Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 44, 2 Nowemapa 1900 — I na Oiwi o ka Aina! [ARTICLE]

I na Oiwi o ka Aina!

K na Hoa Poola! K hana nei ma na makaiae o ka uapo o ke a"sva o Kou, e nana aku ana i ka huna o ke kai o ka nuku o Mamala, e kiei aku ana koi o ka hoea mai "o ka laau ulu nee inai i ka inoana," i ke alai mai a ka Puu o Kaiinana Hila e ake o ka ikea aku o ka "laau ulu nee mai," niai ka moana mai—manao ae ke ola i ka imu uahi ole a ka haole. Kia niai au iniua o oukou ke kipa aku nei'imua o ko oukou mau puuwai mo ke akahele i'ka moolelo o na makahiki he 32 i liāla a hoea mai i keia wa. He Poola kahiko au no na inakahiki he 24 ka loihi, nolaila m&i keia inoa o o nei i keia la. Ua hiki mai au ma keia kulanakauhale i ka makaliiki hele i ka liaua ma ka uapo, he mea paakiki loa ka lona ana o ka hana ia wa; e huli o»e i hana a po ka la aole loaa, no ko'u malihini, he aneane elua pule loaa ia'u ka hana mamuli o ka hookamaaina aku i ka poe kahiko i maa i ka hana, |>ela i loaa ai ia'n ka hana ma ka uapo. oke au noho Moi ia o Kapuaiwa Kamehameha Y., he au holomua ole 110 hoi ia o ka nina, ho elna no uku he 75 kineta a hiki hookahi elala o ka la. Mai ka makahiki 1808 a hiki i ka niakahiki 1575, o ke kumu o ka uuku o ka uku liana i loaa ia wa o ka holomua ole o na hana o ka aina ame ka ne ia ona paahao e hana ma na uapo. Ai ka hapa hopo o keia inakahiki 1875, ua hoala ae la na paaliana o na makalae uajx> o ua awa nei o Kon i ahahni hookahi tousani a oi, ho poe Hawnii wale no. A oia na inoa ona Luna 3STni: līanale Walakahauki, Peresidena; A. P. Kalaukoa, Hope-Peresidena; Sam. Paniani, Puuku; W. K. Awihi, Kakauolelo. Ma ka pauku mua o ke Knmukanawai o keia ahahui ua oleloia penei: "O ka inoa o keia ahahui i kukulu ia o ka Ahahui Poola." ka hapa hope o ka makahiki 1875 ka manawa i kukulu ia ai pela iho la i loaa ai koia inoa e o nei ma na hana uapo a pau. Ma ia wa ua noonoo na lala a pau o keia ahahui e hoouna i ka Ahaolelo i mau lunamakaainana no lakou. A eia na inoa ona lunamakaainana a ua nhahui Poola ala i hoouna ai i ke kau ahaolelo o ka uiakahiki 1870»: Hanale Walakahauki, Sam Paniani, A. P. Kalaukoa ame hookahi lunamakaainana ma ka aoao Alii o S. M. Kamakau a i ko lakou komo ana iloko oia kau ahaolelo ua hanaia e lakou he Olelo nooholo e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiuina aole e hookuu i na paah'ao ma ka uapo e hana ai, no ka mea, oia ka pono no na makaainana. Ua hooholo na hoa oia ahaolelo lokomaikai ika olele hooholo a na lunamakaainana a ka Ahahui Poola o ka makahik i hoouna ni, a ua hoopii na Poola i ka uku hana i elua dala no ka la, a i eha dala no ka po, a pela iho la i loaa ai keia nku e hana ia nei i keia la. A i ke nu noho Moi no hoi ia o Knlakaua o ka wa no hoi ia o ka hoomaka ana mai o ke Knikahi Panailike a he au holomna no hoi ia oka aina a hiki i keia wa. Ama ia ahaolelo ua hana 0 Hanale Walnknhauki i keknhi hila kanawai e hoonoa nna i na kai lawaia e noa ika lehulehn. Ana hooholo ka hale ahaolelo oia kau i ua hila kanawai ala a Ilanale Walakahauki a ua hoouna aku e knkauinoa mai ka Moi Kalakaua. Ua pna ia mai la ka ua i ka lani aole e haawi malia i>ono nou e ka lehulehu a mamuli o ka mana o ka olelo e oleloia nei "0 ka leo o ka lehulehu oia ka leo oke Akua." He 24 na makahiki i hala ua haawi mai ke Akna nia o ke aupuni o Amerika, ma ka la 30 o Anerita. 1000, ka Hale Ahaolelo o Wa?inetona, ma Amen'ka Huipuia, i ka bm kanawai a ka lunamakaainana a na Poola, Hanale Walakahnuki, i hoouna ai ma ke kau ahaolelo o ka makahiki 1876, a eia ua pono nei a ko kakou lunamakaainana i hoouna ai. ua taa mai a ke aupuni no hoi o na 'lii o kakou i au'a ai ia kakou. na lopa makaainana o ka aina; ua loaa mai luna mai, mai ke 'lii mai on* 'lii* ma oke noi aka moho ana Poola. ne elua i hala akn o na lnnamaknainana. he hookahi wale iho no i koe e ola nei, oia no o Hanale Walakahauki. K knu mau hoa Poola o na makahiki he 24 i hala a hoea mai 1 kria la, e koho me ka manao kupaa i ka mea nana i imi i ka pemaikai e paliola nei maluna o oukou i keia la, aohe poe e akn nana i haua keia nku a kakou e ohi nei i keia wa, oia hookahi Trnle no. Ke hoouna hon ia oia a hoonnauna aku e hoopii hou ae Imi i kahi uku hana, a i ole, hoemi iho paha i ka manawa hana ina lokahi kakou e hana pela e loaa ana ia kakon he kauwa hoolehe a hoopono no ka poe paahana i like me kakou i keia wa,| na Poola hoomanawanui. 1 Owiu la ka Howaii i hoopoino ia e keia keiki papa p ka aina? Aole! Owai ka pololi a hoomaona ole ia? x\ owai hoi ka ma- , kewai i hoohainu wai ole ia? O wai la ke olohelohe i hoaahu ole ia e keis\ pnuwai hamama ke hele aku i ona la? Aole! A hoea mai la i keia la —o wai ka oi aku oka makamaka a hoaloha nou e Hawaii! K hoomanao iaia me ka puuwai hoomanao, a e alu pu ka pule ia hakalau a no kakou ananei ka hae o ka lanakila. HE MAU KUHTKUHI. E a*o ia aku ana na hoa i alo ai i ka wela hahana o ka la ame ka opili o na pakana i ke ano o ke kolio ana, a e akahele loa o hewa a huikau paha hoole ia a kapae ia ia halota me ka helu oie ia; a penei ilio ke kaha ana. A penei e koho ai i hoole ole ia a kiola ole ia ko kakou l>alot& imi pono, hoopomaikai, hooholomna a hoolanakila. A e nana pono, e makaala. A panei e kaha ai ike kake Peo e like me ia i hoikeikeia. Oke koho piha ana 11 ka baloto llepnhalika me ka pau pono oia ke kaha pololei. a ke kaha la e like n»e i* malalo iho oia noka hae okm lanakila. E akahele lot a e hoopeanaau kakou i keia mea mo ka poina ole.