Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 7, 14 Pepeluali 1902 — LOAA PONO KA HOOPUNIPUNI. [ARTICLE]

LOAA PONO KA HOOPUNIPUNI.

He mau pule ae nei i hala ua piha na nupepa o ka aoao Home Rula ina oielo wahahee, e hoike ana i ka lehulehu, me ka maopopo no ia iakou aoie he olaio o ka lakou mea e olelo ana, ke hoao nei ka aoao Kepupalika e hoohaiki mai a i ole e kaili loa mai no i ka mana koho o na Hawaii oiwi. I ka lawe ana ia aku o keia mau olelo imua o ke komite Waena o ka aoao Repupalika ma ka lakou Halawai ua hooholo koke lakou i kekahi olelo hooholo e kauoha aku ana i k.o lakou Komite nui ma Wasinetona ame ka Elele e holke aku 1 ka Peresidena ame na hale kau kanawai o Amerika aole he makemake o ka aoao Repupalika e hooioli ia ke kanawai kumu a e hoohalkl ia mai hoi ka pono koho laula o na Hawaii oiwi. Aole oia waie ka mea i hana ia, aka, ma ka Halawai makaainana ua hooholo ia he olelo hoohoio e na Repupalika e kue loa ana i ka hoololi ia ana o ke kanawai kumu ame ka hoohaiki ia ana mai hoi o ka mana koho o na Hawaii oiwi. O ka makou e ninau nei, Aole anei i loaa pono ka hoopunipuni o na Home Rula? Manao makou ua loaa pono. Ina ua hoao mua na Repupallka e hoohaiki mai i ka mana koho o na Hawaii e hiki ana anei ia lakou ke hooholo iho i olelo hooholo e kue_ana ia hana? Ina o ka makemake ia o na Repupalika, o ke kaili ia ae o ka mana koho laula o na Hawaii, e ae ana anei lakou e hooholo i olelo hooholo no ka hoouna ana aku imua o Amerika no ke kue ikaika ana aku ia hana? Ua loaa pono ioa ka hoopunipuni o n a Home Rula, a ua hiki loa i kela ame keia kanaka .noonoo maikai ke ike iho aole loa i hoao na Kepupalika mamua aku o kela manawa ame keia manawa hoi e kaill, a i ole e hoohaiki mai i ka mana leoho o ke kanaka HawaiiHe lehulehu na kanaka Hawaii lloko o ka aoao Repupalika, a e hoao ana anei lakou e hoohaiki ia mai ko lakou mana koho iho? Ina e nana ifc e ike ia ana i puka na Repupalika o Ve kau ahaolelo 1 hala 0 keia Te"U >ri mamuli o na balota 1 loaa in&i ia lakou mai na Hawaii

mai. Ua hoike moakaka ae ke Senatoa Aehi i loaa iala ka inoa Senatoa mai ka balota mai o na Hawaii, a e hoao ana anei oia, he Repupalika oiaio, e hoohaik* ia mai ka mana koho o na Hawaii nana oia i koho? Aole oia le aka he lehulehu o īakou. O ka oiaio maoli, he maunu keia na ka Elele Wilikoki i hoouna maj nei i na wahi wahaolelo ona maanei e hoike akea ae i keia hoopunipuni i kumu e pau aku ai o na kanaka ma ka aoao Home Rula, aka, ke maa loa aku nei na kanaka i ka lakou mau olelo wahahee, a ua hiki ole ke hilinai ia na.olelo 0 loko o keia mau wahaolelo. Ua loihi ke alakai lalau a'na a Wilikoki ina kanaka Hawaii a ke kokoke loa mai nei ka manawa e ike ai ola i ka hewa n kana hana. Ua maopopo na hana pauaka a na Home Rula i ke kau i hala, ua māopopo ko lakou hooko ole 1 ka lakou mau mea i hoike mai ai i ke akea, a ke hoao hou mai nei no lakou e alakai lalau me ka hoopunipuni pu ana mai. Lapuwale o na lapuwale, pau loa o Home Rula i ka Lapuwale. O ka makou © makemake nei i ka lahui holookoa e ike mai, oia ,ka oiaio o ka aoao Repupalika ame ko lakou hoike akea ana mai nei ia kakou aole loa o laieou makemake e hoohaiki ia mai ka mana koho o na Hawaii oiwi. Aole anei keia he hana maikai? Na lakou no i imi aku keia pono a loaa, a o lakou keia e olelo mai nei e paa ana lakou ia pono nou e ke kanaka Hawaii. Aole loa e hiki i ka mana o Home Rula ke kaili aku ina lakou e hoao, oiai ke ike ae la kakou ua makee ka aoao Repupalika i ko kakou pono mai mua mai. O ka aoao Home Rula ke makee nei lakou i ka pono o Wilikoki ame Kalauokalani ma, aole i ka pono ou e ke kanaka Hawaii, aole hoi i ka pono o Hawaii aloha. Mai hilinai kakou i na olelo wahahee a na wahaolelo o ka aoao Home Rula. E huli pono mua i ka oiaio o ka laua mea e olelo ana mamua o ka hiki ana e hilinai aku. Ke olelo nei kekahi o laua ua hoao aku ka Nupepa Kuokoa e hoohaiki ia mai ka mana koho o na Hawaii. Hoopunipuni. o na hoopunipuni. Aole loa e hiki ia laua ke hoike mai i kekahl helu p keia nupepa e hooiaio ana i ka lakou oleio wahahee. He nupepa ke Kuokoa i kukuluia no ka pono o na Hawaii, e heluhelu ia nei e na Hawaii, a e hoao aku anei makou e kue ia lakou? O ko lakou pono ka makou e nana nei, a o ko lakou pono ka e paio mau aku ai. Ina makou ī ike ua hewa ka hana a na Repupalika e hoike akea aku no makou. Ina ua ike makou o ka aoao Home Rula ka aoao e pomaikai ai kakou e hoike aku no makou. Aka aole loa makou e hoopunipuni ana elike me ka na wahaolelo o ka aoao Home Rula e hana mai nei. Ma ko makou nana ana i na nupepa Kaleponi e loaa mai nei ia makou aole loa i ninau aku ka Peresidena ia Wilikoki ma na ninau nui o keia ano e like me kana e hana nei me na Elele o kekahi mau Teritori okoa aku, e hoike mai ana hoi aole i ike ia ka Elele o ka aoao Home Rula e ka Peresidena, a aoie i makemake ia kona ike. Malia paha oia ke kumu o ke kakau wahahee ana mai nei i Hawaii nei a hoike mai ke hoao nei ka aoao o Peresidena Rusewela. ka aoao Repupalika hoi, e kaili a e hoohaiki ia mai ka mana koho laula o na oiwi Hawali.