Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 17, 25 ʻApelila 1902 — HE AOAO MIKANELE ANEI IA? [ARTICLE]
HE AOAO MIKANELE ANEI IA?
Ke olelo ia nei o ka aoao Repubalika he aoao ia no na Mikanele, a oia ka makou e ninau ae nei, he aoao Mikanele i'o anei ia? E huli aku kakou a nana ma Ameeika, kahi i hookumu ia ai o keia aoao kalaiaina. O na Mikanele anei ka poe na lakou e paa nei ka mana hookele o keia aoao kalaiaina? He Mikanele anei o Senatoa Hanna, Senatoa Foraker, Senatoa Platt ame kekahi mau aiakai e ae? Ke hookele ia nei anei ka aoao Repubaiika maiaila no ka pono o na Mlkanete, a i ole, ke hookele ia nei paha no ka pono o ka iehulehu? O ka Mikanele anei oia aoao ke kumu i huliamahi ai o na kanaka ma ia aoao, a I ole, he mau kumu okoa anei? E oieio ana paha na enemi o ka aoao Hepuhalika, "Aole o na Repubaiika ma Amerika ka makou e kapa nel he Ropuballka Mikanele, aka, o na Repubaiika ma Hawaii nei." Heaha la ke kumu o ke kapa ia ana pela? No ke komo nui ana anei o na Mikanele ma ia aoao? Ina e huli pono ia e loaa ana he elua-hapakolu, a oi ae no paha, 0 na Repubalika, he poe i pili ole me na ohana Mikanele, a ina he poe mikanele ole ka hapanui ua hiki anei ke kapa ia he aoao Mlkanele ia, mamuli o ke komo ana o na Mikanele kakaikahi? Aole ola ka pololei. Ina he poe Mikanele ole ka hapanui alaila aole ia he aoao Mtkanele. E nana ae kakou i na moho Senatoa ame na moho Lunamakaainana o ke kau i hala ma ka aoao Repubalika. Ehia la o lakou mai na ohana Mikanele mai, a he ehia la o lakou e noho nei ma ke ano "Mikanele"? He kakaikahi loa, a ua like me ka ole. Ina ua wae ia na moho: Elele. Senatoa ame na Lunamakaainana mai waena mai o ka lehulehu, a aole mai w;aena mai o • na ohana Mikanele wale no, ua hiki anei ia kakou ke oielo ae he aoao. Mikanele ka aoao Repubalika? Ina o ka poe na lakou 1 koho keia poe moho he poe Hawaii oiaio ame na haole i komo ole iloko o na ohana Mikanele, ua hiki anel ia kakou ke kapa aku ia aoao he aoao Mikanele? Aole pela ka oiaio. Ke mahalo nei na enemi o na Repubalika ma Hawaii nei ia, Peresidena Roosevelt, he Peresidena Repubaliki. Ke mahalo nei lakou i na Senatoa ame na Lunamakaainana Repubalika ma Amerika. Ke mahalo nei iakou i na Repubalika ma Amerika a ke olelo mai nel o ka aoao Repubalika ka aoao maikai loa ma Atnerika, oia nohoi ka aoao e loaa ai na pomaikai ia kakou mai Amerika mai; aka, ke hoino nei lakou 1 na Repubalika ma Hawaii nei no ke komo ana mai o»kekahi mau wahi Mikanele kakaikahl. Ke olelo mal nei na alakai o ka aoao Home Rula ame ka aoao Demokarata ua maopopo no ia lakou o ka aoao Repuhalika ka aoao e pomaikai ai o Hawall nei, a oia hoi ka aoao kupono loa a na Hawaii e kakoo ai, aka, ua lilo mua i na Mikanele, a nolaila aole lakou e alakal ana i ka lahui nia ia aoao. Aole anei keia he mau olelo hoohe wale? Ke hoowahawaha nei na H6me Rula i na Mikaiiele. Ua ike lakou oka aoao Repuhalika ka aoao maikai loa. No ke komo ana o kekahi o na ēnemi o lakou ma keia aoao a lakou ame ka lahui i Ike at ala malaila ka pono, ua huli ae nei na Home Rula a hoao e alakai i ka lahui mawaho o ka pa o ka holomua ame ka pomaikai a hookuu na na eneml e noho ia wahl. Eia lakou mawaho e u-a aku nel me ka leo nui. "Kill the snake—Pepehi i ka moo,". aka, ua maka'u i ke komo aku iloko a pepehi i ka moo a lakou a kaili mai i ka mana, oial ka hapanul o ka lahui e \>[\\ ana me lakou. O ke kumu e hoomau nei no o na alakai o ka aoao Home Rula ame na alakai o ka aoao Demokarata i ke alakai lalau ana I ka lahui. oia ko lakou maka'u o pau ko lakou ohohia ia ame ko lakou alakal ana mahope o ka lakou mau hoike lalau ana iho nei, a o ka hana pono wale no la lakou oia ka hoomau ana ma ia mau alak&i lalau ana l ole e kapa la aku he poe "muhee," hoino mai I na Repubalika a pdu, hoomaikat hou mai. Ua ike lakou aole he hikl la lakou ke hoino i na Repubalika ma' Amerika o loaa ole l ka l&kou EUele na poinaikal. nolaila. ua hoao iho nei lakou e hookaawale i na Repubalika ma ka alna makua ame ko Hawaii nei. e mahalo ana i kekahi a e hoino ana hoi 1 kekahl. Ua makemake loa lakou 1 ka aoao R-> pubatika, aka, ua Ulo mua. a he poe okoa ka poe na lakou e alakai nel. a | ina lakou e komo ana ma ia aoao e ; hoohoka ta ana kekahi o lakou e na | alakai o ka &o*o Hepuhalika a e loaa ole ana na pomaikai pilikino, nolaila o Ika hana pono wale no o ka hoahewa i aku. hoino aku e a hoao e aiakai lalau t ka lahui. Aoie ka aoao Hepuhalika he no na Mikanele, aka. he aoao no ka lehulehu. he aoao no na Hawaii, Haole, Pu- [ kIW a Paele paha. He aoao no ka holomua, no ke kaulike ame ka pomaikai.l I7a maopopo kela I na Hawali. a ma| ka nana akn e haawi ana lakou i ko \ lakou ba)ota ma keia aoao i keia koho \ ana aku. Mai puni ika oleio ia mai he aoao Mikanele ia. no ka mea, he Mikanete ole ka hapanui o na alakal ame ka lehulehu ma la aoao. Ma ka lokah! ka lanakUa. a no ka aoao Repuhalika ka lanakila.