Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 18, 2 Mei 1902 — NO KA OIHANA LAWAIA Mai ka Peni mui a D. Kahaulelio. [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

NO KA OIHANA LAWAIA

Mai ka Peni mui a D. Kahaulelio.

KALAWAUA KUMU A AHULUHULI? HOl. 0 keia kekahi o na ii. «ai'a punahel# ioa l ko'u Papa. a ua kapaka ka laoa o ktīa aao Uwai a e ta, |k» Pblotlklklwa«r«. a Pok»ttka)l ole. h* oialo no. Eiua ano hana lawaTa I lawrta*e mau ia» a o k# kolu. ua komo aako o ka makele Uwal'* Lauahi * Hoa «laik » HlniU N«i. Oka mahele lawa la m**, he mau wahi ulei uoh «*&* mt< ** sH*a o ke kv\ fc* \miM ka iolhl o k*~ kahl. ke iwilei a mutltt kekah?. m» kahl tn«kahi owa. kookut k#kakl

o ua rnau wahi ulei nei. a e hoopaa ana ka alihi o kahi upena i ua mau! wahi ulel nei. a he aao kapakalii ke ano o kahi upena, elike rae ka mahiiA 0 na po o na Ku Ekolu o ke ahiahi t a he mau iaau elua. i kapaia he Pula, me ka hako i hoopaa ia ma ua man iaau pula nei. iea he elua kanaka lawai'a. a iha no hoi ekolu kanaka, aiaUa ekolu no hol pula iauko, a iau ia-i paha, me ka lako pu no hol me na hua kukui maka. I mea puhi "na ka lawai'a ke hiki 1 ke Ko'a Kumu & Ahulu-hulu hoi t holo ] no hoi ma kahi waa kupono, o ka ho- ] honu o kahi Ko'a lawai'a. eba anana a oi aku. a o kekahi eiua anana. I ka hiki ana i ke Ko'a.o ka lawa'ia ka mea | hana ma ke puhi ana i ke kukui a nana i ka lua e noho al Ahulu-hulu, a o ka inoa oia mea he Luauluulu. ina no oe e nana iho, uia pu ka waha o ka lua i ke Ahuluhulu, aiaila nana hou ka ! ka Aulnalu, a ke īke I ka Auinalu, alaila, pane mai Ia ka lawai'a ina, hoa iawai'a. makaukau, aole e pili mai ka Auinalu i ka waa. ua kuho aku ia iloko o ke kai. o kahi upena aia ma ka llma Hema o ka iawai'a me kana pula no, i ka hiki ana ilalo, e komo ana ka hapanui o ke kino o na lawai'a iloko o ka iua, a o na wawae wale no kau e ike aku, mamua o ka !uu ana iloko o kf kai, ua mohaia mua ae ia kahi upena a like me ke Kauiana Mahina o na Ku, ke hoi ae i kahi wa he piha maoli no ka upena. i kahi wa no hoi elima a eono a pela aku, holo aku ana he lua Uluulu. ekolu, eha no lua e luu ai, ua ktjele kahi waa 1 ke Ahuluhuiu, aole ia la e makili pono ae ka !a, ua pae i kauhaie, a o Hon. L. Aholo ka mea i ike pinepine i keia, aole e kani ae ka hora 8 A. M. ua hiki aku ia i Lahainaluna me ke Ahuluhulu hou, a o kou mea kakau aole i hoao e luu pu me ka makua ma keia hana, no ka maka'u mai no i kela pihi hoomaka'uka'u, a no ke aholoa'ole no i ka luu. Mahele elua, he kalli maoli no i ka manawa e wehe ae ai kaiao, he opae ola, a he Puloa oia, oia ka maunu, a ua hana pinepine kou mea kakau ia ano lawai'a, a ōia iho la na mahele elua, a o ke ano makau lihi kaili maoii no, a pela no ke aho kaili.—A he wahi lawal'a no keia l ano makemake nui ia e kanaka 'o ko makou wahi, he aina kakahiaka wale no, kapaliU ana ke Ahuluhulu i na pol pohue nunui o kela mau la i o kikilo loa, a o ka pilikia wale no o ka luu ilalo i ka mea maka'u. He lua uluulu, aia makai pono ae o ka Pa o ka Mea Hanohano F. W. Beckley. O Uhailio ka inoa, he ano Ana maoli no keia lua, a he wahi moe ia no na mano Lalakea, a 1 kahi manawa, ua holo makou i ua lua uluulu la, ekolu makou, elua mau makua, a o kou mea kakau no hoi, no ka lawai'a uluuiu no, me kekahi pauku kaula malino haole no hoi no elima anana ka loihi, ninau aku nel au, he kaula aha keia? He kaula nakii i ka hi-u o ka Mano. Pehea e loaa ai ka Mano? Aole e nahu mai? Aole he Mano nahu ka Lalakea. Holo paha ke luu aku? Aole e holo, no ka mea, he he hlamoe no ka Mano, a he nono no ka ihu elike me ko kakou kanaka, pela io, ae pela no. I ka hiki ana o makou i ka waha o ua lua nei. lele malie ino la laua lloko o ke kai me ka owe ole o ke kai, a luu aku la laua, lana malie no au iluna o ka waa. hookahi minute ko'u kali ana me ko'u manao e loaa mai ana ka laua mano, oiai laua e nao ana i ke one malalo ae o ka hi-u o ka Mano a nakii ae, ua puiwa like ae la na Mano a pau,. a pau nui i ka holo me ka paa ole I ka na-j kilkii, a hoi wale ae la ua mau makua ala o'u, hai mal Ia ia'u, ua pau loa i, ka holo. Aua maa ko lakou hana paa-' ni me ia ano Mano, a ua pinepine ka Mano ia lakou. Penei ke ano e hana ai, ilalo no ke alo e moe ai, a he i moe lapuu no kekahl, a ma ka hl-u, e| nao ana na lima I ke one, i ole e pa; ae ke kino o ka Mano, ma kahi aoao i mal ka lima o kekahi, a pela no hoi; kahi, a omau kahi ae la no, me ka ni-j puu nui ma ka piko o ke kāula, i ka wa e komo ai kela nipuu, ua paa loa, \ a o kahi Ikalka no ia o ka Mano, eia nae, ua Hlo pu mai la ina elua kanaka, | ala hiki aku ma kahi e pili ana i ka lawai'a Mano, ha'i pau aku au i na ano a pau e pill ana i ka lawai'a Ma-i no. 13. KA LAWAI'A 010. t'a kamailioj mua la i kekahi mahele o ka lawai'a Oio, ma ka mahele o ka lawai'a Laukapaiiii, a koe kahi mau mahele, a ola ka'u e kamailio ana I keia wa. Ka. mua. ka lawai'a Upena, & o ke ano o; ka Upena, he malua, o keia no ka oio ku. Oio kai no hol a kahi e hooiulu ai. o ka lawai'a no hoi ma ka ae on« no hol e kilo ai (nana) a me ka waa no hoi kekahi, hoopuni no hoi me ka Upena Papa Mana, a i ole no hoi mej na Uupena Paloa no hoi, elima a eonoi ehiku upena a oi aku, aia no ka ponol o ka punl o ka oio, elua waa upena. I lana malie na waa I kal, nana pono no; hoi ke kilo iuka. a maopopo, alaila ma j ka iima wale no e hailono mai ai kaf lawai'a e kuhl ana i nae, iialo ae a pela! mau e hana» ai, iaia no ka puni o ka I oio hui na waa. ina he Paja. e nai ma~ Ile no hoi na j»aku, a pela no hoi ina| he Upnea Paloa. a he plha waa i kahij wtu a he lau no hoi a mau kaau i kahi | wa, ma Moiokai a ma na wahi a punl, ka Pae Aina, ma na ano iawa'ia a pau. | —Klua, ka mahele iawai'a makau. ua! komo no ka lawai'a oio. i ka lawai'a ku kauia Moana. a ma na Ko-a iawai'a moana he one olalo, l maa mau i ka hoio la, e paa mau ana no ka Oio nui. he iaki ka loaa I kahi wa, he umi oio. 0 ka hapanui o ka manawa. ehiku. emi npai a oi aku i kahi wa. O Puupehe. K<sa. Kahono, Puumahaualua. Xaiahunalete. a he makau nunui lawai a Moana ku kauta no ka makau e iawai'a ai. O ka mahele elua oka lawai'a o*o. oia ka mahele I kapaia. he Mamali oio. a ua pui k«-ia iawai'a mawmho iho o ' kuanaiu a me na pili Lae kahakai. n«: ke awa ku moku o ka Maaiaea, a hiki 1 ka Lae o Kunounou ma Apana o Lahaina, o kela na wahi !a« waia mau ia e ko Oiowaiu. Lahalna. Kaanapaii. Honolua a me Honokohau. Ma keia ano lawai'a. he iike oie na lihi makau lawaia a keia a me keia. a h* iiiiii no. a imea e maopopo ai i kou heluhelu, o ka onakau iawai'a nuimaii 010 a ko oukou mea kakao. ola no k» kuike>!« humuhumu io!# a na wahlnte a kakou. ao»e hoi o ke kui ioa. oka mea nui m, a ke ahi apukukul a ahi ianahu e poho ai kei* an« makau, | » ha*iha*3 wale a poho ka iuhl. a be uwea mamalu iiiiU haokīi» 0 aa wahine, oi» no kekahi. a me k* ahi no e hana al Odi ® ka makaukau loa nta keia anof laa ai'a * Lahalna «ei. a ua kanaka h^ 1 keia mau la. o K*i*p«. Maihui (KUa«l mua a h* Kaahaw. « «» ko <mkou kaka», a ke maopopo ta no paha e 31 r lMvt& k**a i koo mau makahikl a kakou I »<>*» pu »1 i ua Lai aioha nei o

h&ina, a he lllee loa ka makoa maa | l:hi law&ia. e paa an& ka mea nui a; liilii o ka mamali oio, mai ka Nr!let »| eml aku ka nunul o ka mamali Ok>. Hoko o kela iiilii o ka lihl. eUke me km makaa kohe uwea o kauhaie kuaL Ma- : Ua paha o ula ae ka ninau iloko o kekahl poe i maa ma keia ano iawai'a o ko kaua iahuL me ka olelo iho, he he kalekale a hoopunipuni waie no keia mau oielo. E ea hoa heluheiu 0 keia pepa. o makou eha elike me ka'u 1 ha'i mua ae ia maluna» aoie makou 1 hui & hookahi wahi e hana ai ea lihi makau, aka T ma kahi o ka lawai'a ana hookahi koa i kahi manawa oiai e lawai'a ana makou i kahi ahiahi ma Puhiaama he Ko-k mamaii Oio ia, ke ike ala oe e Mr. Lunahooponopono. he wahi Ko-a iawai'a ia mawaho o kela lae aa o Launiupo. mahope mai o kahi pua li o Kahea, kahi no au e holoholo mau ai i ke a'o kula olelo Berltania i ko Olowaiu kamalU. a he eha ka nui o na waa o makou e lawai'a ana. o ka'u mea I ike a e nana ana ia manawa, o makou eha iluna o na waa iike ole. he awiwi ka makou paiu ana. o ka pilipili hee ka makou maunu a pau e lawai'a nei. a o ka pikapika hee oia ka palu. a 0 ioko iho ka maunu e hlu ai i ka makau me ka iahilahi a uuku !oa ma>ka iehua (maka) wale iho no. oiai no e kau ana no kahi La iluna o Lanai. a he mea mau ka napoo ana iho o ka la. a ano kau iho ana ke ano ahiahi, !a manawa, pa me nehu ala ka ai ana o ka mamaii oio, o ka nui o ka poe la» wai'a, lolii ka palu ana» a o makou ka poe i maa i keia ano lawai'a e awiwi loa, a o ka alaala o ka hee oia ka palu ia wa, ia wa hoomaka mai la ka pa o k oio ia makou, a ke alawa aku au ia lakou ia ekolu, ke pii Hke ala makou eha, o ka nui iho, ke kani la ke u, o ka makou hana, ke pii la, ke iho la, aole 1 hala he hapaiua hora, ua piha hookahi kaau mamali oia ia'u a oi, a pela no ko'u manao wale aku ia lakou, a pela i'o no ka mea, aoie apo ana mai e hala ka paa i ka makou iihi, i ke ao ana ae, iho aku nel au i ka hana, ninau au ia Kauhane, hai mai oia, he kaau a oi kana, ninau ia Kalepa me King he kaau pakahi a oi a 0 maua o King na mea oi iki. No keaha Ia ke kumu o ka nui o ka Makou Oio? Na keia rula, o ka paa ana o ka makou ano iihi makau, ma ka lehelehe malalo o ka waha o ka mamali oio e paa ai ka makau, ia paa ana huii ke aio o ka oio iluna, nolaila, moe malie wale no a pili i ka waa, a ina maluna a ma aoao o ka waha o ka oio e paa ai, e holo ana i o a i o ka oio me ka ikaika. aka, ina huli ke alo iluna, aole he ikaika, nolaiia, me keia ano lihi makau, e pau ana ka mea nui a liilii, eiike me ka'u i hoike ae nel maluna, nolaila, i ka wa e ike ai oe ua paa ka oio maluna a ma kahi okoa o ka waha o ka 010, aole nyilalo o ka lehelehe, e wehe koke oe i kela makau, a nakii i makau hou, a ke ike iho oe ua paa malalo, alaila, hoomau aku oe 1 ka lawai'a, o hoi nele oe i kauhale a nukunuku mal ka wahine Sure. He' mau makahiki loihi 1 hala ae nei ua hiki mai kekahi kanaka no Hānalel Kauai, a noho pu me Hon. J. A. Nahaku ma Lahaina, a ua liki mai no hoi; oia i kona akamai lawai'a oia no Ha- j nalei, a ua olelo aku no hoi o Ilon. J. A. j Nahaku, he keiki lawai'a oio no hoi ia' no Napili Kaanapali, a ua ha'i aku o Nahaku o ko oukou mea kakau ko Lahaina lawai'a, nolaila ua lilo ia I mea hauoli loa no ua keiki Kauai la, nolaila, ua loaa ia Kon. J. A. Nahaku he wahil pilipili hee, a ma ka hora 4 P. M. o kekahi la, ua kii mai la laua ia'u maluna o ka waa e holo no ka lawai'a oio, a ua holo makou 1 kela Ko-a lawai'a no i Puhiaama. a he mau llhl like ole ka makou, o ka lihi a ke kelki o Kauai, akahi no au a ike, elua wahi e poho al, i ke kikala o ka makau, i ka uha o ka makau, a moe pololei mal ka maka i ka apua o ka makau, a he kohu eki Daimana pepa hahau ke ano, a hakahaka uuku kahi e paa ai ka Oio, o ka Hon. J. A. Nahaku hoi, o kalihi kahiko no a na kupuna lawai'a no o Kohala Kona Aina hanau. I ko makou hiki ana i ke Ko-a Puhlaama, o ka hora 5 P. M. paha ia, hoolel ka pohaku, a hoomaka makou e lawai'a, o ka palu ka

| m&kou hana. mua, a i ka wa i na poo | at ka la, olelo aku nei au i ua mau hoa lawai'a nei, kokoke e pa mai ka oio mahope koke no o ia kamaiHo ana a kou mea kakau, ua hoomaka mai la ka ai ana a ka oio. i ka piha ana o ka'u ■ kaau 010, ekolu mamali Oio i paa ae | la ia Hon. J. A. Nahaku. a he oki loa | ke kelki o Kauai, olelo aku nei au. ho-o ! mai ana kau makau, haawi mai nei [ kela, 1 nana iho ko'u hana, aole i ke kohu makau, nolaila, haawi aku nei au i ka'u Ilhi, me ka oielo aku. penei ke ano o ka maunu. a e hiu iho ma ka maka o ka makau. ia hookuu ana aku, elua kauna mamali Oio, a o ka Hon J- A. Nahaku mau wahi mamall oia na, olelo aku nei au. pau ae la no ka manawa o ka Oio, e hoi kakou. nui ka akaaka o ka Hon. J. A. Nahaku i ko laua nele i ka Oio. i ka hiki ana i ke awa pae o ko oukou mea kakau, ua mahele like iho la au ina mamall Oio 1 loaa ia'u, he hookahi ka&u me na kauna ekolu, ia wa olelo aku nei au 1 ua mau hoa lawai'a nei, i makemane e lewai'a 010 hou, e JtU mai I makau i! ke keikl a Kamohai, i ole e hoohllahila: ia e na hoa lawai'a. o ka f uu loa no ia. 0 ka hele ana I ka lawai'a* a hiki i kai hM ana o ka Hon. J. A. Kahaku l Honolulu, i kakauoleio na Papa Kuauhau alli o Hawaii. i noho Peresldena la e Mr». Kapooloku Kahanawai, a make! wale no i Honoluiu. Aloha no ia hoa. 14. LAWAI'A KAKA t?Hl?. O keia kekahi o na lawala kaulana ma ka! Mokapunl o Lanai. a ua paa I ka haku | mele ia e ka poe hula Olapa o la aina. A k»uha.i tae la*. ! k*» kaka uhu lae iae. A Kamaiki lae lae, 1 ka lae lae. Huk? mai w ia* lae, Aiu kaula lae lae. lae lae. - Hiu a U!o lae la*. O ke Akt» oim» lae lae, O ka LauU tae lae. kai oe Ue lae. O ka l*hu uta iae iae. Kaa ke Milto iae iae. TaJa Kaweio iae lae, K«l*i puim iae iae. P*s l«*>hua lae J*e. O Haanale» Lae tae. Ka'u k* lliko l*e iae. Ke ai *ku ***. Mē ka eliai. Mokupooi o Lanal i koao mwa ai ko oukou mea kakmu i ka iawaTa kaka m* ko*u mau makoa. ot*i alna l'&o o?# o Lahaina a h# hAna nui m kM ia na k® Lanai w*. ilaila e ike ak« at oe | ka poe **• mI krita HanA. o kekahl up<esa o ka lTk# kika. h+ wah! upe&po*. » h* ma-

[ kola a malua ka Up-ena. he i ka \ hohonu s oi aku ka k«kahi. me kahi \ ulel no hol a puni e paa &na i ka aUh! ? o ka Upena. a me ea h&nai kauia aho | eh* e hoopaa ana ī ka pu e paa iho ai ? ke aho e huki ae ai ka lawai'a» alaila j o ka h&na koe. o kou imi \ lehu maunu I hoowalewale. a hoohaehae i mea * laka | mai ai na Uhu okoa. a ua kapaia kona | iooa he Pula a he Pakahi. a he Uhu | pakahi. aua puana huia no hoi. pa- ) kallkali ka loaa, a o ka maunu ekaeka 5 I ka loaa ana o ka Uku pakahi. o ka t hoomaka no la e holo i ka la« su'a. a | kahi no hoi e lawai'a ai, nvas kaohai a hiki i na Pali. alaila hi»ku'u nr> i ua | Uhu pakahi ala, tna e ike ana ka la- | wafa ua hae ka Uhu. aiaila, hooku'u I ka Upena, me ka hoopaa i ua l'hu pa- | kahi ala ma kapuoka Upena. A ika ' manawa i komo ai ka l'hu h<>u e piU i roe kela Uhu pakahi. o ka manawa ia e huki ai ka lawai'a i ka Upena n:o ka ikaika, o ka i>aa iho la no ia. he iawai'a iaki no hoi ke pili elua a ekoiu Uhu i ka manawa* hookahi. e pau ana lakou a pau, a peia Iho ia no hoi e hana mau ai a ka wa no hoi au e ike ai ua lawa a ua nui no hoi kau Uhu.o ka hol no ia. O ka manao o kahi iawai'a kaka Uhu. ina he Uhu Lauli ka pakali, alaila. he Uhu Lauli no ke piii mai, a o ka manao o kahi poe lawai'a aole pela. ina po he Lauii ka Uhu pa- ' kaii, e plli ana no ka Uhu Lek>. ulauia. a ua like ka manao o ko oukou inea kakau me keia manao hope maiunu ae. ; I kahi wa he umi a kanakolu Uhu a ka lawai'a o ka la, a emi mai no hoi ka kekahi, elike no me ka moe pomaikai , a kekahi e loaa ana o ka po, :na he moe ; waa kau o ka po, hoi nele la hoi nele. | 15. KA LAWAI'A UHUKAI. O ke i kulana o ka Uhukai, aole ia i like me ( ke kulana o ka nee ana o ke Akule, aka j ua ano like no me ke Kala Ku, o ka | Uhukai, ina e loaa lakou he kahua i e hoolulu maikai ai iialo o ka papaku. : e hoolulu malie ana no lakou me ka I pihoho ole. O ka Upena Papa lawai'a ! Lau Nul, ola no ka Upena e hoopuni ai, | a ke ike ala oe e Mr. Lunahooponopono | i kela one Nul ma ka aoao Hikina , Hema mai o kahi noho o kou mea kaj kau e hofo ana a pili i kahi Lae e kiai aku ai nana ia Launluppko, o Waiai nuukole ka inoa oia waW, makai pono j ae ola kahi hoopuni pinepine ia o ka , Uhukai e ko'u mau makua, a pau no lakou i ka hala ma keia aoao. Ahu iho ! la ka hoku i kapakai ka auwa panana. a elike no me ka hana ana o ka Uhu Kaka, a Uhukai ma keia wahi, pela no a puni ka Pae Aina, aka hoi, ina ua like ole na hoakaka ana o ka lawai'a me ka ko oukou mea kakau, no oukou no ia. 16. LAWAI'A KOLO. Aole I lawelawe ko oukou mea kakau ma keia ano lawai'a, ma Hilo a ma Kahuiui, a ma na wahi e ae no paha, aka, ma HHo a' ma Kahului, ua Ike ko oukou mea Ka- | kau, ma Hilo i ka makahiki 1574, ua I ike au i kela Upena kolo e hana ia ana, j ia makahlki no ua hiki aku au ma Hilo » a noho elua !a ma ka Home o Mr.- Kaahikl, ko'u hoa aloha, he puukani kaulana no ka līa Kanilehua i ka himeni, a ma ia hana like i lilo ai maua he haie kipa. Ma kfeia ano lawai'a, ua like me kekahi lalani mele hoakaau o ka wa ka- j hiko, o ka hao a ka wai nui, aohe opala koe. Ma na wahi one wale no e i I pono ai kela Upena Kolo, a ina he wahi aa, ā pukoakoil aole e hiki, he upena no keia ua Uke me ka Malalo, a Upena Papa Nul, aka, he uuku laua a liilii, o keia he nui a loihi, e pae ana kekahi kuku ma Waiolama. a ma ka Nukuokamanu. a ua lohe au i ko Hilo poe, he Upena Huki hee Nehu a ka lawai'a, he oialo ma keia ano lawai'a, pau ka Mano, Kawakawa, Omaka, a me na ano i'a a pau, a ma ko'u ike ana i ko Hilo poe, he hula ka hukl ana, aole nae i paanaau ia'u, oiai he pokole ka manawa o ka noho ana ma Hilo, a pela no ma Kahului, a ma na wahl one a pau e mau ole ai ka upena a pela iho la no ka hana ana o ka Laukapalili ko 010. A ua like no ke ano o ka Upena me ka Papa, mai ka Nukunukuaula mai, Malua, Makolu, Mahae, ke ano o na upena, a ma na paku no hol he mau upena paa a loihi, a he uml anana ke akea o ka waha a oi'aku a emi mai elike me ka manao o ka lawai'a Nui, a poo lawai'a hol. a i keia manawa hoi, he upena kuaina paa a nunui no hoi. 17. LAWAI'A HOAUAU. He wahi lawai'a keia I ka po, a me ke kakahiakanui loa, a he malua paa ka Uper* he wahi lawai'a kamehai no hoi " nene ihl kapu. I ka manawa e m.ikaukau no ka hele ana, aole pono I ke-, kah! mea e manao ana e hele 1 keia lawai'a l ka po. e olelo ae kakou i ka lawai'a. ina e olelo pela, alaila, e olelo ana kekahl, e loaa auanei, aia ua mea

loaa nei, a o ka huaolelo pono e hooPuka al, e naue kakou I ke Kilopaako. i a I ole ia e hele kakou 1 ka nahelehele, I alaila, loaa ka i'a, aka, ina e olelo e hele i ka lawa'ia, alalla, e hookal la ana ka Upena e ka poe Kepalo o ka po. a nele loa maole no. I ka M. H. 1577. ua hele au i Ulupalakua me Hon. a! Fornander, he Loio au no kekahi hihla a I ka pau ana, ua hol au I kai o Makena, a noho ma ka haio o ko'u ohana | J. Kapohakimohewa no ke kali ana I I ka mokuahi Likelike no ka hoi mai i i Lahaina, a ua ku mai no hol o LikeI like i ke ahiahi molehulehu. 1 ka lele | ana mai o na ohua. o G. H. Kalaukane I kekahi ohua, a o kekahi no hoi o na i Loio kaulana o ke au i haia, ua hoi , pa aku ia makou i kauhale, a ua pau > mua ae la hoi kahi paakai U'a) la ma--1 kou. ka pane ae nei no ia o na Kaiaau- j | kaae nei !a Kapohakimohewa. he wahi no kau? Ae. ina peia e hele ka- f koo I ka lawai'a. lele ana keia malamalama me he hoku leie aia o ke ahi»hl* pane mal hei o Kapohakimohewa la u. aia ua mea loaa nei o ka olelo a ua hoa nel o kaua. he eiima paha ko makoo nui. owau, o ua Kalaukane aei kabi kamaaioa na Kapeku. eioa a «R*koo ku'u ana, he n«* mai hoi kau. r«aju no na« ke alelo o oa boa nel i ka paakai. a hu ae la ka aka o makou i ka hoi ana mal i kaahale. aole p*ba e UIo «*ea I mea oiaio maoli, kuluma na hoomanao aaa. Oke Kala, PunbaAtthit, u i'a maa mau i k» loaa ma keia aao iawai'a, a ola no hol ka pain ahiahi a me 11. LAWAI'A HOOMOEMOE. He wahl lawafa iohi ole keia. ua mak*a~ kahi uptsa maioapaa a «n P« onalunalu oie no maikai no boi * e ***♦ n»«ao iko ao ka opo oka iae I*J# kahi op*na. hora i m> 2 elua oo lawai a. ma kakl k«ako ao kekahl. hoi kekakl. 0 ka opeoa-paloa no boL kan«ono anana a oi ako ka Im Hik» me ka mao«o. In» hlki i ka bor* i| na 1 5 ' *waia. ola no, a ina no l*f oa hauhill KaU» K%oh»a. Kaanae, Ke»oe a peia aku. • hol luuiuu , }» o«>® o Hanakahi. alalia, pao keia fa 1 ka oki. hwAii hou n«k. ala ka palena

| i ko a<>. ko loa a!,i k.i htuni«»o o na , ! law al'a. a ua hana n'.u:: k«» <utk«>u nu»A j | keikau i ki»ia an«» lawai'a. a jvla ju> iha | j na wahi aj»au. a he nui n<» ka i'a <> h»aa elike no im» ka !,nv.n'a Lanahi v» ka' { po. Ake mana > n-»; ka nu\i kakau, o i I k<»nu> liko- ana n«> ka laAai'a. | (Aole i pau.)