Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 7, 14 Pepeluali 1902 — Ka Ninau Waiona e Noonoeia nei HE MAU MANAO MAIKAI MAI KEKAHI MAKUA MAI E PILI ANA NO KEIA NINAU. [ARTICLE]

Ka Ninau Waiona e Noonoeia nei

HE MAU MANAO MAIKAI MAI KEKAHI MAKUA MAI E PILI ANA NO KEIA NINAU.

He lehulehu na ninau no ka WAIONA i. kela mau la. Ua hele a piha na Alanui, na home, na wahi halawai, na Ahahui kue Waiona ame na anaina haipule i keia mau ninau, a mailoko mai o ka lehulehu o keia mau ninau, elua mau ninau a'u e makemake nei e kamailio imua o ke akea i keia manawa . 1. No keaha la ka lehulehu loa o na Hale Waiona 1 keia mau la? 2. Pehea la e hoemi ia ai? t Iloko mai nei o keia mau ia, mahope mai o ka pau ana o na hana'o ka Aha olelo o ke Teritorl o Hawaii, oia ka manawa i ikeia ai ka pii mahuahua ioa ana mai o na Haie inu waiona maioko o keia kulanakauhale, a pela no ma na wahi e ae ma na mokupuni. Iloko o na makahiki he 50 a 60 i hala aku nei, aole kakou i ike i ka nui o keia.mau Haie Inu waiona ia manawa, aka, i keia manawa ke kukulu ia nei na Hale inu Waiona ma kela ame keia huina alanui iloko o keia kulanakauhale, a e hiki mai ana p aha ka manawa, e koe ole ai kekahi kihi aianui me ka hale inu waiona. O ka ninau, No keaha la ka lehulehu loa o, na Hale inu waiona i keia mau la? 1.1 Ua hana no ka Ahaolelo i ke kanawai I e hoomahuahua ai i rja Haie inu wai-1 ona. Ke huhu nei kakou 1 na Luna Aupuni no ka ae wale aku i n a noi laikini waiona a pau i hiki mai iniua I o ko lakou alo, a iloko hoi o ko lakou I mana. Ke oleio nei kekahi poe, he mana no i na L.una Aupuni e hoole aku, aka nae, ke kauoha nel ke kanawai ia iakou e hooko aku, nolaila, aole na lakou i ae wale aku, aka, ua kauoha ia lakou e ke Kanawai; o ke Kanawai nana l kauoha i na Luna Aupuni Nawai ia? Na ka Ahaolelo i kau i ke Kanawai, o ka poe nana i kau ke kanawai, o na Lunamakaainana no ame na S enatoa, o ka poe hoi nana i koho na Lunamakaainana ame na Senatoa o kakou no na makaainana, ka poe e ninau nei I na ninau īehuiehu no ka waiona. He oiaio paha, aoie he poe inu waiona na Lunamakaainana apau ame na Senatoa, aka nae, he like ole ka manao 0 lakou, no ka ninau e piH ana i ka POMAIKAI o ka lahui. Ke manao nei kekahl poe o ke DALA oia ka POMAIKAI o ka iahui, a i na i iilo ia dala i | mea e pepehi ia ai ke ola o ka lahul, aole i nanaia ia mea. O kekahi poe o lakou, ua manao iakou, o ke OLA o ka lahui oia ka pomaikai o ka lahui. Aole nae e hiki i ka poe uuku ke lanakila maluna o ka poe nui, a nolaila, holo aku la na kanawai pepehi lahui. A no ia mea kekahi kumu i mahuahua loa ai na Hale inu Waiona. 2. No ka nele o ke Aupuni i ke dala ole. I ke kau Ahaoielo i hala, ua ike no kakou ia mea, ua hoonele ia ke Aupunl i kahi e loaa mai ai ke dala no no na wahi loaa AUHAU i hiki oie na hana. Aupuni apau, koe wale iho ke hoolawa i na 1110 Aupuni, aka, ma kekahi ala e ae. aoie loa i loaa kekahi wahi e "loaa'l ke dala, oiai, ua ike no kakou i ka hana hoopau manawa waiwai ole a na Lunamakaainana ame na Senatoa a kakou o ke Kau mua o ke Aupuni Terltorl o Hawaii. A no ia nele, ua ae wale aku na Luna Aupuni 1 na noi laikini waiona apau i noi mai ia lakou, I mea e loaa'i kekahi wahi dala e uku ia ai na lima hana o ke Aupuni. Ame ia kumu, ua mahuahua loa na Hale inu waiona. 3. O ka lehulehu loa no o ka poe inu waiona. He kupanaha no ka poe e nlnau nei i keia mau ninau lehulehu i pili i ka waiona. Aole waie no o ka poe inu waiona ole, ka poe e ninau nei i keia mau ninau lehulehu, aka, o ka poe inu waiona no kekahi, i ka manawa aohe wahl Suaipa, hookahi no ka hui pu ana iloko o keia mau ninau, aka, ina ua kamau iki, alaila, ike aku la oe k& holona, he kaka.nl tlnl piula

he PIA ko kuolo anaAole he manawa oi aku o ka lehulehu o ka poe inu waiona e like me kela a'u i ike ai iwaena o na kanaka Hawaii ame kekahi mau lahul e, he oi keia. Eia kekahl a'u i lohe ai no kekahi wahi wahine. Aole •no i mamao loa aku mauka o ka Hale pupule. kahi a kekahi wahi wahine i noho ai. "O kana mea makemake loa oia no kā PIA, o ka PIA ke ao, a o ka PIA ka po, a make wale aku la no i keia mau la aku n'ei. Penei kekahi mea e akaka'i ka nui o ka poe makemake i ka lnu waiona. Iloko o na hoahanau o na hoomana like ole e ku nei maluna o keia Pae Aina, he kakaikahi loa o lakou, he poe hoole waiona, aka, o ka hapanui o lakou he poe inu waiona. He inu waiona PAKIKO ko kekahi poe, he inu waiona HOONOONO ai* ko kekahi poe, he inu waiona LAAU ko kekahi poe, he inu waiona MALAMA, KULANA ko kekahi poe, he inu walona LA HANAU ko kekahi poe, he inu waiona LA KAUMAHA ko kekahi poe, he inu wai ona mau LA NUI ko kekahi poe, he inu waiona piha makahiki ko kekahi poe. A ae o keia mau inu waiona eia'kekahi mau inu waiona a kekahi poe. He inu waiona HOONALO NALO HILAHILA ko kekahi poe, he inu waiona LEALEA ko kekahi poe he inu waiona NAMU HAOLE ko kekahi poe, he inu waiona HOLOHOLONA ko kekahi poe, he inu waiona ltA MAKE LOA ko kekahi poe. Aole i kana mai ka nui o ka'poe inu waiona, a ina e hoohui ia keia poe iioko o na hoōmana iike ole, me ka poe mawaho o na hoomana, aole io o ka nui a lehulehu'o ka poe makemake i ka inu waiona, nolaila o ka hui o na haie inu waiona, oia ka Jawa o kela poe inu waiona. Oia kekahi kumu maopopo loa o ka lehulehu ioa o na hale inu waiona. { E na makamaka e ninau ana i keia mau ninau, ua maopopo paha ia kakou kekahi mau mea i mahuahua a lehulehu loa ai na Hale inu waiona aka, o ka ninau i koe. Pehea la e hoemi ia| ai na Hale in.u waiona. 1. E kauohaj ia na Lunamakaainana ame na Sena- j toa o keia Kau Ahaolelo ae e hiki mai ana, e hana i kanawai e hoomahuahua ana i ka UKU o na LAIKINIi kuai waiona. Ua lohe au, o ka uukuj loa o ka UKU o na LAIKINI ,oia kekahi mea i lehulehu loa ai na Hale inu j waiona aka, i na hoomahuahua ia &! hiki i ka $10,000 ko ka iaikini, alaila, I aole paha e nui ka poe makemake ej kukulu i Hale inu waiona ma kela ame I .keia wahi, a kela aone keia e makemake ai, koe wale no paha ka poe hui, aka, e like me ka hiki ole i ka poe e ae ke kukulu no .ka- nui loa o na dala o ka laikini, pela no e maopopo ai ia kakou ua hoemi ia ka nui o na Hale inu waiona. O ka poe kulana koikoi ma ka hoemi ana i na Hale inu waiona ma keia kumu i hoike ia maluna oia no ka poe kuleajja i ke koho balota. E pono no la lakou e koho i na Lunamakaainana a me na Senatoa i maopopo loa ko lakou ake e hoemi i keia moonihoawa e make ai ka lahui ponoi o ka aina ame na lahui e. O ia pane hope no keia ninau. Oia no ka hoolilo ana, ae aha, a hooko oi%io ana o na hoaha/iau apau o na hoomana like ole, e lilo lakou apau i poe 'hoole -waiona oiaio, mawaho, a maloko; i lipine bolu mawaho o na Kuka, a i lipine bolu iloko o ka naau. O lesu Kristo ka lipine bolu a ka hoahanau e hoopaa ai iloko o ka naau. Ina aelike na hoahanau apau o na Hoomana. like ole, 1 keia manao, aiaila, oia iho la no kekahi hoike o ka hoemi ana. A mawaho ae o keia, e lilo kakou, i poe hoopaa mai i ko kakou mau hoa'loha, e holo ana iloko o ka inu waiona, i ole lakou e inu waiona e hoopaa kakou ia lakou me ke aloha ma ko kakou mau home, me na olelo a'o aloha. E hoopaa ia lakou, ma ko kakou mau haipule ohana, e hoopaa ia lakou ma ko kakou mau anaina haipule, e hoopaa ia lakou me he mea la o kekahi no ia o ko kakou mau ohana. E hoopaa ia lakou ma ko kakou mau hale Heluhelu Buke, e hoopaa ia lakou ma kekahi mau hana maikai e loaa ai ko lakou ola. A i hana na haipule ia hana alaila, e hiki mai ana no ka manawa, e pani ku ia no na Hale inu waiona ma ko Hawaii Pae Aina. Na ke Akua e malama ia Hawaii. "NA KEKAHI MAKUA."