Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 17, 27 ʻApelila 1900 — HE HOIKE O NA KUHIHEWA O KA Hoomana Moremona [ARTICLE]

HE HOIKE O NA KUHIHEWA O KA Hoomana Moremona

Eia D' "... j.o;;uka aku nei ma keia w:: p<.pi 0 Ke:a li kekaJii j .:£kahi ;T.anāo ano nui i ikeia i!v: o maleAO o ke'kahi wahi b;if. : t a hooiahai-a ma Honolulu ?.<pili a.ia i na Ku'hihewa o ka I".M:;remona. Aoie makou i b oli.ha ?.aU i keia 'manao no ko maikou n.iAemaAe e hoino *.vala aku ia ao&o I'.n, ; i aua e ku nei mawaena o kakou, uua hapalia mai ko makou eian .0 'ie m&a pono ke i'ke lau.abaia li-.u kuhikuhi ame keia mau alaka: a;i.i u kt : xa.hi poe i kulike ole ko lakeu mau manao a.akai hoomana me ko ke-la poa, ma kekahi mau mea ano nui i p.ii i i.a manaoio o na ikanaka o.a "aoomana, a -ma.ia hai e hiki ana ia la.kou ke hoakaka mai i lea oiaio a oia:o ole paiha o keia mau ■m«a i hoikeia ma keia mau mea a imakou e hoelaha aku nei. Ua hoeiaha ae ke kaikeeke o Lunamakaa.nana *Robt.ris o Amer.ka Huipuia, me ka oklo ana: "0 ka hoike manaoio 0 ka Moiemona, he hoo>ka'hi 'wale no e.ea Akua, ao'.e o lesu, aole !hoi o ka U'hane Hemol-ela." Na 'keia liahua 0 ka Moremcna e kono mai nei e imi aku i ke ano o ko lakou hoomaopopo ana i ke Akua. O ka hoike manaoio o ka HoOmana More-mona i kU nohi lea oia no "Ke ka'hnkolu ana o ike Akm," aka, mahope .mai nei, ua hoole ;a ia kaihua, a hapapa hewa iho la ia Ada.ru-rt.kua i kahua no ko lakou manaoio. I keia wa 0 kekahi mahele o ka Ekākūia 0 Uta, ,i ikapaia "Brighamite" ke heo'.e nei lakou i ke ano lehulehu 0 kona Akua, a me ka olelo ana: "He klno, lie io a 'he iwi ko ka Makua e-iike me ko ke kanaka. (Doctrine aart Cyvenanl.s, Sec. j * Ao!e paha oukou i poina no ka ihoomanan ana i keia 'kanaka, a o ka xnea hoi a na nupepa e ikamailio mau eei, o V*/ ;a no o Rcberts o Uta, ke kaliaka a na maikaainama oiaila i koho xnai nei i wahao.elo no lakou iloko o ka Hale Ahaolelo o Anxerika Huipuia; a e kue nui ia nei 'hoi e na 'hoahanau ame na aha.hui like ole o lOko o Amerlka ne/ knna 'kupono o'e e lilo i mea e hana p:i, a e kau pu alku hoi i ke kanawai no ka ila.nnkanaika. O ma aha'hui 0 na w.vhine maikai o loko o Aiai:erika ka oi aku ina ke kue ana i 'kona 'kupono ple, ho-ak.ii.ii 'knmu nui loa no keia iue aea, oia. no "ka imare lehulehu," a l bur:k<;ia. hoi ma 0 ka lokahi ana o na hea ;> ka Hale Aihaole'.o e kue aku laia, bc HfīB ma ..e kue, a he 50 ma ka ae. I

A Ei.i ':i aiea e hiiki ole ai i ke Akua, Ika M:i,a a, a i o.e o loeu K<aris!:o pa:ha, e nolio ina na >wahi apau, no ka mea, ine kanr!<a wale no ia. (Key to Tiheology, L : .v*erp. Lid., *55.) > He mpi n 301100 wale iho no keia na kanako, i m.inao iho la o ke Akua, lie Akua ia iimi kino'hi loa mai. A nolaila, owau o (Ij=epa Smlth) 'kē 'hoole loa nel au ;a inanao. "0 ke Akua, he kumu no koni eliko no me kakou i keia wa, he '.-i/.n.Lka i hookiekie ia'e, e nohoalii na :r.?. na — .ni." (G Jour. of Disc. t 50.) 0 ke Akua, na Anela, ame na kana(ka. honk-.vhi no ano, hooika'hi mamo, a (hookahi ohana. (Key to Theology, 41.) A p n !a i'ho la o Brigliam Younj? I "kukala al i.t Adamu-Akua ke ka'hua o ko Ukt>u uoha ana Karistiano. 1 k 1 w?. i 'i.-ele mai ai o ka Ma.kua Adai:nu a nolio ma ika mailiiinaai o Edeua, law? pu mai no oia ia Eva, kekahi 0 kena, }>oe wa'hine me ia. Kokua pu no oia roa ka 'hookumu ana i ke Ao nel. Oia no o Mlkaela, ka Anela kieIkie le i.. ka nakamua o na la, ka m#a hoi a ka pee liai'pule i kakau ai, a I (kam.iilio ai. Oia ko kaikou Makua, ame kr> kakou Akua, a ®a onaMa wale mo k: kou e pono ai. (Jour. of Disc. ( 60.) ■ i O tia Moromona aipau, tke imanaoio lakou, e loaa ana ia 'lakou kul«ana, mn o ka Ekale3ia ala, a lioah-oloia an>a, rr.a o ka Ekalesia ala, e ihooliloia. Aia ma keka'hi moiuna 'holooikoa o 'Ke "eompenilium of t!he Dok;ii*tne of tho Gospel," u;i hoakakaia ma kekaihi "kakaulima. me he la, ua uluhia ia paiha « ka Uhane" no ka "lefoule!hu o na Akua, a he Oo pakahi ko kela ame keia Akua, & e hoomana ana ikeia aine keia lahuikanaka i kona Akua iho, i>eila pu h me Ad3rcu, ke Akua o keia Ao a kakou e noho uei, a oia wale no ke Akn i a kakou e hooniana ai. | O k?in Adaimu-Akua wahlne lsha- ( !«hu o k£ ano io ame ka iwi. me aō ( kino hoi i hiki e ike maka ia eiike mo ko Ue kanaka, ua haawi 'holookoa ia iio ka 'hoohanau ana mai i na Akua iehnlehu. na lakou e "hookumu i na: Ao:" a malaila e lilo ai lakou i mau; Akua maluna o ko lakou mau ohana ponoi iho; i hoo'hianauia maeeuli o na loina o iii hnloho'.ena e hanai ana i na keiki-ma sko lakou mau umauma, a oia ohana. lie ehana mau 1-ea; a e mahuaBiua mau ana; no keia manao i olelo al ke o Luna.makaainana Ro|)£r,.s. "O ka Ho'ke-Manaoio o ka Moremon:i, he h M'k?jhii wale no mea Akua." (Unitarian as to the Gndliead.) ŪKA HOOMAWA MORiiiMONA AME KA HALEKUAI RAMA. O keia mau ano i 'hoomaopopo ole la a ke ikalkoeke o Lunamakaaina ia Iloberts e olelo nei, ina i ole e hai moakaikaia. O ka -po? kuai raJna, he poe lakou no wmho niai, a i ike ole ia i oi lloko o na poai o ka poe Mowmnna maemae. Ma Palrayra, N. Y„ ua kuku'luia be iwahi hale kual meaono ame ka hia ka makua'kane o Joe-Hemole?le, a o Jo£oph Smith 'hoi. ka mea nana i ho«v kumu i ka Hoomana Moremona. k»' Kaula o ka Papale Keakeo. ua ikeia keii. ma o kekahi hoailona oihana ai i 1 kaleauia mawaho o ka hale. (Origin and Prosr. of Mnnai'. 12.) O ka ona nona ua wahi halekuai bia nel, ame kana ieikl kaula, ua hoomaopoipo aku I:o laua mau hoa'lenha ia laua, "ua n l '? maoli 1 "ke ano pono, 'he ona, ame ' "hanaino e ae." (Monnon.iam Unvc.:, 261-2.) O Martin Hairi3. «kekahi o n h r /.<e I hoomaepopo pono i ke ano Akua o ka Buke a Moremona; aka. ma kona olelo ana, ua ona o Josepn Smlth. ke kaula, I ka rama oiai oia e unulil ana i na mea i 'kakauia maluna

0 na Papa-keleawe; uar hookolokolo ia oia iniua o wa Aha iukaie'ia, (15 Mil. Star, 12). I Ka wa i noho ai ka pos Moiemona'ia Nauvoo, lhinois, <a e noho M'eia (Major) pu ana hoi no ia xuihale ke Kaula; ua imi aku oia n,or,i :ho, raa ka hoolkaika aua, ;t.nt ka hana maoii ana, a loaa iaia ie laik.ni huai rama me Ke 'Kumu.vuai oie. (22 MiL. Sc.ir, 439.) A walii no hei r./i ivuu. i ; "Ao.e iC-a C-:A e kue ana i 1 'aA mt-j e'manao ana e i\.uv;u.u i n _ r'e •l.ina 'oia raa N'au-voo. {'!■) Mill. j}uir, C!7.) 1 a?. wa i noho ai ka Ahaoie'.o mu: I xi n:,ka Mokuaina o Desert i ka M U. ISS-J, o KaKa'n'i mea ī hooh..lj id o.a no ke kau ana i auhau mi'.i.ao, •. na waiona, iL)es. New.s, July 6, 1550.. A ua 'h>o'holo pu ia no hoi ka haaw. ?.na aku i ka rama (whiskey) i na II:kiiii, iea e uku i.r«i iakou i ka laiieiai. Aie. keia mau oiaio i holkeia ma. l .iu.. a':; ua maopepo aohe i 'kupono ke o'.ei > he poe kanaka no wano ma; kū poo nana e hana, no ka mea, aoh*. ; ik<; is he mau mea oia ano ma na n-fca i hoak?kaia. Maloko o I'aiapala Hooipaa o ke Kulanaua\ihr>o Loko-P-aakai o ka M. H. 1851; a ina ktkahi mau kulana.kau'hale e ae no hoi, ua ihoomanaoia maloko oia mau Palipala Hoopaa, e nanaia na waiona apau. Ma ka Bancrcfe Buke Mooielo o l r ui. ua lioikeike mai oia no na haie inu ra.ma ixa ka M. H. 1854. (P. 493.) 0 ka Nupepa Desert News, ka nup.3iw pili oihana o Ita Ekal-2sia Mnremona, ua ike plnepine ia iloko o ia pepa na 'hoolaha, mawaena o ka M. H. 1350 a me 1860, na poe kuai irama, (.whiskey) ame ka 'poe puhi rama, a e hoike pu ia ana no lioi na ano puni lealea o na kanaka epiopio. (E nana i na hooiaio ina ke Kin&man o June, 1899, am-j ka Kiaaina Murray ma :ka North Ameriean Review o April, 1882.) Aia -ke'ka'ni lioike i kaikauia ma 'ke Salt Lake Triburfi o May 20, loj9, a e pane ana hoi i li'a Nupepa Darsert Ne.ws, e olelo ana: "Ke manaoio nei kakou, >me 'ka hoopaapaa ole, i 'ka wa o .ke Aunnni ' hoouna mai ai e o'hi ia na auhau kuloko o Lta i ka M. H. I862; 'ma ia wa, ua ike ia he ikanako'lu- kuma.ma 1 :ma poe 'puhi ra.ma i uku ole i na auhau, a 0 *keia poe apau, he poa Maramona wale no. a oiai hoi, ia wa, ma ke kulanakauhale o Salt Lake, aohe i hoea ae keia mea j kapaia he &aloon (hale inu ra.ma); aka, ua lawa nae ma kala ame ke:a wa.hi 0 kul'anakaiLhale na wahi i ano llke me na hale inu ramn. ua 'h i'ki w.aile no ia oe >ke ike >a'ku me ka imaopopo lea i na hoailona 0 ia ■maka eliia, 'a o na maka hoi o ke Akua,' v1 ii :\ ka Moi >.■, 1. na i Ikaaia maluna 5 na ,i i]vko oia poe haie, e knai la i • • 1111-1 1 he "vallev tan i'a h-ki lo i keia .mea e hoopouli 'ko'ke ae i ka noono y o "ke ka naika, a hele aku oia e aihue i kekahi lio lloko o na minule he umikumamalima, ina 'ekolu ana lcia>ha e inu ai. I keka/hi imau maka'hiki i hala, ua kaina a e ka Nupepa News, ma ka hoi'ke ai.a 1 ka nui o ka 'hale inu rama o loko o k3 kuLanaJkauhale imalaio o ka 'malama ana a na kanaka o waho anai, a 'ma ia wa e noho Meia (Major) ana ikeka.hi Moremona no ke kulanakauhale, a I kapaia >ma fteia inoa, 0 'Ukulli,' (Little), a ma keiliahii po, imua o kekahi anaina 'kanaka nui i 'hoaikaka aku ai oia: "0 ka poe nana e inu nei ka rama ma na hale inu raima, a e uku nei no na laikini kuai rama, aole na na kanaka o waho wa!e mai no, a-ka, na ko loko nei po-e no kekahi; ina r>a,ha na ko walio wale mai no, ina paha ua pa-umi ia na galani e pau ia lakou i kela la a i keia la; aka, aole no nae peia' ua oi aiku na galani i pau mamua o 'ka umi. A ua liio no hoi i Tnp.a imaa, ka ike nui ia ana o na kane ame na wahine mai na kuaaina mai e kuai ana i (ka aleeohola, a e inu ana me 'ka i>ai ana me ikahi wai, a mea e a«\ •palia."

Pela no' i keia \va, he nui wale o na olelo haakei, e i ana: "Iloko ona poai o ka poe Mo)remona maoli, aole loa i ikeia na <hale inu rama." Eia no nae, he oiha'na 'hoepukapuika rama ka na : ka'huna; a aia hoi >na hoahaiian e leaiea a e u'hauha ana. I kekahi manawa ua weheia lie mau anaina hulahula 'iee ;ka puie, a i ka ihooikuu ana uā amama pu ia.'e ia me ka leo o ka pule, ilolko o 'keia wa, ua hemo ka maaoki o na oimo'le rama, a e inu ana l:eU ame keia ime ka 'hauoli. Ke o'hi nei k'elkahi hui 'kalepa ,a Bri&ham Young me .kona imau ihoa AipoBetole o ka .paipa alaka-i i na loaa :» na waihi i 'hoo.'i-malima no 'iaa inu rama. 0 ikekahi 'hui i kapaia -Satair Beacn Company," 'ke no>ho alak'ai ia nei ia hu e na Aposetole, <a ke hoolimaii'ma ne lakou he imau ipalkaukau kuai rama .ma Saltair Pavilion, e kuai ana i ka rama a m ana i«na ihana pili waiwai ma :ka ila Saba'ti >me ke kanalua 01-e. Ua pi imahuahua ae na laaa 'hoolimalima o na ICaihuna Moremona .mamuli o koi hana o 'ke kuai ra>ma. Aia ma keka.b 'keena o ka 'hale "kuai laau lapaan o Zion's Co-operative Meroantile īnstitution, e noho ana kona Kauia, peresidena ame ka papa 'ala'kai o na Apoaetole, ina paha o n<a >mea apau e nana ana, e i'ke an-a laikou i keia mau huaolelo lioon'ani'nani e kau an>a .mawaho o na hale: "Maemae i ka Haku" (Holing?s to tihe Lord.) Eia ika aunnei he laikini kuai rama ko loko. Kunana•ha! He mea hoonani wale ka mawaho o 'keia huaolelo eehia (Holiness to the Lord.) 0 ke 'kuai ia an o na mea ona i -mea inu, 'he mea da i aipnm 'n imailuna mai o ka awai o ka Lua.k'ni; he 'hoolaha na ke Akua m-a o- ka hoomana Mor.?mona 'la. (Offlciāl Ke.port 68 Ann. Conf., p. 11.) KA HOOMANA MOKEMONA AME KA HOOKAMAKAMA.

Ma 'ke'ka'hi manao 'hoaka>ka i ka.kau inaa ia e ke kaiKoeke o Lunamakaai nana Robeir'is, a i lawe ia maā no lok mai o ko Brigham Young manao hf>i kaka, me he la, i ka n'ana''ku, e hoop> no an>a ia Uta, a e honle ana i knnano hoakamakama. Aone i hoakan-i--luaia kela manao e ana ka hoomana Moremona o ke ano maemae ikane a wahine o Uta, i li'ke anu me ke keokeo o na pua lilia: a i oi "!iu 'hoi maiaiua o ko na mokuaina e a*. 0 keia iho la fca mea a ika poe Moremona e pinepine nai, a he mea pono ke ho«alkaka ia kona oiaio, 'na he oiaio; aka, ina nae e nana aki kakou i <ke ano o ka lakou hanao ki ■nare lehulehu, aole loa uo ? a i k'ia'vale ae mai ka 'hookamakama mai. 0 na wa'hine e noho haukae ana ma ke! 'me keia aina, he mea mau ia Inkou kt 'akeu hoololiloli pinepine ana i Ka eou mau ipo (kane), ina e ko-mo ea ma.keiwke ia la:kou. Ua hana la tou i keia mea me ka ae ole mai o k kahunapule. Ma >-ta, ua hai mai o

Mr. Curtis ia makou, "ua hLki walf 10 ike liana ia ke oki (divorce) -ma o ,te noi la a ka waiune," a e uku pu ana hoi oia i ke Kaula lie $10. O kMa .nau mea ae la nae i no/.ee ia .maliiiia ua pili no ia i na eki i c.<iia ma ka ao> o n-a t«i ma.alo o ke ka uawai. Ma iea nana'KU ma keia ha.k ī Mr. Cuni-:?-. ae h? ala, ua «hl-iei wa *• i Ae.i: : ai wahae Ke enaAuaua 'hele i ,ai:a rr.au kane, e. '.o <xe v.oni m.'.A?me .-.ona n:.i.;.ma mau no nae ; .iona 'kule ?.nn i'l L.o o ka liĀ.iles a. . •hlki ai iaia u<e imi aku i ko A.eua oia hoi ke Kaula) ?e -0.-.ama -xai m u M'B he ia, n:a Āe.a 'h:;.an.-i, e 10-.in ai ka mea a na wa'h.n-e Moremon?. t 'aaakei nei: "Nui ae ks Kuc»kca." {Greater Freedom.)

j Ua li'ke no na kane ipe 'keia. Ina makemake o'.e oia i k-ana wahine 'mua, I x ina 'hei i lioe'kaa ponoi'a kona mau auhau hapaumi i ka Ekal'&sia. e uiai no i'a'ia. me ko ke Kauiā ae lokomai- ! kai mai e kii -hou i nana, a m? 'ka ae .mai o ka walme mua. A ina aole o:a e ae, ua hoa.h.ewa anau loa ia aku oia, (Jour. of Disc., 26G. Doc. and Oov.', 132-4), <a na kana 'kane no e huli n T ku i keikahi mau a'o ana mai ks j Aikua mai e 'hoopunipuni -aku iaia ma keia 'mea, elike ixe ka hana a. kKka'hi noe mainma ae. ("Ke ikumu oko makou le;hu!ehu ana." 56. Recond in ca?e, 51 Cir. Ct., App. Bth Cir., p. 374.) Ma k-e.kah i m-au W'ahi o Uta, lehulehu wa'le o na wahine opiopio i lilo i mau •makuahine iloko o keikahi mau mahina pekele wale .mahepe o ka ma.ra ana, a ma keia Aha Kuka mai nei, ua lilo keia ine.a i m'au iTea e kamailio nui i-< ai e Poresid£na George Q. Cannon. A ua noonoo pu ia nohoi keia hana ma na Aha Kuka ma -l-eka'hi 'mau waai e ae o U-t?.. He wahi e -ae anei kekahi ilo'ko o Amerika Huipuia i ikeia e laha nui ana keia ano iwaena o na kanaka opiō o keka:hi EJkalesia, e hoike ae ma ke aikea. 0 Apose'ole Taylor, ka mea nona ka leo i oleloia. "no ke Akua ia leo," ua 'hai pinepine ae' ola i ka hoakaka a keikaihi mea ma ka Ualeiawa, me ka 'hoapono ana, aia he eiwa. ,hapau,mi o na wahine e hele ana ,ma ua alanui o ke kulanalkauhale o Loko Paakai i 'ka po, ua nele maoli laikou i ke ano 'no"ho ana maemae i."Ea ke k'.no. A aia no hoi he nui loa o na lioa o ka papa-hiim'eni o na Moremona niahope iho o ka pau ana o na 'hana ihoomaa,maa <himenl ana, ua ihele aiku lakou no na hale 'i kulkulula he mau haln lioj kamakama, i wahi e 'hui pu ai na kane ame 'na waihine. No keia anie kekahi •mau 'mea e ae; aole loa au i fuikfih: me ka ka Aposetole H'eixolele. Ke manao nei au ua oi loa aku ikana olelo •ana maluna e mamua o ke kuoono. He imau iwalk.a' , .ua o na wahine i ae i kana a'o ana, no ika 'mea, aohe o lakou mau imanao 'hoehuakeo, a haalele mai, i ka-hele ama, alka, ua /mau no ko l.ikoii mele ana i na 'himeni 'e 'hoomaikai ana i -ke Aikua, ma ke 'kokua ana i na h'ai- j olelo a ika Aposetole. A hlki mai i keia 'mama-wa, ke loaa nei i ka hui kalepa o Brighaai' Ycung he 'mau loaa iioolimalima o na hale hooKamaikama i hooliimaiimaia. a me <he la, oia mau j iloaa 'hoolim'ali'ma, ua maheleia me ka: Ekalesia malalo o ke kanaiwai no na waiwai 'hapaumi. E like ime ka hoike a na Luna Nui, ua lioolilo ia kokahi o! keia mau waiwai-hapaumi e ka Papa' Alaikai o 'keia hui i na Aposetole mare, le'hulehu. Ma ka loaa ana he 'kuleana ma na waiwai hapa-umi i ohiia mai ka poe 'haipuie mai, a ma ka loaa ana lioi he h'oeihemo'lele «na mai a lakou ,mai ma o ka iiooihui hou ana mai i Doe wahine hou; he mea maalahi wale no i ua poe Apoaeio e ala e hoapono ia lukou iho, -a e laia'hele pu hoi i na loaa ponoi a na wahine hooikamakama maka hoolkamani ame īm papa.lina i penaia.

0 ma oiaio i 'hoiikeia nialuna a-?. p* hiiki ai i kekaihi mea e hel© ana i i)t.a. ke ihooiaio 'mai, e loaa ana iaia ka manao aole i oi ae ke ano maemae kane a wa'hine paha mamua o na wahi e ae e noho ia ana e na ka.na'ka ima hiai a aole ihoi i oi a,ku ka pono o ni wahine maimua o na wahine o kekahi walii e ae; koe wale 'no lana na anaina haiolelo ma ika lehelehe a na Ka'hunapuie 0 ka ihoomana Moremona iloko o ua Haia'o a lakou no ke kalahala-ikeiko; a malaila wale no d hoike ia mai ai ka ■piili ana wale no o ka newa i ka eoe 1 imi mua ole i ko 'ke Kahuna anono •ana ma'i ma ka 'hookaa ana i ko lakou mau 'koina no na waiwai hapa-umi. KA HOOMANa MOREMONA ME KA MOHAI KOKO. Ke konoia a!ku nei ika ipoe apau i loaa he mau manao ikupono e nonoo lakou no na mea -mala'lo iiio mai kekahi hoakanaka 'mai i kakauinoaia e 'ke kaikoeke o Lunamaikaainana Roberts: "Ke Kanaka Aohe he Moremona." He mea i ike ole ia iloko o ttca moolelo o isa Ekalesia 'ka iioea mau ana o na kauoha e manaoio, a e paulele i ka oiaio o ka mohai koko.

Aole au e majnao ana ua manaoio na Moremona apau ioa i ka ,mohai koko e li'ke me ia i a'o ia e na alakai; akn, ke hoomaopopo nei au, ke manaoio n a -i kekahi hapa o lakou me ka hana ana maiuna o ua imanaoio 'la. I mea e loaa ai ia u iie kuleana ma ka imi ana i na hoakaka no na oiaio; ua mai au i na hoakaka ana no ka mohai koiko mailoko mfli o na 'huke i pai ia ma na halepa'i Moremona, a maijLlo 'hoi o na heoponopono ana a na Ka.nuna Moremona. He mea pono no hoi ia kakou xe hoomanao, o 'keia mau oielo apau, ua ae ia 'kii'laikou e ka poe More,mona haipu'e. ma ke ano "na. o!elo a'o ?iaio a ke A'kua." (Co2. and Cov., 1: 38), ka liea nana na kaue-ha e pono ai e lawe ia'ku e -kona poe haipule me ~e mau kauoha 'la na ke AKua, (i Jour. of Di.ī'C., 161. Apcstle H. C. Kimoall); a m-a o lakou 'ia hoi i haawi ia 'iai ai ko ke'A.kua naaueo (2 Jour. of 357), a aele hoi he mea e ae e 'ilki i *ce A'kua ke hoomiikai .ma. i laikeu o'.eio ana, (6 Jour. of D:«c., ' 22);' a o ka mea hoi nana na 'huaolelo ipau e pono e lawe ia mai, me i»e '1?. -nai ko ke Akua walia ponoi a,Hu, (Do". '"Q 0"v, 21-5, a 68:4), ma' k'a hihio, (0"t. Conf9ren-ce, '97.) E li'o ana Keia olelo a na Kahuna i !- ; .kchu'konu ee ea howa. me ke ' ikou koko i liele a haiku-haku o ke ano '-pomMnoino i na a.ristiaro i ixea an° •ui loKa ma ka ana, "ui loa ?iku ka walwai o ko lakou a ina i na halpule o ka ho-mpnn o u - La Fope n. c i mamua o na Palapala He--T>f>!e!e apau, etc." (Apo?tle M. M M c rrill pime ke "Kaula" Wllfrird o Oct., '97. Coufer«nce.) 0 kek-phi hewa a na kanika e hana ai. 'he m?u hewa ia e I.oaa o!e a : ia lakoii he kala ani ma ke'a ao. ao].hoi ma kel-a ao, ?. ina ike pono l?kou • ko ano maoli. e ae ana no lakon e hookahe ia ko koko nnl'ina o ka lepo, a e pii aku no kona uwahi 1 ka

lani elike me 'lea mohai kala hala, a na kona ala e kala ae i iko laJrou ihewa. A ina aole peia, alaila, e <pili laa&u no A o iakou hewa a i fce Auipuni uhane. Ke manao nei au, i kou wa e lolie ai i ua hoahanau e o.elo ana no ke oki ia o na kanaka mai 'ka nonua aiku, manao p-aha ee he eielo eolea 10-a •kp.'.a, eia nae, aole pela, oia ka ia ja.kou, a aoie s hoor-oino ia, a eaa i-a k;«-ou 'ke o;a. O mau ; hev/a ua hiki no ke k.ila ia mamuli o k<i.vavil mohai i moaai ia >ma Liuaau eivke -me ia i ka *«.ah u:-; .t -o u9v..'iii mau (liawa i mohai ia me ke 'keuo o 'ka h.pa keiki. o a.i pi'pl iĀeiiii, a o ās kuūu.i'uhu paha, ao.p laiAOii e afe :a, v:oe wale no ma o A e kuo 'i-a o k-e O 'keia Hio la ke kuniu ik'airaii;o ai i:a -kaaalea īa eukou oiai la'kou maiuua o ikeia :kahua, ua maopepo ia la'āou ka oiaio, a kamallio laJtou no ia 'mea. U-a a'o'ia •OUU'OU ao keia e-laio, eia nae. aohe i imae-pepo ia eukou kona ano. (Brig*ak.m You-ng, 4 Jour. of Dise., ,>,i, 54), -e ihana oia nona iho no ua mea 'ia, ma hoi e pepehi aku na 'hiipule o ka 'hoomana o ua La Hape n*-i a ,make 'ka ipoe u'haki i .te ikaniawa.i (i>o:> iiaalele i ka imanaoio) eia auanei p.iha -ka mea nana e hooloii ae 'i ka manaoio o ka ftoe naau aiieahai. pono, a 'haipule e noho ana iwaena o iaikou; a e nui auanei ko ii'aiiiou uwe ana, me he r.wc ana 'la o na 'keiki liilii. ' Eia 'kekahi kaaa-wai kaihi'ko. Ua. kauoaa mai nve j.'.vua ao'.e lakoa i •p.e•pt'hi ai; aiĀa, e 'a.: .-. w o uku iUe kaniaw.ii a Ue A'Aua <x.i> nna. o Ka poe i -kupono ke ma'Ke. O \a 'hoihe ana i ano kaumaha oie. '.te «mea ia ,na 'keainaina hoiooKoa e jrc.no ai Ke hana. Ua nianao au ma.mua o īea. hoOKoia ana o ikeia ikanawai, he wa ipa'ha ia o ike kaua kipi'kipi iwaena o 'ka poe Moi'omona He nui ike aloha o ka poe Moremona, ipenei: Ina e ioaa to la'kou .vanaka, a lawe ia i-mua o 'ka A'ha Hoo- ; KulGuiO"iO, a ko pa.ha *)ta laikou manao e . li ia' ua ikanaika >la eli&e me '&a li ia ' ana o ka liio 'make, <ua pono i'ho la, n > ia; aka hoi, ina na ka Biciiesia ame ■ke Aupuni.e ihoolko i iKe 'k'ana'wai o ke A'kua, ime ke aioha o na Morejnoi:a! Ke 'maikeix<a!Ke nei '«u. .ina ua iku iho UaiĀ&u ma 'Ke .kiuma i 'kupono i -va «.a'Kou hana, a i ihoapoao 'la hoi Lmua 0 ike Akua, me 'ka. Ihoohainnia ole ia e ke ano huiKau o -o na aina e, na 'kan;a.wai ame ko lakou. wooiel-o ima.i ma kupuna mai, i iwai'ho .iho ai -pailia Iko ke A.kua poe ueania'ka i Ike -'ko'i <ma 'kie Kumu o ka. laau, a o lieela ame'keia iaau e hua ole m-ai ana, 4 ka hna mai'kai, -e hua ia laJtou i lalo. A >heaha -hoi, ike oei ianei oe, ua ihana pono paha na. ikanaika ima 'ka miaLam-a ana i 'ke ..anaiwai o ;ke AJk.ua e hoo'ko ana i ,ka mako -maluna o «ka -poe 'hana 'hewa. O :k>a mak-e aha o ika n>oe hana 'hewa ika mea e 'i'ke Āa. ik,o iko Akua .ieanawai, ime Ika aana oie ae, na'wai la i 'hana. O keia Iko'u manao. (Pres. J. M. Grau't, Marc'h '12,'1854.) ! A'Ka, ano 'ke ae -hoi āu -ma «ka inoa o "ka Haku, ina o iiaaia ; I+ou ole aa •kan'a-ka 'i ika iiewa, a <e noh'o aaa. no nae ma iko lakou 'hoomah^iho, o kala ia no iko laikou ihewa -mk "Ka panai ole. io o 'ke ola. E Laiwe mAi ;k'akou i Qcekahi 'kanaka o loko o -keia lanaiha i loaa he i'ke no ka 'hoapaiKileia Lloko- o ■'ke Aupuni o iko (k'aHooii Aikua, a o iko kakou Ma'kua, a i ia'e, ime :ka 'hoomaoipopo auia iioi 1 na' 'ieUimu o ike ola mau loa, a e i.'ke pa. i <ka aiaai aa:e ka haiiohano o J» r ;a wa' ihiau 'loa imu-a o Kona a.lo, a e ; hōo'haliike' iaia me /keka'lii iKanaliea. rjjiaupo 'loa o Jce Ao nei, a i loohia ia paihA me 'keJkāilii 'ilnihi-! •hewa, a ma ka hooiko atta I loia ai iaia 1 nele ana oia no ika •hoaki'ak'ie ia'e ana ka 'hewa, he - ew?a Oiol ana i ilko ai, e 1 iini nui ai, a e hik.i ole a'i ike loaa iaia' 'ke ole e 'hooikaheia (koko, a e i'ke ana no oia, ma k«- 'h.ookahe ana i ikoaa.' (ko'ko, e kala ia oia no 'kela hawa, 'hoopi.ueie ia, a ia'o 'me na' Aikua, 'lie kane anei 'kekahi. a i ole, wa'hine anei paha iloiko o ikei-a aale © olelo ana: "i<J •hoolk-a'he -ma.i i :ko'u ikoiko i lioopakele ia'e pa'ha au ia • īL'ō-'okiekip ia'e me na Aikua? •• He mea mau 'ka >prii aloha ana 'o aa ikanaika ia lakou i'ho, aikia, ina e.'hoiieeia''ku keia raau loinal : i 'ieekahi kaniaka, e hauoli aaa oia o i :kona >koiko. Oiia ilw la' 'ke alo'hi'ia dtakou ilio, ina no i ika' mau. loa ia« He aloha anei ikou i koū mau hoahanau ame ikau 'iniau 'ika-ikuaihine ina e hana laikou i 'keka'hi 'hewa 'i hiki ole tke 'kalaia 'ke ole'iiia hookahe ana i 'ko lakou koko? : He āloiha anei oe i leeikahi kane a wahine pahia i ikupoao no ka 'hoo'kiaihe ana i 'kō laua koko ? Oia ilio la ko Lesu imanao. Aoie 'loa oia i lia'i mai i ieekahi kane, a wahine paha e aloha aku i ko ilaiia mau enemi iloiko o iko laikou liowa, aole loa oia i noonoo i keia mea <pela. B hoikei'ke aku ana au ,ia ouikou i kekahi mau 'he nui no ke

kupono o keikahi »poe kanaika e pepehi ia i mea e kala ia'i iko laikou mau b«wa. Ua ike au 'he mau iwalkalua, a he mau Ivauerl o na kanalka i manao e leaa ana ia -lakou lie wa maikai ioa i •ke ala hou hoipe loa iua e iaweia ko laikeu ola, a 'ninini ia ko lakou koko maluna o 'ka. lepo, ane 'he ala la imua o ke Akua Mana Loa, aka nae, i ikeia wa, he mau anela laikou no ke diaholo, a hiki i ka wa a ko, katoo-u kai•kuaana hanau mua lesū Karis;bo e ku•iiulu hou ae. ai ia lakou iluna, a lanakila ix<aluna o ika make, 'ka lua-ahi a ine ka lua-ikupapau. Ua hooimaopopo •au, he heluna nui loa o na kanaka ī >ai3''ele i ka Ekaleaia, a no iakou, aole loa he wa e hooikiekie ia'i; aka, ina e heo'ka.hela ko laikou koko, ua ahona '.ki patha ia no lakou. 0 ka noho 'hewa ame ka noho nn'mpo o na lahuikana.va na mīea e keakea ai i ika holomua ana o keia manao; <e A i.mai ana .a iwa e lanaikila ana ko Ike Aikua kaviwai me ka ikika.nui. 0 keia 'ke a'oha i ko kakou mau hoalauna elike me A aikou ia ka'k-ou iho. •ia ua ne'le oia i 'ke 'kokua, e kokua aku iaia; ina e makemake oia no k i'a, a ua kupono iioi no Ika 'hoekalie ma i ko' r koko maluna o ka letw . nona -a pakele ai, e hookahe no. ( kela mea aire 'keia mea o oukou i ,hoo , MflO-no.no i na loina no ke ola >mau loe i i liana 'hoi i kekahi 'hewa 'i kupon) no ka hookaiie ana i ke koko. ke ole i hp-wa i ku * ka make, aole loa »• loaa iaia ka maha a u/ki i ka iiookaii' la ara o kor a 'koko, a loaa ia'a ke ol° vna i maikemake ai, a o keia iho la k i n-a 'ienaka apau. (Brlghan v nmg. R r>p.;€rt New«, 397, 4 Jour. o r J!-sc., ?19-?0. E nana hoi Apo?eto < "«■o. Sn'th 1 .)our. of Dis-c., 97; Apo ! Kimhall, 7 Jour. of Disc., etc.'' Ke olelo ne? a.u ei4 no 'ue poe kan* "me na wah'ne a'u e olelo aku ai r he'e koke i ka neresidena. a e noi akn iiia e koho o'a i komWe nina e nooroo no ko lakou 'hihia, a e <waeia i wa-'

hi ikupono no ia hana, a na *ke Ttamite i koho ia e hookahe i iko lakou ikoko. Eia iwaena o ika-ou 'ke-ahi ooe i piha me na ano ioo'kamakama apau, aole i I lawa 'ka wai no 'ka poe e iialkema'ke ana e hookalie ia iko lakou ikoko, no ika <mea, "ua nui loa ko lakou thewa.' (4j Jour. of Disc., 49. Apoieiole j. M., Gran ; t.) No ka lana'ki'.a a no ka paiha e wplir E'O '2u 'i •ka'u pa'hi oi vua mai kana W'3*hi ae, u:: ahona ia mamua o :ka r>> āuahua ana ! ku o 'ka ]:oe e 'h-aaU'.s3 ■ana i ; ka oiaio. (Ne-i nui .leko o ke •auaina, a hrckrhi manao ma ka aē ana i 'keia ele'o kua-h-ua.) Ano, e 'ka poe l.vpu\v.ale haale'e i ka oiaio, e hoomaemae no oukou :ho, i ole e kau aīku •ka lieokol'i'.-elo e 'hoeikupano ai ia ou'kou ma 'ka pono. (Hooho 'ke anaina,, "E hana, E hana.") Ina e manao ik4 anaina ua pono keia, e ikau i ko oukou mnu liima iiuna. (Pau loa <na liima iluna). E ikahea aku i<a&ou i -lee Akua e ikokua mai ia kakou ma 'keia •mea, ame n>a hana mai'kai e ae aipau. (1 Jour. of Disc„ a3, brigham Ycung). Ua ninau ia mai au i 'keia kakahiaka peliea -la e 'hiki ai ia ka'kou 'ke 'heola ia mai mai ika kalkou mau liana ©waewa ae? E hai aiku au ia oukou i kahi i ;hiki ai, © iawe mai kaikou i ke kanawai <a la»kou ima no la<kou -lima, oia 'hoi: He leipi, a ina e 'hele māi ikekahi poe I hewa loa i 'iko ikakou wahi nei, e o.'ki ' aku i 'ko laikou pu-ana'i. (Hooho (aaai l la ke anaina, Amen-e). K'analua paha I keikahi poe me »ka oleio ana: "O, e ; poina pa'ha auanei 'ko ikakou mau waiwai apau pu kakou i -ka make." Ina eia maanei -'kekahi .kana'ka ho'he wale, aia na niauna maikai i puuhonua no 'ka poe i e"ha ka n-aau e ikoni ana i kela itme ikeia hauwawa, ame >ka uwe o ka • mea liewa, me 'he 'la e 'haihai ana i ko ! la'kou imau iwi-aoao. Mahope o keia ! 'ni'a'kahiki, 'me 'he 'la i 'ka nana''ku. e loaa-hou ana ia Ikakou 'he hohe waie, ina pa ! Tia, 'he imea "kekalii e imi ana Moiko o ,kfii-a Imau <mauna, a hiki i ka loia ana o keka'hi ana i noho ole ia e kanaika, e hele ilaila, a e iioa'hu I ai nau tume "kou oiiana e lawa ai ©o ©hi'ku maika'hiiki, a i ka wa e h'iki mai ai o ka poe ikiipi e lawe i kau mau 'wahine ame ikau mau 'keiki, a e ikolo aiku iloiko o ua lua 'ia, malaila e nolio ai a 'hiki i ka 'pau an-a o (ke 'kaua. Mai haalele i 3ta manaoio o ko ou'kou mal ola, ina ou- 1 'kou e hana peila, 'he oiaio no, e lilo ana 'laik-ou mai a oukou aiku. (Bri« , ham Young, 2 Jour. of Disc., 211-312.) | He 'mau lalna ikaikaiikahi >wale no ke- ' ia i laweia mai no loleo «m-ai o keikaihi unau 'hoaka'ka ano nui, i .kaueliaia e 'ka Bkalesia e hoolaha alku, a oiai 'hoi he miau hoakalea mo ia i ikoimo iloko o na t oiaio i a'o ia ima ika Bkalesia Moremo-1 na, 'he i>ono no e lawe ia mai 'ia me he ala, ihe leo no ike Aikua. Eia nae. ma •kelkaih'i ihoaka'ka i ka;kauinoaia e ke kailkoelke o Lunamaikaainana Roberts, 'he ikanalea i leomo oie i ka Moremona,walii ana, ua nono nae ma Uta no 'ke-J fkahi imau maikahi'ki, a i 'lOhe i na haioleio inaluna ae, a i iioolaha pinepine ia ma na nupepa, - <i ae, aohe 'he mau •ano kuhi'hewa iloko oia imau oiaio im?6 ke 'kuoo, uluhia e ika uhane; ua olelo oia, aole loa 'he wa iloiko o ika .moolelo 0 ika Elkaleaia i ikeia ua •hooiaio maopopo Lea ia ika pinapinai ana o ke kauo'ha e 'hilinai aku i ika oiaio o 'ka mohai koko. Ua ae akaka loa mai o Bi'M Hiekman, oia no 'keka'hi iloiko o fka 'heluna o 'ka poe pepohi ikana'ka, <me ka olelo ama; •ua nui ka poe ana * ipepehi ai mamuli o -kona ikohoia ana mai i anela -lu-ku na Brigfham i.oung. He wa loihi loa ma-j iho'p-e mai o ikona ikaulana ana he pepehi ikanaka ma o a maanei o ka aina, ua haawi ia'ku iaia 'ne oihana Aupuni m,ai ka E*kalesia Morelaiona aiku; a ua ili pu aku ; hol a'ia ima 'ke ano 'he 'hoailona no ka aiku a "Aiberahama, Isaaca ame lalkoho," oia 'hoi, "I poe wahine .hou." He inianao ko'u, ua huhu na liaipul© o 'ka lioomana Moremona ia BiM Hlokman no ;kona h.o ana i hoilke ma toa aoao o ke Aupuni, i ika wa i hoopii ikue ai ke Aupuni ia Br:gham Young no ka iiewa ikokua » ka pepe'hi ia ana o Ga'tes; a ua kapa a:ku lakou iaia 'he kanaka ino. O na moolelo o ika A"ha Hooikolo.kolo ua aihue ia, eia nae, o na halpuie me ko lalkou mau «a-j naina oluolu, ua poina loa ia paha lakou i ka pepehi 'hoomainolno ana a Danite Pcirter Rockwell ia Kiaaina Bcggs o Missouri, me ka manao e lawe 1 'ke ola, no 'ka 'hana heiwa ana i ihana ai l ka poe Mopeimona ima keia hanal ana ka lioomaika ana o ke ano hoo-( /ineamea wa'le la o na hihiia <ka,!aiim.i, me ke aipono ana e "hoopunahele aku na Kaula iala. | Ma keikaiii (kaua i ikapaia 'iie 'kaua Morrisite, ua pepehiia 'lie heluna nui o na 'leane, na wa'h»ne, ome na keiki i 'liaalele 'i ka ni'aaiaoio o 'ka hoomana Moremona. He hoapono ia no nae malal.9 o na olelo a'oi hoLkeia maluna no ika'pepehi ana i ka poe haalele i ika •hoomana. Aole loa hookahi mea i poina loa i ka iuku nui ia ana o na. ik£ naka ma Mauna iueadow e ka poe remona. 0 'keia lukuia <ana o 200 ikane, wa'hine ame na keiki; he mea ia i kuka im.ua e ia e ka Ma Eikalesia o īka poe: 'koi'koi o ka Moremona; a i hookoia 'hoi e 'ka puali koa Moremona,! m-e ke kokua pu ama mai o keka'hi poe Iliikini, a o ikeia poe nana i luku. ua h'oomaopopo ia mai laikou e na alakai o ika Ekales:a ma o 'ka haa-w.'ia a<na mai i poe wa'hine o ko na aina e i 'hoopunipuniia e lakou e hoole mai, aole no 'he a'o da ma ika laikou a i mau inoa e kaulana -ai, a ua apo ia'ku hoi lakou me ka pula'ma iloa aua i ikela ame keia maka'hilki anai na ikue imai i ika wa e paa ia ana ike Aupuni malalo o ka mana o ka Ekatesia. 0 na alakai o ka Eikale-ia, ua puunaue ae lakou i oa walwai i loaia ia lalkou ma ka a.ihue ana, a mai loiko aku o ika wai'hona dala o ka Ekalesia i u»ku ia'i no ike pale ana ae i ka 'hiliia o John D. Lee. ame 'k«kalii poe e ae ma 'ka liooko'okolo mm ana. a oiai ka Aha e noho ana e hoolohe i :na olelo ike o na lioi'-e. U 2 'iaalele e imai la ka Loio Moremona e 'ea aoao lioopii i ka liihia, a iioomahuea n.ui ia aku la e t<A lalkou I ko kikou mau home. A o keia "hookuu ana, w i.ponoia mo ia 'ma o kekalii paiapak noi aJa i kaikauinoaia e na ikaihuna ka 'lana o ke kulanakauiiale o LeKko Paa'ai. 0 'keia <poe 'hookaihe kdko "hur< 'oa, a i kala ole ia hoi 'ko lakou hihiiia ka moolelo o na hihia kapaiona '■ N uierika he hiiki wale no ke hoapono'p. eeia ,pepeftii (kanaka ana mamuH o nhalolelo i hoiikela maluna ae, a mamuh

no 'hoi o ke"ka'hi mau kuaua.ua i!tfl . Brigham Young. Ma ka neiho ar.u nei o <ka Ahao'lelo o ka Moku ..rT, Ula, ua lawe ia nvai he hoo < \ pau an<a i ke kanawai c k.--u . imea 'liewa, a!ka, ua kue nu; 1 -• , e 'keka'hi ikahuna, a no'.ai , ; !o. 0 keikahi o na kun.u i mai, oia no ke ikala ana i ' ke ikoko. Ke hoak-ika nei au i k.i p • i Manao aia 'he poiolei apau i hoakaikaia m?.niu t ::r i 'ka 'hoomana M3r.;mcu:.i. .. 'kahi oia m.vu oiaio, ho n. :: • •lau .ke.kahi, a he mr.u ni.;:..: puni loa 'kekahi. l'a «k«.'lu\e !ca e hc;X<e heui < • . .. mau huoiaio e p.n an.i i k» liooanana Moreir.ona: n k i iike au, Hamuli o ko'u h <• . ana, ua 'haoK'he «keka'ii pnt- ' .• :i na a'o ao e mana.iu e h :.. . kela -mau hana hupo ma ka ; . "hoomana i'.oko o k-eia keru- u.; v . la'u i hele mai ai i i :a. a !. r i keia wa, eia au mawuhu o iu ī sia Karistiano. < Ua hoamaika «aku au o ī:nī >. maopopo loa i ka n.-»man.i M . : a i ka ike ana, ui lu.inai m au i na oiaio a lakou. ann» ,vt:n •:• ; . ua 'hoino ia lakou e ikek'-hi p v Ku-\. 'Uano neonoo'ha.-.; e haino ar. i • , ■po£ Moremona a'u i.r anno r.t h- .. e ma.ka'u io ana i !ke Akua, a . ' ana i na Kanaka. I ka wa a kk. kana'ka Meeemona, a i o!e. a k a ikanaka paha o 'kou Eūale.-ia k i ha'a .ma ka neeikahp ana i k» ! ua makau>kau au e hooiaio rk i ' pololei oia mau o'elo. l'a ki kuu mau niaka i keia wa, no k i ua hoolilo loa au ia'u iho 111 k mau hora o keKaihi nwu niakaii K hala, ma ka imi ana i keka'hi ni: : no .ke ano Moremona okn he-e 1:■ • a ma ia imi ana, ua . .e au. \ia s . n no lakou ma ka hoopunipuni 2! ; kanaka me ka o'.elo "he liihi.) k> v : ka Lani mai."