Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 22, 1 Iune 1900 — HALAWAI A KA AHA ELELE REPUBALIKA [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HALAWAI A KA AHA ELELE REPUBALIKA

Mahope ikl iho o ka luira 9 me .wip» 0 Ke kafeftfaiaKa Poakoiu oiaJ ka la e kiiohi iho ana i ka mohalahal* ae o ka kulanaiwuhale, a e pnapuai ana lioi ke onaona pua a na kaikamahine ktti pua o Nnoanu, ua kal iike ae na Elele a ka Lahul—mai Hawaii nai a Keawe a Kauai o Manokalani, no ka lakou hanA 11ioounafo mai ai e na makamaka a hlki ana i ka halepohaku nani ma ke klhl o na alanui Beretaiiia aa»e Papu. Ua akoakoa mai na Oiwi me na Olelo B o k«la «me kela *no, a i ka koomaopopoia ana aku, ike aku la makou i na maka ohaoha o k« kakou maa moho e haka mal ana me ka weli o ke jibi, 1 like me ka a o ka ike o ka mauu. e kial aaa i ko kakou pono, ko na Hawaii. Eia iho na inoa o na Elele i akoakoa a l lkefa ma ko lakou mau pani: Apana I.—W. H. Smith, A. B. Lot>.cnateln, Carl S. Smlth,—. V. Holmea. J. A. Scott, J. K. DiUon. P. S. Lymanf, W. S. Wiae, S. L. Desha, J. H. McDonough, B. J. Weight ame N. C. WUfong. Apana 2—J. K. Nahale, J. D. Paris. a L. Holatein. S. W. Kekuewa, E. A. Praeer, Sam. Pulier, Q. P. Kamauoha. S W. Kaai, W. .T. Wright ame J. Kauhane. Apana 3.—Maui, Lanai ame Molokai —R«v, J. Kalino, A. Tayares, B. B. Carley, W. 0. Aiken, Judge Noali Kahokuoluna, C. P. Loveland, R. F. Engle, A. N. Kepoikai, G. Hons, W. JI>owrle, J. W. Kalua, D. K. Kahaulelio, Judge J. A. Hocking, R. C. Searles, Matt MeOann. Apana 4—Clarence L. Crabbe, ,C. M. WhUe, Charlea Wilcox, J. H. Boyd, John W. Short, A. S. Humphreys, J. A.

K«nnedy f Ō. W. Smith, W. R. Parrington, !>r. C. B. Cooper, C. S. Deckey, a. Ot!flllan, C*cil Brown, A. V. Gear, C. a Wil»on, S. M. Kanakaou}. 0. F. McLeod, A. O. BL Robert»on. Apana &—Frank Pahia, G«orge Weight, C. P. Uukea, S. Mahelona, Edwtn Farmer, Frank Archer, W. C. Aehi, J. • A. HugheB, J. L. Kaulakou, James Da▼Jā, E. a Mikaiemi, J. M. Kaneakna, S. Hookano, Judge Lather Wileo*, Dr. Geofg» Huddy, M. Costa ame Enoeh Johnaoa, Apana S.—W. J. 3heldon. 0. Blackntad, Jndge J. H. Kahilina ame Dr. Sandow. I ka hora 10:30 ponoi ua pii ae o Cecll Brown ma ka awai i kahikoU me ka hae Amerfka a hea mai 1& i na EleW e hoomalu. A i ka meha ana oke a&iina, na hoike ūai la oia 1 ke ai& i hikl ai i*ikike kahea 1 ke anain* e hooki i ko lakoa mau nunenune an*. I mai oia, o na hana nul e hapai moA. *i» ola no ke koho ana i Hoomalo Knihawa me ona kakaooMo nokamajaawi.

laia i kuu ito ai, ua ka koke ae o Lohlkana. kekaiil o na Etele o ka ,Apana, Eha, a waiho aku i ka lona e A. B. Ix)bensteiß o Hilo, kekahl hoi e na Elele o ka Apana Ekahi, i moho no ka Lunahoomalu Kulkawa. Kokuaia 1 keia wa ua ka mai la o J. K. Nahale o ka Apana Eiua a noi i ka Aha

Ua hanauia ko kaokn alakai ole r Hoa. W. C. Achl r ma Kohala /\kau i ka malma o Dekemaba, 1858. «I kona mau la kamaiki, ua hoomaka oia e hoopiha i kana hokeo ma ke kula hapai o Kohala malaio o ke ao ana a ka Makua Boml. Mai laila aku ua paaee aleu oia i ke krul o Hiio. Mai laila mai a Lahainaluna st liiki loa mai io Oihu nei, ma ke Kula o Punahou. Ua oia e loaa ka iU-3 a m hookoia nohoi ia iini ona a i ki}iii la, ;ua 110 ka naauao, uuku i loaa iaia 1 Ikiana pauda nana e hoopahu i ka Pali |ku o na loea a na -pnalihini i onou ae |ai ka Aha Elele.

e kohola i mahele Olelo Hawail, iokua ia. kohoia o Lunakanawni W. L. Wili-. ?oki i mahele olelo. | I kela wa, ua ku koke ae la o J. D.

Paris o ka Apana Elua a waiho mai ia 1 ka inoa o Hon. J. L. Kaulukou 1 moho Lunahoomalu no ka Halawai. Kokuaia. * Ku mai o C. P. laakea a waiho asai la i ka inoa o Geo. W. Smlth i moho lunahoomalu. Olelo mai o4a, aohe kekahi mea e ae ik>ko o ke anaina 1 kupono no ka noho lunahoomalu me kana moho. Kokuaia e D. haulelio. I ke kuu ana iho o ka 'mahimahi' o Molokai ua ku laai la o Oea W. Smith a mahalo mai i k& hanohano 1 ononia aku iaia e na Hawaii i hoikeia ae la, a i ana iho o kaaa haiolelo ana, ua oili e ia keia inoa mai kona waha mai, Hos. J. W. Kaloa, 'ke ahi o Waiiakn.* No keia pnka a&a o ka inoa o Kalna« na hoopuoho koke ia ke anaina e ka leo kupinai o "Pohakoeleele' a ka o Kalna a nonoi i ke keonimana nana ! walho akn i kona iaoa I moho, % hoihOi i ia haioka i manaoia nona, no KaainMota. Ku mai aae ka bao)e» o Cseo. W. Sißith a nonoi t k* anaina e haawi i ka moho a I4bikft&». Mamuli o keia nnne tta waiho koke Sa

noi e paniia. ana ak« i na inoa moha Hooholoia. Mamua okt koho ana, ua hapaiia ka noonoo ana I na Luna Nana BaJoka. M& ka ninauia ana, ua hoelioloia i ekolu iala o ia komite. Koho ma» ka Lunahoomalu la C. M. hite o ka Apana 4, S. M. Parker o ka Apana Elua, ame Hon. J. W. Kalua o ka Apana Ekolu. Ma keia wahi ua ku koke mai o Geo. W. Smith a nonoi mai e kaheaia ka inoa oaa moho i akoakoa mai Kokuaia e S- Hookano. Ku mai o A. V. Gear o ka Apana Eha a noi e kohoia i Komite Hookohu, hooholoia e A. B. Lobenstein ma ka waiho ana na na Lunahoomaiu o kela ame keia Apana e hoike mai 4 na mea pili ia kumuhana. Hooholoia. Ma keia wahi ua loheia aku la na leo e kahea ana 'ninau' a ma ka ninauie ana, ua hooholoia penei: Hon. J. L. Kauiukou 49 haloka >|r. A. B. Lobenstein 29 I ka loheia ana o ka olelo hoike a ke Komite Koho ua ku mai o A. B. Lobenstein a noni aku i ka oluolu o na hoa aukai i kofto iaia e pulama aku i kana mau hoomaikai ana no ko lakou aloha i hoolei mai ai iaia, a e haawi lokahiia hoi na baloka apau a lakou no ka Lunahoomalu i hooholoia e ka hapanui. Kokuaia e Lobikana. Hooholo lokahi ia e na poe apau iloko ola anaina me ka mahalo. I ka meha ikl ana iho, ua hookohu aku la ka lunahoomalu, ia W. C. Achf anie S. M. Kanakanui i mau Elele ua'i laua e ukali I ka LKnahoomahi ma ka noho. Hookoia. I keia wa ua loheia aku la ka leo : palupalu o ke kanaka makua e pua mai ana, me he la e a'o mai ana i na kama aloha, a haawi mai la i na oielo! I\xl 1 ke anoano a ke «aloha io ao ka mahalo piha i ka hanohno i hoaahuii | aku malunā oia kino palupalu. I ka pau ana o kana mau olelo hoomaikal, ua ku mai la o W. C. Aehi a

I-»TV'CTorTe*T'e*-Tc*T-,>iTO*TC*T , £*T,:*T.:*T-O#T waiho aku la i ka inoa oH. L. Hols*ein ! kakauolelo kuikawa. Ma keia wahi lua hoopuiwaia ke anaina i ka lele ino ana ae o Archi Gilfillan a noi aku la i ka Lunahoomalu e pani koke ia ka ■ waiho inoa ana. Kokuaia. Ma ka ninan a&a, na loaa he kuia, ora keia: No| mai o A. V. Gear e kauohaia o W. C. Aehi e waiho aku i ka haloka o ka Aha no H. L. Holstein, a hooholoia me ke ohohia nui. Mahope iho o ko Hoistein nkaliia a- ' na a Mki ma kona wahi, na kq, hou mai la oia a haawi mai i kona inau hoomaikai no ka hanohano i kauia a-: ku malnna oina. Ua olelo mai oia, aoie | ia i manao e hele mai no ka huU oiha-1 aa, aka, i hele mai oia T»v*inin T i oke kemo a nae ka hoounanna a kona hoa I makaainana o na Kohala ame Kona j ame Kan nohoi. Hoike mai oia, o Hilo am« na wahi e ae a pnni o Hawaii, he &egnzhaltka ma ko likin Aoie ano wale ae nei e līke me 'Makon npi/ aka, i kinohi loa n*> o ka hoohui aina. Paipaiia. r Na Cecii Brown i noi mai e kohoia i *

Kom3te Hookohu o 6 inoa kokuaia Hookohu ka Lunahoomalu i na lun: • bofjmalu apana oia hoi: A B. Lober stein, Ap. 1; J. D. Paris, Ap. 2; A. NKeji©skai. Ap. 3; G. W, Smith, Ap Johnson, Ap. 5; Dr. Sandow, Ap 6. - Ma ke noi ana ua hoomaha ka halawai no 10 minttle. Hoomaka hou ia na haSa hora 11:40 a. m. Hoike mai ka lunahoomalu o ke Komite, Geo. W. SmUb he 80 Elele i hiki mai. Ekolu nae oia poe ma ka hookohn. Ma ke noi ana ua hooholoia e aj ponoia ka Hoike a ke Komite. Ma keia wa i toljeia aku ai ka leo nahenahe o kahi aiaiki o Hiio, Judge C. F, Smith, iaia i ku ae ai, a he hiki ole ke ikeia aku-i ka uuku iki o keia wahi mea a ka naauao, a ua noi mai ola e kohoia i 7 poe no ke Komite Ruia ame Hookahua ana i ka Hui Repubalika ame na hana e ae. Kokuaia e W. Ō. Aiken 0 Maui. Noi mai o Paris e hoololi a e hookohuia i 1 no kela ame keia Apana Eleie. Aeia keia hoololi e Smith o Hilo, me ka pakui i 1 mawaho ae a piha ka 7. Ku mai o Cecil Brown a noi mai i hoomoakaka no ke noi. Haawiia. Noi hou mai o C. M. White e ka hookohu ana i na iaia o ke komite i na Elele o keia ame keia Apana. Ku mai o S. Hookano a hoike mai i ke kuahaua i noho ai ka Ana Elele. Kue mai o Hons o \vailuku ma ke noi ana e hoololiia ke noi a Smlth o Hilo ma ka haawi ana na ka Noho e kohO i hookahi iala p ke komite, a na kela ame keia apana e koho i ko lakou lutia ma ke komite. Ma keia wahi, ku mai makou hoaloha, D. H. Kahaulelio e. hoakaka mai i na mea pili i ke alahele i tjhaiia e ka halawai i ke koh.j tf;ia i ka Kunahoomalu.: iho o kana mau hoakaka ana me ka moakaka loa, ua mahalo nui ia kana wehewehe ana e na olelo e me ke kue ikaika ana o White. A ia White e noke ana i ka ohumu me ka nukunuku, ua ku mai o A. V. Gear, a olelo mai, be m©3- waiwai ole ka namunamu, e . waiho kakou i ka hana i ka mea a kakou i koho ai i luna hoomalu. No keia mau olelo ua pii hou ae la he mau hoopaapaa rula, a no ka nui loa c ua hana la, ua ku mai la o Rev. S. L. Desha ā i mai la: "E kā Lunaheomalu.; He mea maa mau ka walawalaau mau j 0 na Kahunapule. Ina lakou e hoomaka aohe kau e pio ai. Oia ka'u e lohe aku nei i kekahi poe e noke mai nei. a o makou kahunapule, he mumule loa e noho aku la. Nolaila ke noi nei au i kou oluolu e ninau ae, a 1 makemake ole na hoa o kakou nei ia mea, alaila e lilo pio ana oukou ia makou kahunapule." Na keia mau olelo palupali: 1 awiliia me ka olu i hoohuli i ke anaina a i ka wa i ninauia mai ai o ke no; a na keonimana mua, ua hooholoa ks C. F. Smith. Mamua nae o ke koho! ana, ua ku mai o J. A. Scott o Hilo 8 kakoo mai la i ka Kahaulelio. Ma ke- j ia wahi, ua ku mai o W. J. Lowrejr e Puunene, Maui, a ht>akaka mai, ao'ie no ka hilinai ole i ka Lunahoomalu keia kue, aka, no ka makemake e kohoia i poe i makaukau. Mia. keia wahi ua ku o Lobenstein a kue malalo o ka rula ia Kaihdtuleiio no ke ku pinepine. Hula ka Noho ua hewa io o Kahaulelio. (He wahi mea hooluolu wale no nae hoi ia ia mea ma!) Mahope koke o keia manawa, oiai e makaukau an ka Lunahoomalu e ninau, ua ku koke mai o laukea a kue i keia hana. Makemake oia e koho mua ia ea luaa mau mainua o ke koho aua i na komite kuikawa. No keia kue ikaika o laukea ua ku mal o Aehl a noi mai e noonoo pono na Elele i ka mea a lakou I- haawi aku ai i ka lunahoomalu ma ka lakou haioka ana. Kokuaia e Paris. Ma ka ninau ana ua haule ka Hons hoololi a hooholoia ka C. F. Smith noi e like me ka hoololi a Paris. O S. Hookano hookahi ka mea i ioheia aku e kue ana i keia noi a Smith i ka wa i koho ai. Na Komite Rula a pela aku: Lunakanawi Smith, E. A. Fraser, W. O. Aiken, Cecil Brown, W. C. Aehi, J. K. Kapunlal, ame Lunakanawai J. W. Kalua. Ua noi hou mai o C. F. Smith e kohoia i komite olelo hooholo. Kue hou no o laukea. Kokuaia ke nai. Ma ka ninau ana, hoohok)ia. Ma keia wahi, nole makou i lohe iki aku i kekahi o na moho namu e kono an& i na malihini o knaaina mai e naue iike ae i ka paina, afca» ua iohe makou i ke nol ona mai a 'keahi o aWUuku, e hoopanee ka halaiH, no h mea he hana km me 'Hāaile laua o Keoni Pulu.' Maaua nae o ka paa ana o ka

m Kalua kamailio ana ua hoike mai .'a ka Lunahoomalu i na inoa o na »n!a o ke komite,: I A. G. M. Robertson, # j A. N. Kepoikai, C. P. laukea, G. W. Smith. A. B. Lobenstein. Ku mai nae o Geo. W. Smith a i mai he la, kumakena ka keia nona ame kona poe. nolaila, e hoopanee loaia aku a i ka hora 7:30 oke ahiahi. Hoohoioia. Hora 7:50 p. m. kaheaia ka hoomalu aua o ke anaina e ka lunahoomalu. Ua hoike'mai ka iunahoomalu o ka hana ma ka papa, oia no ka hoolohe ana i ka hoike a na komite. Hoike mai o C. F. Smith ka llinahoomalu o ke komite rula a pela aku. Heiuhelu mai oia i na ruia me na hooponopono. Oia keia. I NA LUNA AME NA LALA Q KA AHA ELELE O KA AHAHUI REPUBALIKA 0 KA TERITORI O HAWAII. E NA KEONIMANA:. Ke noi haahaa aku nei ko Oukou Komite no ke Kukuiu ana, Rula ame na Lawelawe Oihana ana o keia Ahahui, e oluoluia mai ka waiho ana aku i ko Oukou Aha Hanohano, i na mea apau malao iho, ma ke ano he Hoike ia na lakou maluna o na mea i waihoia ma ko-lakou lima. Ke hoike aku nei ko oukou Komite he mea pono i keia Aha Elele ke koho koke ana i Komke Waena no ka Teritori, no lakou ka huina o Kanakolu I lala ; kohoia mai kela ame keia Apana I Koho baloka mai, a no kela ame keia i Apana e loaa hoi i papalua ka heluna o na elele ma ke Komite i ka huina o na moho oia apana no ka ale a na Luna--soa iho nei. A e hoomanaia hoi i Komite i koho i na halawai hookumu i manaoia he pono ame na aha elele, a e hooponopono no hoi i na hana o ka Ahaui Repubalika a hiki i ka pau ana o keia koho baioka ana aku iioko ae nei' o Novemaba, 1900. A e kukuluia hoi i mau Hui Mahele ma kela ame keia mahele koho baloka o ka Teritori o Hawaii, a e lilo hoi ia hui no ka Ahahui Repuba!lka ma kela aine keia mahele koho baloka no keia kau koho baloka ae, a e hoomauia hoi a hiki i ka pau ana o ke koho baloka ana iloko o Novemaba. A mahope aku hoi o ke koho ana iloko o Novemaba i oleloia, oia hoi, mawaena o na lal ame 10 o Dekemaba, 1900, e kahea ua Komite Waena nei o ka Teritori i halawai hookumu no ke kukulu paa ana i ka Ahahui Repubaliea, i kulike ai me na rula ame na hooponopono malalo iho. NA RULA AME NA HOOPONOPONO 0 KA AHAHUI REPUBALIKA O KA TERITORI O HAWAII. PUKU I.—NA AHAHUI MAHELE. 1. Oka mole oka Ahahui oiA no ka Ahahui mahele koho balota.* 2. E kukuluia no i ahahui mahele ma kela ame keia mahele koho i emi ole malalo o umi-kumamaiima baloka Repubalika i balokaia ma ke koho baioka hoep a ma ia maheie hoi he umi ka haahaa o na poe Repubaiika koho baloka e noho an maJaila a i huipu mai ma ke kukulu ana ia ahahui. . 3. 0 kela ame k|a mea i hoopaa i kona inoa ma na ahahui mahele like ole, i ka wa e kohoia ai na luna ame na eleie o ka Ahahui Repubalika iioko o Dekemaba, 1900, e lilo no ia i lala no ka ahahui mahele i ka wa e kukuiu paa ia ai. | 4. Mahope iho oia kukulu paa ana, o na poe noi apau e lilo i lala, e hele i kekahi halawai mau o ka ahahui mahele o ko iakou wahi i noho ai a maiaila e kakauinoa ai i ka palapala noi, a : malaila hoi e hoike ai ka m£a noi he i mea noho oia maioko o ia mahele, a ua | kulike hoi kona manao ma ke kahoa o i ka Ahahui Repubalika a ua manao oia e baloka no kona mau moho. E waiho ia hoi ua noi 1% i kekahi Komiie Lala, a na ia Komite hoi e noweio ke kupono o ka mea noi me ka hoike mai I ka h&na ma ia mea. Oka hapanui o ka bak>k» o na lala I akoakoa ma ia haiaka mea nana e hooholo ia koho ana.

o. O oa Luna o kela ame t:&ia Ab& hol Mahele ola bo ka Peres M?na, Kakauo!ek>4 Bkoln Ltmakaiiav J N'auia Baloka ame kekaM maii luaa » ae e makemakeia ana mallo o n Rnla Pakul o ka maiiele e kaola ana. B na lana i ka oihaaa no hookaM makahiki a I ole ia, a kiki i ke koho U asa o ko hikoa maa hope.

6. O na hana a keia poe luaa, oia no na hana maa mau ia poe luna a na hana e ae 1 hoakakaia ma aa Rul* Pakui o kela ame kela Ahahui Mahele. 0 na Lunakanawai Nana Haloka 0 la« kou no na Lunakanawai ma na halawal hookumu ana apau. 7. ona haiawai mau o keki ame keia ahauui mahele e hlltt no ke malamaia ma ka Poalua o ka mak-una, a hookahi hapa-lima o na lala i hoo* paainoaia ka lawa no ka mal&ma a>n& 1 halawai no na hana. 8. Q k Peresidena ame ke Kakauolelo o kela ame keia mahele o laua na* mea e lawelawe i na hana pili l ka hooponopono ana i ka papa inoa o ka ahahui mahele, a aole hoi e haia mahope o ka mahina o Mei o kela ame keia makahiki, e halawai a e hooponopono i ua papainoa la, i hoomaopopoia al a o ka poe wale no e noho ana maloko o. ka mahele ia wa ke paa Va inoa malaila, aka, aole e halekia ka inoa o kekahi lal i hoopaaia ma ka papainoa kahiko ina ai no oia iloko o ka mahele kahi i noho ai, koe waie no, ina ua kauoha ia kona inoa e kapaeia no i kekahi kumu ma ke koho ana a elua ' hapa-kolu o na lala i kokoa ma kekahi | haiawi mau, | 9. E koho kela ame keia maheie ma | ka halawai hookumu makahiki iloko 0 Oekemaha, mawaho ae o na luna i j hoakaka mua ai, i koho i mau elele j elua no ke komile Apana. j 10. E loaa uo i kela a-me keia maliele ke kuleana e koho i hookahi elele no ua komite apaua la no kela ajme keia 25 haloka I halokaia ma ia mahele no ka haloka Repubaiika ma k£ koho haloka ana maua iho. Ina wa apau e puunaueia ai ua haloka Repuballka „nei ma ka 25 ioa mai he koeoa 015 a'bi "aku alaila/ e loaalio ia mahele he hookahi elele hou aku, o kela ame keia mahele e loaa hoi i hookahi elele ka haahaa loa, ma kela Ko~ mite, ina no ua emi mai ka heluna o „na baloka Repubalika malalo o ka 4 25w 11. oka mea i hoopaa pono ia kona inoa a lilo i lala no kekahl ahahui mahele, ua kupono no ia i moho elele no ke komite apana. PAUKU 11.—K0MITB APANA. 1. O kelao ame keia Komlte Apana oia no na elele mai kela ame keia mahele mai o ia apana. 2. Aole loa kekahi elele o kaiil komite apana e noho a e lawelawe hana ma ia kulana ke ole ia, iloko o hookahi niahina mahope iho o ka hookumuia ana o ua komile la e hoomaemae 1 koaa kulana iloko o ka hui ma ka uku ana 1 oa auhau makahiki i paholaia no na hana o ke komi(e e iike me na hoakaka ona rula pakui o ua komile la. 3. E halawai kela ame keia komite apana ma ka Poalua ekolu o lanuari o Hela ame keia makahiki no ka hookumu ana no ia makahiki, a e koho hol 1 keia mau luna,—Peresidena, HopePcr£sldena, Kakauolelo, Puuku ame kekahi mau luna e ae a ke komUe kumaa e like me na kuhikuhi a na ru!a pakul a e koho hoi I na elele no ke Komite Teritori e like me ke .kulēana i loan ia apan. 4. E koho kela ame keia Komiie Apana i na elele no ke KomHe Waena o ka Teritori e like m ka nul o na elele i kuleanaia e ka apan koho haloka ma>muli o ka nui o na moho no ka Hale o na Lanamakaainana o ka Teritorl. 5. 0 ke kanak Repuballka i hoopaa pono ia kona inoa ma ka papainoa o ka ahahul, ua kupono no ia i moho elele no ke Komile Teritori no ka apaa» ona e noho an. 6. $a kela ame keia komite ap&na e malama a hooponopon i na hana • paa o ka ahahai maloko o ka ipana, 9>alalo nae i keia mau rula ame na ho~ oponopon. E iawelawe hol i na hin* a pau i manaoia he mea pono e hooko a me na hana ano nni no ka hoopaa ana me ka malama aea l fca lokahi o na ahaui malwele ma kela ame kela m*~ hele a 14oaa hof ke kakoo ana o ka poe Repabalika koho haloka a paa loa me ka ahahui I kuknīula, a malalo tiot o ka mala o ke Komite Teritori; e hookele nohoi i na liana pili koho balota apau maloko o ka apana. Na keia komite no hoi e hooholo I na ninau hoopaapaa a pau mal āa ahahui mahele mai ame na kue apau i na koho ana maloko o k apaaa ma na koho hookumu ana» 1 ?. TJa hiki no i ke KomUe Apana ke I halawai mau ma ka Poalua ekolu o keia ame keia mahina, a he hookahi hapakolu o na lala ka iawa 110 ka malaniā aoa i luOamU.

rAUKU 111.--rKOMITE WAENA 0 KA TERITORI.

1. O ke Komite Waena o ka Teritori. oia no na eLeie i kohoia elike me ia i hoike mua ia ae nei mai kela ame keia ahahui apan mai. # 2. O ka auhau makahiki e ukuia e kela ame keia lala o ua Komite la, he $25, a ina aoie e ukuia ua auhau nei iloko o elua mahina mahopeUho o ka halawai makahiki no ka hookumu ana. aiaila e hooholoia kahi o ia elele ua hakahaka. 3. Ma ka Poalua mua o Feberuahi o kelā ame keia makahiki, e akoakoa ke Wa/ma o ka Teritori no ka hookumu ana ma kekahi wahi I hooholoia e ke komite Teritori i pau, a e koho hoi i na luna a e hana i mau mla pakui e ikeia ana he kupono, ke ole e kue i keia mau rula me na hooponopono. 4. ]p halawai &e Komite Waena o ka Teritorl ma kela ame keia manawa e e ko lakou Rula Pakui a e kahea hoi i na Aha Eiele apau me na halawai hookumu; e malama a e hookele i na hana apau o ka Ahahui Repubalika maloko nei o ka Teritori, a e malma hoi i na mea e ae apu o ka ahahui. 5. I ka malama o Novemaba, mahoje iho o kela ame keia koho haloka nui ana, e akoakoa ke komite Teritori a halawai a e hoike aku i kēla ame keia ahahui maheie a me ke komite apana uo na eleie i kuleanaia e lakou no ka makahiki e nee ana. PAUKU IV.—NA HALAWAI HOOKI - MU. O na halawi hookumu no ke koho ana i na luna o ka ahahui mahele me na elele no ke komite apana, e kaheala no e ke Komite Kuwaena o ka Teritori mawaena o na Ia ekahi ame umikumamalima o eDkemaba o kela amd keia makahiki. O na halawal hookumu no ke koho ana i na elele no ka aha elele e kaheaia no i kela ame keia manawa e ikeia an he kupono e ke komite Waena o ka Teritorl ma ka hoolaha ana he umi la ka haahaa mamua iho i kela ame faeia ahahu) mahele.' Aole loa kekahl lala o kekahi ahahui mahele e baloka ma kekahi halawi ke ole hoopaa mua ia koha inoa ma ka papa inoa o ua ahahui ihahele la mamua ae o umikumamalima la, PAUKU V.~AHA ELELE. 1. O nA Aha Elele e kaheaia no ia e ke Komile Waena o ka Teritorl i ka wa e makemake ia ai no kekahi hana nui. O kahi ame ka lunahoomalu kekahi mea a <ua Komite Waena la o ka Teritorl e koho mai ai. 2. O ka hoomaopopo ana ma na Aha Elele ma na apan koho no ia, a o kela ame keia apana ua loaa ka heluna o na elele e like me ka papakolu o ka nui o na lunamakaainana o i apana iloko o ka Hale o na Lunamakaainan o ka Teritork PAUKU V.—N T A HOOLOLi. 0 ka hooloh apau i ke.'a mau nila me na hooponopono e hanaia no ia ma ke kakan ana ma kekahl halawai o ke Komiie Waena o ka Repubalika. E kahea ia no 1 halawai kuikawa rjy ka noonoo ana La e hawiia hoi ka 'ono i kela ame keia lala no kanakolu la mamua ae, a o ka haloka an a ka hapnul o n* j lala i kohoia i ua komile la ka mea nana e hoohol 1 ua hooioli la. A ke noi hou akn nei ko oukon komite e waiho ia aku i ke!a papa knhiXuhi o na hana n koe alaki ana \ na 'iana o kela Aha Elele: 1. Ke koho an { na Luna mau. 2. Ka Hoike a ke Komite'iio ke Kahua ame aa Olelo Hooholo. 1 Ke koho asa t na Elele ! ka Aha Elele Nal. i. Ke koho an i na Hope o na Eieie I ka Aba Elele Nni. A ke noi hou xutl ko Oukou Koniie, ma kahi ! hoike mua ole ia ae ael, o na nila oo oa hooJmmu ana i na

ahahai i haakak* 1« u k» 6uk9 KaLikulii a Cu&biog, e Ulo Ia i atek&l no keia Aba Eie^ Me k& mAhaio. lunahcx)Maia:. Koi mai o W. D. Aikea e anohii* k» hoike ma ka Oleo HawaU, kokuaia. Ku mai o Arhi a hoike m&i. aa makaukau oia e mahele i na mea nui o ka hoike, Nol mai o Archie G;l&Uaa e haAwi* fa ka hoike i ka mea pai a paiīa ma aa Olelo e*ua, kokuaia e MsCiou<i. Kue Ino k>a mai o A. S. Homphrejr» i ka haike. A ua noi mai e hoihoiii ka hoike i ke komKe me ka hooiilo ! na pauku e pili ana i na rula hooponopoao o na ahahui apana & pela aku, kokuaia e Lobenstein. Ma keia wahi ua ku mi o W. C. Aehi hoike mai i na kumu i h&naia ai o na rula e Uke me ia i hoakakala ma k» hoike i haaaia me ke kuiike i ko noi' i hooholoia i ke kakahiaka. Ua ikaika kana mau hoakaka. t ma ka ninaula aea. ua hooholola ke noi e paiia ka hoike ma na olelo eiua l loa ai 1 ua Elele he kope pakahi. I ka wa i noonooia ai o keU hoike> ua nui na paio olelo ana o na Elele. 0 Humphrey3, Ix>bensteln, ame White» ma ka aoao o ka "poe aia kipl i ka pono kaullke," »o W.C, Aehi. ame na hoa o ke komite ma ka aoao kakoo. ailmuli o ke koa a wiwo ole o W. C. Aehi ua Hlo pio o A. S. Humphrey9, ke alaki o ka poe wawahi. Mahope iho o keia, ua hapaiia ka noonoo ana i na Luna mau. Ma ke noi a A. V. G«ar ua koho lokahiia o Hon. J. L. Kaulukou l Luna hoomaiu mau no ka Aha Elele. Noi mai o Gear, e kohoia i kakauoielo mau. kokuaia a hooholoia. aiho.mai o D. H. Kahauielio i ka Inoa o E. Towse, kokuaia e Boyd. Walho mai o C. M. Whke i ka inoa o E. R. Hendry, kokuaia e A. S. Humphreya Ma ke koho ana ua hooholoia o E. R. Hendry ke kakauoleio mau; 41 baloka no Hendry, 37 no Towae. Noi mai o McLeod e kohoia i Luna Kiai, hooholoia. aiho mal o Gear i ka inoa o B. H. Wright, hooholo lokahiia. Ma ke noi ua hooholo iokahlia o James H. Boyd i Puuku. Ma wahi ua noi mai o A. B. Lob ensteln e hooloheia ka hoike a ke komite Olelo Hooholo, hoohoioia. Ua heluhelu mai o A. O. M. Robertson, iuuahoomaiu o ke komite i ka iakou hoike. I ka pau ana, ua noi ia e aponoia k& hoike a like me ia i heluheiuia, hooholo lokahiia. Ma keia wa, ua hoike mai ka noho. ; o ka hana ma ka papa, oia no ke koho ana i na Elele holo on ka Aha Elele ! Nui ma Piiadelepia. ' oNi mai o McLeod e kohoia i 4 Eiele 1 ame 4 kokua. Hooholoia. 1 Na A. B. Lobenstein i walho mai i " ka inoa o Sam Parker, kokuaia. Na J. D. PariB, ka inoa. o B. P. DiJ lingham, kokuaia, Na G. Hona, i waiho mai i ka inoa o A. N. Kepolkai, kokuaia. Na C. L. Crahbe i waiho mai i ka inoa o C. A. Brown, kokuaia e A. 8. Humphreys. Na W. C. Aehi i ka inoa o Sam Parker, A. N. Kepoikai, B. P. Dillingham r ame W. R. Castie, kokuaia. Na lunamakaainaua J. K. Kahillna . o Kauai, i kakoo mal I na moho & Aehi. Ma ke koho ana, ua loaa ia Bam Parker, 76 haioka; A. N. Kepoikai, 74; B. F. t)lllingham, 69; a oW. R. Castie. 69; C. A. Brown, 2; J. W. Kalua, X. Ma keia koho ana ua olelo mai o A. S. Humphreys aole oia e koho ana ia W. R. CaBtie, a he makemake oia e ikeia kona kue iaia. Mahope iho o keia, ua hoike mal ka noho aohe han i koe. Ua noi mai o A. V. Gear e kohoia na kokua o na Elele, hodbo1o!a/ Walho mai o Gear o C. B. WHeon; kokuaia. No ke aumoe !oa, ua nolla ma| e hoopanee i ka halawai a ke kakahiaka Poaha, Hooholoia no ka hora 9 o ke kakahiaka. ' •> Mamua o ka hoopanee ana o ka halawai, oa noiia o ka haua mua o ke kakahiaka, mhope iho o ka heluhelu ana I ka moolelo o ka halawa!, oii ka noonoo ana i ka hoike a ke komlie rula. Hora 10:50 o ka po Poakolu nei, hookuuia ka ha!awai. > Halawai o ka Poaha nei. Hoomaluia ka halawal e ka Lanahoomalu i ka hora 9:45. Mahope o ke kahea inoa ana a ke Kakauolelo. ua heiuheluia mai ka mo- , ole2o oka halwai oka la mua. A ponola me na hooponopono. Mahope o keia ua holke mai ka Noho i o ka hana i koe oia ke koho ana i aa , kokua elele. Noi mai o S. Hookaao e koMia kana mau inoa i moho: H. aterhouae, C. A. Brown» R. Rycro!t, ame C. P, laukea. i Kok'iaia. Na Enoeh Johnwra i waiho mal i ka inoa o keia mau keonimana: H. Waterboase, C. A. Brown, R. Ryeroft ame C. B. Wilson, kokuala. i Ua ku mai oA. V{ Gear ā d!eio maf e waiho hou aku an oia i ka Inoa o C. B. Wl!son e like me kana I hana al 1 ka po mamua ibo. Ma ke kohoia ana, ua koho j>otno ia kela mau Elele: H. Waterhou«e, ©; R. Rycroft, 62; C. P. laukēa, 49; & o > C. B. Wilaon, ka mea oi loa, he 64 ona. Apoooia me ke ohohia Ma ke noi a Cecll Brtnm, oa i nee ka halwai a ka auiaa la, i ka bora >2mehapa.

HONORAB!,E W. C. ACHX