Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 7, 14 February 1902 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

Feberuari 14, 1902

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA

Nupepe Kuokoa

No ka Makahiki          $2.00

No Eono Mahina         .00

 

O NA OLELO HOOLAHA A PAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A I NA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA.

 

O na Dala a pau o ka Pepa nei e hoouna polo lei mai I ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY,

 

HOOPUKAIAEKA

 

HAWAIIAN GAZETTE CO.

 

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Pa na@aau, O Hawaii, ma kea no mea o ka Papa Elua.

 

A.W. PEARSON, Luna, Nui

D. KANEWANUI

Lunahooponopono

Honoulu, Oahu

 

POALIMA: Feberuari 14, 1902.

 

Ke hele loa aku nein a powa ma na kuaaina. Hou pahi aku la ma Kalauao, Ewa. E noho e na kuaaina me ka makaukau, ke like loa mai nei kakou me na kulanakauhale nui o kea o nei.

 

E heluhelu I ka leka a Joseph Kalana, he Hawaii oaio.  Ua nana la me ke akahele a ua ike o ka aoao Repupalika ka aoao kupono no kakou na Hawaii.

 

Nui ka poe e makemake nei I ka laau tua-tua, a ke mnaolana nei makou e hiki mai ana ka Manawa ma keia mua aku, e lohe ai kakou ua ola kekahi mau ma`I I keia laau. Hauoli wale ke hiki mai @a la!

 

Holo o Hogan no Amerika a haalele I ke koi hakaka ana mahope nei. Heaha no la ka mea o ka hoaana ana mai I ke keiki Hawaii? Ka no kana olelo kaulana iaia, “Go-way-back-and-sit-down.”

 

Aole I pau o Kiaaina Dole, a ua haule ale na lono hoopuiwa I hiki ma e like me ka haule mau ana I na manawa I hala. Ina e waiho ana o Kiaaina Dole i ka hana he Repupalika mai ana no ma iawahi, a mau no ka noho mana ana o na Repupalika.

 

Aneane e hiki mai ka Manawa e holo kaa uila ai no Waikiki.  O ka makou nae e ike aku nei ke hoao nei o Mr. Pain o ka hui kaa haaumi @e keakea I ke@a hana maikai.  Ua loihi ka manawa I loaa iaia e hana I ka hana aka aole`oia I lawelawe a hiki i ka ike ana i ka holomua o ka hui kaa uila ia manawa oia e keakea mai ai. Aia kona manaolana maluna o na Home Rula i kakoo ikaika iaia i ke kau ahaolelo i hala, he kakoo kumu no, ua maopopo no na kumu.

 

Ua kauoha ae ka Peresidena aole e hoao ia na LUnamakaainana o Amerika ame kona, mau panalaau ame na Teritori e hooweliweli, a i ole ia kono ia aku e hoopili wale ae i ka uku o kekahi luna aupuni, me ka laa ole o na hooia mai ke poo mai o la keena. He kauoha maikai loa keia, a he hana hoi e pale ana i ka hapuku wale au i ka waiwai o ka lehulehu me ka ike iho no aole i kupono. O ke kanaka i kuupono e pii ae kona uku e ike ana no kona haku hanaia mea, a e loaa, ana iaia i ka manawa kupono.

 

O ka nunau waiona kekahi ninau nui loa,a ke hauoli nei makou i ka poe e hooikaika mei nei e hoonaauao aku ika lehulehu i ke ino o keia mea ame kona pii mahuahua ana ae. He mea makiai e lilo keia ikumu hana no keia kau ahaolelo aku e hiki mai ana, a e koho kakou na Hawaii e holomoku nei i ka make mamuli o kea ino, ina LUnamakaainana e kue ikaika loa ana i keia ino. He mana ikaika loa ko na Lunamakaaiana e kokua e kinai i keia ino, a oiai aia maka poho o ko kakou mau lima ko lakou lilo i Lunamakaaina, he hana kaikai na kakou e nanai ka poe kupono no ia mau wahi hanohano.

 

Lohe mai hou makou, o Wilikoki wale no ke kanaka Hawaii i hiki e loaa k noho iaaina o Hawaii i hikie loaa ka ka hoi ke kumu e koho ole mai nei o ka Peresidena o Amrika iia i Kiaaina? O ka oiaio aole i ike ia o Wilikoki ma Wasinetona. Aole i ikeia o Home Rula mama Wasinetona. Ke hoao nei Wilikoki e hoikeike iaia ma ke ano he Repupalka ma Wasinetna, aka ua maopopo o Muhee holo-mua holo-hope i ko laila poe. Aole loa he ui aku o ka Peresidena iaia ma na ninau nui e like me ka mea maa. E ike kakou i keia mea e ka lahui. Ma keia hope aku e hoouna i Elele Repupalika i ike ia.

 

O`na Repupalika wale no ka poe e loaa ana o na hana ma keia mua aku koe ma na wahi loaa ole o na kanaka kupono ma ia aoao. He olelo hoholo maikai loa keia. E ike e na Hawai ala ka pomaikai`ma ka aoao e noho mana ia nei e ka aoao Repupalika e noho mana mau aku ana. Mai puni wle i na olelo alakai lalau e alakai ana la oukouma kekahi mau aoao okoa aku.

 

Holomua ka halawai makaainana a na Repupalika ma na ano apau.Ua like ole ka lakou halawi me ka na Home Rula. Iloko o na manawa lehulehu a`na Home Rula i wehe ae ai i ka lakou mau halawai, hekakaikahi waleno i hiki aku aka, ma ka halawai a na Repuplika ua puha maoli ka Halepaiku. He naauao na olelo i puka mai ka waha mai o na haiolelo, a ke manao nei makou ua make loa ka bila kanawai lepera a ka Elele Wilikoki, a ua loaa pono hoi ka hoopunipuni o na Home Rula i ka lehulehu e olelo nei ke hoao nei na Repupalika e hoohaiki mai, i ka mana koho laula o na Hawaii.

 

KELA BILA KANAWAI LEPERA.

Ma ka nana aku e`make loa ana kela bila kanawailepera a ka Elele Wilikoki ke hiki aku ka olelo hoohlo a na Repupalika.  Oia ka pono o ka make aku oa ino. Ma ka hoolohe ana i na haiolelo naauaoa na Repupalika ma ka halawai makaainana, ua maopopo oa aohe kumu maikai o ka lawe ana ia aku o keia bia imua o ka Ahaolelo ma Amerika, oiai ohe pomaikai o loaa ana ia Hawaii nei, a he nui hoi na poino e loa mai ana. Ua maopopo loa ua hookoo aku o Wilikoki i keia bila mamul o ka mkemakeo Lunamakaaina Kahn o Kaleponi me ka nana ol ae, ka pono o Hawaii.

Eia kekahi o na kumnu ano nui hoike ia mai no ke kue ana aku i`keia bila kanawai:

1. E hoololi ana i ka inoa maikai o Hawaii mi ka Paredaiso mai o ka Pakipika a i ka Lua Pa`u ona Ma`i Lepera.

2. E piha u ana o Kalaupapa i na ma`i mai Amerika mai a e poino ana hoi na ma`i a kakou, hooke pua ia i kuono.

3. E hiki mai ana ka manawa e ike mai ai o Amerika ua uuku lo o Kalaupapa a e lawe ia ana na ma`i a kakou i Filipino kahi e hiki ola ai ke loaa ialakou ka poi ame na mea ai @ maa a lako, a e  hiki ole ai hoi i ka ohanake ike hou aku ia lakou.

4. E poino ana na hana hoowaiwai iloko o ka aina. E pau ana ka makemake ana mai o na aina e i na kopaa mai keia ina ma`i lepera aku. Ina`e poino ana na mahiko e poino pu ana me kakhi mau hana hoowaiwai he lehulehu ma Hawaii new, a wahi a Olepau, "E hume hou ana kakou i ka Malo."

5. E poino ana na Hawaii kuonooo o kako e makeake ana e holo makaikai ma n aina e, oiai he maka`u loa ia keia ma`i malaila a i ko lakou manawa e ike mai ai mai Hawaii nei aku oe, ka aina o ka ma`i lepera e hoao mai na lakou e hoopunipuni ua piha mua ka Hokele a hoaa oe e ke kanaka Hawaii i kahi ole e moe ai.

6. E pau ana ke kip ana mai o na kanaka waiwai i Hawaii nei e lu ai i ka lakou dala, pau ka loaa ana, oia mau dala a n wahine kaule (na poola e hana nei ma na uapo, ame`naha le kuai o kakou.

Ke olelo mai nei na Home Rula ina e lilo ana na Amerika e nana e loaa ana ke ola i na ma`ia kakou. Ua loaa nae ke ola i ka lakou mau ma`i e malama mai nei?

Okekahi kumu makikai a lakou e olelo mai nei malama maikai ia ana na na`i a kakou e ke auuni o Amerika, a e oia`ae ana hoi kalakou malama ana mamua o ka kakou e malama nei. E hiki ana nei ia hai k e malama mai i kou ohana ponoia oi ae mamua o kau malama ana? Ina ua uluhua na Home Rula i ka malama ana i na ma`i a akou e hoike ae me ka moakaka, a aole e hoonalonalo ho e like me ka lakou e hana mai nei.

Ke kaupaona ia na manao mai na aoao elua mai e ike i ana aia ke koikoi ma ka aoao Repupalika, a e ike ia mai ana ia mau mea e ko Ameika poe hana kanawai, a e haule wal ana lia manaolana o ka Elele Wlikoki e hooholo aku ia bila kanawai hookaumana.

 

LOAA PONO KA HOOPUNIPUNI

He mau pule ae nei i hula ua piha na nupepa o ka aoao Home Rula ina olelo wahehee, e hoike ana i ka lehulehu, me ka mapopo no ia lakou aole he oiaio o ka lakou mea e olelo ana, ke hoao nei ka aoao Repupalika e hoohaiki mai a i ole e kaili loa mai noi ka mana koho o na Hawaii oiwi.

I ka lawe ana ia aku o keia mau olelo imua o ke komite Waena o ka aoao Repupalika ma ka lakou Halawai ua hooholo koke laku i kekahi olelo hooholo e kauoha aku ana i k o akou Komite nui ma Wasinetona ame ka Elele e hoike aku i ka Peresidena mena hale kau kanawai o Amerika aole he makemake o ka aoao Repupalika e hoololi ia ke kanawai kimu a e hoohaiki ia mai hoi ka pono koho laula o na Hawaii oiwi. Aole oia wale ka mea i hana la, aka ma ka Halawai makaainana ua hooholo ia he oelo hooholo e na Repupalika e kue loa ana i ka hoololi ia ana o ke kanawai kumu ame ka hooaiki a ana mai hoi o ka mana koho o na Hawaii oiwi.

O ka makou e ninu nei, Aole anei i loaa pono ka hoopunipni o na HOme Rula? Manao makou ua loaa pono. Ina ua hoao mua na Repupalia e hoohaiki mai i ka mana koho o na Hawali e hiki ana anei la lakou ke hooholo io i olelo hooholo e kue ana ia hana? Ina o ke makemake ia o na Repupalika, o ka kaili ia ae o ka mana koho laula o na Hawaii, e ae ana ane lakoue hooholo i olelo hooholo no ka hoouna ana aku imua o Amerika no ke kue ikaika ana aku ia hna? a loaa pono loa ka hoopunipuni o @ a Home Rula, a ua hiki loa i keia ame keia kanaka noonoo maikai ke ike iho aole loa i hoao na Repupalika mamua aku o keia manawa ame keia manawa hoi e kaili, a i ole e hoohaiki mai i ka mana koho o ke kanaka Hawaii. Helehulehu na kanaka Hawii iloko o ka aoao Repupalika, a e hoao anaanei lakou e hoohaiki ia mai ko lakou mana koho iho?

Ina e nana ia e ike ia ana i puka na Repupalika @ ke kau ahaolelo i hala o keia Teritori mamuli o na balota i @@@@ mai ia lakou mai na Hawaii mai. Ua hoike oakak ae ke Senatoa Achi i loaa iaia kainoa Senatoa mai ka balota mai o na Hawaii, a e hoao ana anei oia, he Repupalika oiaio, e hoohaiki ia mai ka man koho o na Hawaii nana oia i koho? Aole oia wa le aka he lehulehu o lakou.

O ka oiaio maoli, he maunu keia na ka Elele Wilikoki i hoonua mi nei i na wahi wahaolelo ona aanei e hoikeakea ae i keia hoopunipuni i kumu e pau aku ai o na kanaka ma ka aoao Home Rula, aka, ke maa loa aku nei na kanaka i ka lakou mau olelo wahahee, a ua hiki ole ke hilinai ia na, olelo o loko o heia mau wahaolelo. U loihi ke alakai lalau ana a Wilikoki ina kanaka Hawaii a ke kokok loa mai nei ka manawa`e ike ai oia i ka hewa o kana hana. Ua aopopo na hana pauaka a na Home Rula i ke kau i hala, ua maopopo ko lakou hooko ole ika lakou mau mea i hoike mai ai i ke akea, a ke hoao hou mai nei no lakou e alakai lalaume ka hoopunipuni pu ana mai. Lapuwale o na lapuwale, pau loa o ome Rula i ka Lapuwale.

O ka makou e makemake nei i ka lahui holookoa e ikemai, oa ka oiaio o ka aoao Repupalika ame ko lakou hoike ake ana mai nei ia kakou aole loa a lakou makemake e hoohaiki ia mai ka mana koho o na Hawaii oiwi. Aole anei keia he hana maikai? Na lakou no i imi aku keia pono a loaa, a o lakou keia e olelo mai nei e paa ana lakou ia pono nou e ka kanaka Hawaii. Aole loa  hiki i ka mana o Home Rula ke kaili aku ina lakou e hoao, oiai ke ike ae la kakou ua makee ka aoao Repupalika i kokakou pono mai mua mai. O ka aoao Home Rula ke makee nei lakou i ka pono o Wilikoki ame Kalauokalani ma, aole i ka pono ou e ke kanaka Hawaii, aole hoi i ka pono o Hawaii aloha.

Mai hilinai kakou i na olelo wahahee a na wahaolelo o ka aoao Home Rula. E huli pono mua i ka oiaio o ka laua mea e olelo ana mamua o ka hiki ana e hilinai aku. Ke olelo nei kekahi olaua ua hoao aku ka Nupepa Kuokoa, e hoohaiki ia mai ka man koho ona Hawaii. Hoopunipuni o na hoopunipuni. Aole loa e hiki ia laua ke hoike mai i kekahi helu o keia nupepa e hooiaio ana i kalakou olelo wahahee. He nupepa ke Kuokoa i kukuuia no ka pono o na Hawaii, e heluhelu ia nei e na Hawaii, a e hoao aku anei makou e kue ia lakou? O ko lakou pono ka makou e nana nei, a o ko lakou pono ka makou e paio mau aku ai. Ina makou i ke ua hewa ka hana a na Repupalika e hoike akea aku no makou. Ina ua ike makou o ka aoao Home Rula ka aoao e pomaikai ai kakou e hoike aku no makou. Aka aole loa makou e hoopunpuni ana elike me ka na wahaolelo o ka aoao Home Rula e hana mai ne.
Ma ko makou nana ana i na nupepa Kaleponi e loaa mai nei ia makou aole loa i ninau aku ka Peresidena ia Wilikoki ma na ninau nui o keia ano e like me kana e hana, nei me na Elele o kekahi mau Teritori okoa aku,e hoike mai ana hoi aole i ike ia ka Elele o ka aoao Home Rula e ka Peresidena, a aole i makemake ia kona ike. Malia paha ola ke kumu o ke kakau wahahee ana meai nei i Hawiai nei a hoike mai ke hoao nei ka aoao o Peresidena Rusewela ka aoao Repupalika hoi, e kaili a e hoohaiki ia mai ka mana koho laula o na oiwi Hawaii.

 

No Peresidena Rusavela

He mea maa i na kanaka e noho ana me ka Kapikapila ka hoohalike ana i na Peresidena ke  komo mai me na Peresidena i noho mua mai ma la wahi. O keahi mea e ike ia nei no Peresidena Roosevelt ola kona eleu, kona makemae e helema na hana e hooikaika ana i kona kino, ame kona oluolu i kela ae keia manawa, me ka nana ole ae i kona aoo kalaiaina.

O kekahi o ona mea e ike ia nei oia kona makemake loa i ka hele wawae ma na wahi loihi Mamua aku nei he kakaikahi loa ka ike ia o na Peresidena o Amerika e hele wawae ana. I keia manawa e ike mau ia ana keia Peresidena e hele wawae mau ana ma na wahi like ole apau. Aole oia wale, aka, o ka holo lio. He kanaka akamai oa oia a he hiehie loa hoi ma ka holo lio a e ie mau ia ana ola e holo lio ana ma na wahi apau.

I ka manawa e hiki aku ai o kekahi mau malihini imua ona, e lele mai ana oia, e hookipa maikai ia oe, i kekahi manawa e hopu mai ana i kou lima me kona mau lima elua. O kana mau olelo ke hookipa mai he mau olelo e ike au ai no ka malihni, he kanaka oluolu oia. I keia manawa ua hele aku na kanaka o na aoao kalaiaina like ole ma ka Hale Keokeo, he hana hoi i ike mau ole ia mamua aku o hia manawa. I kona manawa e ai ai aole ona ai me ke kono ole i kekahi hoa`loha e hee mai e ai pu me a. Ma ka hoike a ka poe i maa i koa pakaukau ai e ike mau ia ana he malihini i keia ame keia la.Ua hele mai kona mau hoa paniolo, kona mau hoa kaua ma na kahua kaua a lakou i hele ai, na loea kalaiaina, na kanaka hanohano hoi o ka aina, a ua like wal no oia ia lakou apau loa.

Ua ike ia hoi o kana keiki mua, i kapa ia n ma kona inoa, kona hoa hele mau loa ma na wahi like ole a pau ana e hele ai. He punahele loa kela keiki iaia, a he kakaikahi loa ko laua manawa e kaawale ai kekahi mai kekahi mai. Ua olelo ia he Peresidena mama loa keia i ka hele wawae ana ma na wahi loihi, aka, aole loa e hiki iaia ke haalele i kana keiki ma ka laua mau wahi e hele like ai. Ua like loa a oi a no paha ka mama hele o kana keiki mamua ona. O keia paha kekahi kumu o kon makemkae loa e hele pu mau me kana keiki. I kekahi la u holo aku laua me ke Kakauolelo Root malunao ke kaa, a i ko laua hiki ana ma kekahi wahi he ewalu mile ka mamao mai ka Hale Keokeo aku ua kauoha aku la ka Peresidena i ko laua kalaiwa kaa e hohoi i ke kaa. Ua hoo ele wawae ia mai keia kakauolelo ana e ka Peresidena me ia no kei mau mile ewalu. Aole loa e poina ia hele wawae ana mai a laua i keia kakauolelo kaulan.
O kekahi mea e ke mau ia nei oia ka nui o ka poe e hele mau aku ana i mu ona e noi ai i hana na lakou. Mawaena o ka poe i hiki aku imua ona ua hiki aku la kekahi koa ona me ke kahua kaua a noi aku la i hana nana. Ua maopopo loa i ka Peresidena he

(E nana ma ka aoao 6.)

KELA ME KEIA

Ua nalowale he kihei-koloka huluhulu haekaeka me ka pale silika oloko. Ina ehoihoi i mai i keia keena e loaa n he makana kupono.

HOOLAHA

O kela ame keia e loaa aku ana, me ka ae ole ia maluna o na aina o DR. JAMES WIGHT, e hoopii ia an oia no ke komohewa elike me ke kanawai.

per THOS. S. KAY.

Kohala, Ianuari, 27 1902. Att. in Fact.

Feb. 7-14

HOOLAHA

Ke hoolaha ia aku nei, ua pau ka noho hui ana o na mea no laua na inoa malalo iho ma ka inoa Hui "Kona Trading Company" ma Kailua, Mokupuni o Hawaii. E lawelwe ia ana ka hana ma kei hope aku, e A. Cockburn wale no, a ua lawe ae oia i na aie apau o keia hui, a iaia e uku aku ai ka poe i aie i keia hui.

ALEX. COCKBURN,

JOHN K. WHITE,

Kailua, Kona Akau, Feb. 10, 1902.

HOOLAHA

Ke hoolaha ia aku nei, ua waiho aku ka mea nona ka inoa malalo iho e noho nei ma Kailua, Kona Akau, Hawali i kona noho hui ana ma ka Hui Kui Papa o Kona (Kona Lumber Company) e lawelawe nei i ka hana ma ka apana o Kona, Mokupuni o Hawali.

JOHN K. WHITE,

Kailua, Kona Akau, Feb. 10, 1902.

 

E malama ia ana kekahi halawai o ka Hui o Kahana, i ka POAONO, Februari 1, i ka hora Elua o ka auwina la ma ka LUAKINI ma Kahana, Koolauloa; no kanoonoo ana i kekahi mau meae pili ana i ke kumu kanawai o keia hui, ame na hana e ae e hiki mai ana imua oia halawai.

JOHN D. HOLT,

Luna Nui Hui o Kahana.

(Jan. 24. 31.)

NA WAIWAI MAIKAI LOA

Ua loaa mai nei ia MACFARLANE & CO. (Makapolena Ma) kekahi mau wina Kaleponi maikai loa i hana ia e na hale maikai loa. Ke kuai ia nei no ke kanalima keneka o ke kalani hookahi. He mau waiona e ae no kekahi no na kumu kuai kiekie iki ae. Ina ua makemake oe e loaa na lama maikai e hele aku i a hale kuai lama o MAKAPOLENA, ka Hale kuai kahiko i kamaaina ia kakou.

(Jan. 17-24-31. - Feb. 7.)

HOOLAHA.

Ke hoike ia aku nei ka lohe i keia ame keia, ua kuai ae o S. DECKER ame WM. FERANDES i na waiwai apau o B LICHTIG, na kii, na kiihoonui ia, na pihi, ame na waiwai a pau oia ano, a o kela ame keia e makemake ana e loaa aku ko lakou mau kii, mai na kii i waiho ia mai a hiki i na kii i hoonui ia, a mau pihi paha, e hele ae e hui me maua ma ka Hale hana o W. W. WRIGHT, alanui Moi, e kokoke ala i ke alanui South, oiai aole mea akoa aku i ae ia e ohi i na dala me ho kaua ae ole aku,

S. DECKER,

WM. FERNANDES,

HOOLAHA MANA HOOKOLOKOLO

IOLOKO O KA AHA KAAPUNI O KA APANA HOOKOLOKOLO KAPUNI EKAHI, O KA TERITORI O HAWAII.

CHRISTINE MORGAN

V.

HENRY VICTOR MORGAN

Palapala Kena

$2 Kuni Aupuni

KA TERITORI O HAWAII:

I ka Makai Kiekie o ka Teritori o Hawaii, a i ole ia, i kona Hope, ka Makai Nui o ka Mokupuni o Oahu, a i ole ia kona Hope o ka Teritori o Hawii.

Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia HENRY VICTOR MORGAN, ka mea i hoopiiia, ina e waiho mai oia i ka palapal pane iloko o na la he Iwakalua mahope aku o ka loaa ana o ka plapala kena ma keia hihia iaia, e hele mai imua o ka Aha Kaapuni i oleloia make kau o Novemaba oia Aha, e noho ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka Poakahi, kala 4 of Novemaba ae nei, ma ka hora umi o kakahiaka, e hoike mai i ke kumu e hiki ole ai ke hookoia ke koi a Christine Morgan, ka mea hoopili, e like me kana Palapala Hooii Oki Mare.

A e lawe ae oe malaila ia wa i keia Palapala me kau hoike piha maluna iho o keia.
E IKEA ka Mea Hanohano A. S. Humphreys, ka Lunakanawai Mua o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Ekahi, ma Honolulu, Oahu, i keia la 23 o Sepatemaba, 1901.

(Sila)

(Kakauinoaia)

J.A. Thompson,

Kakauolelo.

Ke hoike aku nei au, o ka mea maluna ae he kope oiaio ia o ka palapala kii ma ia hihia, a ua kauoha ua Aha la e hoolahaia ia mea, a e hoopaneeia kahihia a ke Kau o Mei, 1902 e hiki mai ana o keia Aha.

Honolulu, Oahu, Februari, 1902.

GEORGE LUCAS.

Kakauolelo.

(Feb 7, 14, 21, 28. - Mar. 7, 14.)

MA KE KAUOHA

KOHO KUMU-KUAI I SILA IA.

Ua makemake ia e ka Luna Nui o na Hana Hou e hiki aku kekahi mau koho kumukuai haahaa no na mea i hoakaka ia malalo iho mai keia manawa aku a hiki i ka hora umi kumamalua o ka la ehiku Maraki, 190, makona keena: - 10,000 kapuai o ka hao (cast iron) 6 iniha bele ame na paipu wai "spigot," o ke ano maikai, i hoao mua ia mamua o ka lawe ana ia mai no 300 paona ikaika mluna o ka iniha kuea hookahi, ame 12-6 iniha pani paipu wai (gate valves) me nahope bele i like ka ikaika me na paipu i hoike mua ia ae nei, 12-6 iniha elbows 12-6 Tis (tees), 300 paona "hemp yarn" ame hookahi tona kepau a e lawe ia a hiki i ka uapo F. o B. ma Honolulu iloko o kanaono (60) la mahope o ka ae la ana o kana kumukuai, a mahope hoi o ka hana ia ana o ka aelike.

Aole i paa ka Luna Nui o na Han Hou e lawe i ke koho haahaa loa, aka, e koho ana ola i ka mea ana i makemake ai, a ua hiki no hoi laia k hoole i na koho apau. NO na mea aku i koe ame ke kii o keia mau mea i makemake ia e hiki aku ma ke Keena o ka Luna Nui o ka oihana Wai o Honolulu.

JAS. H. BOYD

Lun Nui o na Hana Hou.

(Feb. 14-21-28.

I kaPUuku o ka Teritori o Hawaii. a i kela ame keia mea, i kuleana:

Oiai ua hui ae napoe no lakou na inoa malalo iho ma kekahi hui ke hoike aku nei penei:

I.

O ka inoa o na lala o ka hui ola :

H.L. WILLIAMS,

CECIL BROWN,

F.W. HANKEY,

II.

O ka lakou hana oia ke kuai ana i na wai maikai mai ka honua loa mai (Mineral Water) ma keia Teritori a ma na Panalaau am ka Teritori o Amerike, mawaho aku o Hawaii, a ma Europa. A e hana ana lakou i na hana apau i kulike me ka manao o ke kanawai no ka hooholomua ana aku i keia hana e laa kuai ana i na aina kupono me na waiwai hoi i kupono no ka lawelawe ana i ka lakou hana.

III.

O ka inoa hui o keia hui oia no o H.L.Williams & Co.

IV.

O kahi e lawelawe i ai ka lakou ha na oia keia Teritori, (a o Honolulu kekiko waena), ame na wahi ma Amerika ame Europa a lakou e hoohana aku ai ma keia mua aku.

Hanaia i keia la 10 o Feberuari 1902.

Kakauinoaia: H.L. WILLIAMS,

CECIL BROWN,

F.W. HANKEY.

Feb. 14-21.)

TERITORI O HAWAII KEENAO KA PUUKU, HONOLULU, OAHU.

No na mea e Pili @@@ i ka Moo@@@ Noho hui o ka "People's Ice and Refrigerating Co. Ltd."

Oia, ua waiho mai ka PEOPLE'S ICE REFRIGERATIG CO., LTD., he hui i aupalenala i kukuliuia a e ku nei malalo o ka mana o na kanawai o ka Teritori o Hawaii, i ka kakou palapala noi no ka hoopau ana i ke lakou noho hui ana malalo o ka mana o ke kanawai, me ka waiho pu ana mai i kekahi palapala hoike i pakui ia, e like me ka makemake o ke kanawai.

Nolaila, ke hoike ia aku nei ka lohe i kela ame keia mea kuleana mamua aku, a i kuleana hoi  keia manawa iloko o keia hui kaupalenaia, ma na ano apau, e waiho mai i ka lakou mau kumu kue, ina he mau kumu kekahi, ma keia keena i ka la 4 @ Maraki, 1902, a i ole mamua aku o ia manawa, a o keia ame keia kanaka i makemake e lohe ia kana mau kumu kue i keia palapala noi,. e hik kino aema ka Keena o ka Mea Nona ka inea malalo ho, i ka hora 12 @ ke awakea o ka la i hoike ia ae la maluna, no ka hoike an mai i kana mau kumu kue, ina he mau kumu maikai kekahi e hooko ole ia ai kela palapala @@@.

WILLIAM H. WRIGHT,

Puuku o ke Teritori o Hawaii.

Honolulu, Ianuari 4, 1903

Jan. 10 17 24 31 - Feb. 7 14 21 23 - Mar. 7.

HOOLAHA HOOKO MORAKI

HOOLAHA HOOKO MORAKI

I kulike ai me kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o John T. Wright ame Lydia Wright, kana wahine, o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, ame Emily C. Judd, o Honolulu i hanaia i ka la 14 0 Julai, 1900 a i kakau ope ia hoi ma ke eena kope o ka Aupuni ma Honolulu ma ka buke 207, mai ka aoao 407 a hiki ka aoao 409.

Ke hoolaha ia ak nei ua makemake o Emily C. Judd i hoike ia maluna ae e hooko aku i keia palapala moraki mamuli o ka uha`i ia o ka aelike, oia hoi ka uku pono ole ia ma o ke kumupaa ame ka uku panee i ka manawa i ae like ia ai.

A ke hoike pu ia aku nei, i ka pau ana o ekolu pule mahope aku o ka la mua e puka ai keia hoolaha e kuai kudala akea ia ana na waiwai apau i paa ma keia palapala moraki, oia hoi na waiwai i hoike ia malalo iho, ma ke Keena kudala o James F. Morgan, Luna Kudala, ma Honolulu, i ka Poaono, ka la 15 o Maraki, 1902, a i ka hora umi-kumamalua oia la.

EMILY C. JUDD.

Ma o kona @oio ma ke Kanawai.

F.M. SWANZY

Hanaia ma Honolulu, Feberuari 3, 1902

O ka apana aina i paa ma keia palapala moraki oia keia apana aina ma Kulaokahua a Honolulu, i hoike pi ha iae like me keia mau hoakaka ana malalo iho:

Apana 3, Block B-Ehoomaka ana mai kekahi wahi ma ka aoao mauka o ke alanui wahi ma ka aoao mauka o ke alanui Kinau, 200 kapuai ma ka kau-komohana o ka pou pohaku garanaita, e hoie ana i kaaoao akau o ke kihi o alanui Keeaumoku ame Kinau a e holo ana ma ka helu Meridiana pololei:

Akau 21* 12'. Hikina 90 kapuaie pili ala ma ka apana Ekahi, Block B;

Akau 68* 49', Komohana 50 kapuai e pili ala ma ka apana 22, Block B;

Hema 21* 12' Komohana 90 kauai e pili ala ma ka apana eha Block B;

Hema 68* 12' Hikina 50 kapuai e pili ala ma ke alanui Kinau a hiki i ke kiko i hoomaka mai ai, nona ka eria  hiki aku i ka 4,500 kapuai kuea.

Na na mea aku i koe e hu aku me Atkinson ame Judd, na loio o ka mea paa moraki, Judd Building, Honolulu. @357 - Feb. 7-14-21-2@.

KOPA HOOLA-ILI

Aole mea i oi aku kekupono @@ @@ malama na ina keiki liilii ma@@@@ @@ hoauau pinepine ia, me ka law@@@@@@ @@ ana i ke kopa maikai. Aole @@ @@@@@@@ na kopa holoi loie no na bebe @@@@@@@ mea aai ko loko o ia ano kopa @@@@ @@@@ lawelawe ia ana he mea ia e ulu @@@@@@ na puupuu. Ina he holoia na wa @@@@ ame puupuu, he mea ia hoo@ @@ @@@ ka poino. Aole he mau mea h@@@@@@ a maikai ole iloku o ke Kopa @@@@@@@ E hoemi mai no ia a e hoopau @@@@@@ hoi i na pupuu; a oia ke kopa @@@@@@@ lea no ka hoomaemae ana laa @@@@@@@ no ka mea, aia maloko ona keka@@@@@@@ mea lapaau @ana e hoola. Aole @@@@ loaa kekahi poino o ka @@@ mamu @@@@@ kopa.

Ua oi loa aku kona waiwai n@@@ @@ welawe ia ana iloko o a wai @@@@@ na bebe. E holo@ i ke poo o na @@@@@@ ke kopa Hoola ili a ole loa e @@@@ @@@ kekahi poino mamuli o na puup@@@@@@ ke poo a i ole ia na mea ola lii@@@@@@ i ka poe opiopio. Mamuli o ko@@@@@ laau, ua hoopau lo ia a pale loa @@@@@@@@ na ano mai lel he nui.

O ke Kope Hoola Ili ola ka mea @@@ kai loa no na kanaka makua @@@@ lawelawemau ia ana ka mae e @@@@@ ka helehelena maikai a e hoopalu@@@@@ hoomaikai i ka ili. He pomaiki @@@@ mamuli okona lawelawe ia ana. Mamuli o kona hoao ia ana e mao@@@@ ana no i keia ame keia mea noonoo @ @@@@ ano maikai maoli ma ke ano he nope lapaau ame auau.

He 25 keneta wale no ke kumu@@@  a e loaa no ma ka halekuai e

KA HUI KUAAI LAAU O HOB@@@ Mea Kauli Laaui Kukaa a Kuai @@@@

HOOLAHA HOOKO MORAKI

HOOLAHA HOOKO MORAKI

Ke hoolaha ia aku nei mamu @@@@@ mana i hoike ia ma kekah@@@@@ moraki i hana ia mawaena o @@@@ Hornef o HOnoluu, Mokupni @@@@ Teritori o Hawii, ame Kenahu @@@@@@ (wahine kane-make), i ka la 18 @@@@ 1901, a i kakau kope ia ma ke @@@@ kope o ke aupuni ma Honolulu@@@@ 220, ma ka aoao 363 ame 364, k@@@@@@@ make nei o Kenahu Brnig i @@@@@@ maluna ae o kooko aku i keia @@@@@ moraki mamuli o ka @hai ia o k@@@@@@like oia hoi kauku o@e ia ma @@@@@ kumupaa ame ka ukupan@@ i k@@@ nawa i aelike ia.

Ke hoolaha pu @a aku nei, o @@@@@ wai apau, na pono, na aina @@@@ kuleana apau @a na waiwai @@@@@ keaia moraki e kuai ku@ala akea ana ma ke keena k@@ala o wa@@@@ Fisher, ma ke lkihi o alanui @@@@ ame Alakea, ma Honolulu i @@@@ ia ae nei, i ka Poaono, ka @@@@ Maraki 1902 i ka @@@@ uni ku@@@ lua o ke awakea oia la.

 

O na waiwai i paa ma keai @@@@ moraki oia kela mau apana @@ Kapahulu, Waikki, Oahu a i @@@@ hoi ma ka Helu @@@ 13 ame 14 Helu 36 maluna o keahi pala### na a i ole kii o "Kaimuki Tra@@ akau @ope iama @e Keena k@@@@@ ke Aupuni ma Oahu ma ka @@@@@@ ma ka aoao 294 n@na na e@@@@ aku i ke 45,000 kapuai kuea, oi @@@ emi mai puha.

He kala kuike wale no Kal@@@@@@ Amerika. Na ka mea e kuai ana na ho@@@ na palapala.

Hanaa i keia @@ 13 o Feberuari @@ Honolulu.

KENAHU BREN@@

No na mea aku i k@@@ e hui @@

Kikila Bala@u.

(Feb. 14-21-28-Mar 7-14)

Hoolaha hooko moraki

Ke hoolaha @a aku nei mamui @@@@ mana kuai i loaa ma kekahi pa@@@@ moraki i @ana ia mawena o W@@@@@@ Henry ame Kaipo (w), kana wahi@@@@ Honolulu Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, ame Charles NOtley, @@@@ ka la 23 of Feberuari 1901, a i k@@@@@kope ia hoi ma ke Keena koe @@@@ aupuni ma ka Buke 221, ma ka @@@@@@ 39 a hiki i ka aoao 41, ke make@@@@@ nei o Charles Notle i hoike @@@ luna ae e hooko aku i keia @@@@ moraki mamuli o ka uhai i eia @@@@ moraki mamuli o ka uhai ia o @@@@ like oia hoi ka uku pono ole ia @@@ ke kumupaa ame ka ukupae@@ manawa i aelike ia.

A ke hoolaha pu ia aku nei waiwai apau, na pono, na aina na kuleaa apau iloko o na wa@@@ paa ma kela morake e kuai kuda@@@ ia aku ana ma ke Keena Kud@@@@ . Fishe ma ke kihi o Alanui K @@ ame Alakea, ma Honolulu i @@@@@ ia ae nei i ka POAONO, ka @@@ Muraki, 190 i ka hora umi @@@@@ lua o ke awakea oia la.

O na waiwai i paa ma keia pa@@ moraki oia kela mau apana aina ho ala ma kekahi alanui ol@@@@ aoao Akau-hikina o ke alanui V@@@@ ma Kauluwela ma Honolulu @@@ uni ia a hoike piha ia h@@@@@@@

E hoomaka ana ma ke kihi @@@@@ kela he 149-5-12 Kap.mai ke@@@@ ma mai o ko Kamakau aina a @@@@ ana Hema 57* 30' K@m. 108 Kap@@@@@ Kalaauwalu:

Ak. 57* Kom. 85 Kap. ma Kam@@@@@

Ak. 50* 30' Hik @136 Kap@@@@

Hem. 37* Hik. 91 Kap. a hiki@@@@ hoomaka`i

He 24-100 Eka

ia no kekahi hapa o ka ap@@@@@ ka palapala Sila Nui 2101.

Kuleana 794 ia Naihe, a oia@@@@@ apana aina i hoo@@@@ ia aku i @@@@@ nana i moaki mai keia au @@@@@ na e ka Papa Kahu o ka E@@@@@ Kaumkapili ma ka pala@@@@@@@ hana ia i ka a @@ o Aperila, @@@@@ kakau kope ia ma ke Keena @@@@@ ka buke 155a ma ka aoao @@@@@@

Kala kike wale no, ma ke ka @@@@ Amerika.

Na ka meakuai na hoo@@@@@@@ lapala.

Hanaia i keia ia 13 o Feberuari @@@@ ma Honolulu.

CHAS. NOTLEY @@@@

No na mea aku i koe e hui aku @@@ kila Balaunu (Feb. 14-21-28-Mar 7 - 14)

 

Ua loaa pono ka hoopunipun@@@@@ Home Rula ma ka Halawai a @@@@@@@ pupalika. Aole loa i hao ka aoa@@@@@@@ pupalika e hoohaiki i ka mana k@@@@@@ ke ka@aka Hawaii.