Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 23, 7 Iune 1901 — KA HAIOLELO A WM. EDGER GIEL. Piha o Kawaiahao no ka Moolohe ana i kana mau Olelo. Aneane Hookahi Hanarei i ae Lawe ia Karisto Mamuli o kana Haiolelo Ana. [ARTICLE]

KA HAIOLELO A WM. EDGER GIEL.

Piha o Kawaiahao no ka Moolohe ana i kana mau Olelo.

Aneane Hookahi Hanarei i ae Lawe ia Karisto Mamuli o kana Haiolelo Ana.

Ma ka po Poakalii nei i haiolelo ai o William Edgier Giel-ma ka Luakini o Kawaiahao imua o kekahi anaina nui. Maloko o keia.anaina i ike ia aku ai na lahui like ole o kakou nei. Nui ka mahalo ia o kana haiolelo e ka poe i lohe iaia. O kana kumu manao aia ma Mataio, mokuna 23, pauku -37. "O lerusalema, leruaalema, ka mea nana e pepehi nei na kaula a me na poe i hoouna ia aki la oukou, nui ko'u makemake e houluulu ae i kou mau keiki e like me ka houluulu ana o ka moa i kana mau keiki malalo o kona mau eheu, aka aole oukou i hoolohe mai."

I ka hoomaka ana i kana haiolelo ua holke mai oia i kona hauoli i ka ike ana i keia mau lahui iike ole e hoolohe aku ana 1 kana mau olelo. Ua hoike mai oia oiai no ua kaaheie oia ma o a maanei aole loa oia i haiolelo aku i kekahi anain i nui na kanaka like ole e like me keia. Aole oia i manao e loaa hou ana iaia kekahi e like me keia oiai oia e ola ana,

Ua pololei kana mau olelo oiai ma■w aena o na poe i akoakoa ae ua ike ia aku la na keikamahine o ke Kula Hanai o Kamehameha, a me ko Kawaiahao, ka Hui Imi Pono Karistiano o na Kepani a me ko na Pake, ke anaina o Kaukeano a me ko Kaumakapili a me na Pukiki kakaikahi. Ua kokua like na poe i akoakoa ae ma na hana oia po ma ka lakou olelo kamaaina, Aole i nui loa kana haioieio aka ua nui ka makemake iia. no ka io o kana mau oielo. "Makemake au e kamailio oluoiu ia oukou e kuu mau hoa opio," wahi ana. "Ua hauoli loa au i ka loaa ana o keia manawa ia'u e kamailio aku ai ia oukou. Aole loa au i ku imua o kekahl anaina i nui na olelo like ole a me na lahui \ike ole e like me keia a'u e ike nei. Ua manao au o kekahi ia hanohano loa keia i loaa ia'u a he la hoi nau e hoomanao mau ai. O oukou e kena mau opio e ulu ae nei ka mea nana e hookele aku ana keia mau Mokupuni nani ma keia mua aku a he mea pono e lawelawe oukou i ka hana me ka holomua. E kamailio aku ana ia oukou i keia po mai ka'u mau olelo i heluhelu aku nei ia oukou i keia po, na olelo a. lesu Karisto F 'Nul ko'u makemake ana e hoululu ae i kou mau keiki e like me ka houluulu ana o ka moa i kana mau keiki malalo o kona mau eheu.' E kamailio au ia oukou no na mea e pili ana i ka moa. "Ka mea mua loa, he hiki no i ka moa ke kamailio. Ua maopopo no ia oukou kekahi o kana mau kahea ana? He ekolu ano kahea ana, ua maopopo loa keia mau kahea ana i na moa liilii a hoolohe lakou me ka eleu loa i kona leo. Ua ike no auanei oukou i ka moa makuahlne me kana mau keiki iloko o ka mahina ai e hele ana oia me ka maka'u ole ae i na poino mamua o lakou; a iloko o ka imo ana o ka maka ua ike ia aku la oia i kekahi aka maluna iho a i ka nana ana ae o ka makuahine moa ike aku la oia i kekahl pueo a me na manu ai moa liilli e nana iho ana maluna a me ka makemake f. kii mai e lawe aku i kekahi o iakou I mea ai naiia; ia manawa koke no oe € lohe ai i ka leo o ka makuahine e kahea ana 1 kana mau keiki e holo kok( mai malalo o ka malu o kona mau eheu I ka minawa e lohē ai o na moa liili i ka leo o ko iakou makuahine holo koke lakou me ka paukUei nui i pakele a kō' lakou ola. Holo āu lakou a kom( malalo o ka malu o kona mau eheu. Aole o na manu wale o ka lewa ks mea nana e kaili ae ke ola o keia mai

wahi keiki liiiii, aka ina e ikr m.* , , moo nunui o na aina haole la lakou- - pau ana no lakou i ka ai la. I ka m.;nawa e lohe ai o k& moa makixaiiir.. . ko lakou leo kahea koke oia i k.n... mau keiki e holo koke mai mala\(.- <> > malu o kona mau eheu. O ka lua o kana mau kahea ar.,i no ke kahea ana e hele mai e i ka .mea ai i loaa I kona waha. Hu" aku ka makuahine a loaa ka mea ;i: kahea aku oia i kana mau keiki <• h, mai iona ala e kii i ka mea ai. I h lakou manawa e lohe ai I kona !**'• »;.i holo paukiki mai !akou a hopu i ka n.*M ai ma kona waha a holo koke uku .< mamao mai kona mau hoa mai. O ke kolu o kana mau kahea ana .n.i «o kana kahea ana e hoi lakou »• m--I ka manawa e uhi mal ai o ka m;.>: o ka po a pau ka hana ana o k.i ua kahea aku oia i kana mau keik hoi mai i ko lakou mau wahi » * olaolu ai i ka po. Ike aku oe iai;i • mua e kahea ana a mahope aku K; mau keiki e ūhai aku ana iai;u H aku keia makuahine I wahi maik.ii • lakou e moe ai a i ka loaa ana ku > oia «i komo ae la kana mau keiki m • lalo o kona mau eheu pumohana. M<> kana 'mau keiki me ka makau 010 nka niea aia lakou malalo o ka eh»»u ko lakou makuahine. Me ka maka • moe ole ana ua nana pono iho kem r: kuahine i kana mau keiki a hiki hiki hou ana mai o ka ia. "Pela no o leau, ko kakou H > ' kona manawa e ike mai ai ua kakou i ka wahi o ka pilikia kah'-n W ke mal oia ia kakou. Kahea m.u • < e hoio aku iona la a pakele. Ina n< hdopaaklki ana kakou iho mai nu m i--oka hewa a lilo k&kou. Aka ina kuK' : e holo aku malalo o ka malu •> >'<■ mau eheu pakele. "Pau ia kahea mai oia ia kak«>u • 1 ka ai o ka uhane, ka ai o ke ola < hoi kana olelo. I ko kakou m&nawa » ai ai loaa ke ola a ina kakou e h< . paakiki a aole e holo mai i ona -*'«• nele kakou i keia ai maona. •*I kona manawa e ike mai at ua kakou i keia ola ana a ua makemav< hol e hoi aku 1 kela ao e hoomaha . > no ka manawa pau ole kahea mai e hoi aku malalo o kona mau eh'Ua hoomakaukau oia i wahi no kak' j no ia manawa. I kona wa e maopo;v ai ua luhi kii mai oia a hoihoi aku <2 kakou i keia wahi I hoomakaukau Haalele iho kakou i keia mau kino lu' 0 kakou a hoi aku ka uhane i ka v. ! 1 hoomakaukau ia. "O ka make, e kuu mau makam.». v he mea ano nui, aka o ke ola ana mea ia i oi aku ke ano nui. I ko k • kou manawa e oia ana ua puni kak >v na hoowalewale like ole a i ko kak< - wa e haawi pio ai ua paa kok*> īr l kaula- paa o ka hewa. O ka mak" ka hoi ana e hoomaha 1 ka poli " - Makua Lani." He loihi iki aku no keia halolelo. - ua lawe mai ko oukou mea kakau na mea ano nui wale no. Ua ho' - - ' la ka halawai me ka hlmenl. Malama hou ia he halawai mahope mai a aneane hookahi * i ae e Hlo i kau-a na Kariato