Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 9, 1 March 1901 — KUMAKAIA O HAWAII IA HAWAII [ARTICLE]

KUMAKAIA O HAWAII IA HAWAII

. He mau la pokole mahope niai o ka la 60 Novemaba i hala iho nei, ua haa\Viia aku kekahl mau olelo kakoo piii olhana e na alakal a me na moho no o ,na aoao Kalaiaina e rioho mana nei ma , keia Kau Ahaolelo, i kekahi mau oiwi oiaio a naauao no hoi o.ka aina nei', aka, i ka hoea ana mai i na hora q,ka hooko ana, ua thoololiia ua olelo i hilinaiia i mea oiaio ole, a ke nauki nei ka naau 0 ka lehuiehu i keia mau )iana .īolelua a, k«i muhee o ke kai oo." I na la aku mamua o ke koho. balota, ua kaahele na alakai me na moho o ka aoao .Home Rula ma na apana koho a pa\i, a puni ka pae aina nei. Ua hooikaika iakou a pau ma ke alakai ana i ka lahui malalo o na kahua a lakou i hoike aku ai, oia hoi: no ka pono kaulike. Ma na, haiolelo a pau, ua hoike ae lakou i ko lakōu makee maoli no i ke kulana naauao a hoopono o ka Hawaii, me ka i ana aku i ka lahui kolio, "ua lawa o Hawāii i ka ike me ka naauao e hiki ai ke hooponopono i kona oihana kuloko, a e lokahi ka lanakila me ka ikaika." Ua hōike rhai ka Elele i kona haalele ana e haole eleie a na makua o ka Home Rula, ma ka iaua mau haiolelo akea i hoopUka ponoi ai.. Aka, i ka hoea ana mai i na hora 0 ka hooko i ka hoohiki no ka hapai ae i ka Hawaii, ua kapae loa ia ae ka Hawaii a Home Rula i ae like ai e kakoo ma ke ano i Kakauolelo no ke Senate, a hoonohoia ma ia kūlana $10. 0 ka la, kahi haole i hooilollo ai ia Wilikoki ma Wakinekona. O ka oiwo i kapaeia, oia no kekahi 0 na opio holomua loa i keia mau la ma Hawaii nei, a ua hoonaauaoia oia, ma na kula kaulana loa 0 Amerika nei me ka holopono. Ua lilo.nae keia naauaao i mea ole i ka manao o na Senate a "Home Rula" i koho ai. Ma keia Aha Senate no hoi i hoomaopopo hou ia ai kekahi hana awaawa a ku i ke aloha ole i ka wahine hanau keiki ame na waha opio e kaukai ana 1 ko lakou ola i ka makua ohana, a ka Senate. i hana ai me ka hoomaopopo ole, aia lakou ke lumai ala lloko o ka popilikia i kela ohana, mamuli o ka hoole ana, "no ka maopopo mua ole." Aka. aole no i nele keia ike i ria Senattoa, oiai, ua noiia aku e kekahi- oiwi aoo i nele i ka hana' a ua aeia mal. He kanaka ohana nui keia, a he hune nae, aka. ma ka ike, ua oleloia, aole ona lua ma ka "unuhi a mahele olelo hala." Ua konola aku he Hawaii no i paa kona lima i ka hana, —e ohi mau ana i ka 1125. i kela ame keia mahina. I ka hoomaopopo ana i keia hana, me he mea la, aia no he noonoo e ahewa ana i kela kalli ana, i ke ola o ka. hune, e alu mai ana iloko o kela ame kela mea. plha l ke "aloha t ka hoalauna." Aka, nowai kēia hlewa? No ka poe na

lakou i hoonele aleu i ka mea nele. Heaha ka waiwal o ke noi ana aku i na Lani "e kala mai i ka'u lawehala ana" ina aole e kalaia na lawehala ana a ka hoalauna? 0 ka mea apiki loa ma keia Aha Se-* nate oia no ke kohoia ana o ka opto Hawaii i kapaeia; i kokua wale no, no , kahi haole malihihi; Na keia opio e,; malama nei ka mo&lelo o ka Senate>; me ka Mea Kakau Pokole, a o kahi haole malihini hol, he aoao kana hana-1 i ka Pereaidena.-o .ka Senate i kokuaia, hoi e ka Mahele Olelo i kekahi wa. 1 ke ka&na po.no: ana i keia mau mea a pau, ua hiki no ke homaopopo iho,. ua kupono ole loa. keia mau hana i ker kahua a ka iehulehu i hilinai ai a koho ai' lakou i na hotk a pau o ka Ahaolelo. Aole no paha lakou i manao he mea hoomae keia a la3cbu i lawelawe ai. aka ua oi aku ka pono i kekahi mea e kaana pono nona iho mamua o kona hauhili ana i kona'makaulii, puni haahe» a hoope waie. • Aole lakou i . kohoia malalo o ka hilinaiia no ka naauao, aka. no ko lakou ku ana ma ke kahua kakoo i ka Hawaii. Nolaila, ua pono anei ke kapae ana i ka Hawaii i mea e hanohano ai ka malihini a Hawaii lahui i Ike ole ai? Aole, anleloa. Pela no me na hana e ae. Heaha ka j pomaikai e loaa ana f na- makaainana I o keia Panalaau i ka hoOpau wale ia o ke dala no ka uku n kela haole malihini no ke ao ana i ka Peresldena 0 ka Senate ?Ina ua hemahema o Dr. Rusaeli ma kana hana, aole anei e po-; no oia e waiho i ka Noho, a hookomo aku ia D. Kanuha malaila. a i olp ia, ia S. E. Kaaiue. He mea pono nae no ka lahui holookoa, e lokahi mai ma ke kakoo ana i na moho a kakou a pau. He mea oiaio, 'ua ewaewa keia hana a lakou aka, he , mau kum'u no paha ko lakou i hana ai pela, a lakou nae i makem'ake ole ai j e huai ae i ke akea. Eia nae, he mea.i pono'oie ka lawelawe ana o ka Ahaole- ( 10 i na hana pili lahui ma kela ano malu uiawalio ae o na nowelo pili i na keena oihana Aupuni, mamua ae o ka loaa ana o na hoike kupono me ka oiaio. . Ua kumakaUa Hawaii ia Hawaii. a he hala kupono hoi i kaJa. Nolaila, e ka Wahaoleio o ka Lahui na Senatoa ame na lainamakaainana! Ano ka wa e malama i ke ola o Hawaii . Mai pulale i na koina a ka manao, o lilo auanei i mea like m6 'keia maiuna ae. Mai hoopaa i ka mana i ka poho" {lima, no ka mea i kupono ole i ka mukaainana i koho ia oukou. He 11,000 , balota i kohoia no oukou, a pela no 1 ka lehulehu o nal mana alakai ia oukou 11 mea e loaa ai ka hooholo hoopono ( I ana ia oukou, e ku pakahi oukou nia ka hoopono, a e ike auanei ioukou i ka laupai o na pomaikai a ou,lkou e pahola ai maluna o ka aina. m'e' . ka pili mau o na baloka a ka lahul \ , me ko oukou inoa pakahi. | E3 hoomanao mau i keia Ka Hawaii ma ka hanau, ma*ke koko, ma ke alo- I ha a e Hawai hoi ma ka hana. 1 ! -