Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 20, 17 Mei 1901 — Page 2
| This text was transcribed by: | Chantel |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ma Ke Kauoha
Ke hookohu nei au i keia la ia Me@ A. C. Dow@ett ame George Weight i Lunahoomalu ame Lala no ka Papa Alanui o Lanai, mokupuni o Lanai, Teritori o Hawaii.
J.H.BOYD
Luna Nui o Na Hana Aupuni
Keena oNa Hana Aupuni.
Honolulu. Mei 9, 1901.
I keia la, ke hookohu nei au ia J.A Gilman, Esq., i lala no ka Papa Komikina ona Pa, no ka Apana o Kona. Mokupuni o Oahu, Teretori o Hawaii, ma kahi o C.D. Chase. ka mea i waiho mai i ka oihana.
J.A. McCANDLESS,
Luna Nui o Na Hana Aupuni
Keena o Na Hana Aupuni
Honolulu Aperila 17, 1901.
I hooko ia ai ka manao o ka pauku 484, mokuna 36, o na Kanawai o ka makahiki 1897, ke hookaawale nei au i keia la i aina kupono i pa ia no ka hoopaa ana i na holoholona komohewa ma kai o Pearl City, ma ke Alanui Franklin, kekahi hapa o ka apana helu @ ana Ewa, mokupuni o Oahu, Teretori o Hawaii.
J.A. McCANDLESS
Luna Nui o Na Hana Aupuni
Ke hookohu nei au i keia la ia E.C. Smith, Esq., i luna pa aupuni no ka pa aupuni i olelola maluna ae.
J.A McCANDLESS
Luna Nui o Na Hana Aupuni.
Keena o Na Hana Aupuni
Honolulu, Aperila 25, 1901.
MA KA AHA KAAPUNI O KA APANA ELIMA TERETORI O HAWAII
Ma ke Keena-Hooko Palapala Kauoha No na mea e pili ana i ka waiwai o Ka uluamano (k) i make.
Kauoha no ka Hoolohe ana i ka noi i Luna hooponopono waiwai.
Ma ka heluhelu ana ame ka hookomo ana ia mai o ka Palapala noi a Kaholoaa (w) o Lihue, Kauai, e hoike ana ua make aku o Kauluamano (k) o Lihue, Kauai, me ka waiho ole mai i palapala kauoha, ma Hanamaulu, Kauai, ma ka ia 8 o Ianuari A.D. 1901 a waiho iho he mau waiwai i kupono e hooponopono ia a e noi mai ana e hookohu ia o J.H. Coney i Luna Hoponopono no keia mau waiwai.
Ke kauoha ia aku nei o ka Poaha ia 13 o Iune A.D. 1901, ma ka hora 10 o ke kakahiaka ka manawa ame ka hoe e lohe ia ai ka aha no na mea e pili ana i keia palapala noi, ma ka hale hookolokolo o keia aha ma Lihue, kauai a ke kauoha ia aku nei na poe a pau i kuleana e hele mai a hoike i na kumu, ina he mau kumu kekahi a lakou, no ka hoole ana i keia palapala noi.
E pai ia keia ma ka la 17, 24 ame 31 o Mei.
Luanakanawai Kaapuni o ka Apana Elima..............................Hoike no ka olelo W.G. Smith, Kakauolelo Ahakaapuni Apana Elima.
TERETORI O HAWAII
Keena o ka puuku, Honolulu, Oahu.
Ma ka hana o ka hoopau ana i ka noho hui ana o ka Hui Kope o Kailu, Kau palenaia.
Oiai, ka Hui Kope o Kailua, Kaupalenaia, he hui i hookumula a e noho nei malalo o ka mana o na Kanawai o ke Teriaori o Hawaii, ua hookomo mai ma keia keena i ka lakou noi hoopau hio elike me ka mea i olelola ma ke Kanawai, a me ka pepa hoolalo i kauohala e ke Kanawai.
Nolaila, ke hoike ia aku nei ka lohe i kela ame keia kanaka, a me na mea a pau i komo, a i kuleana paha me na mea a pau i komo, a i kuleana paha ma kekahi ano o keia hui, e lawe ae i ka lakou mau palapala ku no kela noi i ke keena o ka Puuku o ke Teritori i ka la, a mumua hoi o ka Poakolu, la 5 o Iune, 1901, a o na kanaka a mau kanaka i makemake e lohe ia no la mea e hele ae i ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho, ma ka hale Kapikala, honolulu i ka hora 10 A.M. o ka la i olelo ia e hoike i na kumu, i na homau kumu e ae ole ia ai ke noi.
THEO. F. LANSING
Puuku o ka Teritori o Hawaii
Honolulu, Aperila 3, 1901
KA MAKAMUA O KA OHANA
Aole io kekahi laau e hoohanaia nei malalo o ka hanohano oi keiakeia mamua aku o ka AILA HAMO KIKAPU (Kickapoo Indian Oil). He laau maikai loa no ka hamo ana ame ka inu ana maloko. O keia ka enemi ino loa o ka hu’i ame na ehaeha e ae apau. Aole loa he mea hiki ke olelo ae i keia wa, “aole au e loaa ana ma’i e ae paha; aka, o keia ame keia mea apau i loaa he wahi omole o keia Aila Kikapu maloko o kahi papai hale, o lakou wale no ka i hiki ke kaena, aole e loaa ana i ka nuralagia, a i ole ia, i ka rumalika paha. He kupanaha maoli no ka ikaika o keia laau hamo maluna o na ehaeha apau. O ka hu’i o ka niho, ka pepeiao, nallu hoi o ke poo, nuralagia, ame na hu’i rumatika, hi-koko, hi maoli, kolera, nanahu o ka pu, um@ ame na hu’i e ae apau, he ola wale no i keia aila. O ka mea m ka laau iloko o kona hale, aole loa ia e loaa ana i kela ano ma’i.
O HOBORN DRUG CO., na Agena o keia AILA HAMO KIKAPU ILIKINI.
Hoopaapaa no ka Moa
Ma ka Poalua nei i hiki ae ai kekahi mau wahine imua o ka Lunakanawai Wilikoki no ka ninau pono ana owai ia o laua i hoopaapaa nui ai. Olelo aku ka Lunakanawai aole i maopopo iaia aka o ka mea pono wale no a laua e hana ai e hoi aku laua a mamua o ka wa e hoi ai o ka moa e moe lawe laua i keia moa ma kekahi wahi kaawale mai ka hale mai o laua a hookuu a o kana wahi e hoi ana a moe ola ka mea nana ka moa. A i ka wa e maopopo ai he mea pono e kupa koke iaia i ole e ulu hea heu mai na hoopaapaa. Oiai no lakou e kamailio ana oo mai la ka moa.
Loaa aku he wahi haole o Mike John @on kona inoa i na pake iloko o ka makeke e hoao ana e law i kekahi mau mea mailaila mai. I ka ninau ana aku o kana hana malaila olelo mai ia e nana ana oia i na he i’a koe, makemake oia e kuai. Hora umikumamalua paha ia o ka po. He keu aku ka waiho ana o kona ono i’a a aumoe.
No ka Makahiki ….$2.00
No Eono Mahina….1.00
Kuike ka Ruin
Puka An@ 1Pule 2Pule 3Pule 1Mal 2Mal 3Mal 1Mak
1loiha $1.00 $2.00 $2.50 $3.00 $5.00 $6.70 $12.00
2loiha 2.00 2.75 3.50 4.00 7.00 9.00 18.00
3loiha 2.50 3.00 4.50 5.00 9.00 12.00 24.00
4loiha 3.00 4.00 5.00 6.00 11.00 13.5 30.00
5loiha 3.50 4.75 6.00 7.00 12.00 15.00 36.00
6loiha 4.00 5.50 7.00 8.00 13.00 16.50 40.00
O NA OLELO HOOLAHA A PAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AHUAU, A I NA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA.
O na Dala a pau o ka Pepa nei e hoouna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY.
HOOPKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Panalaau o Hawaii, ma ke ano mea o ka Papa Elua.
A.W. PEARSON, Luna Nui a Lunahooponopono.
Honolulu, Oahu
Poalima : : : : Mei 17, 1901
Lohe mai makou ua lanakila hou no o Kale Aki maluna o ka poe e manao ino nei mana o ke kala.
E poino hou ana kākou ina e hui ae na hui kuai pipi malalo o ka hui hookahi. O ka pii hou mai no ia o ka pipi a nui ka pilikia. Ua maikai hoy keia manawa ua emi iki mai eia ka hoy e pii hou ae ana iluna. He mau hana alunu wale no hoy keia, a hoopilikia mai i ka lehulehu.
Ke manao ia nei e hoopau ae i kekahi mau makai no ka uuku o ka haawina dala i hookaawale ia. He mea maikai o kekahi o na punahele ke hoopau ia ae e like me Chester Doyle ame kahi pukiki Kaulio e hele nei ma keia kaona a aole o na poe e hana nei i ka hana. He $150 ka uku o Doyle a heaha la kana wahi hana? MAnao makou he mea kūpono io no e hoopii ae i ka uku o na makai ku huina i ke kanaono, he mea maikai nohoi e hoopau ia ae na waiwaiole. O na kanaka nana e hana nei ka hana he uuku ko lakou uku o ka poe ha-kali wale iho no he nunui ka puu dala.
Ke hoemi mai nei na Home Rula i ka uku o na luna aupuni aohe no nae he hoemi ana mai i ka uku o ka poe nunui launa ole o ka;uku aka o na poe malalo mai o ka haneri dala he mea pono ole e hoemi hou iho. O lakou ka poe nana e hana nei ka hana a ua makepono no ia mau dala ia lakou. O ka poe e loaa nui nei na dala o lakou ka poe noho wale iho no, puhi na kika, hele e holoholo a hoy mai, poa e ana ka la. Ina e waiho malie lakou i na poe uku malalo mai o ka haneri a maluna aku hoemi mai mahao makou he hana maikai no ia. Aole no hoy paha o ke oki naaupo iho, aka, lawe ma ka mea kūpono.
Emaluka.
He wahi haole ano e nohoi o Emaluka. I ke au Moiwahine, nui kona kue nui i na kanaka Hawaii ame ka Moiwahine, a he nui na olelo oolea i puka mai kona waha mai e kue ana i na kanaka me ka Moiwahine. I ke kahuli ana ae nei, a loaa ka mana koho ina kanaka ke ike aku nei makou i kona kue nui ia Kiaaina Dola. ka mea ana i kokua nui ai mamua ame na Repupalike na hoa kuka hoi ona i ke au Moi. He ano muhee iki no. Ina paha e pau mai ana ka mana koho o na kanaka Hawaii e kue hou mai ana oia ia kakou a huli hou aku ma keia aoao. (maopopo ole o ke o mano.) He nui na olelo hooholo ano ole ana e noke mai nei i ka hookomo. He mea pono no ina Home Rula e noonoo pono mamua o ke kokua wale ana aku ia mau olelo hooholo waiwai ole. He mau mea ia e hoike aku ana i ka lahui Amerika he lahui hupo kakou, a ke Kiaaina. E hana i na hana maikai a ku i ka naauao no ka pono ame ka holomua o ka lahui a waiho ae i na olelo hooholo ano ole elike me ka Emaluka.
Peresidena McKinley.
Aole i like ka huakai makaikai a ka Peresidena o Amerika me ka na Alii o na aupuni alii ka ihiihi ame ke kapukapu aka ua oi ae ka hanohano o kona hookipa ia ana o na alii o na aupuni Moi. Ua oi ae kona aloha ia e kona lahui mamua o na Emepera apau loa, oi ae ka palekana o kana huakai mamua o ka huakai a na aili aka mai ka puali mai no ola o na kanaka ilihune ame ka nui o ka hoomanawanui ame ka hooikaika i koho ia ai ola i alakai no kona lahui aloha. Ma na wahi apau ana i hele aku ai ua hoike mai na kanaka i ko lakou aloha nui nona. Aole paha i ikeia kekahi Peresidena i aloha nui ia e like me ia. Ua ike no oia i ka hana e hana ai i aloha ia mai oia e kona mau hoa maka ainana oiai mai waena mai no oia ilialia me lakou.
Ina i ike na Emepera, na Moi ame na Keikialii o Europa i ka hanohano e haawi ia nei ia Peresidena MsKinley me nei ua ike lakou i ka waiwai o ke aupuni Repupalika ame ka nohona lokahi o ke alakai me kona mau makaainana. Ina keia huakai na ka Emepera me nei he mau puali koa kekahi e hele pu ai e kiai iaia aka o McKinley hele maalahi aku oia ma waena o kona mau makaainana me ka palekana nui.
Pomaikai kakou i ko kakou lilo ana i Teretori no Amerika a hui pu aku malalo o keia alakai nui. Auwe ka hauoli nui i na oia e holi loa mai ana e ike ia Hawaii me kona nani.
Na Mana Koho o na Hawaii
I ke au o na Moi ua kaupalenaia ka mana koho baiota o na kanaka Hawaii a hiki wale mai nei no i ke au o ke aupuni Repupalike. Hiki ole i na kanaka ilihune ke koho i na Senatoa a ua holo mau na hila a na poe waiwai a pau i makemake ai ia mau ia. Nui ka lini o na kanaka e loaa hou mai keia mana koho ia lakou aka ua paa ikaika na haole ame na kanaka waiwai. Puka mau ka lakou mau moho e makemake ai a hiki ole ke kua aku i ka manao o na mahiko.
Mawaena o na pomaikai nui a ke aupuni Amerika i haawai mai ai ia kakou ke manao nei makou o keia mana koho o ke kanaka Hawaii oia kekahi makana nui loa i haawi ia mai ia kakou. Koho iho nei kakou i na Lunamakaainana a kakou i makemake ai a ke hana ia nei ko lakou mau makemake. Hiki ole i ka mana o ke kala ke hoololi i ka manao kupaa o na kanaka Hawaii a uhai aku lakou malalo o na alakai a lakou i koho ai me ka wiwo ole, iloko o ka nele ua puka ka lakou mau moho i anoi nui ai. Aole anei keia he hanohano nui o ka haawi ia ana mai o ka mana iloko o ka poho o ka lima o na kanaka Hawaii?
Aka, e nana ae kakou i ka hana a na moho a ka lahui i koho iho nei, heaha ka lakou mau hana nui i hana mai ai i mea e pomaikai ai kakou? He neo. Heaha ka lakou hana makemake loa? O ke kue nui aku i ke kiaaina ame ka hoike i na ike hoopaapaa o lakou. O ke kukahekahe ma na mea waiwai ole. O ka hookomo mai i na hila waiwai ole, a waiho i na bila waiwai a kuhaiki ka manawa. He mau hana naauao anei keia? Aole loa. He mau hana keia e hoike aku ana i ke aupuni Amerika he poe ike ole kanaka i ke Kalaiaina. He hiki ole ia lakou ke lawelawe ina hana e holomua ai ko lakou aina, he koho ina lunamakaainana ike ole he poe uhauha i ke dala a ka lehulehu no ka pomaikai o na punahele kakaikahi a lakou, a he hiki ole ke umi i ko lakou mau manao inaina.
He mau hana wale no keia e koi aku ana ia Amerika e kaili ae i keia pomaikai nui oia hoi ka mana koho. Minamina nui makou ma ko makou ano he makee i ka pono o na kanaka Hawaii no keia mau hana hupo. O ka mea pono wale no a kakou ka lahui e hana ai ma keia mua aku oia no ka hoopau ana i na manao inaina o ka wa i hala akoho i na kanaka naauao i loaa mai ai na pomaikai a e holomua ai hoi o Hawaii aloha a hoike aku i ke aupuni Amerika he lahui ie a naauao loa kalahui Hawaii oiai aia mawaena o kakou kekahi mau kanaka naauao loa. Mai puni hou oukou ia Wilikoki ma ame na Home Rula ike ole aka e koho i ka poe ike me ka nana ole i kona aoao Kalalaina.
Ka Ahaolelo.
Ma ka nana aku ke nana mua nei na Home Rula i ke kanaka e paa nei i na oihana aupuni, mamua o ka hooholo ana i kona uku. Ina oia he hoaloha no lakou alaila nui kona uku. Ina oia he hoaloha no lakou alaila nui kona uku ina aole he hoaloha aohe nui kona uku hoemi ia a i ole hoopau loa ioa kana wahi hana e ola ai.
Aole keia he hana kaulike. O ka hana kupono a lakou e hana ai oia no ka haawi ana i ka uku e like me ka nui o ka hana i hana ia. Ina no he uuku ka hana oia wahi, a he hana hiki wale no ke hana ia pela pu no e emi mai ai ka uku, ina no hoi he hana nui o ka hana, a he paakiki pela no e pii ai ka uku, a aole e nana a o ka uku wale no o na hoaloha ke hopii ae, a koe ko na repupalika ame ko na enemi.
Papa Nana o ke Koi Poho.
I ka Poalua, Mei 14 i noho ai ka papa pauahi bubonika no ka noonoo ana i ka lakou mau hana no na mea e pili ana i ka koi pauahi a ka poe i hoopoino ia i ka pauahi bubonika. Aohe he mau mea ano nui i hanaia e lakou.
Loaa @ mai he paiapaia noi mai Wailuku mai e noi mai ana e hele aku ka papa i laila no ka lohe ana i ke koi a na kanaka malaila oiai he nui na poe ilihune me na koi liilii e makemake nei e koi mai aka aole i hiki ia lakou ke hele mai i Honolulu nei a noho a hiki i ka pau ana o ka lakou mau koi i ka hooponopono ia. Manao lakou i na o ka papa ke holo aku aole e nui loa ka lilo a pau hoi ka pilikia o keia poe ilihune me ka lakou mau koi liilii, aka, ina e waiho ia ana maanei wake no alaila e poho ana lakou a hiki ole ka lakou mau koi ke komo mai. Aole i maopopo loa ka mea a ka papa e hana ana no keia no.
Haiolelo a Rev. A.F. Sterger.
KA HANA KUAI WAIONA-KONA MANAO.
BALTIMORE. MD. Mei 3-“He nui na mea e kue ia nei no ke kuai waiona, a he uuku na poe maikai e kokua nei. He Kahunapule au a o ka’u hana oia no ke a’o ana aku i na kanaka i ka mea a’u i manao ai oia ka hana kupono. Nolaila ma kou nana pono ana ua ike au o ka lama ua like no ia me na mea ai ame na mea inu e inu ia nei. He ino no ke kope, ame ke ti wahi a na kauka aka ke inu nei na kanaka a pau keia mau wai me ka ike no aole he mea maikai no ko lakou oia,
“Pele no ka lama. Ke olelo mai nei na kauaka he ino, eia no nae ke inu ia nei no. Aole no ka waiona ka hewa ame na mea kuai walona aka no ka poe no e inu ana. Ina e inu liilii e like me ka inu ana o ke ti me ke kope aole no oe e one ana. Aia wale no ka poino ma ke inu a puaa wale aku a hiki i kou one ana. Ina e inu ma ke ano he laau, a he mea hoonoono ai paha aole loa he wahi poino e loaa mai ana, aka o na kanaka e ake ana lakou o ka ona iho.
“He hele mau au ma na hale inu lama e nana i na kanaka e komo mai ana, e inu a me ko’u inu pu ana nohoi i ke kahi manawa, aka, aole loa au i hoohilahila iho la;u. He makemake no au i na kiaha beer me ka waina aka aole no ka nui loa aku. Ina e noonoo pono poe e kue nui nei o na hale inu lama e ike ana no lakou, aole no lakou ka hewa aka no na kanaka inu noonoo ole, a aole no hoi no ka waione.
Ke noonoo ia nei ka bila haawina e na lunamaainana.
Miss Davidson ma Kapa’akiko.
KONA IKE MUA ANA I KEIA KULA NAKAUHALE.
Kakau mai o Miss Rose Davidson, ia Mrs. Hanale Kamika, i ko laua paemaalahi ana i ka aina. He nani maoli no o Kapalakiko wahi ana, a ma ka nana aku e holoke ana na kanaka mao a maanei. Ua like ole me ka aina nei ka nee malie o na kanaka, he nui ka manawa, aka, o keia e holo ana me ke paukiki.
Aole laua i holo loa aku no Banalo e kali ana a maha ka poluea moku alaila nee hou aku imua.
O Miss Davidson ka mea i lawe aku ina hoikeike kula o Hawaii ma Baffalo. Holo pu aku me ia o Miss Mapuana Kamika no ka hooluolu ana i kona ola kino malaila. Aole laua e hoi koke mai ana no kekahi manawa loihi.
Ua Hookohuia o Mahaulu.
O Stephen Mahaulu ke Kakauolelo ma ke keena oihana aina aupuni, ka mea e manao ia nei e lilo ana i kakau olelo ekahi ma kahi o Eluene Boyd i hookiekie ia ae ma ka oihana Komikina o na aina aupuni. Ua noho o Mahaulu ma keia keena no ekolu makahiki a ua makaukau hoi oia ma na ano a pau e pili ana no keia oihana.
He kaikaina o Stephen Mahaulu no Archi Mahaulu ka lunakanawai o Waialua, Oahu, a he ohana hoi i ikeia e na mea a pau. Ke hauoli nei kana mau hoaloha i kona lilo ana ma ia kulana.
Ka Peresidena ma Kana Huakai.
MA NA MKUAINA A’E O KA HEMA NO KA PAKIPIKA
MEMPHIS May 1- Ma ka hora 1:30 A.M. i haalele iho ai ke kaa o ka Peresidena no Vicsburg, a e hiki ae ana ma Nu Olina ma ka hora 4:30 p.m. VICKSBURG MISS.. May 1-Ma loko a’e o ke awawa nani o Yazoo i holo ae ai ke kaa-ani e lawe ana i ka Peresidina a me kona mau hoaloha ma ka lakou huakai no Nu Olina. Oiai na’e, ua lohi loa ko ka Peresidina hiki ana ae ma ke kahua hooluuulu, mai kahi ae i malama ia ai na hana hoohiwahiwa nona, ua ala mai oia i keia kakahiaka nui, me na nanaina mohaha. Ua ike pinepine ia ae oiama ke anuu alapii o ke kaa-ahi e ku ana, a e haawi ana i kunou hoomaikai oiai na kanaka e haawi ana i na leo huro nona i ka wa a kona kaa e hiki ai ma na wahi hoolulu.
Ua haiolelo ae oia imua o kona aha Kuhina i ka po nei, a iwaena o na mea ano nui maia haiolelo, ua kaahele ae oia maluna o ke kahua hoonee hana e pili ana no Amerika Hema, a me ka holomua o na oihana kalepa wehe ia na puka o Kina no na oihana Kalepa o na aina a pau. O keia no hoi ka makemake nui o ke aupuni Amerika a ke waiho nei keia manao iloko o na luna aupuni o Europa a me Asia. Ua manao ka Peresidina o ka hana ana a aka Ahaolelo o tenesi, i kekahi wa i kaahope ae nei ma ka hoopaa ana i kaoihana Kalepa pulu mawaena o na Mokuaina o ka hema me Kina, oia kekahi o na hana koikoi loa i hana ia.
Ua kipa ae na hoa hanohano o ke kaua kuloko i hanaia ma Amerika a haawi ae i na hookipa aloha ana i ka Peresidina ma ka haawi ana i manao no ka holomua o kana huakai hele i ka wa i hiki mai ai ke kaa-ahi ma ka hora 8:30.
HOUSTON, TEX May 3- I ka wa e holo ana ke kaa-ahi o ka Peresidena ma na kula palahalaha o Texas nei, e hiolani ana no ka Peresidena ma kona wahi moe a mamua o ka hiki loa ana mai i Houston nei, ua ala mai oia. Ua hiki mai ke kaa o ka Peresidena a me kona mau hoahele. Ua hookipa aloha aku no hoi na kamaaina i na malihini ma ka haawi ana ae i na leo huro.
Haalele mai o W. Goodness.
Mei 9- Ma ka la 5 o keia mahina i haalele mai ai o William Goodness o keia oia ana. Keia kekahi o na kamaaina. He 30 a i ole he kanaha makahiki kona noho ana ma Hawaii nei.
Hanau ia ola ma Perisa, Palani, i ka makahiki 129, ua like ia me 72 makahiki i hala ae nei. Oiai no oia e bebe ana haalele kona mau makua ia Palani, a hoi mai no Amerika. He makaukauu akamai kona i ka huli a ki i na holohoiona ahiu, a oia kana hana ma ka Rocky Mountains. I kona nui ana holo mai oia i HAwaii nei a noho ma ke ano he poo kamna no Haiku, Maui. Mahope mai haalele oia i keia hana a hoomaka e lawelawe i ka hana ma ke ano he malama holoholona. Mai keia hana i loaa ai iaia kekahi mau dala no ka hookele ana i kona hale kaa. He ekolu ana mau keiki e ola nei.
Piholo i ka Wai.
LEE CHOW HE WAHI KEIKI PAKE
Ma ka auina la Poalima nei i poholo iho ai o Lee Chow iloko o ka wai. He wahi keiki pake keia a i ka pau ana o ke kula ua hoi mai oia me kona mau hoaloha a mawaena o ka uapo a Dilinahama me ka uapo o Haaliliamanu hele lakou e auau. He papau ka wai o luna mai aka he hohonu loa aku o waho aku Kekahi no keia o na wahi i eli ia iho nei e ka mikini eli awa o ke aupuni a ua hohonu loa o waho aku. Moloa keia wahi pake i ka papau o ka wai o loko mai a hooholo oia e nee iki aku iwaho. I kona hiki ana i kahi hohonu, e like no hoi me ke ano mau o na pake, piholo oia i lalo a aohe he hoao e pii hou mai i kahi papau.
Aohe i hiki i kona mau hoa ke kokua iaia oia he poe keiki ike ole wale no i ka au a pau loa. I ka hiki ana mai o ke kokua ua huli ia a loaa aku kona kino i waena o kahi o ka papa oia a hai ia aku ka lono i kona mau makua i hookaumahaia.
Na Waipule.
“No kou oia ana pela no oukou e oia ai.” wahi a ka Haku.
Mai ka wa e hanau ia ai ke kanaka a hiki i kona la e hoi hou aku ai i ka opu o ka honua, he mau wahi la pokole wale no. E lealea ana, e ai ana , e aka ana, a i ka ia apopo e kulou ana, e uwe ana, ua nalo aku kekahi o na mea aloha o keia ola ana. Aka, ke olelo mai nei ka baibala aole keia o ka pau @@ hou aku no imua. I kou hualele ana mai i na mea aloha o kela ao hoi aku oe i ka home i hoomakaukau ia @@ e ka Haku Iesu. Ke hiki ma ia @@ ole i na waiwai, na ike ame na @ o kela ao ke paa mai i kou uhane. Ani peahi mai na anela e hoi aku i kela ao. “O kona makemake ke hana ia, aole o ko kakou.”
Ma keia ano e hui hou aku au na mea aloha, puili hou i kau mau lei i hala aku. Ina i ka make ana pau loa ke ola ana, a aohe he ao hou aku i koe me nei ua waiwai ole. Aka, ua maupopo loa aia he aina nani mao ma@ e mele nei na anela, malaila na ala gula. O keia kekahi mau mea e hoolana mai ana i ka manao o na haipule e hooikaika a hiki i ka hopena, loaa ka lei o ke ola.
Na Lealea o ka La.
Mei 11- Heihei kukini-hookahi mileha keiki nana e holo mai ka hui hookahi mai, Kamehameha, Punahou a me Maile Ilima, Hora 4 P.M.
Mei 18- Kinipopo o Kamehmeha me Punahou. Ka makamua keia o na hana o keia kau kinipopo. Ua lilo kalanakila ia Kamehameha ma na paani ana a apau, a pela nohoi o Uunahou. Nolaila aole i maopopo na ai a laua.
Mei 30- Heihei ame na hana lealea o ka Hui o na keiki ma Moanalua.
June 11- Heihei lio ma Kapiolani Park. He la nui keia.
Julai 4-Heihei waapa o healani me ka Hui Myrtle. He heihei ohohia nui loa ia keia. He mau heihei lio ko Hilo i keia la.
Ka Ahaolelo.
Hoemi Mai i na Lilo o ke Teretori
HOOPAU I NA HANA HIKI KE HOPAU LA
Ke manao ia nei ka uku o na Luna Aupuni e na moho a ka lehulehu a ma ka naan aku e hoemi ia ana ka uku o na Aupuni. Kokua nui o Balauina i ka manao o na Home Rula e hoemi iki mai i na lilo. Aole oia i manao he kupono ka uku nui ana i na oihana aupuni. He nui ka poe e hana nei i na hana hiki wale no ke lawelawe ia me ka nui ole o ka lilo.
O ka mea i hoopaapaa nui loa ia oia no ke koho ana i na komite ku mau no ka noono ana i na haawina daia. Manao ia he mau hana hopau manawa wale no keia oiai ua koho mua ia no na komite ku@au mamua a he nui ka ulolohi o ka lakou mau hoike. Me ka hookikina wale no e lawe ia mai ai na hoike.
Manao hoi kekahi poe o ka hana kupono loa keia. Aole e noonoo pono ia keia mau pila haawina ina aole e koho ia na komite no ka huli pono ana. Hooholo ia e koho i komite kumau, a peneina komite a ka Peresidena i koho mai ai:
Na ala ame na loaa liilii-Kanuha Kaaka, ame Balaunu, White, ame Papai. Na hoolilo Kaake Balauina, ame Kalauokalani, aina Aupuni-Perisa. J. Balaunu, ame Nakapaahu: Na Mea Ulu-Balauina, Parisa, ame Nakapaahu; ola me Na Hana Hoonauao Russel, Achi, ame Kaohi Papai me Hooponopono-Kalauokalani, Achi, ame Kahilina, Malama Waiwai-Papai, Ka lauokalani, ame J. Balaunu; Ooihana Paikau-Kaka, Kanuha ame Russel; Na Rula-Kikila Balaunu, White, a me Kahilina.
Pau na uku hoomau i ka hoopau ia Mrs.Emma Barnard $600; Mrs. K. Simeona $400; Mrs. Kalua $400, Kakiana H.E. Peterson $900.
“O ka Pono no ke Hanaia.”
O ke Kahunapule i haiolelo ma Kawaiahao i nehinei, Mei 12. Oia no ka Anela o ka Ekalesia o Hamakua Hikina Mokupuni o Keawe.
He anaina nui makolukolu ka ua anela aia i pua mai ai i ka ai lani a ua piha a ua maona io no hoi ka poe iloko oia anaina piha me ka hauoli.
O kana kahua i wehewehe naauao mai ai ma kana haiolelo oia keia.
O ka maluhia mai ke Akua mai, a aia ma Pilipi 4:7 kahi o ka olelo.
He eha ana mau manao i hoakaka nui mai ai, a oia ka ka mea nana i kope iho a homanao, a koe na mea e ae.
1:- O ka maluhia i ke Akua, he mea ia e aha ai? He mea ia e oluolu ai ka manao o ke kanaka e launa mau ana me ke Akua:
2: - O ka mea i olelo ia ma keia malu. Ua oi loa aku ia i ko ke kanaka manao a pau. Aohe he ana i hiki ai ke ana ia kona loa, kona laula a me kona kiakia a pela aku.
3- O ka hana a keia maluhia e hana mai ai i ke kanaka. He mea ia e hoomalu mai ai i ka naau o ke kanaka i ka wa o ka popiliki. I ka hoowalewale ia mai. he mea homalu i ka manao, no ka mea, o ka manao, oia no ka mea nana e hoonee ia kakou, mai ka pono a i ka hewa.
4:-Ma owai la e loaa mai ai keia maluhia
Ma o Karisto Iesu no.
He nui aku no na mea waiwai o keia haiolelo nauao, aka, na kaomi mai au a o ka’u e puana ai ke mea i maopopo ua piha loa ua anela la i kauhane oiaio. A ua piha pu no me ke anaina, a ua ike aku au, e hene ana ka aka a na Hon. J.K. Kekaula, o Kau, a me ka Hon. J. W. K. Keiki, o ke keiki onaona lipoa o Kawehewehe a iau i leha aku ai e holo ana ua mau Hon, nei me ka anela a ke Akua, ma ke kaa uila no ka hooholoholo ka ana paha i ua kahuhipa la a ke Akua, a i ole, no ka hoomau ana paha i ka houpa i ka hau ai kalima o kahi o Hati. Pomaikai e ke kauwa a pomaikai hoi e ka Ekalesia nona keia kahu. (Mea i ike pono)
He pii Hou mai Koa o ka Pipi, ina e Hui ana keia mau Hale malalo e ka Hui Hookahi.
He nui na lona e lohe ia mai nei no ka hui o ka Hui Kuai Bipi o wala ma me ka Hui Honolulu Makeke. Mamua aku nei, ka wa he hookahi wale no hui kuai Bipi, nui ka pii o ka hipi a nui pu me ka pilikia o ka poe ilihune, aohe hoi o ka poe waiwai he nui kahi e loaa ai ka lakou. I ka hoomaka ana ia o ka Honolulu Meat Market emi mai ke kumu kuai a akahi no a ike ia iho ka nui o kahi io pipi no ka hapaha kei no hoi o ka mau iho peia, eia ka hoi e hoi hou ae ana no a like me mamua. No ka ike o ka hui o Waia ma i ka nui o KASTOL.
O KE KASTOL ka inoa o kekahi AILA HOONAHA maikai loa i hoomaukaukauia me ka maemae loa e kupono ai ke inu me ka pakui ole. Ua pau peno no na meteria e ke ole iloko o keia aila. He hiki loa i na keiki liilii ke @@ me ka hakalia ole, a he oi aku ko lakou makemake i keia laau ke loaa aku, no ka like me ka home.
O ka lepo paa kekahi mea aana e honolulu mai i na mea inoino ai o ka koho. Ina e nele i ke koko maemae, aole laa e hiki i kekahi mea ke manaolana no ke oia loihi. Oia iho ia no ka mea mai no ke oia kino. O ke KASTOL ke mea nana e hoonaawale i na mea paakiki a pau o ka naau. I na e loaa kekahi lanakila i na paahana i hookumu mua ia iloko o ke kino, alaila, e ikeia auanei ka holomua o ke ola. Pela iho la e hoopihaia ai na mea i hoopoino ia e ka mai. He elua ano o na omole KASTOL e kuaiia nei, he omole @ keneia a he omole 60 keneta.
Hoomakaukauia e ka Hui wale no o
HOBRON DRUG CO.
King&Fort.
ka emi o na loaa a puka wale mai a lakou nolaila ke hoao nei e hoohui mai keia hui emi me lakou i hiki ia lakou ke kaki mai e like me ka lakou mea i makemake ai He pomaikai keia no ka poe i komo i keia hui kuai pipi aka he poino nui no ka lehulehu. He hoi hou mai koe a like me mamua ka pii launa ole o ka pipi. Ke manao lana nei makou e hoole mai ana keia hui hoi i keia mau hana a puka a hoomau aku no ma ka lakou hana no lakou ponoi iho. He nui ha kanaka ma ke kaona nei a ua loaa i keia hui ka puka nui. He hana maikai ka lakou i hana mua ai ka hoemi ana mai i na liio a heaha hoi ke kumu e hoopau koke ae ai, oiai no loaa ia lakou na pomaikai. He makehewa na hana alunu.
LAAU RUMATIKE
O Miss. Newman, kekahi o na kaikamahina i loaa i na ehaeha o ka Rumatike, a ina aole ola lawe i ka laau @@ no na eha a Chamberlain me nei aole oia e ola. O Miss Newman, he kaikamahina oia i manao nui ia ma ka Awawa o Gro@, N.Y. a ke ha’i aku nei oia i keia mea no ka pomaikai o ka poe i loaa like i keia haawina. E loaa no keia laau hamo ma ka hale kuai laau o BensonSmith & Co., ko makou agena no ka Teretori o Hawaii.
Ka I’a Makemake Loa ia.
O ka I’a makemake nui loa ia e na haole lawai’a i keia manawa, no ka lawala ana me ka makoi me ka makau, oia no ka ulua. Ua kapala keia i’a he luna a aia mawaho aku o kekahi mau aina liilii i kapaia o Katulia kahi e loaa nui ai o keia i’a.
Hele mai na haole mai enelani mai a hiki keia wahi no ka hele ana e lawaia i keia i’a. Hele aku lakou maluna o na waapa ame na Moku liilii a hiki i kahi noho mau o keia i’a, hoomaka e lawaia. Aole o na kane wale no ke hele aku, aka, hele pu-aku no me na wahine ma keia hana.
Mamua o ka loaa nui ana o ka uipa o ke kamamo ka i’a lawala nui ia, aka, i keia manawa o ka ulua ka i’a makemake nui loa ia. Hele aku keia poe lawaia me na makoi ikaika loa a loaa ia lakou na ulua nunui. Ua maopopo ia oukou e na poe i lawaia i keia i’a kona ikaika i ka huki ana a aia wale no me ke akamai i ka hoohawaliwali ana e make ai ia oe keia i’a nui. Aole keia he i’a malihini ia kakou, aka, no ka nui o na mea e kamailio ia nei no keia i’a i kapala ke tuna ma ka olelo Beretania oia ko makou kumu o ka olelo no lakou.
Ma Amerika i ka wa e paa ai ia oe kekahi ulua nui, loaa ia oe ka mahalo nui loa ia. E haawi mau ia ana he makana i keia ame keia makahiki i ka mea nui loa o ka ulua ame ka mea i kee iaia ka ulua nui loa. Na keia mea i hoonui ae i ko lakou makemake e hooikaika mau e paa na i’a nui. He pipii pu no hoi ke kumukuai o keia i’a malaila.
O na makoi e makoi ia nei keia i’a malaila ua hiki aku ko lakou mau kumukuai i ke $40 emi mai no ka makoi hookahi wale no.Ua hana ia keia makoi a ikaika loa i hiki ai ke paa na ulua nunui. I ka makahiki 1900 ua lilo ka helu ekahi i kekahi wahine oiai iaia i paa ai ka ulua nui loa. He haole no Enelani ka haole kaulana loa no ka nui o na ulua i paa iaia.
He Hoaloha Pili Paa na Ilio no na Kanaka
Ma ka la ehiku o keia mahina i hoopakele ia ai ke ola o kekahi haole e kekahi lilo Nu Faunalana. E holoholo waapa ana kekahi mau haole maluna o ka loko wai nui ma kahi kokoke i ka nuku o keia loko. Me ka maopopo ole o ka kumu ua kahuli iho la ko laua waapa. Au aku kona hoa a koe oia e paa ana i ka waapa. Kahea oia me ka leo nui i kokua nona. Aia maluna o ka pali e nana iho ana i keia loko e ku ana keia iho me kona kahu a i kona lohe ana i ka leo kahea a keia kanaka holo koke kela ilio a lele i kela pali kiekie a au aku oia a hoopakele i ke ola o keia kanaka. I kona kikala i kona wa i lele ai. Me keia kikala haki oia i hooikaika ai e hoopakele i ke oia o keia kanaka a lilo aku kona oia. Nui loa ka minamina o ka mea nana keia lilo a pela pu no hoi me ka mea i hoopakeleia. Ke hoike mai nein keia i ka waiwai maoli o ilio ina nae he l@@o maikai e like no me keia.
He 15 eka ko i pau i ke ahi ma ka mahiko o ka Onamiliona ma Maui.