Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 18, 1 November 1901 — HALAWAI A KA PAPA HA- WAII MA KAUKEANO Hoike ia ka Lakou Hana Mawaena o na Lahui Like Ole ma Hawaii Nei. [Illegible] ka Luakini o Kaukeano i na Kanaka—Welo na Hae e Hoike ana i ka Hana ma Kela a me Keia Apana—Ka Aie o ka Papa Hawaii. [ARTICLE]

HALAWAI A KA PAPA HAWAII MA KAUKEANO

Hoike ia ka Lakou Hana Mawaena o na Lahui Like Ole ma Hawaii Nei.

[Illegible] ka Luakini o Kaukeano i na Kanaka—Welo na Hae e Hoike ana i ka Hana ma Kela a me Keia Apana—Ka Aie o ka Papa Hawaii.

. ka Luakini o Kaukeano i ke Sahala i na kanaka i hele ae e ike '..ina maikai i hana ia e hoike ana "Ka nui o ka hana ame na pomai- . na mai ia hana mai a ka Papa He lehulehu o na kanaka e -> ] ma keia mau mokupuni i ma- - he nui loa o ka hana e hana • ka Papa Hawaii, a o kekahi ua .t ka hana mawaena wale no o ; i-.vaii. aka i na lakou i hele ae ujkeano e ike no lakou i ka nui ka hana i hana ia ame ka nui r, -i o na pomaikal. Piha o luna ana i ka wahi e ku nei na luaka hana. a iluna o na paia e i :nai ana ita hae o na ekaleaia • ame kekahi mau palapala aina -A.ii ina kanaka hoike ana i ke k- ole. • o ka pule ana ame kekahi hi;h lohe ia aku la ka leo o na - .1. na luakini likf> ole mai e komo i.i mc mc*le pu ana i kekahi maikai ka iakou mele ana ke • i;i aku. a h»» ku maoii no i ka ike aku ia iakou e makl like . n.t: na ha'e like ole e holke 'n • lakon mau eka)esia iike ole. >u o kti ana mamua o ka af. - ai it-U. mai la o Rev. O. P. EmeI'enei kekahi o kana mau olelo: . maluna o ka ipuka konif> o ka ni o St. Paui ma ya kaa k«»ia mau huaoleio, Ina ua' mako- - w i kia h<xnmtniu> e nana ma o nu.' Kf noi aku nei wau ia 'i. Ina ua mak*-make oukou e ike k.;i hoiimanaii o na hana a ka Papa iii e nana ma o a maanei o oukou. ••• ku aku n«*i imua o oukou kona hua <» ka Hana a ka Papa i Ok»*ia iho la no na makaai-

- imi an:i i ka pono o ka aina. • nini oukmi ia lakou. a i ka Hawnii hoi. ka mea nana lakou \»o nei. Kia ho kanalima kumaluakini Hawaii i keia manawa, kahu Hawaii i malama ia »■ laMahope o k**kahi mau olelo pai.īikai ua hooki oia i kana olelo a nawa i l«»ht- ia aku ai ka U-o o ki o ke kula KahunapuU- i aia- . ma ka him< ni e Likeke. Nani - >u mau ni«-V* i mele mai ai. Ua mai ka lakou kumu i ka waiwai kula ame ka nui o na kahuna i iku niai keia kuh» aku e lawei ka hana mawaena o kakou. ,;.i •< keia manawa ua hookaawale a kula no na Hawaii wale no. aka i manawa ua ae ia na lahui like k.imo mai i hiki ai ke loaa kekahi -umu, a alakai kupono hoi ma--0 na lahui Hke ole o HawaU K.ina maii olelo lohe fa «ku la • na Pake. me na hae e welo k'<m<» mai la lakou me ke mele 1 kekahi mau mele maikai. He • j»io wale no ko lakou hapanui. mai ana ho» ke komo aku nei n ke Akua iloko o keiki i .< ma Hawaii nei a e ulu ae nei . • kakou. >Ja ka. Makua Uev. U'. r>amon i haawi mai na o- : i!. I'a piha ke kanahiku a oi '■ *. »ka noho ana o na pake me .1 il<>ko o iwakalua makahiki ua i iii mau ae o ka hana Karisti«nena o lakou. I keia manawa luakini ame eono kahuna paa tvvf]awe ne» i ka hana mawan.'i pake o keia mau pae moku a :~..tu ae nei hoi ka hana mawae- i * k 'U. T*n kamailio pokoie mai i ana i ka mea i Kakau ia ilu- ■ --nhi hfw e r»lf>lo ana, "Mawaena <-ha he hoa'hanau na kanaka Pake komo mai na lapana - »kou mau hae ame ko lakou himeni. Ke hoolohe aku i ko • 1 mele mai ana ua hiki ole '.■i kela ano ieo olioli o lakou. k i'i maoli no ka iakou mele ana i liev. Ouiika ka haioielo e piii i lakou hana. Ua hoike mai la nui maoli o na Tapana e noho Hawaii nei. aneane hookahi • . t. 6/»,000. Ke manao aku nei ka i'oe pekana keia aka ke ike ' i ihe poe hoihoi loa lakou i ' 'i ke Akua a i keia manawa ua • umikumamalua kumti e hoo- ; Ti<-i mawaena o lakou. na lapana komo mai nn Pukiki. a na pukiki i kJf hooikaika ma •'» pono. "aka o ka ha,panui o la- • aku me na Kakolika. Ma <*«• a Rev. Soare«. lio lakou ka- : ua hoike mai oia ke pii ae ' ikaika o nia K&lawina mawaena > lahul. a he la.hu! hooikalka noma na hana pono. Nui kona i na kokua i k)aa «ku iaia mai

ka Papa Hawaii mai a makemake hoi e hoomau ia ka iakou hana maikai. Pau keia ku mai o Prof. Likeke a, hoike mal i ka nui maoli o ka aie o ka Papa Hawaii i keia manawa. He nui na hana maikai e Hana ia nei e keia papa a ua ike like iho la kakou i ka waiwai o ka lakou hana. I keia manawa he nui na aie i ulu ae mai keia mau hana waiwai a kakou e ike nei. Mamua aku o keia manawa ua waiho ia ke kokua ana maluna o ka poe waiwai kakaikahi, aka aole pono peia kakou e hana ai. He mea maikai e kokua like kela ame keia, e hauwi i kahi mea uuku i loaa no ka hoomau ana aku i keia hana maikai i hua mai i na. hua maikai a kakou e ike nei. He nui na wahi i lawa oie i «a paahana a ina kakou e kokua iike ana e loaa ana kekahi mau paahana no ia mau wahi. Pau ka Likeke ua ku mai o Rev. Mor ! ria Kineaid, ke kahunapule o Kaukeaj no, a hoike mai ola o ka hana niaikai e hana ai oia ka nana ana i keia mau rula. 1. E ihaawi kela amo keia i kekahi moa. 2. E haawi e iike me ka ka Haku i haawi mai ai. 3. E haawi me ka minamlna ole. Holke ma! ofa i ka moolelo o kekahi kanaka waiwai i lawe he kaia keokeo a haawi i ka puuku no ka iuiu ma kekahi luakini i paa keia mau rula, a holhoi hou ia mai keia kala me ke noi la mai e nana oia i ka rula elua. . Ua hoi mai oia me ka inaina a nolio. Mahope o kona ike ana. i na kanaka iehulehu e hele ana e haawi i ka iakou i oi loa ae mamua o kana ua hele aku la oia a hoolei iho he apana Kula. Ua hoihoi hou ia mai la k'eia i\pana guia iaia a noi mai la ka puuku e nana i ka rula ekolu. I'a hoi hou mai la oia me ka inaina a i ka pau ana o ka Halawai haawi aku ia oia i kekahi makana nui me ka hauoli. a akahi no a lawe ia. T ka hoopau ana i kaha mau oielo paipai ua noi mai la ola i ka leliuiehu e haawl me ka minamina ole, a e haawi hoi e like me ka nui i loaa. Ua makemake oia e haawi mau a aoie hoi e haawi i kekahi manawa a kali i kekahi manawa. Mahope o ka pnie hookuu ua ht>i mai na kanaka me ka hauoli. a me ka ike hoi i ka waiwai nui o ka hana » ka Papa Hawaii e hana nei i waena »o kok>n '