluna nui a ua lawe aku hoi ma ka makeke no ke kuai ana. Ma ka makahiki kulipolipo o ke keneturia i hala, ua lloaa mua iho la ka olepe ma ka awa o Puuloa, he 9 mile mai Honolulu mai, a eha mile hoi ke akea. Ua maheleia iloko o elua apana, e kekahi ailana ame kekahi apana uuku 0 ka aina e holo ana ma kekahi waena. Ua makaia ka papaku ma ke poo o ke awa. I ka wa i laulaha loa aku ai keia loaa, ua kukala ae la ka Moi, he Monopoli alii ia, a hoolimalima aku la 1 na kanaka luu :no ka lawe ana mai i ka olepe.