Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 50, 15 December 1899 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HOOFUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO

A. W. PEARSON, Luna Nui.

JOSEPH M. PORPOR, Lunahooponopono

Honolulu, Oahu

 

POALIMA DEKEMABA 15, 1899

O ke ano  o ka huaolelo “Bubo” he “ha-hai.” Oia keia mai pehu, a hua anoano oolea ma ke kapakapa o ke kane a o ka wahine paha. I kekahi wa o hoea ana keia pehu ma na poaeae.

Ua oleloia, e kala wale ka na poe Iapana I ike ai ua komo mai ka mai “Bubonika” iloko nei o Honolulu, mamuli o ko lakou ike ana I ka nui o na iole make ma ke alanui Nuuanu, aneane elua pule I kaa hope ae nei. Aole paha I ike na kauka Iapana o ua alanui la I keia mea hoike no ua mai la, a hoea wale iho la I ka Pookolu nei?

Aohe a kakou hana e ae e hana ai I keia wa, aka, o ka haawi wale no I ka kakou mau kokua ana I ka Papa oia no ke kinai ana I ka mai e oleloia nei ne Bubonika. O kekahi kokua maikai mae pono ana I ko kakou mau pa ame na hale. E hookaawale I na mea ano pelapela apau. E ai I na mea I hoomoaia. E baila I ka wai e inu ai. Aohe hewa o ka malama I ka maemae

Aole makou I ike heaaha la ke kumu I kau ole ai ka papa oia, a o ka Mana Oihana Koa paha I mau hae hoailona, elike me ka hae eleele ma na hale I loaa ai ka poe I make I ka mai ahulau; a o na palena hoi I komo iloko o ka mana homalu mai, e hoailonaia me na hae melemele? He mau mea hoike maikai keia e maopopo ai I ka poe heluhelu nupepa ole na wahi I hookapuia.

Ma ka wa I pae mua mai ai ka pualikoa paele o na koa Amerika Kumau I Honolulu nei, I kahi wa kokoke I kaa hope ae nei, a hala aku la no Manila, ua laulaha ae la ka olelo, ua puka ka “Mai Ahulua Eleele” (Black Plague) maloko nei o ke kulanakuahale o Honolulu nei. He mau olelo houpoopowale no nae la. Aka, I ka wa I ku mai nei keia puulu koa Paele hou mai mei, na puka-a-maka io maoli ae la ua mai la a Bubonika maoli ae la ka.

Eia ka manao o ke Kauka Italia Scarporone e noho nei ma Honolulu nei, no kea no o ka okiloia ana o ka “anoano” a “ilo liilii” paha o ka ma’I “Bubonika” e kekahi mau Kauka o Honolulu nei: iloko wale no ona na hora pokole wale no o ka nanaia ana e ua mau kauka nei keia mai, a hiki ke hookaawaleia ua mau anoano la, a ma ia wa hookah no, kanuuia aku ia mau anoano I loaa mai iloko o kekahi piilu holoholona, a ikea koke ia ae ia no na ouli I pili I keia ano ma’i. He keuke kupaainaha! O Kitasato hoi, kekahi o na kauka Iapana kaulana loa no ka huli anoano ma’I lele, he mau kakini holoholona kana o ka noke ana I ka hookomo I na anoano ma’I, a he mau la lehulehu hoi kona o ke kali ana a ikeia main a ouli o na mai la. “he mea eha nou ke keehi ai I na kui.” Kauka Luka, ma Oihana 26:14

Mamuli o ka lehulehu loa o na noi loaa mai ka luna nui o keia papa e hoopukaia ona nupepa Kuokoa puka la I kahi wa I hala ae nei, ua hoohoio ia e hoopuka aku I pepa oia ano ma ka puie mua o keia makahiki ae.

Ua hoolalaia ma kea no nui, o ke kino am eke kulana o ua pepa puka ia aia, ua like no ia me ka nui o ka pepa puka pule o ke Kuokoa nei nona aoao eha e puka nei I keia ame keia pule. He kino nui maoli keia no ke kahi nupepa puka ia Hawaii. O ka uku a auhau hoi no ka hebedoma hookah, aole I maopopo ia makou I keia wa, aka, ke manao nei no nae makou, aole no ia e oi loa aku ana I ka hapaha (keneta) no ka pule, a he Elima hoi keneta no ke kope; a ina nohoi hauie iho ana kahi kemu malalo o keia a makou I hoike ae la, alaila, he ola ia no kiai loko.

Me he mea la, aia ma ka wa e puka aku ai keia pepa puka la o ke Kuokoa nei, oia ana a wa e hoomahuahua hou ia ae ai ka nui o na aoao o keia pepa puka pule a hoea I ka ewalu elike me ka makou I hoike mua aku ai.

 

ACHE MAU OLELO HOAKAKA MAI KA PAPA OLA MAI NO KEIA MA’I

A hoea mai I ke kakahiaka o ka Poaha nei, oia hoi ka lua o na kakahiaka mahope mai o ka ikeia ana wahi a na kauka, no ka hehi lau Eleele I kapaia he Ma’I Ahulau Bubonika, aole loa makou I ike iki ua hoopuka mai ka Papa Oia he mau kuhikuhi a he mai alakaui e hoonaauaao ana I ka lehulehu Hawaii no kea no nui keia Ma’I Ahulau, a peia pu hoi me na olelo alkai kupono no ka hana e pono ai ke hanaia e ka lehulehu o loko nei o ke kulanakauhale, ma kea no lapaau, a ano hana e ae paha e loaa ai he kaohi ana aku I ka nee mahuahua ana aku o ka ma’i.

Aole makou I ike heaha la ke kumu o ko ka Papa Oia hana ole ana I keia hana? Ua ike nae makou maloko o ka nupepa P. V. Advertiser o ka Poakolu nei, Dekemaba 13, he mau olelo hao kaka no kea no o keia mai, I laweia noloko mai o ka Buke Wehewehe Ano, I kapaia “Encyclopedia Britanica,” a ma ko makou hoomaopopo ana he mea waiwai nui keia I hanaia e ia Nupepa no ka pono o ka lehulehu. O ka makou hoi I ake nui loa ai, oia ka loaa pono ana mai he mau hoakaka mai ka Papa Oia ponoi mai.

Aole keia o ko nakou wa mea loa I joi ai I jeia ano hana e loaa mai ka Papa Oia mai no na alakai o keia ano. Ke hoomanao nei no makou ma ka wa I puka ai ka Ma’I Kolera I kaa ai ka hooponopono nui ai ana o ka hana kinai I ua mai la malalo o W. O. Kamika, ka Loio Kuhina ia wa, elike nohoi me Loio Kuhina Kupa e lawelawe nei I ka hana kinai I keia mai e oleloia nei he ma’I ahulau Bukonika, ua koi ka Papa Oia ia wa no ula alakai a mau olelo hoakaka kupono no ka honaauauo ana I na kanaka Hawaii maoli.

O keia mau hoakaka a makou I ike ai maloko o ka nupepa P. C. Advertiser oia ka makou I unuhi mai ai a waiho aku no ka pomaikai o ka poe apau e heluhelu ana I ka makou nei pepa; a e ikeia ana hoi keia mau hoakaka ma kekahi wahi o ka pepa I keia la, malalo o ke poo “KA MAI AHULAU BUBONIKA.” I hoikeia ma ka aoao ekahi.

 

HA NUNAU ANO NUI

Ua hooulu aku nei o Hakawela ko ke Auuni Hawaii Agena Kuikawa e noho mai la I Wasinetona, he ninau aupuni koikoi imua o na Poo o ke Aupuni Makuam no ka mea e pili ana I ka wa I mana ai ka Olelo Hooholo Hoohui Aupuni. Ua koi o Hakawela imua o ka Loio kuhina o ke Aupuni o Amerika huipuiam na hoomakaia ka mana ana o ua Olelo hooholo la ma ka la 6 o Augate o ka makahiki 1898, ka la I lawelaweia ai ka hukiaa ana ae o ka hae Amerika ma ka hale poo Aupuni o Hawaii nei; a ma ai ano e komo ole ai ka mana o ke kauoha pili aina Aupuni a Peresidena Makinile I hoouna mai nei ia nei, no na kuai ana a ke Aupuni Hawaii I na aina oia ano mamua aku o ua la 6 la o Augeta. A ma ka aoao hoi o ka Loio Kuhina o ke Aupuni Makua, ua hoopaakiki mai oia, ua hoomaka mai ka mana ana o ka Olelo Hooholo hui ma ka la no I aponoia ai ua Olelo hooholo la e ka Mana Kau Kanawai o Amerika Huipuia, oia ka la 7 o Iulai o ua makahiki 1898 la.

Ina e aponoia ko Hakawela manao alakai elike me kana I koi ai, alaila e lilo ana na kuai Aina Aupuni a ke Aupuni Hawaii I hana ai mamua aku o ka la 6 o Augate (1898( I mau mea mana a paa hoi. A ma ia ano e lilo loa ai ia mau aina I ka poe na lakou ked ala I loaa mai I ke Aupuni; a, o ke kauoha a ka Peresidena o amerika Huipuia I ke Aupuni Hawaii nei o hoihoi hou aku la I na dala I loaa mai ai iaia no ua mau aiana aupuni la, ua lilo I mea ole. Aka hoi, ina e kaa ka pololei o keia koho ana I ka la I mana ai ka Olelo Hooholo Hui ma ka aoao o ka Loio Kuhina Griggs o Amerika Huipuia alila, ua paa ke kauoha Mana Hooko a ka Peridenca I hoike mai ai I ko Hawaii nei mau Kahu Aupuni no ka hoihoi hou ana aku I na dala a ka poe I kuai I na Aina Aupuni ma ka I hoikeia ae la.

Ma ko makou hoomaopopo ana, ia loaa ia Hakawela ma ka aoao o ke Aupuni Hawaii he kumu maikai loa e hoomanaloia ai na kuai aina ana a ke Aupuni Hawaii iloko o ka manawa e hoomaka ana mai ka la 7 mai o Iulai a ka la 6 o Augate, ka la maoli a Hawaii Aupuni Mana kuokoa nona iho I ae pili aupuni maolie ae e hooko I ka manao o ka Olelo Hooholo hui I aponoia ai e na Mana Kau Kanawai ame Hooko o ke Aupuni o Amerika Huipuia. A I ole ia, e hoomaka ka mana ame ka paa ana ao ua Olelo Hooholo Hui la ma Hawaii nei, ma ka la I loaa mai ai ka hoike pili Aupuni no ka Hooholoia ana o ua Olelo Hooholo la.

 

KE KULANA WAHAOLELO LAHUI MR. BRIGHAM H. ROBARTS ILO-KO 0 KA AHAOLELO MN 0 AME-RIKA EMMA.

O ke kohoia ana o Brigham H. Robe ens o Uta, Amerika Huipuia, e kekahi poe koho balota o ia.mokuaina e lito wahaoleto no lakou, ito.ko o ha hale o ña Lunamakaainana o ha Alialel. Mil Amerika triptifa, tia ia mu e kamailio mu ia al kona pOhO hoa ana .noloko o ua hale.lao na lunama.- kaainana. e nu aupepa, na awl, na natoa ame ha. Lum!makaiiinzina 0 ka Hale ,Ahaoleio o Amerika littipnia,.na kane ame na .wahine ..o kela ..ame. keitt aoap hoomana i like pie, me ka hoo-mana I foil& hoalianau al kola kanaka —Brigham- H. Roberts. Iloko 0 keia matt aluka olelo i nalia ad maluna o ke kulana lunamakaainana o keia kanaka, h9 Oita no maliele i nee al keia man manao, ka mua; ka manao e olelo ana, aole hiki 'alia ke notto hoa noloko o ka Hale o na Lunamaka-ainana. 0 ka. Ina: Pa Mid no laia ke noho I hoa noloko oia hale eia man manao eltia, ma ka apono a kue hoi (pro and con) no Ice kulana wahaoleio lahui o kola kanaka, tut ha-Iwo like la no ia e na kanalca o loko o ka hoomana hookahi me Rona (B, H. Roberts) ame ka poe nohoi Ikulike ole na manaolo hoomana me kona, a pela nohoi me ka poe Repubalike ame ka poe Demokarata, 0 Ire lawn nth o kona line jai ana no keia kulana wahaolelo iloko o ká Aha-oielo Nut o Amerika Huipuia, elike Ine kona kohoia ana e na poe koho balota ku i ke kanawai o loko o kona mokuan Ina, oia no kona mareia anal na wahi-ne he lelittlehu.

He mea oiaio, Brigham H. Roberts, he hoahanau ola noloko o ka Ekalesia I oleio man ia, ka Ekaletia Moramona, o Uta. Ke ole makou e kulaihewa he hoa oia noloko o ka Papa o na3 Luna-olelo he Umikumamalua 0-1oko oia Ekalesia. X ua'mare 10 la no oia I na-wahine he lehulehu; a ke ale makou e‘ kuliihewa, me he mea la, he ekolu paha Ica nui o liana mau_ wahine I mare at 0 ka mea maopopo nae, ua 01 aku mama o hookahi wahine 1 mare ìà. e Ia. Aole makou e kamailio ana no ka pono ame ka pono ole o keia mare ana o keia kanaka i n.a wahine he Tehulehu. Aka, hookahi nae mea maopopci, o* ka hana mare lehulehu na wahine, he man4oio ia laoia a i aponoia e ka Ekai. lesia Moramona o TJta, mamuli hoi o ka. Manaoto ana oia. a,.:na lotia mai he olelo hoike mat -1c Aku.a. m.a.1 e apo-no ana ia hana. Aolthe thakou'el flan mailio aria no ka, olalo, oiaio ole -pain o keia kauoha mare lehUlehu I na verahi-ue mat ke Akua. ua, ike.makou, aole la he man mea pill I kein,lithriinhaat an. Maoporiola.,- he- kanaka o B. H. Roberts Me, ná wahine lehulehu mareia e la elike me ke aka' a kona manaolo hoomana.

•

Ua hooko oia I keia liana ma ka wa e noho ana o UM, he kuiana Aupuni Teritori no Amerika Huipuia. A o koa na lilo ana ae net i Lunamakaainana, ma ha wa no la I Jib ° al o Uta i Aupua ni Mokuaina =oil, ke kulana aupuni hoi e loaa at he kuleana koho Luna Senatoa a Lunamakaainana no ka Aha-olelo Nui o Amerika Huipuia. Mamua o ka lilo ana 0 Ma i Aupuni Mokuaina (State) no Amerika Huipulati mare ai iceia kanaka i na wahine he lehulehu. Mamua, o ka ado. ana o Ilia i A.upuni Mokuaina (state) no Amerika Huipuia e ka Ahaolelo Nui,‘ pa hoopuka, akea ae la o Peresidena Woodruff o ka, Elms lesla "Moral:done o Uta, ma ka la. 6 0 Okatoba, makahiki 1890, he olelo kuas haua e papa IS ma 1 ka laweiawela aria o ka,hana mare lehulehu maloko o ka Ekalesia anal noho .Peresidena'ai. Ua oleic) Ia. ma ka wa i noho Pereiside na at o Lorenzo Snow no ka Ekalesla Moramona o Ma, =hope mai o ka make ana aku o Wilford Woodruf., ua kakoo no ()la i ka hookapu ame ka ha welawela ana o ká oihana mare lehulee In e na hoahanau a loko a la Ekalesia. Ua °lel° ola, ua papa maoliia kela balm e ka Ekalesia. A wahl hot I oleloia at, ; elike me ka mea I holkela maloko o ka nupepa- Tribune o Ma, ma ka la 15 o Sept, 1898, ua hoike ac o Lorenzo Sn9w, Iaole ola i Ike iki ua lawelawela kekahi oihana mare lehulehu mahope mai o ka wa 1 hoopultaia at ka olelo kuahaua a Peresidena Woodruff, Ma hal, ka la 6 o Okatoba, 1890. Nolaila, e manaoia 1 o ka wa i lawelaweia at ka b.ana mare : lehulehu e B. H. Roberts, &Ike me ke alakai ana a kona manaoio hoomana, ala no la mamua aku o ka la 6 o Okatoe ba. 1890. 0 ha bana mare lebuiehu i lawelaweia e ia a e paa net hot oia, i kela wa, he halm la I hanata e la mas mua o ka puka aria a Ice kuaimua papa mare lehulehu a Peresidefla Woodruff, a mamua loa aku hot o ka aeia ana o I*UM e Ilio I Aupunl Mokuaina no Amee rika Huipuia.

Ma kela ano I ku ai oia iloko o kona mokuaina, a kohoia oia he Lunamakaa-ainana no kona Mokuaina, ma ka aoao Demokarata. Pa hanaia he kumukanawai no kit Mokuaina o lita, a maloko hot o la Kumuka.nawal, ua hoikela na ;el e papa aria I ka canna mare lehulehu, aole e hanaia maloko o la malcuaina. Aohe he olelo maloko o ia Kumukanas-wai e hoomaopopo ana o na mare lehuia lehu apau I anala manna ae o Ica wa hooholo, a i aponoia al ia Kumukana.- wai ,e lilo I mea ore. Aka, Ita pill na.

olelo papa i Ica mare lehulehu Ia maloko n 1Cumukanawat la 0 flit, no na hana mare /chute/1u apau e lawelawtija aria mahope mat 0 ka Iwo-bolo a aponoia ana 0 na Kumukanawai hi. He mea maopopo, aole keia Kumus kanawai I hooillo 1 lw B. H. Roberts kifiana nolio ana kane i mare I na wa-hine lehulehu I mea nona e hewa al. Ahatma i lawelawe o B. H. Roberts i keia hana, mahope mat o ka wa i apo-noia al keia kumukanawai anie ke ka-nawai kuloko e hooponopono ana i be-ta hewa mahope mai, alaila, ua Jut o B. 11 Roberts i ka hewa feloni maoli.,

0 ka mea maopopo, o ka hana I kue ia a! oia---B. H. Roberts---oia hoi ha mare lehulehu i na wahine, he harm kolalawelaweta e la mamua o ka hoo-holoia aim o he kumukanawai ame na kanawai e papa ana I Ica mare lehus lehu ma ia mua aku .(in futuro). Me ka ike maopopo nohoi o ka aoao Demo-liarata ame ka poe koho balota oia ao-ao 11010 o ka mokuain.a o Uta I Rein kulana. nohona. °iana o B. H. Roberts, alit hoi, lla koho no lakou laia i Luna-makaainatia. Dernokarata no 'ha hale ana I ká Ah:aoleto Nut o _Amerika Hui-puia. ITa olelo ae o Hon Heber M. Wee's, ke Kiaaina o ma, enke me ha mea i hoikeia maloko o ka nupepa Prove Semi Weekly Enquirer o Ianuari 6, 1899, he mea I koho ma ka aoao He-pubalika, a kue hoi ia B. H. Roberts, oiai no nae, he hoahanau no ia iloko o ka Ekalesia "Moramona" o Uta.

"Manao au, o ke kolaoia sana Mr. Roberts, he hana kuhihew:a nuiia loa ko'n makemake e. Hoopohopo-no ua, kanaka o Uta nei i kei.a han4 la nei ponoi iho, =mutt o kahoolele'a.na aku I keia, hana ioko o ka Nut. Aka, ua holke .mat nae ka hapa nui o ka, poe:Ittho.lba.10.ta I ho lakou manao. Ua ,koho...pono. Mr. Roberts. Ua olelo mai ka,atiao Dernokarata, ua makeiria.ke :lakou. No ka Ahaolelo Nui e hooponopono a. Holo hot I ka ninau e pill Ana. ana o Mr. Roberts. .Nolkila, "la hemo aku Reia ninau mailoko aktz nei (o kit Mokuaina. L. It) I kela wa na ka Aha.olelo Nut tm Ia e noonoo. ka ninau a'u I hoomaopois po ad e noonooia aria, aole. ia :to ka pono, a no ,ka hewa. Alia a ka marelehulehu. Aka., ela na ninau la:e kanaka e noho ana a euna pu ana me na. wahine 1, oi akü. I ka hookah), ma Ice Ino he mau ,wahineHia mateia e ial ua ku -anei (eligible) tke kana.wai e loaa laia i noho ilok-O o ka Abaolelo?"

He mea oiaiô, o kei,a maoli ke ano o ka ninau I pill I ke kulana israhaoleio Lahti' o Mr. Brigham. H. Roberts no-loko o ka. Ahaolelo Nul. NO keia ni nau, he elua no haina I paneia. Ma. Aole. Ka luri; Ia mea maopopo, -aia keia ninau iloko o ka Ahaolelo NW. 0 ka. Hale o na ..14maniakaainana.lira luna.kanawai nana noonoo I keia ninano elike me ke aakai ana a he Kumukana.wak Ala .nia ka! Pauku 1, plahele 1, Old (2nd clause) ua oleloia: "Aole kekalzi e lila. I Lunamakaainana Ice hiki ole aim kona man makahilii I ka iwakalua-kumamalima, a he ehiku hot makaliiki noho kupa ai no Ametika Huipula, a.ole hoi oia he 'tea e noho an.a ma ka wa o kona kohoia aria, maloko o Molcuaina I kohoia al oia " Malalo o keia man olelo, .ei.a..na mea e kupono al kekahi kanaka Gino I Lues narnakaainantt iloko o kat.. .Hale 0 na lin.namakaainana.o Ametika. Huipula. 1. Ua loaa iala na makahild he. He ona matt makahiki .0 ka no-ho knit ana maloko o Amerika Huts puia. Kauakea nano ana walo.kp o ka mokuaina ikohola at oia.

ka hoopin ana I Reia .mau maheje ekolu I hoikela ae la. la B. H. Roberts. E:hookah' o lakou I kue:ia.e la. No laila, ma keia ano, uá Mki oia ke bolo Lunam.akaainana no ka Ahaolelo Nut iloko a. ka MOlcuaina 0 Uta. I kona komo ana e !awe I kona noho trifle ano he wahaole/o lahul iloko k.a, Hale o:na Lunamakaainana, ma ka Aliaolelo Nut, elialawai mat n me le ke oki 1 (Clause 1) o ka Mabel. Ka Pauku o ke Kumukanawal: "0 kela am& kela Hale, oia no ..ka Lunakanawal no na koho balota, na hoike koho balota ame ke kppono ant (qualifications) o Icons man hoa !hoe" na mahele hana I kuhlkuhl al ke Kumukaaaawal no ha nana ana o ka Hale I ha mea e pill aim i kona mau hoa ponoi iho, oia hot, na poe i koho pono ia e na poe koho balota o kela ame keia mokuaina, oia wale no keia man mea, I holkeia, penei. Ke kohola aria a na hoa ola hale. Na hoike e pill ana i ke kohola aria oia Po. Na mea e kupono 'al ke kanaka e lilo i Senatoa, a I Lunamakatinana paha.

Mawalio ae o keia mau mea, aohe man mea hou aku a ha Hale e nana al. Aole kona kulana mare wahine hooka-a hi, a elua paha, a i ole, kona mare wa-hine die ana paha; a I °le, o kona noho ana pain me kekahi wahine mare die la eta. 0 na ninau o keta ano, he man ninau kuikawa no lakow Ma ka hooe-maopopo ana he ninau ano nut molt no keia. Aole nae he mea maopopo ma ke Kumukanawai o Amerika Hui-puia e papa aria, e akeakea aria, a e kue sea hot I ko B. H. Roberts noho ana I hoa no ka Hale o na Lunamakaa I alnana.

Aole loa makott L apono ikj I ha o'-liana mare lehulehu. Aole makoti luta iki lit B. II. Roberts no kofla mare ana i na wahine lehuleim. Manaulo no makoti, he mea polio 1ft ae ole ia out e noho natio o ka Hale o na latinarnaka-alnana o Amerika Huipt aka. a Ica mea pilikiit nae, pehea la e hookoia .11 keia makemake, oiai aole kanawai opopo i hooponopono aim liana, hoe wale no ka kit hale hoopuka atm i olelo hooholo e kapae aria a e hoonoa ana i kona noho.

Ma ko makou Immo, Ina nit boom' kanawai mua ia o B. H. Roberts no ka felon] mare lehulehu elike me Ice Kaua-i wai e ku nei lioko o ka Mokuaina liana ota I koho ae la I Lunamakaainana. at ;ahewaia oia e ha Aha Hookolokolo no ua feloni la, kilt ua loan he kumu maikai e hoozieleia al oia I Dna noho Lunamakaninann .ana.

Ike ku arm o ka alia, ua not mai o Rev. S. Kapu e hooholo keia aha e kukuluia ona Ida hoomanao no ka ma-1 kua Hyde. a apono lokahlia ke not, a hooholoia e kukulu i kia hoomanao. Na Rev. SI Kapu i not mat e kohola I komite nana e hapal I kela halm arm nui a hooholoia e like me ke nol. Nags na mat no I walho mat i ka Inca 0 na komite, a ola iho kela malalo net. Na komiter H. Waterhouse, E. S. t Timoteo, T. M. Ezera, a L. Naone, a P. Emerson.

Kumuhana eluar-Na Rev. S. Kapu he noi e haku keia aha I oleo hoaloe haloha no ka makua Hyde a hoouna aku I ka makuahine kane make I boas kahi kope a e hoolaha aku ma na Nue pepa I ka lua a ke kope. Apono loa Ia. A nana pu mat no I waiho mai i ka inoa a na komite nana e haku I olela hoalobaloha.

Na kolmte.--Rev. E. S. Timoteot Rev. S. M. Waiamau, Rev. J. Waiaraau. Na D. L. Naone he noi e haawl pu kela aha 11 olelo hooholo hoalohaloha no Miss Lizzie Binamu, kaikuathe hot o Binamu opio, a e waiho ia ma ka lima o ke komite hoalohaloha a kola halawal, a liana e hoouna I hookahl kope I kona kaikunane a e hoolahaia ma na Nupepa ka lua 0 ke kopep a hope holoia e like me ke not. Not mai o S. Kapu e hoopanee keia halawai, a hoopaneele me kit pule a ak lunahoomalu.

J. Mt EzERA. Kakauolelo.

 

HA NOHOLUU NA M AKA@@@@ NA OB. R. ROBERTS

He 302 Poe kue ia @@ @@ Koa Kua Laia

He 7,000,000 A OL POE HOOPHUHU I NA PALAPALA HOOPU NU ONIA I KONA N@@@

WASINETONA, dek I @@ @@@ ka nui o na kanaka I hoaa o @@@ ko o ka Hale o na Lumanamakau a keia ia. Mare Lehulehu, ka Lunamakaa kehoia o U’ia. A no ka ike ana @@@ hopena e hoea mai aana na nohoon@@@ kamahine a kiai mai I na hana m@@@ mua a ka hope.

Ua kaheaia na inoa o na hoa @@@ nohoi o na mokuaina a heie ma@@@ kou a ku Lunahoomalu, a Iawe ae @@ hoohiki oihana.

“Uta, Brigham H. Roberts @@@ hea ae ai ke kakauolelo me kakauolelo me ka @@@ no ia mahope, ma ka alahele ua nu. I kona hoea ana aku I ke p@@@ alahele, ia wa I ku ae ai o Luan!!! Ainana Robert W. Taylor o Oo@@@ Lunahoomalu o ke Kumio Ko@@@ ta, a pane ae la.