Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 33, 15 August 1902 — KE KO NEI KE AU O KA MANAWA. [ARTICLE]

KE KO NEI KE AU O KA MANAWA.

Ma ka hoomaopopo ana ame ka ike ana eia ke nee mau nei ke au o ka manawa, aoie hoi he mea kino nana e paa mea. Ua hala aku ka makahiki 1901, a eia kakou iloko o ka hapa hope o ka M. H. 1902, a ke hookokoke aku nei hoi i na la au e ike iho ai e ke kanaka Hawaii, e kauia ai oe ma ka mea kaupaona, a e ikeia no kou mama ana, a kaumaha paha. 0 ka mahina o Novemaba e hiki mai ana, oia auanei ka mahina o kakou e kau ai maiuna o ke kaupaona, a e ikeia ana ke kaūmaha a i oie o ka mama paha o kela ame keia mea pakahi | o kakou, a o ke kaupaona i oi aku o ka maikai o na mea hana, oia auanei ka paona e loaa ai kou waiwai io. Ina e hoomanao iho kakou, he nui ! na kaupaona like ole, he nunui kekahi I a he liiiii kekahi, aka, e iike ana no I ka waiwai io ina e maikai na mea hana a l ole o kona ana paiia, aka, ina he inoino na me« hana e poho ana no oe. > Pela no Jioi i keia la, eia ke kii nei iwaena o kakou he eha kaupaona, oia hoi Repubaiika, Democarata, Home Rula, ame Hui Kuokoa, a o ka ninau _wale no e ninau iho ai, ma ke kaupaona hea ana la oe e kau ai i oi aku kou waiwai io? Malia paha o nina\v iho kekahi, heaha la ka'waiwai o ke kaupadna? Aiaila, e loaa no ka pane. He mea nana | e hoike ana i ka nui o ia mea, \kona kumukuai a pela aku, aka o ke kauj paona kupono, oia wale «o ka mea naj na e. hoike mai i ka oi^io. Mamua o kou makemake ana e kauia ma ke kaupaona he mea maikai no ia oe ke nana i ua kaupaona la, a ina e ike oe i ke kupono, alaila, e kaii aku ia oe ;luna oiaila, a ina aole, alaila mai hookau ia oe iho maluna olaila o waiwai ole kou kau ia ana. He mea pono e lawe mai kakou a nana i ke kaupaona (Home Rula.) Ua ikeia ke ku ana o ua kaupaona la, a ua kaupaonaia ka hapanui maluna olaila, aka j i ka i manawa i hoohanaia ai ua kaupaonk nei, e ka poe nana i hoohana, | ua ikeia ka poloke ana o na mea hana, a ua waiwai ole hoi ka poe an&u i kau ia mkluna o ua paona la, a n</ ka mea, 1 eia ke huki nei kekahi ame keīeahi, aole nae he waiwai a o ka poe nana e hoohana nei, ke hoomaka nei lakou e alujnu, a o, kou hopena e poho ana oe. Ina e nana aku i hope i ke kau ahaolelo iho nei i hala, e ikeia no na mea !i hanaia e lakou, ua hoonui wale aku j i 'na lilo o ka ahaolelo, hoopaapaa wale e hoopau manawa ai i mea e hiki ai ke kahea hou ia ona ahaolelo kuikawa, a 0 na hana e pono ai oe ame ka lehulehu, aole he hana ia, nolaila, he mea 1 pono ia oe ke nana nou iho, a e koho i ka mea i oi aku ka waiwai io. "He mea hoopailua ia lehova ke kaupaona hoopunipuni, aka, o ke kaupaona kupono oia Kona makemake." Aole anei he mea pono ia kakou ke hoao i keia kau, e ia kakou maluna o ke kaupaona Repubaiika? j Ua hala ae la hoi ka Home Rula, ame kana kaupaona ana, a he mea poi>o ia oe ke kaupaona hou ia i loaa ai kou mau paona pololel. O ke kaupaona Repubalika oia ka holu ekahi o na paona e hoohanaia nei niai kela kau 1 liala a hiki no i keia kau, a aole ona wa e emi ai kona mau puona, a ua pomaikai oe e iea mea e koho ana. Ina e huli aku i ka lakou mau mea i hana ai iloko o ka ahaolelo i hala, e ikeia no ko lakou hooikaika ana i ka bila mokuaina no kakou nel, aka, no ko lakou uuku iloko o ka Hale, nolaiia, ua poipu ia mai ia e ka aoifo nui Ho'me Rula) a lilo iho la k.mea ole ka mea niaikai. O ka aoao x ßepubalika, he aoao ia e hoowaiwai ana i ka aina, a aoie hoi e hiki ia lakou ke hana i kekahi mau hana iloko o ka ahaolelg-'e kue ana i ko lakou mau pomaikai iloko nei o ka aina. aka, e kue ana lakou i na mea e hoopoino ana ia lakou a i ko ka lehulehu pono. O ka bila aie <3ala i waihoia aku iloko 0 ka ahaolelo, ua hooieia no ia e ka Home Rula, a mamuli o ke kokua ole ana o ka hapanui o ka Hale oia hoi na Home Rula, ua ku iho la ko kakou mau hana i manaoia e s hooholo mua aku no ka nele i ke dala ole. O kekahi o na hana i manaoia no ana i dala, oia no na alanui o Mjakou nei, a ina e loaa na alanui maikai, alaila, e loaa like ana ka pomaikai i kela ame keia mea he aina kona, a pela no hoi ka poe apau e hana ana 1 hana, a ma ia hana e holomua al ka aina. \ . He nui wale- aku na pono ame na.pomaikai e loaa ana ia kakou ina e ku ana kakou me ka lokahi a i ka aoao R.epubalika, mai ka Elele i Wasinetona ame na Senatoa aine na Lunamakaainana o\kakou nei, alaila, e hiki mai no ka hopena a 'e hooko koke ia no ko kakou mau makemake. E ka moku o Keawe, mai koho hou ia Scnetoa Kaohi o Kohala ame Brown o Hilo, no ka mea, na laua i hoopaa hou ia A- M. Brown ka Makai. Kiekie ma kona wahi, a ina i hooko laua i ka oukou (Home Rula) i koi ai e hoopau ia na luna aupuni mua a e hoonoho hou ia i poe hou,, ina la ua noho o J. K. Kaulia ma ia noho hanohano; nolaila, he mea pono ia oukou e na Home Rula ke hoopoina loa ia laua a pela pu hoi me na lunamakaainana, a he mea pono ke wae .»ou oukou i mau moho e hoolohe ana i ko oukou mau leo. A pela no hoi oe e Maui o Kama, "ka onohi o na kai" ame Kauni o Mano, he mea pono ia oukou ke kuilima pu

me ka lokahi, e hoopau i ko oukou noonoo ana i na moho o ke kau i hala, a e wae hou iho .i ka poe a oukou i hilinai ai, a e ola ai hoi ka lahui, a ina ■ aole' e loaa ka meia a oukou e hilinai ( ai, e kilohi iho iloko oka aoao Kuokoa 'ame ke Democarata, a ina aole no e loaa ilaila, alaila, e wae nou iho a pau ka makemake iloko o ka aoao Repubalika, a oia hoi ka aoao e ola ai na. iwi, a e hooko ia ai hoi kou make-| I make i hooponopono aupuni. kalana. j r E ala, a e koho me ka lokahi i ka paa balota Repubalike, mai ka Elele i \Vasinetona a i na Hale elua o ko kaI kou Teritori nei. i Imua e na hoa me ka lokahi, imua no ka pahu balota e hiki mai ana. Me ka mahalo, MEA KAKAU. •+«