Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 7, 14 February 1902 — KELA BILA KANAWAI LEPERA. [ARTICLE]

KELA BILA KANAWAI LEPERA.

Ma ka nana aku e'make loa ana kela bila kanawa.l lepera a ka Elele Wilikoki ke hlki aku ka olelo hooholo a na Repupalika. Oia ka pono o ka make aku oia ino. Ma ka hoolohe ana i na haiolelo naauao a na Repupalika ka halawai makaainana, ua maopopo loa aohe kumu maikai o ka lawe ana ia aku o kela bila imua o ka Ahaolelo ma Amerika, oiai aohe pomaikai e loaa ana ia Hawaii nei, a he nul hoi na poino a loaa mai ana- Ua maopopo loa ua hookomo aku o Wilikoki i keia bila mamuli o ka makemake o Lunamakaainana Kahn o Kaleponi me ka nana ole ae i ka pono o Hawaii ame na Hawail. Eia kekahi o na kumu ano nul i hoike ia mai no ke kue ana aku i keia bila kanawai: I.—E hoololi ana i ka inoa maikai o Hawaii mai ka Paredaiso mai o ka Paklpika a i ka Lua Pa'u o na Ma'i Lepera. 2.—E piha u ana o Kalaupapa i na ma'i mai Amerika mai a e ppino ana hoi na ma'i a kakou, hooke pu ia i kuono. 3. —E hiki mai ana ka manawa e ike mai ai o Amerika ua uuku loa o Kalaupapa, a e lawe ia ana na ma'i a kakou i Pilipino kahi e hiki ola ai ke loaa la lakou ka poi ame na mea ai t maa ia iakou, a e hiki ole ai hoi i ka ohana ke ike hou aku ia lākou. 4.—E poino ana na hana hoowaiwal iloko o ka aina. E pau ana ka makemake ana mai o na aina e i na kopaa mai keia aina ma'i lepera aku. Ina 'e poino ana na mahlko e poino pu ana me kekahi mau hana hoowaiwai he lehulehu ma Hawaii nei, a wahi a Olepau, "E hume hou ana kakou i ka Malo." 5. —E polno ana na Hawaii kuonoono o kakou e makemake ana e holo makaikai ma na aina e, oiai he maka'u loa ia keia ma'i malaila a i ko lakou mahawa e ike mai ai mai Hwaii nei aku oe, ka aina o Ka ma'i lepera e hoao mai ana lakou e hoopunipuni ua piha mua ka Hokele a hoaa oe e ke kanaka Hawaii i kahi ole e moe ai. 6.—E pau ana ke kipa ana mai ona kanaka waiwai i Hawaii nei e lu ai i ka lakou dala, pau ka loaa ana oia mau dala a n wahine kaulei( na poola e hana nei ma na uapo, ame naha Ie kuai o kakou. K$ olelo mai nei na Home Rula ina e lilo ana na Amerika e nana e loaa ana ke ola I na ma'i a kakou. Ua loaa nae ke ola i ka lakou mau ma'i e malama mai nei? O kekahi kumu maikai a lakou e olelo mai nei e malama maikai ia ana na ma'i a kakou e ke aupuni o Amerika, a e oi 'ae ana hoi kalakou malama ana mamua o ka kakou e malama nei. E hiki ana anei ia hai k e malama mai i kou ohana ponoi a oi ae mamua o kau malama ana? Ina ua uluhua na Home Rula i ka malama ana i na ma'i a kakou e hoike ae me ka moakaka, a aole e hoonalonalo iho e like me ka lakou e hana mai nei. Ke kaupaona ia na manao mai na aoao elua mai e ike ia ana aia ke koikoi ma ka aoao Repupalika, a e ike ia jmai ana ia mau mea e ko Amerika poe hana kanawai, a e haule wale ana ia manaolana o ka Elele Wilikoki e hooholo aku ia bila kanawai hookaumaha.