Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 13, 27 Kepakemapa 1901 — Leone Noela Ke Kaikamahine a ke Kanaka Mahiai. [ARTICLE]

Leone Noela

Ke Kaikamahine a ke Kanaka Mahiai.

oko hoi o na kulanakauhale iiilii ua al ia mai la ma na leo kahiko naheahe o na bele e kani oli pu mai aua 'a hoomaha iho la na kanaka oki ma-j u, o na pualelehua hoi aia lakou Hoko • na pua loke ulaula kahi i houla'i ai, • na nalo meii hoi ua hoi ae la lakou' pau iloko o na pua poni moi e nohoj aa ai, a o ka makani hoi e pa mar :na me ke aheahe, ua iai pu iho la ia iJ :a manawa o ka leo o na bele e kike: >akahi mai ana mahope o ka leo o ke-] tahi—he awakea ia ahe ona-j )na nohoi i ke ko mai o ke ala o nae pua. Aole oia i hiki mai ia manawa; aka } na aekona a pau a me na mlnute a pau e lawe mai ana ia iaia a kokoke. Ua lawe mai ia kekahi mea i kiahav waina nona. i kekahi mau hua ai no-v hoi ame na popo palaoa. Aoie ioa oia ijj hoopa aku i kekahi o ia mau mea. nol ka mea aole ia i makemake e kaili i ka nana ana a kona mau maka maii ka ipuka-pa keokeo mai kahi ana <Ha-J ku Sanadoa) e komo mai ai. 8

I Ua hiki i'o mal ka mahina o Ivine.l Ka mahina hoi ana (Leone) i iini nui, 1 kall ai me ka hoomanawanui nona, i pule hooki ole ai nona, a nolaila i keia manawa ela oia ua hiki mai. Ua ala ae la oia mal kona hiamoe ae i ke kakahiaka nui loa; me he mea'la iaia e hoea mai ana kekahi kanemare; na ka leo mele o na manu i lwala aku I* kona hiamoe, a me he mea'la ua ike| paknu ♦•ia" oia k«> hoi nuii nei--ua koia poe manu i kp kakahiaka nuij jkl(»a. Alaiia ua hiki mai ia kekahi kuEkuna malamalama o ka 1a no ka hootkipa aloha ana aku iaia, ua hele koke laku la oia i ka ipuka-aniani e nana 'ai pehea la ke ano oia la, a ina paha he uliuli maikai na ao o ka lani. Me he mea'la laia o na manu- liilli apau e himeni mal ana lakou, "Eia'e Oia ke hoi mai nei." Eia na pua loke ke hoike mai nei i ko lakou nani ma ka ipuka aniani. e kunou mai ana me he mea'la e olelo mai ana lakou, "O ka la kanakolu keia o lune.' ! Aia ka wai aliali la o lea muliwai ke kahe ala a ninlnl aku I kona wai iloko. 0 ke kai,*ke kai hoi a kuu aloha e au Lmai la mai kela aoao mai a hiki i kela Paoao: e hawanawana mai ana ka maEkani mawaena o na laulaau, a o na lau aa pau loa lje leo wale no ko lakou. I "E hoi mai ana oia i keia la," wahi a 'lakou a pau e olelo mai ai—"i keia la e hoi mai al." I Mawaena o na pualelehua keokeo a Jme ka ua ike ia kekahi hoeueu Knui i ka hora kakahiaka nui oia la; ua' Ēlohe ia aku ka leo nahenahe o na maKnununu, me he mea'la e akaaka ana |ka honua nei i ka puili pumehana ana jjba ka la iaia. Ua akaaka pu iho la no 0 ( |Leone— he aka nahenahe ame ka hauoli Ika aka hoi nana i hoeueu aku ka laulloko ame ka lau o ka pikake." 1 "E ka la hauoli e!" wahl a Leone i| Ihooho ae ai—"e ka la lokomaikai e aj Ime ka manawa maikai e, na mea hoi| Enana e hoihoi mai ana kuu aloha i ■o'u nei." I TTa huli aku la oia a nana aku la i fcka ipuka-pa kahi hoi ana e ike aku aij 31 kana aloha e olli mai ana—a e apu ana no hol oia 1 ke kumu loke ana tti olelo mai al mai laila mai kana lei-' Kloke e lawe mai al no laua; la manawa Enla i hohola aku ai i kona mau lima ( Kiwaho me he mea'la ua makaukau ■no ke apo ana aku 1 ka mea a kona fnuuwai e Hnl nui ana. & "E hoouna koke mai iaia i a'u—e ka »Tjani lokomalkai e!" wahi a Leone i o-! alelo ae ai. "Ua kall nohoi au a lolh Bme ka hoomanawanul, ua hele noho Kko'u mau maka a maluhiluhi i ka nanr Jina aku iaia. Ua makemake au no kr A'ke aku I kona helehelena elike me k' 3makewal o na pua i kehau nana e hoo Kma-u mal ia lakou." j Ta manawa oia i wehe ae ai I kanr |uwatl a nana iho la i ka manawa, r liike iho la oia o ka hora eono no ia—< Khoomaka ana na kanaka hana e hel r Kl na mala e hana al, na wahine Kwaiu 1 ka hale hana waiu, na kanakr Pmalama holohoiona hoi i ka lakou po r Iholoholona. Ua hlki loa iaia ke ike akr |t na kanaka oki mauu lloko o na ainr 7<ula, a pela hoi me na *ffeapa e lanr malie mai ana maiuna o ka iiiwal. F maalo koke ae ana ka manawa a e hik mai ana ola ia ne'i nei mamua o kf kani ana o ka hora umlkumamalua. H' |mea olaio anei ia e ike koke ana oi? iala? "Uoko o na hora eono," wahi a Leonf 1 olelo ae al, "e ike ana wau lala lloko c na hora eono." A, he oialo, ua nui kana mau hana c nana ai. Ua heie aku la oia a puni kr laua home nani e nana ai ina uajnaikal na mea a pau elike me ka makemake o kana kane e ike mal al nolaila ua hoopaa iho la oia 1 kona manawa mn 'ke kauoha ana 1 na mea al a pau a kana kane e ono al, ana (Leone) noho' |i ike ai o kana mau mea ai punahele |!oa la; a laila ua komo iho la oia i i kona lole a paa a noho iho la ma ka iipuka-aniani no ke kall ana iaia. I O kona nanaina ia manawa me hr Imea'la ua hoauauia ola iloko o ke keihau, a ua hoopumehana ia hol e ka Imalamalama o ka la, ua hele oia 8 {Liai, lilelile ohaha maikai, ua hele koina mau maka a alohilohi me ka manao|'ana ame ke aloha. He lole makalen? ikeokeo kona 1 komo ai ia kakahiaka \ |hooklnohinohiia me na Hhilihi keokeo l'iani loa, a ua omau iho la oia i kekahi pnua loke keokeo iioko o kona lauoho. *E like me ke kala'e maikai ame ka ma- ■ lamalama oia kakahlaka pela no ko iLeone ano la la. Ua lawe ae la ola i noho a noho iho la ma kahi o tka ipuka anianl e kiai ai o ka hiki mai |ona (Haku Sanadoa), ka mea hoi he |mau mile lehulehu ke kaawale mai ia'u saku. O kela Iho la ka manawa a na e manaoio ai i na kane, a o 'keia iho la nohoi ka manawa a na kane ,e malama al i ka lakau mau olelo hoohiki elikē me ka lakou i hana al. O ka 'wahine lawelawe keia ka mea jiana i lawe mal ko Leone pola tl ua haohao |oiā, heaha la ke kumu 1 makemake ai o kona haku wahine e noho ma kahi 0 ka ipuka-anlani e inu ai i kona polaj Cti; he oiaio, ua hoopuiwa la oia me ka Ppahaohao nui 1 ka ohaha ame ka maMamalama malkai o ka helehelena o kosna haku wahine i kona manawa i huli Kmai ai a nana laia. 9 Ua ano halia mai la iloko ona la Pmanawa e kali ana ka paha oia i Fme i aloha al, oia hoi ka Haku Sanatdoa; ke hele mai la ka ia e pumehana loa, o na pua hoi keia 1 upol I ko la'kou mau lihilihi ua pau loa ae la lakou 1 ka mohala, e omo ma| ana na meli' hana momona i ka wai o na pua, ua Ihana iho ia hol na manu 1 ka lakou mau hana no ka hapalua la; e hoomaka mai ana kekahi poe pua e luhe i ka ka wela o ka ia, a o kekahi poe pua hoi ua pau iho la i ka helelei maluna o ka mauu, uliuii. O kona «hane holookoa a pau aia la iloko o kona mau maka, a ua hoopaa ia hoi ka nana ana a kela mau maka me ka iini nui maluna o ka Ipuka-pa keokeo, a malaiia oia kahi i noho ai a hikl.i ka hora umikumamalua o ke awakea. Ua hoomaka mai la na bele o na kuianakauhale nunui e kanl la hora; a i

MOKUNA XXX. KA LA KANAKOLU O lUNE. Aoie loa i paupauaho o Leone i ke kali ana; o ke aloha i kakia paa ia iloko ona, ka manaolana e hoolalelaie ana iaia oia ka mea nana i kono iaia e hoe me he mea'la ua piha kona uhane i ka hauoli; aohe kanalua ana, aohe maka'u ana, a aohe nohoi he halia ana no ka poho o ka manaolana 1 kau iho me ka howehiwehi maluna e kela heiehelena malamalama a alohiloh E ia'e oia ke hol wikiwiki mai nei elik€ me ka hikiwawe o ka hoihoi ana mai e ka mahu iaia; aohe no ia he mea na'u e kaniuhu ai ina aole oia e hiki ma

aku al iala, A he mau olelo hoohiki hoi o ke alohal < ka maua i hoopaa ai. I Ua hoopolnala la mau olelo hoohiki

a pau, Ua hakl iho la ke komollma a ua kaawale." He lehulehu !oa ka manawa o kela nau huaolelo kaumaha i hoopukaia ai o Leone ke ku hou nel ma ke kae i ka halewili—kahawai, ke hoopume'nana mai la hoi na honi aloha ana 0 'tana ipo ma kona mau lehelehe, a aia 'ioi na lima o kana aloha ke puili mai 'a iaia. A, e na e, ina ia he mea hiki 0 \a, hooloihi ana aku ia mea he moeuhane, aole loa oia e ala ana mai ka hia•noe ana e lolii nei! Mamuli o ke kau ana o kekahl wahi manu 'luna o ka 'iina o Leone oia ka mea nana i hoala īe i kona hiamoe; malia paha ua manao keia wahl manu he pua lilia, a ua ouiwa oia me ka maka'u nul. E kani mai ana ka leo o na bele he eono, ua 'iaule iho la iala he hookahi hora okoa. ?ia nae, na na Lanl no i hoouna mai i kela hiamoe iloko o ka lokomaikai; hookahi hora ona iloko 0 ka ehaeha i pau ae la. Ua ala ae la oia me ka pulwa; no kekahi manawa ua hoopihoihoi ia ko na 1010 mawaena o ka moeuhane ana. no kona oiaio ame kona oiaio ole. 0 ka owe i'o ana anei ia o ka wai 0 ka halewili-kahawai, a I ole iā he nu paha no ka makani mawaena o na pualoke? Ua hiamoe oia no ka hora hookahi. Ua hiki mai nei anei oia? Ua komo mai nei anel oia iloko o ke klhapal pua 1 ka manawa ana e hiamoe ana? E pee ana anei oia ma ke ano hoomakeaka? Ia manawa 0 Leone I hookani koke aku ai i ka bele e Hke me ka hlki o 'eona mau lima haalulu e hana ai; a i ka manawa a ka wahlne lawelawe i pa ne mal ai ua nlnau mal la oia ua hiki mai nel'/anel kekahi mea, ua kahea piai nel anei kekahl mea; a o ka pane oia keia, "Aole." Ela nae aole. hikl lala \e hoomaha; ua nana aku la oia mawaena 0 na lumi, mawaena o ke kihapai pua; a, aohe, aohe meheu e holke mai ana ua hlki mal kekahi mea—aole loa. no. Hookahi ana hele hou ana I koe e

ai ma kahi o ka ipuka-aniani; aka! 3ke hooniaka mai la k.u nanaina e ioli jA.>he mau hooialelaie .ana i koe maiuna «o Ka a J° a ame ka wai. aohe malamaia- | ma oiinolino i koe oka la, aohe hoi he jjt«iau hauwalaau hauoli, a pela hoi me gna leo himeni lea o na manu. Aia kemea hooluu ahinahina ke nihi hele »niai la maluna o ka honua ame ka lani; e hoomaka ana na pua liiia e uPoi i ko lakou mau e himenl ana na manu i ka lakou mele ahiahi; uhi mai ana ke aka o ka pouli ma'una o na mauu uliuli; e hoonioni mai ma hoi ka makani huihui i na pua loke. K hiki mai ana no oia. Malia paha e haikea ae ana na ao uli o fta iani, e lioopouliuliia ana hoi ka honua, e nanoo ana ka la, e pau na pua i ka hiamoe aka e hiki mai ana no oia. Aole loa oia I? ae e hookomo mai i kekahi manao kanalua e pili ana no kana mea e kali nei iioko o kona puuwal hoomanawanui. Eae aku i ka malu o ka po e uhi mai, aka e mau no ka maiama ia o ka malamalama o kona aloha ame kona manaolana iloko ona. Alaila mai ka lani mai ame ka honua, mai ka wai aiai mai ame ka uiunahele 'iliuli ua mae iho ia ka malamalama o ka la kanl mal la ka hora ewalu, eiwa ame umi-ua oi aku ka pouli o ka honua nei ame ka pohu lal- ua hoomau la no o Leone i kana kiai ana me ka hooki ole. Malia paha i na hora koli'u o ke aumoe kona manawa e hiki mai ai; aka e lohe aku ana no oia i ka upa mai o ka ipuka pa a oia kona manawa e holo aku ai a hookipa mai 1 kana kane me ke aloha. lA, no u, o na ehaeha ame na luuliju i hoakoakoaia elike me na ao panopano ka wa ino e hoomaka mai ai e po'ii pu maluna o kelā heieheiena u'i—kal maiamalama. ka hauoli āme ka mana-|

ana i kela manawa, a ina no he ua haalele mai la ia mai kela he-l aku na hora welawela o kela la e pau|jlehelena mai, elike me ka haalele ana ana-a. ina no oia e hoolohilohi aku o ka malamalama mai ka lani mai a hiki i ka aluna ahiahi, e hiki i'o mai|Fia nae aole oia i haalele i kona wahi! ana no oia me ka maopopo loa like no me ka uhi ana mai o me ka maopopo o ka malamalama ogka malu o ke ahiahi maluna o ka aina '<n la iloko ona ao uliuli oka lani. H ao,e oiā i haaleie i kela ipuka aniNolaila ua hala ae la ke awakea, alani. E hiki mai ana no oia. Ua'hooiia ke nee mai la ka auinala. Hoealmaka mal la na kauwa lawelawe o ka ekahi—hora elua—hora fekolu—eia naeahale £ pi-o-o mahope mal: aua komo aole loa oia i nee aku ma kekahi wahiāoakahi aku la lakou a pau iloko o kV nkoa a aole nohoi ola i oni iki. Kani«lumi e hoao ai e koi ikaika aku i ko ka hora eha ame ka hora elima eia kewakou haku wahine opio e ai, e hoi e mau la no ka manaolana iloko ona, aahiamoe, a i oie ia e hoomaha. pela nohoi ka mino aka mahiehie ma-3i A i a lakou pakahi apau ua olelo mai luna o kona helehelena; aole loa i au-a'a o Leone i kekahi mea!" hee aku keia mau mea mai iaia aku'.a Ua oi loa mai la ka poeleeie no ka ■? hiki mai ana no oia: malia paha o naa'ke ana aku i kekahi mea: aohe mahi-' hoku ke helelei mai ka lani mai, o ka|r a po. ao na hoku hoi keia e uiuiki! honua nei i muliwai, e hiola mai ana s na|nai ana aole ioa no lakou i hoike ma'! Hiu, e lilo ae anu ka po i la, ka ka mea huna; ke hoomaka mai ia e' 'ioi i malahialama, aka e hiki mai ka hau anu o ka po. Ua lohe ia io oia. Owai la ka mea i oi ae o kelpku la kekahi leo halulu i ka manawr 'eupaa ke aloha, ame ka oiaio? A i ka»' l makani e pa mai ana e-hoike ma ,! Mki ana i ka hora elima ua hoea hougina ia, ela aku ke kuaua a hiki mai. nai la kana wahine lawelawe; a i keiaā O ka Leone wahine laweiawe pono ; nanawa oia i iawe mai ai i kekahia" 10 — u a ol kona ae ia e kamailio i konr >ola kope ikaika loa a ono loa wahine i na \va a pau mamua r laila inu ae la o Leone me ka hooma-2 na kauwa e ae—Nolaila ua uwalo akr lao ame ke ake nui o ka oili koke maia'a oia me ka haahaa i kona haku wa » kana kane ka mea hoi ana e kali nelinine e hoi mai iloko o ka hale; aka r ne ka hoomanawanui. E kali ana noaia olelo a'o like ole apau ua liiee walr >ia no ka aina ahiahi, no ka mea, heaio'ka p'ane 1 pane ia mai ai. riea okoa kekahi a kona manao e kauB "Aole au e pono e haalele 1 kela wah' uii aku nei o ka hiki mai, a o ia kegi hiki i ka pau ana o na hora he iwa'umu ona e kali al. Me ka hlkiwaweS ltalu^kumamaha." 'a kapae, ae la ia i kona pola kope nā loa nōhoi paha e oi aku kon? hou aku la e kiai no kona hiki ina no hol i hiki mua mai kr nalia paha ua hikl mal nei ola l ka ma-»eta; ina nohol ua ike oia Ja manawr iawa a'u e lnu ana i kuu pola oia e kali ana iaia; a i na noho 'ka, aohe aohe momoe mai o na puaß'>a hoopau wale ia: kela kiai ana; akr 'ilii keokeo e pua mai la e hoike maiß' ,a paa ka manaolana iloko o Leone r 'i la hoi lakou ua hehl la lakou —o koā ,lk i rnal ana no oia, e pono oia e hik' akou ano e waiho mai Ia he o la mau. nai. Ua hoomanao mai la oia i nr Malia paha ua hoomaluhiluhi aku ke- "»lelo hoopaa a pau ana i hoopaa ma : a kiai loihl ana ona (Leone) iaia, a 1 me ka walohia-alaila olelo wale ihe •le la ua ikliki la hoi I ka la wela o ka 'a. no oia iaia iho me ke ano haalulu la o ka mahina o lune, a i ole ia "Ina aole oia e hiki mai ana i keia lr m nalulu la hoi kona poo i ka paku'i loa oia e hiki mai ana." :ke ala ona pua e moani mal ana. Alaila inaina.wale iho la no oia iair r a manawa oia i wehe ae ai i kana u- 'ho no keia kali ana ona iaia. He mer vati a nana iho la; ua pau ka hora e- ia ina i Aauleia e ka la a e himen' ima ia manawa. E hiki mai ana no >na hoi na manu; he mea ole nohoi i >ia, me ka maopopo loa; ua ike nohoi o "*a 1 uhi ka malu eehia o ka po r r .eone ia mea; aka ua hele ia a mao- hoopuni ana hoi na aka like ole iaia iopo, a ano ha'uha'u ae la hoi ola me * hiki i'o mai ana no oia. Ua oi aku kr ie mea'la e hoohiolo aku ana i walma- *>a ana mai o ka makani me ka ikalka <a no ke aloha. E ano pau aku ana ka e luhe mal ana na pualoke ilalo. Uf vela hahana o ka la o ka mahlna o £ku la oia imua, no ka mea me h< r une; ia manawa oia i*hilinai aku ai nea'la iala ua lohe aku oia 1 kekah na ke ka'e o ka ipuka-aniani, a upo' mawaena o na kumu laau: eif ho la kona mau E moeuhane o kekahi o na manu aunana hele < •na oia ia manawa; ua lohe aku la oia '«a po e imi ana i mea al na lakou. Ur ! ka owe mai a ka wai e kahe ana a e 'eulou hou iho la kona poo ilalo; me kr •nele mai aha hoi oia 1 kekahl mele ialq "'lalo loa, 1 ka hopena, ua lohe aku lr • kahe ana, a o na huaolelo o ua mele "*la i ke koele ana mai o ka ipuka-pf ila oia keia: Aka aole nae, o ka nakeke ana ''He ko.molima i hoohikiia ka'u i haawi 'ohe aku ai, he nakeke ia no na lala

aau e luli ia ana e ka makani 1 0 a i'f ne'i. Alaila me ka piha e pili par •nal ana maluna o ka ea oia po, ua lo s e ia aku la ke kanl ana mai 0 ka horr imikumamalua; 0 waenakonu po la, p \ole oia i hiki mai. Nolaila ua hala a f 'a ka la kanakolu o īune, a ua hookr ile oia i kana olelo I hoopaa mai ai. E like me ke kani pakahl ana mai e īa ke 0 ka hora umikumimilua pela ( r ,eone i helu pakahi aku ai ia lakou ilo eo 0 ka manaolana waiwai ole malip ->aha ua kuhihewa oia ma kana heli xna, a o ka hora umikumamakahi no lr 'a. I ka manawa ana i hoomaopopr iku al ua ku ae la ia iluna mai kah ina e noho ana a hanu ae la I kekah l'ianu loihi o k<* kaumaha. Ua haulf [iia; aole oia i hiki mai nei. Aole oi r hoahewa ana iaia; aka nae, aole la i I nalama 1 kela olelo hoohiki walohia ina 1 hoopaa mai ai, ka olelo hoohiki ehia hoi 1 ol ae mamua o-na hoohikl k pau iaia. Aia na popilikia he nui jna keia mau mea no a 1 elua ma ke 'eal ame ka aina; malia paha ua il! iku la ka moku Iluna 0 ka aina mr 'eekahl wahl; a i ole ua lohi paha kr 'iaalele ana o ke kaa ahi; aka ina ( ! ';a olelo hooko ka mea nana i kauohf nai iaia e malama inā no ua ( malam r la mea lloko 0 ka hoomauhala anr ! na kumu alakai a pau ame na kumt jiake a pau. Ia manawa oia i ku ae ai iluna ma tahi ana i klai ai no ka mea ana 'loha ai; ua hoao aku la oia e hele mr <ekahi aoao o ka lumi e hookani ai ea bele, aka ua la\Ve ia ka ikaika a pai 1 nai na lala aku o kona kino hol.ookoa r la hlki ole iaia ke hoohana aku ia la I eou. Aole oia I hina iho ilalo aka u: >mi malie iho la ola a liiki I kona mo' ina lluna o ka papahele a walho iho lr >ia ma ia wahi me ka loaa ole iaia e ea noonoo ka ike a ua hele hol konr eino a malule pu; he loihl loa ko vaiho ana ma ia wahl i waena konu ( a aumoe a loaa mai la oia i kana poe | eauwa e moe ana me ka oni ole, n' eekahl manawa ua manao lakou ur | nake ko lakou haku wahlne. Ola n« ea la kanakolu 0 lune—ka la hol ans

pauleie aku ai me kona manaolana i 11 pau, i hooikaika ai hoi e hana elike m« i fc ka mea i hiki iaia ke hana a i puie a me ka hoomanawanui i iike oie aku -ai me ka kekahi wahine i hana ai ma-' /mua. ■ Ua hapai ae la kana poe kauwa iaia ■a hoihoi aku la kona lumi. Hoowkahi ana kauwa i oi ae kona aloha maImua o na kauwa e ae apau, oia kai «noho ihoma ka aoao o kona moe e kiai ai i ko lakou haku wahine a hiki i ka wehe ana mai o ke alaula, a ola ka manawa a kela mau maka uliuii i kaakaa ae ai a hoike mai la i kona ano aole oia elike hou ana me ia ma keia mua aku. v "O ka ia o lulai," wahi a i olelo mai ai ma ke ano nawali» wali. A i ka manawa a ka wahine laweiawe i ike ai ua malamalama loa ua mai la oia: — "Ae, o ka la ekahi keia o lulai." Aole loa oia i hoao e ala mai kona wahi moe ae i kela la holookoa, aka ua moe malie iho ia no oia me kona hoohuli ana i kona helehelena i ka paia, i hoohuli hoi oia elike me ia i ole oia e ike mai i ka malamalama o ka la a lohe mai hoi i ka mele a na manu, i ole oia e ike mai i ka popohe aku o na pua, i ka owe o na laulaau, ame ka pumehana oia la, a o kana mea wale no e noonoo ana ia wa no ka halewiii kahawai wale no ame na huaolelo weliweli o kekahi meie i lilo i olelo wanana iaia, a oia keia: "He komoiima i hoohiki ka'u i haawi aku ai iaia A he mau olelo hoohiki hoi o ke aloha ka maua i hoopaa ai— Aka, ua hoopoinaia ia mau olelo hoohiki a pau, Ua moku iho la hoi 'ke komolima a

ua kaawale." ITa pinepine ke o mau ana o kela mau huaolelo mawaena o kona 1010 ame kona nuuwai, 1 ka manawa ana i hoao aku ai e ku-e ia lakou, a i ka manawa hoi ana i hoao ai e hoomake i kona manao ana no keia mau mea, ame ka umi ana i kona noonoo. Aole oia i liooki i kona hoomanao ana; aole loa oia i kano kona hol ana mai; e hiki mai ma i noa'la i kekahi manawa kekahi 'ke; e ike a'ha. ia pehea la oia i hoo'iaule ai I kana olelo hoohlki. Ua hoohauleia, o, e ke Akua e! owai 'a ka mea i ike i ka ehaeha i ka hoonuka ana aku'i keia huaolelo ua hoosauleia. Pehea la, ina i haule mai na -loku a pau o ka lani ma kona (Leone) nau wawae aole no la e lilo ana i mea -amahao iala. Malia paha na kona makuahine—nr *ela wahine hookano, a haaheo, ka mep •oi me he mea aia e ano hehi iho an: ia 1 ka honua nei malalo o kona ma' vawae—malia paha nana 1 akeakea 'ona hoi ana mai; hoi mai an. • 7 o oia he mea ole ka mea aka halewP -ahawai 1 olelo ai, he mea ole nohoi k: nea a kona makuahine i makemake a> Ua hala ae la ia la ua hoea mai 1|*e la hou—oia hoi ka la elua o Iula : Ta ala ae la oia ia la a iho aku la ilal nai kona lumi aku me ke aka o ka na ka puanuanu ame ka hama' naluna o kona helehelena. Aole oia I •lelo iho iaia "E hoi mal ana ola 1 kei' ] a," e auhee aku ana ka manaolana ma nia aku. A i ke awakea ana ae u- j iki mal la ka leta—na kana waliln awelawe no i lawe mai iaia. Ia mana ! va ua haawi ae la ola i kekalii leo nn j •enahe hooko o ka hauoli i kona īk j •na iho i kekahi limakakau 1 kupi rj amaaina iaia, ka mea hol l kali ia : -a la kanakolu o lune mai ka puk- j >na o ka la i Ha'eha'e a hiki i ka wel •na o ka la i Lehua. Aole loa oia e kakau mai i keia letna aia oia ke hol mai nei; a i kaka' nai nei 'hoi ola e hoolaio mal ana aoh >na manao no ka hol ana mai. Ua lawe mai la oia I ka leta, ak•ole ola i aa e wehe ae iaia imua o k ia wahine lawelawe; aka i ka manaw kana kauwa wahine 1 nalo aku al : xohe hoi he poe maaloalo ae ma i vahi, ia wa oia i wehe ae ai ua lek; ila. Me he mea ala he puanuanu o ka ma :e ke apo mal ana iala; a he haalul •oi o ka make ka mea nana 1 kiloi ih ka leta ilalo mai ka paa ana a kon; nai\ lima. Aole, aole oia e hoi mai ana. He mea pono ka iaia e hele I Sepanl--i Sepania me kona mau makua «.m' ekahi poai o kekahi poe maka'ika'ika he aloha no oia (Haku Sanadoa lia elike no me kona aloha iaia 1 na nua o ko laua noho mare ana, a e hul oi mai ana no oia I ona'la. "Ua nawaliwali oia ma kona mana< •aa," wahi a Leone i olelo. iho ai iai: 'io i ka manawa ana I heluhelu iho a na hua hope o ua leta ala; "he ma> '0 kona aloha ia'u; e hoi mai ana n' ia i o'u nei; e hoolilo mai ana no oir i'u i wahine nana imua o na maka r e kanawai elike me kana i hana'l imu: • ka ike ana o na LanJ. Aka ua na- • aliwali oia ma kona manao paa. Ui ana ke Kaunawahine o Lanasawela : ekahl mau mea pilikia ma kona ala ele, a ua ae aku hol ka Haku Sanado; lanakila mai ia mau mea malun: na. He elua manawa o Leone i loae ku ai i kana pōe kauwa e waiho pua uanu ana me ka pau o kona ike ma una o ka ili honua; aka i keia manaw; < paa ana oia i kekahl leta iloko e ona lima. O ka mea aloha wale no oia kein ole i hiki 1 ka honua holookoa ke ile lai, pehea la na wahine i hilinal al a olelo hoohiki a na kane, a pehe; a hoi i hiki ole al e malama ia lakou. (Aole i pau.)