Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 7, 14 Pepeluali 1902 — Ka Makahiki Hou o na Pake NUI KO LAKOU HAUOLI I KEIA MAKAHIKI—HAUOLI PU NA KANAKA HAWAII. [ARTICLE]
Ka Makahiki Hou o na Pake
NUI KO LAKOU HAUOLI I KEIA MAKAHIKI—HAUOLI PU NA KANAKA HAWAII.
Aoie Hookahi Pake i Hopu ia no ka Ona ma Honolulu Nei—Lohe ia ke Kani o na Pahupahu ma na Wahi Apau—Moe Kekahi poe ma na Aianui no ka nui o ka Hauoli. Ua hiki mai la a aku la ka la makahiki hou o na pake. Ua hauoli ia e lakou mai ka minute mua o ia makahiki a hiki wale no i keia mau la, a e hoomau aku ana no kekahi o lakou i ka hauoli ana no kekahi mau la aku i koe. Ua maopopo i ka lehulehu o ke Konohi oia kekahi o na la nul loa e ike mau ia nei ma Hawaii nel, a e nana mau aku ana nohoi na pawaii o ka hiki mai oia la, oiai ma ia la e hamama ai ka ipuka hale o na pake, hamama pu me ka lakou mau omole wai "lani" a \hauoli pu me ko keia ao. . 0 ka mea mua loa nana i hoike mai ua kokoke mai ka la hauoli o na pake oia ke kani o na pahupahu ma na wahi like ole apau. O ka manao nui o na pahupahu wahi a na pake, oia ka hoopuiwa ina a hookuke loa ana aku i na uhane ino o ka makahiki i hala, ame na uhane ino e hiki mai ana, a o na uhane maikai wale no ke ae ia e komo mai iloko o ka makahlki hou. E llke no me ke ano o na uhane ino ka H-o, pela no lakou e puiwa al i ka manawa e lohe ai i ke kakani mai o keia mau pahupahu lehulehu a pau i ka holo a lele paha 1 ka pali o Nuuanu. 1 ke kakahiaka Poalima nei ua wehe ia na hale o na pake apau no na makamaka lehulehu , a he lehAlehu na kanaka, na haole, ame na lahui e ae a makou i ike ai e kipa ana e ike i ko lakou mau hoa'loha pake no ka haawi ana aku i na olelo hoohauoli i na la mua o ko lakou makahlki hou. E like me ka mea maa, ua puka mai kekahi o lakou me na kika puhi e kau ana ma ko lakou mau waha, ame na wawae hoi e haha hele ana i na papa pohaku 0 na alanui. He lealea hoi kau! Ma ka hale hui o na pake ma ke alanui Moi, ua hiki aku ka bana lahul e hoohauoli ia lakou a he lehulehu na makamaka hanohano i kipa aku e ike iko lakou mau poe hanohano. Ike komo ana aku ua loaa koke mai la oe I na keiki alakai a lawe ia aku la oe no kekahi lumi nui kahi hoi a na luna nui o keia hui e ku mai ana me ka makaukau e lulu lima me na makamaka. He hauoli ko lakou mau helehelena ke nana aku a he pumehana hoi ko lakou mau lima ke haawi mai. Mahope o kou lulu Ilma ana me lakou ua lawe ia aku la oe a hiki i kekahi pakaukau kakau a malaila oe e kakau ai i kou inoa iloko o kekahi buke hoomaao a ka hui. Haawi ia mai la ia oe kekahi mau pepa ulaula he mau pepa hoohauoli no ka la mua o ka makahiki a e hoike ana hoi ka ulaula o ka laki ame na pomaikai oia ka lakou I makemake e loaa mai ia oe. Mai laila aku ua lawe ia aku la oe i kekahi lumi i piha i na mea ai ono apau, a malaila e hoopiha ai i ka lua o ka inaina. Ua lawa ka makemke, mai ka wai a hiki 1 na mea ai paa. Hauoli na makamaka i kipa aku malaila. Aole ma ke kaona nei wale ka hauoli ia o ke Konohi aka ua hiki loa aku ka hauoli ma na kuaaina aku nei o Oahu nei. Ua hele aku mai na makuakane a na keiki e hauoli pu me na hoa'loha pake. Ma Ewa aku nei ua lohe mai ko oukou mea kakau ua lealea kekahi mau elemakule maikai a pau ka ike ana ae i ka la ka mea pumehana a hiki i ka Poaono ae. O ka laua hoomanao ana no i ke kakahiaka Poaono. Hauoli no na Olomana, a oiai ke nee aku nei ko laua mau la imua, ua kala ia ko laua hauoli ana. Aole o laua wale, aka i keia mau la aku nei no loaa aku 'la kekahi wahi elemakule e hikaka hele ana ma na alanui nui*o keia kulanakauhale me ka omole uwaina no ma kekahi o kona mau lima. He nee aku ia he mau kapuai apau puliki 1 ke plne pa a pau ae ka puana ana i ke ola o na hoa'loha pake, nee aku ana imua. Hauoli konohi na olomana o kakou. Aole loa lakou e poina ana i ka makahiki hou o na pake. E like me ka makou i hoike mua aku ai, he makahiki keia i piha i na pomaikai no na pake. I na makahiki i hala aku nel ua puhi ia ae ko lakou mau waiwai apau e ke ahi nui o ka ma'i bubonika, a he lehulehu o lakou i hele hoaa aku me ka maopopo ole o kahi e hooluolu ai ko lakou mau poo. I kela manawa ua lako lakou, ua holomua loa aku kekahl o lakou, a ke nee aku nel ka manawa imua, a ke kokoke mal nei hoi ka la e hamama ae ai o na ipuka o ko lakou aina makua a komo aku ka pono ame ka ike o na aupuni nui o ke ao nei. Ua hiki loa ia makou ke nana aku imua a ike aku ia Kina e ku mai ana mawaena o na mana nui o ke ao nel, a o kana mau keiki hoi e haaheo ana iloko o ka inoa o ko lakou aina makuahine elike me lapana e haaheo nei.