Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 28, 12 Iulai 1901 — LOAA PONO KE KALOHE. Ka hana a na Malihini imi Oihana Aupuni. Ua Maopopo loa o Lunakanawai Humphreys ka mea nana e Hoao nei e hoohui ia kakou me Kaleponi. [ARTICLE]

LOAA PONO KE KALOHE.

Ka hana a na Malihini imi Oihana Aupuni.

Ua Maopopo loa o Lunakanawai Humphreys ka mea nana e Hoao nei e hoohui ia kakou me Kaleponi.

lAa. ka. "San Frani l»co Chrokekuhi o na nupt*pa nui loa ma K*|>«.U.kiko. ua ik* iho makou i kela mai&lo iho:— 24: —T"a hiki mal i kela kulanak*uh«lc a eia ko noho n<*i ma Ka hokele *"l > ala'~»»" o I.unakanawai Abram 8. Hunii<hr**y!*. f|ia k»kahi o na enemi o k*k.%h! poe ma Haw ail. a i kona ninau ia ana aku no kela mau mea ua hoole m«i "(a aoie ona makf*make e kamailio nu m mau m*ft. Ma mua o kona holo •nn nsti nei ua Malama ia he Kiule imi • na Lunamakaainana if hodt>ai ia o Wal»-T O. Smlth. I.una Hooponopono © ka Vivnrtiser. no ka hoike wahahee. a i ka manawa I malama ia ai kona hihla taa mai kona mau loio he mau <>Mo h'»in«i 1 ka lunakanawal a t><K»|vai koke ia lakou e hele mai imua o "Va a hoike ae I na ktimu e hooj.nl ol* ia ni lakou no ka hoowahamaha 1 ka aha. aka, mamua o ka hikt ani k- ho»<pau-la ua hookuu ia lakou e K Ualna Cooper. Mamua o ka holo ana n>ii o ka moku ahl K!r?a ua plha ka uapo i na kanaka koiv. alna ame na lala o ka AhaoloiM • hole ne e ike iaia. Ua haawl ae 1.-*k"U i na W l a hiki I ka like ana o kela lunakanawal me kekahl mala pua e onl •n» 'n.i ' a maanel. 1 k hele ana aku oka mea kakau nup»'j.» ♦» hul me la ika po nel ua hoon;a. <>ia a<»H> ona makemake e kamailio i.i> na nua pili kalaiaina. No ka mivA » \atnal!io ia nei tio ka hoohui nial )* Ha a aii me Kaleponi ua olelo mai oia iH-nei: — • Aia k»» hana ia nei keia hana, a ua kokua nui wau i keia hana. Un manao wau " ka hana malkai loa e pau ai ka pilikia ame na kuee pili aupuni ma Hawaii. oia k& hoohul ana ine Kaleponi. 0 kf>u wale no ka hana kupono e hana la ai i pau al keia mau mea nana e hoopaa nei i ke kulana holomua o ka aina. He pomalkal keia no Kaleponi a he pomaikai no hoi no Hawail. Ma kela e kwa ana la Kaleponl hookahl hou lala ao ka ahaolelo. a e loaa ana hoi la Hawaii ka pomaikal o ka mana koho o IM.OOO Kamka ma Kaleponl nei. E loaa ana 1 ka Teritori o Hawali he kulana paa a kulana Ikaika, e loaa ana la lakou Ita pomaikai o ka aha kiekle o keia Panalaau me kona olelo hooholo lehulehn no kanalima makahikl 1 hala ae nei. I kona nlnau ia ana aku ina he mau Inw kekah! 1 keia hana ua olelo ae oia: **Ina he mau kue kekahi ke manao n<*l wau ma Kaleponl nei he kue uuku wale a ma ka Terttori e ioaa mal ana na lr«e mal ka poe mai e noho mana nel ma na hana aupunl ame ko lakou mau kokui t*a manao wau oka makemake • k* hapanui o ka hoohul aku me KaI pau ae al keia mau kuee maw*rna o lakou. Aole wau I Ike i kekahi kumu kalalalna maikai no ka hoole &na 1 kela hana. Oka ka Ahaolelo wale no o ka hooholo mat me ka ut mua ole aku \ kHa poe e noho nel ma Hawall a « nau ae la no la. oiat ua ae !a ma ke kAnawai e hooponopono ka ahaolelo 1 ra Teritori. ' \«>le he mau kumu maikal a*u e lke *<m ke kue ana i kela hana. Ua Hke no k.n hoolllo ana mal la Hawail 1 Kalan« Kalopon! me ka hoolilo la ana o Ailana i hapa no Nu loka. Ina « hoio mai ana I ka Ahaolelo o ka ae aku no ka Kaleponl. Ina e hul ana Kaleponl e loaa ana na Kalana lillli l*a makemake !oa kanaka o Ha-w-ai! e !r»aa ka noho'na kalana.-Ua hoo-' hoto mal ne! ka ahaolelo l kekah! kanawni kalana aka ua klnal la e Klaalna rv*i* *"Ke pl! Ikaika ae nel ka makemake o na kanaka ma Hawall \ ka hoohu! ia o Ha«rali me Kaleponl a he elua o na nupepa nu! ma Honolulu e hoomaka koke a)ru ana e hookomo ma ko laua mau ko lamu I ka malkal o kela hana I Ike pono ma! a! na kanaka. TTa maopopo ole ka manawa e 1110 at o HawaH | panalaau e like me ka mea I makemake la al a nolaila o ka hana malkal loa o ka hoohul ana me Kaleponl a loaa mal ka noho'na paa. a maluhla e llke me ko lalla. K holomua ana ka atna & « hati©H «ra na kanaka Ina e ho!o ana kela han*." T, noho ana ka Lunakanawal Humpr»rf. Mm. Humphrey» ame "ka laua kaIkamahlne hebe ma Kapalaklko nel no kekahi manawa a holo loa aku no kona home ma Ml»!»!?»!. a ma! lalla loa aku e ho'o loa aku ana oia ' ka makalkal mi tia kulanakauhāle nu! o A.merlka. o keia maluna ae na olelo t pal la maloko o keia nupepa. Ke hoole nel na hoa'loha ame na nupepa a ke!a wahl Imiakanawa! aole nana ke!a I olelo e!a xne ka mea aplkl loa ua llke loa kela iMlke me ka holke I kakau la ma M aupepa ana • olelo nel o!a ka poIoIeL īm ola ka polole! alalla ua pololei llke m m« kela mea ! kakau la ma keia pup*pa. o kekahi mea nana e hoike mal ana I ka oiain © kela mau olelo o!a bo ka Hte mau ana ia o kekahl mea kakau o keta nupepa 1 hoouna la mal nel ! H&waii net no kekahl liana e hele roati ana me keia lunakanawal I na manawa a pau ioa Ct maopopo loa ua ho!ke aln» oia I k<ma man tala a ponoi mo ! kakau. Ke olelo »♦! kekah! poe he mu hana

haku wale lho no keia na kekahl mau nupepa namu o kela Kulanakauhale a aohe he oiaio o keia mau mea, aka ua maopopo loa he oiaio no. Ke kokua nui nei kona mau hoaloha i keia hana. O kekahl keia o na hana ekaeka loa a keia poe malihini imi oihana e hoao mal nei e hana. Ua manao lakou ma keia hana ana e lilo mai ai ka lawelawe ana o na hana aupuni maanei Iloko o ko lakou mau hoa'loha ma Kaleponi a raai ia lakou mal a i keia poe a aia I hea ka kakou? Ina kakou e punl aku ana oko kakou hopena ia. Oko kakou hoohallke ia mal no ia me na Paele. Kaiii ia ae ko lakou mana koho a henha iho ka kakou? E ku like e na pulapula o Hawall a paio aku i keia hana pakahn l ko kakou aina. Ke olelo mai nei keia poe o ka hanA keia e pau ai o Kiaaina I>ole ame kona mau hoa'loha e lawelawe nei i ka olhana aupuni ma Hawai! nei. Malla paha he oialo kela. aka, Ina e pau ae ana o Pole owal mai.ana ma kona wahi? He mallhinl I i ke aloha lā oe. ke kanaka Hawaii. he mallhlni me kona mau hoa'loha' lehulehu ma waena o na haole, a ia wai ana na hana aupuni? Ia iakou ahe neo ka kakou. Ua ol aku ka malkal e wahi malle ia no ka hana lioko o ka poho o ka lima o Dole, he kelki hanau no kA alna. i Ike I ke aloha la kakou. na kanaka, mamua o ka haawi ana aku iloko o ka llma o kela poe aeahaukae. Ua oi aku ka maikai o ka pw mikanele e noho nel maiuna o na oihana mamua o t>a poe haukae a kakou l maopopo ole. Nolaila e na makamaka. na makua, na hoā*loha mai punl I ka hana a kela |*oe e hoao mai nel e |kaill ae I kahl hanu hope loa o keta j mau piaemoku a haawi aku la Kale;ponl.