Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 47, 23 November 1900 — Ka Mana o ka Pahikaua A HAMILETONA TEREGOMA [ARTICLE]

Ka Mana o ka Pahikaua A HAMILETONA TEREGOMA

A< hfiki Aot Kaulana o Enrlnni Ke Kup t*€n nnnn i kaili hanhni ka Hnnohnno n ka Oihana ka ua o Hunia—Ka Mea hoi i lloō hiwahiwaia e ka jKmēpem 0 ia Aina me ka Pua KuUna o A inaha*—K(> Kaikamahine l'i — OLINOKAONOHNiA MOKUNA IV. Ke Kakapahl. Ha nui no na mea lno a'u t hoomaoP«n>» ai na keia kalkunane o Ollne: ua lk<> maopopo au l ka nui hewahewa o kana m&u hana hoopilikla maoli no. ('a kupono maoii io no kona hoio mahuka ana, oiai, ua oi aku kana inau hana fcew& mamua o ke kupono, a he mea pono ke hookl mamua ae o ka poInn ana o kahi mea okoa aku. Hoomaopopo iho la au, ua holo oia nu* ke kaii ole a loaa kona mau pala(aia hookuu. I ko'u huii ana aku lloko o na pahu unu> llilii, loaa aku ia ia'u he wahl buKe pakeke uuku, a maioko o ua wahi buke ne< i kakauia ai be mau hua-ulua«

lua, a hoomaopopo au i kekahi inau hiia penei: "P.T." "A.P." a me lle mau huakumu nae kela no kekahl iduu mea ma kekahl hana hoolpoipo a ano e a« paha; akA, ua hoomaopopo au, hf w%hi kekahi maloko o keia mau hua. O aa hua hop« loa nae ka i hoopahaohao (oa i ko'u noonoo, no ka mea, aole i l<»a au i ike mua i keia inoa mamua [ aku »><«. wa. aka, mahopp mai, ua loaa ! iho 1a la'u ma na paiapaia iehul«» hn l ; loaa o t>rn nuakumO « iw? a pau,0 na inoa no ia o kekahl mau mea e hnna ana i kekahi aelike no kahl mea 1 manaoia. M»hope loa iho hoi i hooia j ia ai keia hoohuoi o'u. ( Ma kekahi o kela mau leka a u i ike ; at h<» mau hana ka ua kolohe nei \ j hoohoio al me kekahi mau mea: he pili 4 kana m# kekahi o kona mau enemi, a ; hc mea kii aie kekahi e kipa mai ana i kona waW'no ka ohi ana 1 kana :uau kenikeni* a he wahine kek&hi e heie mai ana hui me la ma kahl l maa, mau la lftua, i Mamuli o keia mau mea huna a'u 1 ike ai, rtolaJla, ua hooholo iho la ko'u _ manao» iia kuhi io no ua keiki nei e , mak» I® «na ola i ka pahikaua a kona i enemi, noiaila oia i ae aku ai I keia ! e klpa mai 1 kona wahi I keia manawa ana I kauoha al ma ka le,ta. i mea no ; lakou c kipa mai ai-e ike i kona kinowallua. Ma keia wahl. hoomanao ae la au 1 ka'u m«u ol«lo < hoopuka aku aI ia Oiino, loa au e lawelawe ana i keia hana. e pono au e hooko i na mea a p>\u i plll I ko'u kulana hou. Oia hol: h.a iuUe au e make 1 ka ol o ka pahi- \ tua, aiaila. e paio aku au I kela poe ohi aJe» a I ole ia. e uku au i na aie a vau o keia koiohe. Mahope o k»»ia mau noonoo ana a'u i keia hAna a kela keiki. puluml a« nel au i na mea a pau a kaawale ma kuono, ohi ike r»*i a ho-o iioko o kahi pahu paa. a nobo i v ■> r' 4 > «** ho«imaha iki marr.ua 0 koMi i-»*i Aiw e moe. la'u e hwnanon pel». noonoo ae nei au no kā manawa o kahi la ae, a'u i hoomaopopo ole ai, akahi no a Imh>maka mal e hu ke aloha i na hoa n u I haalele aku al mahope I ka aina hanau; iwla.Ua. ake nul loa ko'u wahl naau e 'ke o ftupert& Baletia no keia mea hou < plli ana lk.'u; a o ka'u hana pono no e palapala koke au iaia, a ina e poino io au I ka pahlkaua a Deviniske. alaila. e Ike ana no ia i ke kumu o ko'u hauie ana. Nolaila. hoomaka Iho noi au o kakau 1 keia leta: "R kuu Rup«rU: 'Ua hoea. mat ta ka hopena a'u * rco*uhane oie al, a ke kakau nei i kela mau mamala olelo, no ka •aaopopo ole la'u o ka loaa hou ia'u he kupono mahope aku o kela la, olal, nul a lehulehu wale na haawina I mal maluna o*u l kela aulna la iho nel, a he kupaianaha no ka hoea mal ola mau haawina maluna o'u. E lukapahi ana au I ka la apopo me **kahi kaulana loa o kela aina. K*ila paha e ol aku ana kana al I ka'u. * malia hol !ie ol lo aku kona ike I ko'u. hoi he nul lo kona Ike, alaila, e po"ono au e haawi e aku I ke aloha Ta oe. *«iia paha hol, h« m®a pono no'u ka **uie ana I kela wa. olal. ua ike no oe ' ** nul o ko'u m%u luuluu iloko o na h < hala ae n«L "0 La loaa ana aku o keia leta la **• he holke aaa no la ua haule au mapahikaua me ka hoomanao aaa ne ke aloha lo no ko*u hoa- *** malkll, o*. "He ke alolia pumehana mau la oe. "H. T."

a U | kaluiu pilia t ko'u inoa, no <*tnao, )aa • lalau ku« »*ta « k>aa '***! me« oko«, •»!« • maopopo ka- % u 1 ***• m«l ai, a aole no boi &u e ike * 9 Wu poe enemi. X k» paa an* o

| kela leta, kakau hou iho la au 1 hoo- | kahi leta 1 ua kaikuahine nel o j kela leta no kekahi a' u i kakau rne na | olelo hepa i hiki ole ai 1 ka poe a aku ke hoomaopopo i na manao, a ka niea nana 1 kakau. "E Kuu Kuahine aloha: "Ua maopopo ta oe na mea a pau e pill ana i kuu kakapahi me Devlniske; e hakaka ana au me ia, no kekahi kumu hiki ole ift'u ke alo ae. Ina au e poino. ke makemake nei au e lohe oe i ke« ia mau olelo hope loa a'u. He nul ko'u mau ale: aka, ua hooponopono au n*> ka uku aku i ka la apopo; a ua oi aku ka'u mau dala i kela manawa ano mamua o ke kupono, a ua lawa loa no ka uku ana ia mau aie a pau. Eia ua mau daia nel a pau loa, a e uku aku oe i na aie a pau, a o ke koena e lawe oe nau ponol. Aohe a'u hana kupono eae e lawelaw» al me keia mau dala, a o keia wale iho la no. Ke noi nel au ia oe e ho-o aku i ka lua o na leta iloko o ka hale leta—na kuu hoaloha ia e noho mai la 1 Enelani, a mal heluhelu hol oe l ka inoa mawaho o ka wa-hi. O ka'u noi hope loa keia ia oe. *Na ke Akua e malama mau ia oe. "Kou Kunane,

"ALEXIS." I ka paa ana o keia leta, ho-o iho nei nu i na wahl kenlkeni a'u i koe, oia hoi: $10,000 ma ke dala pepa o Enelani īloko 0 ka wa-hi leta a sila ae nei. Kakau iho nel au i ka inoa o ua "kuahine" nei o'u, a hooholo iho nei ko'u manao e nol aku l ka oluolu o ko'u kakoo tna ke kakapahi, ia Lukanela Esaia e haawi 1 keia mau leta ia Olino, i ko'u wa e h&uie ai. I k» 0 ».~ - • — ma kela aoao, noonoo ae nei au no ko'u mau mea ponoi, haehae ae nei au I na palapala a pau e piii ana i ko'u inoa nonoi, a i ka pau ana, maha a« i i r.t»l ko'u lunaikehala \ ka ike ana iho • aoie loa e loaa ana ko'u mehu a me ! ka oiaio e pUI ana i keia mau hana a'u. I keia wa noonoo ae nei ax> i ka hopena o keia mau hana mawaena o'u s a me keia kanaka puuwai eleele, me' Devlnfske, ina paha au e pepehi ana iaia a make, alalla, e 1U mai ana maiiuna' o'u ka hoopai a ke Akua no ka pepehi kanaka, a ina hoi oia ke pepehl ana la'u a make, alaila, he mea oiaio, ; oia ana o maua ka mea pepehi kanaka. | He mea oiaio no paha kona hoonana l wale i na poe a pau ana e ike ai he ano ; nawallwali, a he kanaka puni hoohauf naele no hoi ola: aka, aoie nae ia he | kumu no'u e palekana ae al mai na hoopai ana no ke karaima. Hol iho no, * o keia kakapahl mawaena no ia ona ! a me ke kalkunane o Olino, he hana I hol kela e kaili ae ana i ka matu o U>lino mai kona kaikunane mai. Aole I I nae o kona ino ka mea o'u e pakel? ai {mai ka hewa pepehi kanaka mai. Aole | jlon no o'u kuleana o ke keakea ona; aole au i ike mua i keia kaikamahine i a hlkl wale no i keia mau hora iho la I I keia auina la, a pela pu no hoi me ,keia Deviniske, a nolaiia, ua kohu ole j ko'u kue ana aku I kela mau hana. j Ina paha i moeuhane mua kela kanaka i ko'u makaukau ma ka oniu pahi. aole ioa paha oia e aa ana e ku mai Imua o'u: a malia paha aole no e hiki ia'u ke heiepee e like me keia a'u e hana nel, me ka hoomaopopo ole mai 0 ko'u eneml, a i ko'u wa paha e kau aVu ai 1 ka ol o ka pahikaua maluna ona, aoie no au e pakele mal ke kapaia ana he pepehi kanaka. Ina no au e hoike mua aku ana iaia mamua ae o ka manawa o maua e hakaka ai, aole ioa no au e manaoio ia mai ana. E manaoia mai ana au, he opulepule. a e hana ana pela i mea e hooloihila aku ai o ka manawa o ka maua hakaka. Eia nae, he oi aku ko'u makemake i ka hoike mua aku, me ka nana ole i ka hooheneheneia mai, no ka mea, ina au e lanaklia, alaila, e oi loa aku ana kona hoohilahilaia. I ka nana aku, aole no he maopopo o o ko'u lanaklla maiuna ona, aole nae au i hopohopo iho no ia mea. No ka nui loa o ko u makehlamoe ma k<»ia wahl. nolaiia. ua hiki ole ia'u ke hoomau i ko'u knko ana peia, a hoi aku rei au a moe iho nei. No ka maluhiluhi paha hoi kekahi o ke kino a me ka noonoo. ua ka-ia loa ia au i ka hlamoe, a • ote kuu wahi kauwa» o Waha, ala al au I ka manawa kupono ia wanaao mamua ae o ka manawa «o ke kakapahi. Ia aia ana ae o'u e noho ana o LuKanela Garedinski, kekahi oko'u mau kakoo oia la. **Ua hala e aku nei o Lukaneia Esaia 1 ke kula. kahi o olua e hakaka ai ine Pevlni«ki," wahl aaa i pane mai ai. «'ua olelo mai nel nae ia'u e l aku ia oe 4 aohe ona makemake e ikeia e hele pu ana me kaua." "Aohe o*u manao I kana mau olelo, 0 ko'u makemake wale no o kona hiki ma kahl a*n i makemake ai," wahl a'u 1 kamalllo aku at me ke okalakal***TJ! Mal pukaiaki snal hol kou ieo I keia kakahiaka, e Ale*la. K abo k*

h /omalielie iki inai. oiai na mlnute kupono, aole i ikeia aku o mua, aohe e k.aa kahi pono ma ka " "Kuiikuli oe," a'u i aKu ai. 'inp k.u i maka'u alaila. kupono kim ilio ana mai pela. Aka, i keia mana»va ano, e akahele kou leo. •> poino wale." No keia mau oleh» a'u. ua mumule wale Iho la no ua wahi mahaoi nei. a paa waie ko'u lole. la'u nae e hoomakaukau ana ia'u iho. ke nana pono !oa mai nei ua Garedinski nei a me kuu wahi kauwa ia'u, me ka maopopo oi<? i ir iaua o ka laua mea e kamaiiio jnai ai ia'u. I ko'u makaukau ana, huli ae nei au i kuu wahl kauwa a ninau aku nei: "E Waha, heaha ka nui o ko'u aie ia oe?" ' llai mai nei kela, a uku koke aku ne; ! au, me ka uku pu aku no ekolu niahina j ci. "E haaiele koke oe i ko'u home i keia hora ano. Ua pau ae la ko'u makemake ia oe." •'Eia no ko'u mau wahi apuiu welu ianei nei," wahi ana i hoolalau wale ae ai no. "Ke haawi nei au ia oe i elima waie no minute e puka aku ai maiioko aku 0 keia hale. O kou mau ukana āku I koe, e waiho no ia a kahi wa okoa aku," wahl a'u i kamailio hou aku ai. "Aiaiia, ke manaolana nei oe "* 4 rane hou mai ai ua wahi kauwa nel. "Ua klpaku aku nei au ia oe," a'u : hoopuka hou aku ai me ke okaiakala loa, a ia wa ua hull aku la kela a puka nku la iwaho, a ofii pu aku nei maua o Garedinski. Okalakala no hoi oe i kau kauwa o ka noho pu ana no na mahlna loihi," wahi a Garedinski i kamailio mai aU ia maua i kau aku ai maluna o kahi kaa. "O ko'u kuleana no ia. aohe o kahi mea okoa aku." Go m iho la kela ma keia wahi a i hou mai la ia'u: "Hul oia iho la ka kau hana pono iloko o na hora pokole \ koe o kou ola ana. Pela iho la ka e hana ai me he ilio huhu la!" Ia manawa hull pono aku nei au a nana pono aku nei i kona mau helehelena me ke ahl e enaena ana I ko'u mau maka, a I aku nei: "Aia a pau kuu kou i kau mau olelo I hoopuka mai la. oe!" Ma keia wahi paa \oa kona waha a hiki wale no maua i kahi o ka hakaka. O maua ka hiki hope loa ia kakahiaka: ua manao maoii no ka poe hiki mua aole loa au e hoea aku ana. Ua ike aku au i ka nanakee ana mai o na ko'u hoa paio. la'u e hoomakaukau ana ia'u tho, ua maopopo ole ia'u ko'u helehelena i kela manawa, aka, I ko'u hoomaopopo ana iho, ua plha maoli no au i ka weli e hiki ole al i kamea mea ke ku mai imua o'u. No ka hele mai la o loko a ulupunl. "E Lukanela Esaia, he wahi manao ko'u ia oe." Huki ae nei au iaia s. ma kahi kaawale. "Ina hoi au « haule ana, o oluolu hoi oe e haawi kino aku i keia leta i kuu kaikuahine." 'Ke ae aku nei au ia oe me ka olaio,' wahi ana l pane mai ai. *.Ea, he wahi manao ka hoi kahi a'u e makemake nei e hoakaka aku ia Deviniski, mamua ae o kcr maua hakaka ana." "Auwe, e m\hi ana oe? M ana l ninau koke mai ai. "Aole loa, aka, he makemake au e hoakaka aku iaia i kekahi mea e piii i ana i keia kakapahi. E oluolu oe e noi \ aku i kona oluolu e hoolohe mai." I Hele aku nei kela a imua o Devinisk! J a me kona mau hoa kokua, kamailio I rui mai nei no kekahi mau minute a i pau, huli hope mai nel a loaa maua o Garedinski, hele llke aku nei makou a hui. Ia wa, ku pololei ae nei au me ka wiwo ole a i aku nei me ka leo moakaka: "Mamua ae o keia hakaka ana o kat«a, e Mekia Deviniski. ke makemake nei au e hoakaka aku i kekahi manao ano nui, a ua manao au ke maopopo ia of» ko'u mau manao a pau, aole loa oe e aa ana e hakka me a'u. He k&aaka au I oi aku ka makaukau i ke kakapahl mamu ou. U huna maoU au 1 ko'M iloko o na makahiki loihi i hala ae ntel; aole hoi o'u makemake e hakaka me oemeka holke mua ole aku i keia. mea. Mamuli o ko'u huna ana 1 ko'u ike oiaio. pela oe i koi ikaika ai e hooko ī keia hana ekaeka a kaaa e mokuahana nei. a ke ae nei au, Ina i kulike l kou manao, e hoopau i keia hakaka. Mahope aku o keia mau hoakaka ana. i:ta « mau aku kou paakiki ana no kela mea, alaila. ua makaukau au e hooko aku 1 kou iini i na wa a pau au e makemake ai" Ua HIo keia mau olelo a'u i mea akaaka nui na keia poe a pau, a ua henehene tnai lakou i ko'u hookohukohu aku, a ua manao llke iakou he mat hana keia na'u e hooki ai i ka hakaka. no ka hohe wale. I ka pau ana o ka'u mau olelo, huli ae nei au a nana m» kahi e, aole nae I Uuliu iho» hoea ana o Esaia ma kuu aoao me ka holke mai kuu hoa paio ma! a, ma ke ano o kona leo, hoomaopope iho ia au ola pu no keknhi i piha t ka hoino ka makona la'u. I mai U oia: "Eia ka Mekia Derlniakf paae U oe: O k« kumu wale no e pau ai « kela hakaka, oia no kou ae e hooio na m«a a pau ana i kamailio mua a ia oe. Heaha kau pane no kelar* "E hakaka ao maua," wahi a'u i pa ne aku al. a ia wa ua weh* awiwi au I ko*u kuka a ki>oi aku nei mi

kahi a ae nei me ka mau. * r.<» ;v ;• ka < uu ana i ke ahi 'ii r.:ī :■ ka i: a a>t i haka pono aku o": i h«•;*. u i kona maknukau aua, ua ku koko ae iu. au ma kaiii a na kakoo o maua i kuhi mai ai. I ka hoomaopopo aku i na hana a k >'u hope Esaia, m«? he ia ua piha oia t ka makona amol! aohe wahi hiohiop.a Uti « te ohoito ao"*», a i oie hoi la, o ka t e&eaeoaene hoi i ks'u wahi kulana opio e- maemauna wafe nei i ko'u ola mamuU S»ueia h®a pupule. Aka, aole au i aui iki xcA\ ke kulana a'u 1 ,apo ai. a iioko o na sekona pokole. ua kahape'a ae ia na pahi a maua. A. iloko o na kl nni weli ana pahi a maua, ua ike aku ia au 1 na maka o ko'u hoa e oiapa mal ana^—e ake ana « m%ke au l ka ol 0 kana pahi. Ia wa au i hoomanao ae ai, he kanaka weli io no keia no ka poe hapa-pu mai o kahi ike ma kela hana manaonao. Ua oleloia, he mau minule vale no ka lolhi o ka eneml e feu al Aiamua o keia olali, a pela i manaoia ai, aole au e liuliu ma keia ao, ke ku aku mamua o kana pahi. Aka, ma keia hana ana, ua pahu'a kona ike. Iloko no o na eekona nua. ua loaa aku la ia'u kona wahi ike, a me kahi o kona hemahema loa. Mai kela wa mal, ua hoomaka iho la au e pāle i kona ikaika a pau me ka maaUhi iea. me ko'u hoao nui oie ia mea. Ma- | muli o keia ua pli nio loa kona inaina, a ua hu mal ka hu'a o kona waha me ; h<* hoioholona hae ia. I keia wa, Uoo- ' niaopopo iho la au, ua paupauāho oia j a e ake nui ana la e ku koke au ma kahv e poino koke a\ au. No ia kupin. makaala loa au i kona mau maka. A mahope iho o kekahi mau pale palamimo ana a'u i kana pahu ikaika ana mai, ua hoomaka ae la ko'u weia e piī mai, a ia wa no hoi au i hooholo iho ai e hoohaahaa iaia me ka wlniwini o ka'u pahl. la'u i pale ae ai kana pahu ikaika hope loa (a'u i manao ae ai ina au i ku, ina o ko'u hora hope loa no ia ma ktia ao), ua uhau aku nei au iala r<se ko'u ikaika a pau ma kona puii&ia akau a lele ana V me na maka e uwila atia 1 Kona mauia palena ole ia'u—a ia xra koke no hoi i pupuu ae al i kona mau Uma ma k<* kua. a ku pololei ae nei iluna—a kali n\ai nei i ka maka o ka'u pahi no ke komo aku ma kona umauma—e Inu i ka wai ula o kona puuwai. Ia manawa ) ku pono ae nei no hol au a pololel, ani ae nei i ka'u pahi a i aku nei: "Ano ka wa au e ike ai I ka'u hana. Aoie oe 1 manaoio mai i ko'u ike oi kelakela i ko oukou, noiaila, eia mai ka'u ia oe'. Mamuli o kau pane hookano ia'u i ko'u wa i oluolu ai ia oe no ka hoopau wale 5 kela hakaka, nolaila, eia ka'u hana hope loa ia oe," a ia wa no hoi nu l pahu pololei aku ai I ka'u pahl no kona puuwai, aka, i ka wa I Iho aku al o ka n.aka kila winiwini o ua pahl nei a'u, o ko'u wa no ia i hoaui ae ai i kona iho ana a uhau aku nei au ma ke palaha- ; laha a poha pono ka papallna o ua Mekia Deviniski nei a moali pu. I k*ro wa i ike ai o Deviniski na kuu pahi, ua kuu liilli au i ko'u maluna o kona heiehelena, a i kela a me keia manawa a'u e pale ai i pahi, e ohlu mau ana au ne ka maka o ka'u a kahe ke koko. Pela no me na wahi e ae o kona kino. Puni kona kino i ka pukapuka. Pela au 1 hana hoohllahila al iaia a hiki i kona p!o ana la'u. Ia poha ana o ka'u pahi ma kona papaiina me ka mahanahana maoii no. ua huli koke ae la au a hele aku la e hui me ko'u mau hope, me Esaia laua 0 Garedinski. I ko'u hiki ana ako ma ko laua wahl e ku ana, ike iho la au ua hele laua a piha I ka maka'u ia'u no ka laua mau oieio kikoi pahenehene ia'u. Komo ae nti au i ko'u lole a paa, huii ae nei e nana I na poe e ae, ike aku nel au la lakou a pau ua mae. He mea kupanaha maoli no paha na hana a ka Ike, a he mea mau no keia 1 na poe a pau. I ka wa e manao nui ia ai o kekahi ihea, he «awaliwall, a he hepa, o kona wa no ia e hookaela al— he henehftie v;a\e ia a he hoonaukiuki mau ia no hoi: aka, i kona wa e lanaklla ai maluna o kona poe enemi. o kona wa no ia e painuuia ai e ka poe nana oia i hana ino wale mai. Ina no he kanaka hana ino ka mea i hoinoia, e 1110 ana kana mau hana hewa i mea maikai i ka maka o ka p6g hoopilimeaai. Peia iho la no me a*u 1 kela hj»ra. Mamua aku ua nul a lehuiehu wale na ino i kaula mai maluna o'u. aka, i kuu tva i lanakila ai maliina o ua Mekia Deviniski jjei o ko'u wa no ia i lilo a: t mea nui maluna o keia poe lapuwale. la'u I aui ae ai no ka hoi hookahi pna no ko'u wahl. lohe aku la au i ka iee o Lukanela Esaia i ka pa'e *na mai, e i mai ana ia'u: "E Peterovichi, € kala mai oe ia'u. Ke mlhi aku nei au no ka'u mau olelo hoowahawaha ia oe. E kuhi ana paha «u aoie oe e heluia . ena imua ua manao nsaotl no au. he mau/hana hoopalaimaka. waie m. keia hoonana ou. No na mea i hana ia maloko o kou rumi i ka po nei. ke mihi nei au-" Ia wa no hoi oLa. i unuhl . ae al 1 kuu iela i haawi ai iaia, a wsJEh< mai U ma ka poho o ko'u iiīnft. la wa i hou mai āei kela : "Makeia mua £ku, aia mau au maialo o kou leo." "Ke Iku nui loa nei au e paina i ko'a ama kakahlaka* oial ua hei« mai ia e loko a hakahaka ino; nolalla. mai hoo- ! halahala oe no ko'u hooko koke ole i ia"u koena hakaka me oe I ka po nei

aka, I ka la apopo e makaukau al au e hakaka me oe." "Mahope aku o keia la, aole loa kekah; mea e aa ana e paio me oe," wahl ana i pane mai ai. "Ua lawa iho la. keia haawina no na mea a pau. Ina he mea oluolu ia oe o kaua ke hoi pu aku ma keia kaa e ku mai la." Mamuii o keia kono oiuoiu a kela kanaka hohe wale, noiaUa, ua ae aku nei au i kona manao, a haawi aku nei 1 ke maua aioha I na mea e ae, a hoi mai la maua. Okuu hoa paio nae. pu • puku wale mai la no kona mau kuemaka no ka piha inalna, a o kahi Garedlnskl hoi, "noho mal ka weli maiuna ona" no ka'u mau olelo i kamaillo ai iaia ia kakahiaka nui. Ia maua e hoi ana, ninau mai nei o Lukanela Esaia ia'u, "Pehea Ia makou n pau 1 kuhihewa ai i kou ike ma keia l hana kakapahi?" "Pehea la hoi au i kuhihewa ai i ko oukou kulana keonlmana?" walii a'u i ninau kikoi aku ai. I "O ke kumu o ko'u hana ana pela, | no ko'u makemake e ike i ka oukou |bea e hana mai ai no'u; a o kekahi no 1 hoi. no ko*u makemake e maopopo ke ano o ka manao me ka noonoo o ka mea e hoioio > e henehene nui ia ana. No ka mea. ha ike no oe, aole loa au I fke nui ia ma Moaekao nei mamua,«ole no hoi he poe like I ko'u akc.raai loa ma ka pahi a me ka pu aoie no hoi au i makemake e hotke£ke i ko'u makaukau roa keia m&n r.ica kaua, a hlki i ko'u wa e hiki ole ai ke alo ae I na koi oia ano. NoiaHV he mea pono ia oe e hele ae ma kuu mmi mamua o ka aina kakahiaka. i hoike ako ai au Ia o€ i ka hoohaaa ana me ka pu panap&na. Maii* hol paha o loaa he mea Ilana e hoike aku i ka iehuiehu tc mea pono ole ke aa m&i e ku ;mua o'u me kekahi o |j|bb m»ke." "Ina wale no oe e malama mau ana t kou kuiana, aole e loihi Hlo oe i kanaka kaulana loa it«*o 6 Huaia nei."

wahi ana i pane mai ni, "No.'u iho, hoike aku nel au ia oe, aole loa he - naka ma Moaekao nei j oi aku kona hoinoia mamua o Mekia Devini«ki; a e hauoli iml ana na mea a pau n<? kon l.oohaahaa loa ana iaia. E hiki ae ana no paha oe I ka hulahula i keia po I ka~ hi o Zemeiika, ea? Ina oe e blk! am ana, aole e nele kou ohohia nol la ua keia'ianaklla ana ou maluna o ka t*ne~ mi' o ka lehulehu." Ma koea leo. ua hoomaopope au. be I'.li kekahi iloko o kana pal, a I kuu kunoa ana aku i ko'u hele lo i ua hulahula nei. minoaka iho la kela. No'a iho, aole no i maopopo mua ia'u ia mea,. eoie au 1 ike I ka paiapala kono. I ka nuula komo ana aku iloko o ko'u rumi,.o Ico*u wa no ia i hoomaka ai « ako laia i ko'u makaukau ma ke kikj pu paoapana. O keia kekahi o ka'u naau mea puni ioa i ko'u mau Ia e a'o ana i ke koa. A he leaiea loa au i ke kiki pololel. O kekahi mea akamai loa a'u, ola no ke ki ana ma ke >:ua-~a maloko o ke aniani nana e kau ai ka'u pu. Ua hiki ia'u ke kl me ka hala ole ma na ano a pau. Uoko o keia *a a'u e holke nei l ko'a akamai, aole loa he hiki i ua Esai& nei ke hoopuka hookahi huaolelo no ka pohlhihi oikona noonoo no keia mau hana pahaohao a'u. Mahope iho o ko'u kikl ana me ka hala ole, ua hookuu au : ais e hoL No kona pahaohao loa i ka'u , mau hana. ua hiki ole laia ke kamailio i mai.. , | I kona haia ana aku, ua auau iho la ae & pau. kau i ka iaau ma kuu wahi i ke Uhiiihi ai i ka pahi a Deviniski, a I mahoj>e iho o ka hoōpnopono ana t ko*tt | vabl aah,u. puka aku nei no ka hele ; an& \ kahi o "kuahine" e paina a> ia kakahi&kau la'u I heie ai ua hoopihaia. ko'u nooaoo me na manao pihoihoi na \ ka ike ana mai o kuu OUno la.'u, oiai j uu manao oia aoie loa au e p&keie aaa

. \ pahikaoa a Devlnisfr . He n*ea rr «i<>}Hipo loa no hoi ia'u. e ioa 1 ioaa 'ki • ua "kuafc!n»*'" n* 1 ! o'u xa eioe ' i ia p*>. mamuli »> na noeoo kaumaMe kela mau noonoo e u*uku ar.«. iioko o'u i awiwi aku ai ko'u r.iau aae a hiki i ka hale. Ih'u i komo ako ai, e noho mai ana me na maka 1 hele a upehupeau. rr." he mea la ua noke i ka uwe i kela :i ao waie r.o; a i kona ike ana mai t 'u. ku koke ae la kela iiuna a holo s .a iloko o ko'u mau llma a honi fa*u ka ha'uha'u ana i ka uwe. No kekuhi mau minute ko maua ku ana a pau no hoi kona kaumaha a me kora hauoii pu. ua kuu mai la kela la*u 3 noho iho la maua Ualo. "Aoie ka o4 L moe oluolu i keia po e Mke me ;i.'u*sahl a'u i hoopuka aku a'.. "Alaila, ua palekana loa oe me ka poino ole o kahi hunahuna o kou kino; Auwe, ua hele io no oe e hakaka me l eia kanaka ino, a aoie oe i eha? Aole \ >a au ! pili ik! i ke!a po. no ka nui ino 0 ko'u noonoo nou, no ka mea, ua ike an ikt ahi ioko o na maka o kela DeT»fskl. me he la, o ka make kana mea 1 manao ai nou." Me keia mau huao'.elo ua hoomaka hou ae la kela e uwe. No kona hooki ole i kona ha'uha u r.na, ua \ koke aku nei au me ka hoolanaiana: "Ua ike no hoi o« e Olino o ke ala i ka wanaao ko'u mea e pololl keke ai: e kuhi ana paha au ua makaukau ae nei ka ai ia oe. ola ko'u kumu i awiwi mai nei i komo ona wahl mana Iki iloko o ko'u houpo."

"I'a makaukau. a eia aku I kena ru> ml," wahi ana i pane mai ai me ka hpnahe, a alakai aku nei kela ia'u iloW 0 ka rumJ aina. "Ea, e hai mai oe ia'u 1 na mea hou a pau." Ma kona helehelena au i ike aku ai i ka iinl o kona naau e maopopo ka olaio loa o ko'u pakkana ma! na popilikia i manaola a! no'u. la wa pane aku nel &u: "A°h* ou pilikia i koe; ua lilo kuu enemi i mea rle i kela wa. E like no hoi me ka'u } hoike mua aku aaoo. aohe oia 1 helu la ke hoopapa mai ai ia'u ma keia hana. Aole au e kaena ana, aka, oka oiaio keia a'u e hoike aku nei ia oe. Ua >oao oia ma na ano a pau, aka, ua lilo i:ona ike a pau 1 mea oie i ka winiwmi o ka'u pahi." I keia wa omaka mai nei kona mau heiehelena i ka hauoli, a no kahi mau sekona ua minoaka iho la ia. Mamua ae o ko'u hoopuka hou ana aku I kekahl huaolelo ua ninau hou mai la Kela ia'u me na hiohiona o ke kaumaha. »A pehea la kou hoa paio i keia wa, ua eha paha oia?" "Aole, aole no i eha ino. Ua ike no hol oe aole me a'u oia i enemi al. a pehea hoi e hiki ai ia'u ke lawe i k ma ola, a i ole ia, e hoopoino loa pahi i kona kino? Aka, e lohe ana no oe \ na mea a pau e pili ana nona a me a'u." "Ka! he makemake loa au e lohe ponoi mai ia oe mai, e iike me kau olelo aelike me a'u. Ua l mal oe, nau po e hoike mai ia'u mahope koke iho o ko oiua hakaka a"ha. Ua poinaia paha oe?" "Ae, he oiaio no ia. Ia maua i hakaka ai, ua noke au i ka hoohaehae iaia a hiki i kona pio ana. E pale mau ana au i kana pahi me ka palamimo loa, a aohe ona wa i ike ai i ke ano o ka'u K«ia a. lne iieia mwmw » irV'rrfr 4 kona wa ia e makaala loa ana, o ko'u wa ia e hou ai laia ma kahi a'u e t»ahu ai, i kahe mai ke koko, alaiia, ike iho ia ua pau kona pono, a he pio oia na'u. Pela au i noke ai iaia a hiki i ke'u uhau ana a haule kana pahi, haawi aku au i ka ai hope loa. He pio oia. na'u i keia wa. aole loa oia e hookokoke mai ana ia kaua ma keia mua aku." "Pela io no paha; aka, e hoomanao re, he kanaka hoomaau kela," walii a

OHno i pane mai ai. "Eia nae, ua hala

ae la keia popilikia, a o ka pono no i koe o ko kaua makaala ioa no keia mua aku. Auwe, poina loa au i ka ai— lilo kaua i ke kamailio, haalele ka ai. F.ia ko puni," a haawi mai nel kela he pa hua palai. "Ae, ho mai. hele mai la o loko a hae i ka ai. U! ono io hoi keia hua! o ko'u kumu keia i aioha loa ai ia oe e "kuahine." Akamai maoli no oe I ke kuke!" I ka leha ana aku o ko'u mau maka iaia, e minoaka mai ana kela no ka'u pai. Ma keia wahi, e ka mea heluhe'u, e kala mai no keia haakei. Akahi no hol au a ike pono aku i na helehelena o kela kaikamahine ui e mohaia mal ana, me he opuu rose la i popohe i ka opua kakahiaka—a iloko iho o'u, e haupuupu mau ana neia wahi manao— "Ohaoha wale neia Pua i kuu maka Me he Rose la no Ainahau Ua hoopeia i ke Kehau Hoomapu mai ana i ke onaona Nawai ole hoi e hoohihi I kou nani e Onohi-Ia I iei hol oe no'u I makana na nei puuwai." Ua hele no hoi na papalina a po i ka ula lehua o uka, a ua llke no na maka me ka liko ahihi e mohala mai ana i ka noe a ka "uhiwai." la'u e ai nei, noho mai la keia laweiawe no'u, a ke kilohl aku au i na manamanaiima, me he la e uwila ana ka onohi kaimana malaila—& he maiau ke kiina ke iawe iho. "Ea, mai poina ka hoi au i kahi mt a, pono au e hoike mua aku." Wahi a'u i hoopuka aku ai no ko maua mumuie loa. "Malia paha hoi o ninaula o? no ko'u Ike l ke kakapahi a peia hoi i ke kikl-pu panapana, a e olelo pu ia ana no paha. ua huna maoli no au i l o'u i ko Mosekao nei a puni. He mea pono nou e oleio pela; pela aku nei no au i olelo ai. No kaua hol ea, oiaJ kaua ke noho nei ma ke aoo 'kunane' a 'kuahine/ be mea pono ka maopopo o keia n>au mea a pau; l hiki ole al'kekahi huia ke komo mai mawaena o ka \aua lawelawe ana a me ko kaua noho okv olu ana a aloha ana hoi." Luli mai nel kona poo a i mai nei me ke ano minoaka iki: "Akahi no w a inanao mal ia'u • Alexis." "Aok? no I hala ka manawa e hoololi i kulana," wahi a'u i pane koke uai "A, noiaila. ke hoopaa nei au 1 t*a'u oielo, e hooko i keia mau mea a pau no kela mua aku. e iike me ka ioihl o ka manawa o ko kaua noho ana keia kuiana hookama. a l ole in. ? iike rae ka ioihi au e kauoha mai ai t kau kauwa haahaa neL" l kela la hiki ole iaia ke pane mai,; * ike aku la au ai% Uoko ona kekahi noonoo ano nui loa e piU ana peiha no'u i nowal ia. aole nae au ! aku. He mau kamakamaiiio Jtou iho no lee-

| kahi a maua, nae he wahi ano ' nui. V& ninau aku au iaia no.na mea f» pHi ana ika hulahuia oia po I ka*it o | Ua hoike mai no hoi A>la. ! ~ta no kekahi e hele aaa. a hoike mal I rei. ua ae ktiu raua oia kekahi «? hti« : ana. Ia wa ninau aku nei aa: 'He hikt ao i ke kaikunane & me ke kaikuahine ke huiahula ma R»sia nei. e OUno?" -Peia paha," wahi ana t pane mai ai. *"aoI? no i maopopo loa ia'u ia mt-a; ano he mau o na kaikunane i ke fejj i ko lakou niau kaikuahine e hutahula. Aohe no au I noonoo iki ia niea. «ohe no hoi o Alexis noi ik! mai ia'u e huiahula me ia. Aka, manao au, he hiki no ia kaua ke noho pu i keU po ma kahi a'u e manao ai." Me keia mau huaoielo e hone ana »ioko o ko'u puuwai me he leo la no kekahi pila hooheno launa ole a'u i hsalele aku ai iaia ia kakahiaka a huii hoi no ko'u wahi hale, a hui hou ia po < ka huiahula a Zemellka. Mok. V: (Aoleipaa)