Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 13, 27 September 1901 — Ka Loke Keokeo 'Ka Hoapaio o ka Loke Ulaula," "KA HAKU OPIO O KASEDILE, KA IPO HOOHENO A NA ROSE." [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Ka Loke Keokeo

'Ka Hoapaio o ka Loke Ulaula,"

"KA HAKU OPIO O KASEDILE, KA IPO HOOHENO A NA ROSE."

I ko kakou haalele ana i ka Haleu Kalifedina e hiolani ana oia a e moeuhane hoi i na la hauoli i hala aku, a e puana ana hoi i ka inoa punahele loa iaia, "Dolores."

Ua haalele iha kana kaikamahine iaia a hoi aku la no kona lumi e noonoo I na mea ana i lohe ai ame ka hana pono ana e hana ai. TJa noonoo ae la oia i no ' a ka Haku Rusa\vela e ae aku oia e lilo i wahlne nana alaila pau ko laua pilikia. Me he mea ala o keia wale no ke ala e pakele al laua, aka, ua haawi ia mal i manawa no laua e noonoo ai, a oiai he elua pule i koe mamua o ka pau ana o ka manawa o ka moraki ua hooholo iho la oia e noonoo a e hooikaika ana oia e loaa kekahi wahi e aku e pakele al laua, a ina aole e loaa ana mamua o ka hiki ana mai o ka manawa e pau ai ka morakl e ae ana oia e mare i ka Haku Rusawela. Ua maopopo iho no iaia aole i kupono kona kino opiopio na keia kanaka aoo aka. ina oia e hoole ana i kana noi e lilo ana kona makuakane i kanaka illhune, a e make ana paha oia iloko o ka ilihune. Nona ponoi iho ua oi loa aku kona makemake e hele oia e huli nona iho mamua o 'kona ae ana aku i ke noi a kela kanaka, i makemake e kuai iaia me na kala ana he nui aku, ua hiki ole ke pane ae, ala laua i keia manawa malalo o ka mana o ke kala a no ka pono ame ka pomaikai o kona makuakane aloha ua ae loa oia e haawl aku i kona kino hauoli, kona hanohano, ame kona u'i no ka loaa ana mal o kekahi mea e hoohauoli ai iaia. Ua hiki ole iaia ke moe 1 kela po. Ua holoholo iho oia ma o a maanei o kona lumi. Noonoo ae Ia oia i kekahi mau kaikamahlne u'l o Enelanl.Ala kela kaikamahine Palani o Lola De Feras. Oia kekahi o na kalkamaliine u'l loa ma Enelani i keia manawa. He nui ka laua kala a ua hooiuna ia oia e hoonaauao ma Palani ame na kula kiekie loa maE nelani. He hauoli mau oia i na manawa apau loa a aole hol ola e mare ana i ka mea ana i makemake ole al. Ua nui ke kala iaia a nui hol na kanaka u'i I makemake e 1110 ola 1 wahine na lakou. O kana wale no o ka ae aku a o kona lilo no ia i Haku Wahine no kekahi ohana alii klekie loa ma Enelani. Nona hol, ua nele oia l keia Hora, ua like oia me na holoholona ka nele ia mea he waiwal. He mau la helu wale no koe a lilo aku ola 1 kalkamahine 111hune loa, a 1 ole l wahlne na kekahi Ikanaka i kupono e kapala he ma&uakane nona. Uwe ae la oia me ka leo nui, a kukuli iho la ma ka aoao o kona moe. O kana mea nul loa e noonoo ana, pehea la ola e pakele al mal keia pilikia nui mal? Oial oia e noonoo ana ua komo mai la iaia kekahi noonoo mai wkal loa. He wahine u'l oia 1 keia mainawa a oiai he nul na Kaukau alil kleikie e hikl ae ana i ka ahaaina a ka Lede Filedlna, ua hooholo lho la oia e kahiko oia i kona aahu nanl loa a hele aku ma kela wahl a hoao aku e kalli mai i ka puuwai q kekahi o na kanaka u'i loa o Enelani, ka Haku Kaßedile. Ua lohe mai o Dolores e hlki ae ana keia haku Opio ma keia ahaaina, a 'na ua hlki iaia ke kaill mal i kona ou.uwai e hana ana oia. Mamua o ka hiki ana mai o ka Ia e haawi ia ai keia īhaalna nul ua hlkl mal la keia Lola Oe Freas i ka hale o Dolores e kama--lid me ia no ka laua mea e hana ai •na keia la. "E Dolores, 1 hele mai nel wau e hoi<e aku ia oe 1 ka'u mea e hana ana 1 '<a la apopo. Ua loaa mai nei ko'u pa'apala kono a ua hoike mai nei hol ke'eahi mau hoa'loha ou ia'u e hlki mal ina ka Haku Oplo Kasedile 1 keia ahalina. Ua paa ko'u manao e kaili mal ! aia a lko na'u. Pehea kou manao i makemake mal ana no auanei ola 'a'u?" wahl a Lola. "No keaha la hoi kona mea e make--nake ole mai ai ia Ma ko'u manao -> oe kekahi o na kalkamahlne u'i loa ma Enelani nel a ina wau he kelkl kane aole loa e nele ko'u makemake ia le" wahl a Dolores. "Kekahi o na kaikamahine u'l loa? \lalla ua manao oe he kalkamahine ae no kekahi I like mai kona u'l me ko'u i kou olelo ana mai nel o wau kekahi i na kaikamahine u'l loa ma Enelani nei. Aole pela na kanaka e olelo mau mai ai la'u. O ka lakou e olelo mau mai al, Owau ke kalkamahine u'l loa ma Enelani nei." "He oiaio no paha la, aka ua manao ae nel hol wau malla aia aku no kekahi 'eaikamahlne uU okoa aku a kaua i ike ile ai a nolaila ua olelo aku nei wau o ie kekahl o na kaikamahlne u'l loa a'u 1 lke al." "Aohe u'i okoa aku mawaho aku o 'taua, a ua maopopo ia oe ke kapala nei kaua e nana kanaka o ka Loke Ulaula ame ka Loke Keokeo. Ua ka'iaia wau o ka Loke Ulaula, no ka mea, ia oi ae kona nani 1 ko ka Loke Keoua oi ae no hoi kona ala i ko ka Loke Keokeo, a ua ol ae kona makemake ia ma Enelanl nei, mamua o ka loke keokeo, a ua kapaia hoi oe o ka Loke Keokeo, no ka mea ooe wale no ka u'i i hiki ke uhai mal i ko'u. Nolaila ua hele mal nel wau e ike la oe e ka Loke Keokeo e kamailio pu kaua no ka kaua mea e hana aL Ua maopopo loa la oe aia he elua wale no kanaka makemake loa ia ma Ladana nel i kela manawa. O ka mua ola ka Haku RuHe kanaka aoo oia dka ua ol ino loa aku kona walwai mamua o na apau loa ma Enelani nel. O ka wahine e mare ana laia aole loa oia e nele ia mea he kala. E noho ana oia lluna o ka waiwai ame ka hanohano, a * lilo ana no hol ola 1 wahine hanohano 'oa iloko o ka alna. Ua manao wau e 'eaili mal I kona puuwai aka ua noonoo 'iou ae wau he nul no kou waiwal a le mea waiwal ole ka hooikalka ana iku e 1110 mal oia me kona klno aoo io kana mau kala wale no. Ua waiho vku wau iaia a nana hou ae. Aia ka "3aku Kasedlle, oia, kekahi o na kanaka Opioplo loa ma keia kulanakauhale a ie kanaka u'i no hoi oia. ,Ma ko'u maiao oia kekahi kanaka u'i loa au 1 Ike il. Lohe mai no hol wau he kanaka vaiwai loa oia a e hol mal ana ola e loho ma kona Kakela nanl e ku kokoke

nei i ko kakou home nei. Ua hooholo ibo wau iloko o'u e hooikaika wau lilo oia ia'u a o ka Haku Rusavvela n<> hoi kau. Pehea keia i kou manao?" Ua like keia me ke kui e houhou mui ana i ka noonoo o ka kakou Ua hpoholo iho oia e hooikaika «• li>o mai keia Haku Opio o Kam;dilf iaia. aka ke ike nei oia aole oia wale ina 1-1 haawlna. Aole hoi oia wale no ka mea ( nana i hookaumaha mai iaia. aka, ua ( haawi ia mai la keia haku Rusawela iaia e hooikaika e iilo mai iaia. Ina paha i ike keia kaikamahine u'i e imua ona, he mau hora waie nu » hala ae nei ua hele mai keia Kanaka wa.wai loa ma Enelani a kukuli mai Imual o Dolores e noi mai ana me ka haahaaj loa e ae aku e lilo i wahine nana peheal la kona manao? Aoie hoi oia wale aka.i ua hoike mai la keia kaikamahine «aia o kona kumu i kapa ia ai e na kana*a < 0 ka Loke Keokeo no ka mea aole 1 īiw- \ aku kona u*i me ko keia Loke UiauiaJ A Pehea no hoi e like aku ai? He nuij ke kala a keia Lola a ua loaa iaia kana' mau mea hoonani apau loa e makema-| ke ai, aka no Doiores aia oia īloko O; ka nele a aole hoi i hiki iaia ke aku 1 na mea hoonani e hooi ae ai kona nani. Aka aole loa oia e haawi pio ana. Ina ua manao oia he hana waiwai ole kona paio ana aku me kei nani me nei ua haawi pio oia. aka,| aole peia. Ua maopopo loa iaia ua n , no iaia ke paio aku me ka nani o Lrf)ke Ulaula me kona nani nui. E hoa ana no oia a ina no hoi aoie oia e ma-j kemake ia mai ana. e ka Haku Opio, Kasediie alaila ua maopopo ioa īaia Kana mea e hana ai oia hoi ka ae ana ku 1 ke noi a ka Haku Rusawela. 'Makemake wau ia oe e hele kakahiaka ae i ka la.apopo no ka mea ua r. akemake wau ia oe e nana ma : 1 kuu iole hou. Ina oe e olelo mai ana he u 1 alaila ua hiki loa ia'u ke manao at oleio pu mai ana no ka Haku Kasedile pela. Ua makemake loa wau e make-J| make mai oia i ko'u lole. Heaha kou lole o ka-la apopo?" wahi a Lo.a iJ pane mai ai, me ka kilohi ana iho maol a maanei. \ "Aole i maopopo ia'u ko'u ioie e ko-g mo ai i ka la apopo aka ua manao waui e komo aku ana no wau i kekahi o ko'u3 mau wahi lole kahiko," wahi a Dolorea| me ka leo h&ahaa. 1 "Alaila aole loa oe e makemake ias mai ana e ka Haku Rusawela. He mea! maikai ia oe e komo i kou lole maikaii loa," wahi a Lola me ke ano hoohene-l hene. I "Heaha la hoi ka hewa ke ole oia e5 makemake mai ia'u, aia no he nui hou| aku o na kanaka opiopio e makemakei mai ana ia'u," wahi a Dolores. | Ia laua nei no e kamailio ana, aiag hoi ua ike ia aku la ka Haku Rusawela? i ka hele ana mai. Ua hele mai la oia| a kunou mai la i na lede, a mamua o| kona komo ana aku iloko o ka Hale e* kamailio me ka Haku Kalifedina, ua pane mai la oia ia Dolores penei: "Ina e pau kau kamailio ana malaila e Dolores makemake wau ia oe e komo mai e kamailio kaua no kela mea o ka ponei." He mau olelo keia e hoopahaohao mai ana i ka noonoo o keia Lola. Ua manao koke ae la nae oia ua hoopalau laua i keia manawa a i hele mai oia e hoomaopopo no ko laua manawa e mare ia ai. Aole oia i ninau aku ia Dolores i ka manao o keia olelo, oiai aole ia he hana rula, aka iloko iho ona ua maopopo loa iaia ua hoopalau keia Dolores me keia Haku Rusawela. Mahope o ko laua nei kamailio ana no na mea e plli ana i ka laua mea e hana ai i kekahi la ae, ua haalele mai la o Lola ia Dolores a hoi aku la nol kona hale. Ua kono aku la o Dolores el hui me ka Haku Rusawela. I "Pehea ua hooholo oe i kou manao?g Ua olelo mua aku wau ia oe e kall anaa wau a hiki i kou kakau ana ae, aka.P no ka nui loa o ko'u makemake e ike| koke i ka olaio ua hele mai nei no waui e ninau hou aku ia oe." wahi a ka Ha-S ku Rusawela. I "A, he mea maikai paha e kali ikij kou hanohano. Ua ae aku wau e noo-j noo no kena ninau, a oiai he ninau ano| nui loa kena ia'u ua makemake wau e| nui ka manawa au e noonoo ai mamua| 0 ko'u hoike ana aku i ka'u naina,"| wahi a Dolores me ka noonoo pu ana? ae i na olelo ana i lohe ai mai keial kaikamahine Palani mai. I "Alaila aole oe i maopopo i kou aej mai a me kou hoole mai?" | "Aole loa." 1 "Ahea oe e hoike mai ai ia'u i kal mea oiaio? Ua hiM no auanei ia oe| ke hoike mai?" I "Ae, i ko'u manawa e makaukau ai,j e kakau aku no wau ia oe e like mej kau i ae mua aku ai, a aole mamua a aole hoi mahope oia manawa. E oluolu kou hanohano e haawi mai i manawa no'u e noonoo ai a hiki i ko'u hoike ana aku ia oe." Ua maopopo mai la i ka Haku Rusawela aole e hiki ana iaia ke ike i ka manao o keia kaikamahine a hikl wale no i kona hooholo ana i kona manao. Ua hoi aku la oia e kali a hiki mai ka la e hoolilo ia ai oia i kanaka hauoli loa ma Enelani apuni. I kona kaawale ana aku ua hele aku ia o Dolores a ma ka wahi a kona makuakane .e noho ana. Nana aku la. oia i kona helehelena i hele a haikea i ka noonoo no ko laua pilikia ma keia mua aku. Kukuli iho ia oia ma kona aoao a honi aku la i kona makuakane. "Papa, e hele ana wau i ka khaaina a ka Lede Piledina i ka la apopo a makemake wau e hauoli mamua o ko'u lilo ana aku i wahine na kekahl kanaka, aole i maopopo ia'u na wai la. Mamua o kou hele ana ua makemake wau ia oe e hoopau a«f i kou mau manao kaumaha, no ka mea ua hooholo wau e hoopau ae i ko kaua piiikia. E iml ana wau i wahi e pau ai, a ina aole e loaa ana ia'u kekahi wahi okoa aku e ae aku ana wau e lilo i wahine na ka Haku Rusawela. Ua noonoō wau i keia me ko'u naau ua huli hoi 1 na aoao apau o keia ninau, a ua hooholo iho wau iloko iho o'u e hoohauoli aku ia oe. Ina owau wale no ke ola nei, aole loa wau e ae e mare aku i kekahi kanaka i makemake e kuai mai i kuu ola, kuu nani, kuu kino, aka ua hiki ole. .Ua hiki ole ia'u ke hoehaeha aku i kou mau la poohina a no kou pono ame kou pomaikai e kuu papa aloha, ke ae nei wau e hooko aku i kona mau manao. Nolaila e kuu papa aloha e noho me ka hauoli a na ka Makua Mana Loa kaua' e nana' a e malama mai." Oiai o Dolores e kamailio ana i keia mau olelo me kona leo i plha ina hoai-

lona o ke kaUmaha, ua 'ike aku la oia i ke kulu mai o ka w t aimaka o kona 'makuakane. Ala mai la oia a puili mai la i kana kaikamahine. Huki ae la i 'konn hainaka a kawale ae la i na wai'maka e hiolo mai ana ma kona papalina palupalu. •'K kuu Dolores, kuu lei aloha. l T a oi aku ka maikai e ike wau i kuu kino 'elemakule iloko o fra hale malama o na 'kanaka ilihune mamua o ko'u ike ana 'aku ia oe e haawi ana i kou kino ame kou ola no ko'u hauoli. E hoomanao oe 'e kuu lei. ua elemakule wau i keia ma'nawa a he mau la wale no koe haaiele |mai wau i keia ola ana. O oe hoi, eia 7no oe i na la opiopio a he nui ka ma!nawa nou e hauoli aku ai. Nolaila e kuu kaikamahine mai ae e kuai aku wau i kou hauoli, kou ola, kou kino opiopio no ka hoohauoli ana mai i kekahi kanaka elemakule i aneane e hoi /|aku i ka home mau loa mao." ■ "Aole pela e kuu papa. Heaha ka Iwaiwai o ko'u kino opiopio ina oe e kii 2la mai'ana a kaili aku. O oe hookahi Sko'u kokua, ko'u mea nana e malama |mai ma keia ao, oiai ua haalele mai Ikuu mama aloha ia kaua. Ina he mea Ahiki ia'u ka hoohauoli a hooloihi ana Taku i kou ala ana oia no kau e hana £aku." 1 "Aole aole pela e kuu lei. Ua oi loa faku ka maikai e ike wau i kuu kino i aioko o ka make mamua o ko'u ike ana Maku ia oe e haawi ana ia oe. Ua heluIhelu wau i kekahi manawa 1 hala aku #nei i ka manawa e kaua ana na Roma ii ke au kahiko a ike i ke kuai ia o na kaikrtmahine u'i i ke kanaka e haawi mai ana a nui ke kala. Ke hoomanao 'nei wau i ka moolelo o kekahi kaika'mahine u'i i paapio. He kaikamahine 'oia na kekahi alii i pio malalo o Roma I ka hiki ana mai o ka la e kukala ia 'ai lakou ua kukulu ia ae kona makua.kane a kuai ia aku i ka mea i haaw' 'mai i ke kumukuai kiekie loa. Pela iaku a hiki mai i ka manawa o keia kaikamahine. I kona lawe ana ia aku iluna o ka wahi e kukala ia mai ai oia ua piha koke ka hale i na kanaka waiwai oiai he kaikamahine u'i loa oia Mamua o ka hoomaka ia ana e kukala ua noi aku la keia makuakane oiai uf makemake oia e kamaiiio aku iaia houkahi no leo. Ua ae ia mai la oia a hek aku la oia e hui me kana kaikamahine , Ua noi aku la ola i ke kan?tka nana e fkudala ana e ae mai iaia e la\ye aku fli kana kaikamahine mahope o ke kua Bhu oiai ua makemake oia e pule aku i Eko iakou akua e kokua mai i kana kaiākamahine. Ua ae ia mai la kana no«oiai aohe wahi e hiki ai ia laua ke puk; iaku. Ua hele aku la laua mahope c kuahu, a aia hoi e waiho ana k;ipahi e pepehi ia ai na mohai. Hopi* wiho la keia makuakane i keia pahi a ipane aku la i kana kaikama-hine. 1 "Ua oi loa aku kuu makemake e maSke oe i kuu lima mamua o kou lilo an« Ei mea hoohilahila na keia poe." Me na imaka o kana kaikamahine e nana ponr gmai ana ua hapai ae la oia i kana pahi Ha hou aku la i ka puuwal o kana kaikaHmahine. I ka make ana ua holo mai la Ina kanaka e ike i keia leo uwe a ike Emai la lakou ua make ka mea a lakou Bi manao ai e lilo ana i mea kuai na iaEkou. Pela wau. Ua oi loa aku ko'u ma iikemake e kalli ae i kou ola, a i ole e Bkaili ae i ko'u ula pono- iho, mamua c ■kou kuai ana aku ia oe I mea e hooke ■ai i ka makemake o kou makuakane. ' fl "Aole pela e papa. Aole wau e kuai Bia ana. Ua maopopo ia oe na olelo a Bka Haku Huaawela aole oia i hele ma' Inel e kual ia'u aka no kona aloha ia'u. EUa maopopo ioa ia'u he aloha i'o no oi2 Bia'u aka, ua hiki ole ia'u ke aloha iaia HMalia nae paha no keia manawa iho ia Ha mahope aku o keia manawa e hiki ■mai ana ka manawa e hiki ai ia'u ke āaloha aku iaia a hana aku i na mea Ke hoohauoli ai iaia. Aka, mai manae Soe e kuai ia ana wau, oiai ua hiki ne aia'u ke hoole, a aia nohoi ia'u ka ae." ■ Pela ka laua kamailio ana a hiki i Ska pau ana o na manao kaumaha o ko Ēna makuakane. Ua haalele iho la o DoSlores iaia e noonoo ana a- hoi aku la Boia e nana i kona mau lole. Ua ma■kemake oia e komo i kona lole maikai ■ioa, aka aole i like aku ka maikai e ākona lole me ko Lola. He lole hou loa ■ko Lola i hana ia me na kaila hou loa. ja he lole hoi ko ia nei i hana ia i ka «makahiki i hala aku, a ua pau ka maiHkai oia ano kaila i keia manawa, aV ||he mea ole ia. Wehewehe ae la oia Ēi kona mau lole a pau loa, a ike iho la Boia o kona lole maikai loa he lole keo--1 "Maikai loa ae la. Ua kapaia mai ■wau he Loke keokeo e na kanaka; nola■ila e komo ana'wau i lole keokeo, a e 2kau ana hoi i lok? keokeo ma ko'u uma luma. Ua maopopo loa ia'u na ka loke ulaula ka lanajcila o ka la, aka e paa ana no wau i ko'u waihooluu, ka wai hooluu o ka maemae. Ua hikl iaia ke haaheo aka ina e ike mai ana kela "Haku Kasedile i ka nani o kuu pua Loke e kau aku ai ma ko'u umauma aole loa e nele kona hoohihi mai," wahi a Dolores i pane iho ai jaia iho no. Wehewehe ae la oia i kona lole a nana pono ae la i na wahi ana e hana a! a u'i. O kana hana wale no ia o ka mili ana a hiki i na hora o ke aumee. a pau nohoi ka nana ana, Ua hoi aku loia e hooluolu a i ke kakahiaka nui ala ae la oia a o kana hana mua l i hana ai o ka hele ana aku iloko leana malapua e nana ai no ka Loke >okeo nani.ioa e loaa ana iaia. Da li aku la oia mawaena o kana mala a a iloko o ka malu e na laau ua la aku la iaia kekahi pua Loke Keoo nani loa. Hoi mai la oia a hoomaukau e komo i kona lole a i ka maukau ana ua komo iho la oia a kau la i keia loke nani ma kona umauma. ea paa ana o kona lole ua iho aku la oia i ka lumi hooklpa ka wahi hoi a kona makuakane e noho mai ana. Ua puiwa ioa kona makuakane i ka ike ana mai i ka nani o kana kaikamahine. Aole oia i ike i kona u'i mamua e like me keia la. Mohaha maikai kona helehelena a minamina wale ae la no oia i kalilo aku o kana milimili i keia kanaka aoo. "Ina no hoi he kanaka opiopio oia a he kanaka u'i nohoi me nei ua makepono no hoi ka 1110 ana aku o kuu Doloreß iaia, aka aole i kupono keia opuu Loke Keokeo e pili aku me kela loke ua aneane e helelei," wahi a ka Haku Kalifedina iioko iho ona. "Pehea kou makemake e papa i kuu lole, ame kuu pua Loke? E hoike mai oe e papa ia'u. Ua makemake wau e olelo mai oe he maikai mamua o kou ku ana aku imua o ka lehulehu." "Maikai? Aole ioa wau i ike i ka nui

o kou u'i mamua aku o keia manawa e like me ka'u e ike nei i keia manawa. Ua hiki loa ia'u ke olelo ae aole loa e hiki ana i ka maka o na kanaka- u'i e hiki ae ana ma kena ahaaina ke hookaawale aku i ko lakou mau maka mai ka nana ana mai i kena nani. Ina nohoi e ola ana kou makuahine a ike mai oia i kena nani. pehea la oia e olelo mai ai?" "Alaila ua manao oe ua maikai ko'u Lole, e papa?" "Ae, ua maikai. Aole o kou lole wale kei maikai aka ua maikai pu me kou helehelena. Aole o ka lole ka na kanaka e nana mai ana aka o kou helehelena, a ke manao nei wau o oe ana ka u'i helu ekahi o ka la." "Aole pela e papa. O Lola De Pera? ka helu ekahi. Ua olelo mai nei oie ia'u i nehinei e hiki mai ana oia mf kona lole hou loa i hana ia me kf kumukuai nui loa a e lilo ana iaia ke Haku Kasedile.'' "He ike ole no ka Haku Kasediie ir oe, alaiia lilo iaia. Aka ina e ik'e ma ana oia ia oe e haule ino loa ana u£ Loke Ulaula ala." I ka ike ana o Dolores ua mahalo ko na makuakane i kona aahu ua hoohnl( iho la oia e ike' ia mai ana oia e nr kanaka kiekie e hiki ae ana. Ua mao popo loa e hiki ae ana ka Haku Rusa weia a e hiki pu ae ana hoi ka Haki Kasedile. O ka Haku Kasedile ka opi( pio o laua a oia hoi kekahi o na kanak< u'i loa ma Enelani apuni. He kuian? hiehie kona a ua like ka palupalu o ko na helehelena ke nana aku me ko kekahi wahine u'i loa. O keia ka mea a keia mau Loke e hooheno nei. Ua rhar popo loa ia Lola e lilo ana iaia no kf ua manao oia ua oi loa ae kon? u'i mamua o ko Dolores, a no Dolore: hoi ua makemake no oia e lilo iaia keif kanaka aka aia no i ka nana ana ma; Ina oia e hooholo ana na oi ae ka nan o Lola mamua ona ua hiki no, a in.' no hoi oia e koho mai ana i kona nan alaila ua hiki loa iala. ke hoohauoli ak\ iaia. • laia no e kamailio ana me kona īna Bkuakane ua lohe ia aku la ka huila < kekahi. kaa i ka hele ana mai a ku nv ka puka o ko laua nei hale. Ua hol« koke mai la o Dolores a aia hoi, e ki aku ana o Lola me kona nani nui ilok 0 kekahi aahu weleweka. He nani ma oli no a aohe mea a ka maka e wa ae ai. Ua ike hio la oia ua lilo konr u'i i mea ole ke hoohalike ia aku m ka nani o keia kaikamahine Palani Ua like oia me kekahi Moiwahine o k nani i iho mai mai kona noho alii ma he mau minute wale no i hala aku. "Pehea oe e Dolores i keia kakahi aka? Makemake wau ia oe e nana ma 1 kuu lole hou a e hoike mai oe i na u makemake oe ina paha aole ou make make. Ua maopopo loa j.a'u ina oe makemake ana i kuu lole elaila e make make pu mai ana no ka Haku Kasedi!< "He nani hoi kau! Aohe paha kai kamahine okoa aku o Enelani nei • hiki ke hoole mai i ka nani o kena lol» Ua maopopo loa na ka Loke Ulaula k helu ekahi o keia la." "Ke nana aku nel wau i kou lole. h lole kula'na haahaa. Heaha kou nw kuai ole i kekahi lole nanl i ike ma ai ka Haku Rusawela a makemake ma ia oe?" "Heaha hoi ka hewa ina. aole oia • makemake mai ana, e haawi aku n hoi palia ka helu ekahi 1 ka loke ula ula." "Aole o'u makemake e ukali mai kel Haku Rusawela mahope o'u/ O ka Ha ku Kasedile oia wale no ka'u makema ke a makemake hoi wau ia oe e pa aku i ka Haku Rusawela ma kahi e. "E pono e hoopau kaua i ke kamaili ana oiai ke nee nei ka manawa imu: a he mea maikai loa e hoomaka kau ma ka kaua huakai. Aole o'u make make e hiki hope aku kaua mahope ka! loa mai,-ka Lede Filedina ia- kaua. ' Me keia mau olelo a Dolores ua ka' ae la laua maluna o.ke kaa a no kei hale ahaaina ka pahu hopu, I ko lau: nei hiki ana aku aia hoi ua _piha k: pa i na kanaka ame na lede u'i lik ole. Oiai o Lola ka lo i ka mea nana ka ahaaina ua lele mu aku la no oia a lawe loa ia aku la imu: 0 na kanaka e ku mal ana a mahop 1 ' aku o Dolores. I ko laua nei hiki an aku aole i hiki mai ka Haku Kase dile a aole no hoi i hiki mai ka Haki Rusawela. Ua hoolauna ia- aku la lau: nei i na kanaka i hiki mai a o ka menui a na kanaka e olelo ana, o kolau: nei nani. Ua kapa ia mai la laua ni pua nani, na kaikamahine alii, na ma hina konane, a pela wale aku Ua ik< mai la no hoi na kanaka ma ka uma uma o Dolores e kau aku ana he Lok< keokeo nani, a ma ka umauma hoi < Lola e kau aku ana kekahi loke ulaul; nani. Ua loaa koke mai la ko laua ino: 1 na malihini oia hoi ka Loke Keoke ame ka Loke Ulaula. Ua lohe ia m kanaka e hoopaapaa ana. E oleio am hoi kekahi o ka loke keokeo ka helu-e kahi a e olelo ana hoi kekahi o ka lok( ulaula ka helu ekahi. He mau hora mahope o ko laua ne hiki ana aku aia hoi ua ikeia aku lr ke kaa o ua Haku Opio nei o Kasedil< i ka holo ana mai. Ua hookokoke aki la o Lola i ka. wahi a kona kaa e ki mai ai. I ka hiki ana mai o ua Hakv Opio nei, o ka mea mua ana i ike ma ai o keia kaikamahine u'i e ku aki' ana. Ua lawe loa ia aku la oia iloko e ka 'hale a mahope o kona waiho ana i kona papale ame ka ike ana i na kanaka o ioko ua noi aku la oia i ka Led< Filedina e hoolauna ia oia i keia led€ u'i e ku ana mawaho. "E Miss Lola De Freas, e ae mai e hoolauna aku wau i ka Haku Opio o Kasedile ia oe. E ka Haku Opio o Kasedlle, o Lola De Feras keia, ka mea hoi i kapa ia ka Loke Ulaula no ka nui 0 koha nani." "Hauoli loa wau i ko'u ike ana ia oe. Ma keia hope aku e lilo ana ka ioke ulaula i mea punahele na'u, oiai ua hoike mai la ka Lede Filedina o kou waihooluu ia," wahi a ka Haku Opio o Kasedile. "Ua hauoii loa wau i ko'u hui ana me oe i keia la. A ina ua makemake loa oe i ka loke ulaula, he mea maikai paha e haawi aku 'wau i keia loke ma ko'u umauma ia oe i mau ai kou makemake ana i ka Loke Ulaula." Oiai no laua e kamaillo ana aia hoi ua ike aku la ka Haku Opio o Kasedfie 1 kekahi heleheiena nani loa ana i ike mua ole ai. Ua manao oia o Lola Ka oi aka i kona ike ana aku i na maka onaona o Dolores e haka pono mai ana maluna ona, ua lilo o Lola i mea ole. (Aoie i pau.)