Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 12, 23 March 1900 — Woiho o Alapoki i Ka Oihana uanakanawai kiekie. Ninaninau ke kulana o ka Aha Kiekie i keia wa [ARTICLE]

Woiho o Alapoki i Ka Oihana uanakanawai kiekie.

Ninaninau ke kulana o ka Aha Kiekie i keia wa

Ma ka wa i weheia ai ka Aha Kiekie ma ka Poalua nei no ke kau oia Aha | no Maraki nei, ua hapaiia ae la kekahi . ninau ano nui loa no ka mea e pili ana j i kona kulana e ku nei i keia wa, ma ke ano o kona mau hoa lunakanawai ©, noho nei i keia wa. Ma ka wa i wehe ai ka Aha, ua noho ae la o Lunakanawai Frear ajne Lunakanawai Whiting o lea Aha Kiekie, a me Lunakanawal Perry o ka Aha Kaapuni. 0 ka hihia mua loa i hoouluia ae ai ka ninau no keia kulana leakanalua ia' o ka Aha Kiekie, oia. no ka hihia o | John E. Bufih ame kekahi poe, kue i ke Aupuni Repuba'lika o Hawaii, ma ke- j kahi hoopii kipaku. 0 Magoon ka loio 0 ka poe hoopii ma leeia hihia, a nana' 1 waiho aku i kekahi palapala nol elike me keia ke ano: j "Ko nouoi aku nei ka paiapala noi a ! ka mea lioopii, aole e hooloheia keia ] hihia, a hlki i ka wa e hookohu a e hoonohoia ai kekahi mea i Lunakana- j wai Nui no ka Aha Kiekie. | "Ano ke hele mai nei o John E. Bush ame kekahi poe e ae, na poe hoopii hoi hihia maluna ae nei, ma 0 ko lakou mau loio la, oia o J. Alfred Magoon ame I. M. Long t a hoike aku i keia Aha Hanohano: | "1. Aole i ku keia Aha 1 keia wa ma ke kulana ku i ke kanawai no ka hoo- ■, lohe ana i na hihia. I "2. Aole hoi i ku i ke kanawai ko j A. Perry, Esq., nobo ana e hoolohe ma ! keia hihia. | 1 "3. Oial hoi, ma ka la 28 o Dekemaba, 1889, ua waiho mai la ka Mea Hanohano A. F. Judd, ka Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie, i kona paiapaia waiho a haalele oihana lunakanawai nui no keia Aha Hanohano, ia S. B. Dole, ka Peresidena o keia Eepuhalika, a nolaila, ma ia wa i pau ai ko ko A. F. Judd noho lunakanawai nui ana no keia Aha Hanohano. j | "Nolaila, te nonoi aku nei na poe hoopii i keia Aha Hanohano e hoole i ka hoolohe ana i ka hlhia ae nei i keia wa, a hiki i ka haokohu pono ia ana o kekahl Lunakanawai Nui no ] keia Aha Hanohano." I j/. U v a hoakaka o Loio Magoon i ka Hlo ana o keia ninau i ninau ano nui loa no ke kulana o ka Aha i keia wa, elike hoi me ia e ku nei i keia wa. Iframuli 0 keia ninau i ulu mai, aole loa i makemake iki ka loio e hoala mai i na kamailio ana ma ke kulana hoakaka a wehewehe maoli i ka hihia, ma ka aoao o kona mau haku, me he mea la ūa ku i ke kanawai ka noho ana o ka Aha. Ua manao hoi o Lunakanawai Frear, aole i lawa loa na kumu maloko o ka palapala kue a ka poe hoopii ho ke kulana ku ole i ke kanawai o ka noho ana o ka Aha Kiekie. Ua hoakaka aku hoi ka Loio o ka poe hoopii, ke ku nei na kumu i hoikeia maloko o ka lakou palapala hoopii, ma ke ano he mau mea oiaio loa ia, a hiki i ka wa e kueia ai ka oiaio oia mau mea. Ma keia wa nohoi, i hoomaopopoia ae ai ka loaa io ana mai o ka palapala haalele oihana a Lunakanawal Nui Alapaki, a pela nohoi me ka palapala hoike a Peresidena Dole no keia haalele ana o ka Lunakanawai Nui i ka oihana, imua o Peresidena MaKinile. Ua lioike mai nohoi o Lunakanawai Frear, eia no ka Lunakanawai Nui Alapaki ke hoomau nei no i ka ohi ana 1 kona uku oihana. Ua loaa aku no iaia kona uku a hoea i ka mahina i hala aku la, Ua ae na lunakanawal ekolu, mahope iho o ko lakou kukakuka ana, i ke noi a Loio Magoon, e hoopanee ka Aha a noho hou ma ka Poakolu nei. Hoike o Alapaki Opio i ke ano o ka haalele ana o kona makuakane. Ua olelo ae oia, ua hoomaopopo oia, o ka manao maoli o kona makuakane ma keia waiho ana i ka oihana lunakaaawai nui no ka Aha Kiekie, aia no la ma ka wa e loaa ai kekahi pani ma kona hakahaka. Aia a loaa ia pani ma kona wahi, oia ka wa e mana ai kela waiho ana ona i ka liana. Ua hoike ae nohoi o Alapaki Opio, ua kamailio no oia me Peresidena Dole no keia mea, ma kona wa i haawi aku ai i ka paiapala haalele oihana a kona makuakane i hoouna mai ai iaia, me kona hoike pu ana aku hoi i ka manao maoli o keia waiho oihana ana o kona makuakane. PALAPALA HAALELE OIHANA A LUNAKANAWAI ALAPAKI. Eia iho ke ano nui o na olelo o loko o ka palapala haalele a waiho oihana a ka Lunakanawai Nui Alapki: "Clifton Spring, N. Y., Dek. 4, '99. "Hon. S. B. Do!e, o ka Repuhalika o Hawaii. Aloha:—Ua loaa ia'u ka hanohano ma keia, e waiho aku i ko'u kulana Lunakanawai Nui no ka Aha Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Owau iho nei, me ke aloha. Kou haahaa, a kauwa hoolohe loa. , "A. F. JUDD." Ua kakauia hoi ma ke kua o ka leta, keia mau huaolelo: "Kakaula, Dek. 4, 1899. Loaa mai

Dek. 27,1899. Haalele i ka Oihana Lunakanawai Nui." "Ma keia ke hooia nei au, o keia maluna ae, he kope oiaio ia o ka palapala i kakauia e ka Lunakanawai Nui Kauka ia Peresidena Dole, ma ka la 4 o Dekemaba, 1899. * KATE KELLY, " Kakauolelo Aha Hooko." Ma ka la 28 mai o Dekemaba, ua kakau iho la o Peresidena Dole I palapala ia Peresidena MaKinile, e hoike aku ana no keia haalele a waiho ana mal o ka Lunakanawai Nui i ka oihana. A eia iho hoi ke ano nui oua palapala la: "Keena Oihana Hooko,

"Honolulu, H. 1., Dek 28, 1899. "Mr. Peresidena:—Ma ka la i nehinei i loaa mai al ia'u ka palapaia haalele a waiho oihana a Mr. Judd no ka Oihana Lunakanawai Nui no ka Aha Kiekie o Ko Hawali Pae Aina. •'Oiai lioi, ua lawelawe ma'u au i ke kulana hana maa mau no ka hoopiha ana i na oihana aupuni i hoohakahakaia iho, ma o ko'u hookohu ponoi ana aku ia lakou, me ke kaukai ana hoi no kau apono ana mai, a ma keia nae, ua manao au, mamuli o ko'u hoomaopopo ana i ka loaa koke ana mai o na kulana Aupuni hou no makou, e waiho aku no ia oe i keia kumuhana, no ka loaa ana mai he oleloao mai a oe mai, ina he oleloao kekahi an oia ano. "Ua hoopilikia ia o Lunakanawai Judd ma o kona loohia ana i ka ma'i, a hiki ole iaia ke lawelawe i kana oihana no kekahi hapa nui o ka manawa iloko o keia makahiki, a ua waiho mai nei hoi ia i ka oihana mamuli wale no •o keia pilikia ma'i i loaa iaia, pela'ka'u hoomaopopo. O kona kaawale ana aku mal kana liana oihana hookolokoio nku P ua.lilo ia i mea e iioopilikia ia ai na hana o ka Aha Kiekie. "Ua makemake loa ia e hoopihaia keia wahi me ka hookaulua hou ole ia aka. "I keia wa, aole au i lawe mai i kana waiho ana mai i ka oihana, oiai he mea ia e hoopohihihiia ai ke kulana o ka Aha, oiai nae, he kanawai nohoi kekahi e hoakaka ana 110 ka hoonoho ana i pani no ka wa e kaawale ai kekahi lunakanawai, aka, aole nae lie kanawai e hoakaka ana no ka hookohu ana i kekalii mea i pani e noho mau loa ai ma kahi i hoohakahakaia. "I keia wa, aia ko Lunakanawai Kauka wahi noho ma Clifton Springs, Nu loka. "Owau iho no, e Mr. Peresid!ena, me ka haahaa, "SANFORD B. DOLE. "I ka Peresidena o Amerika Huipm'a. Waainetona."