Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 2, 13 Ianuali 1899 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]
NU HOU HAWAII
l*«i koho hou ,ia na luna nui o ka >lui Hawaii Kuai Aina (Kaupalenaia) ma ka la. 11 o keia mahina. E nana :ir ma ka ihoolaha e puka aku nei ma k<> niakou pepa o keia la. E hoola koke ia ana me ka hikiwawe ka Eczema, ke poo kapia, meeau ame ka meneo o ka ili, o kela ame keia ano. liaau Hamo a DOAN. Aia no ma kahi 0 k.i mea pa-ipa-1 laau. 50 keneta. Ua hookohuia aku o E. Lililehua o Kaluaaha, Moiokai, i Luna Pa Aupuni jio ka Pa Aupuni Hoopaa Holoholona Aea ma ia wahi. E nana ae i ka 'hooiahaa ke Kuhina Kaiaiaina ma ko makou pepa o keia la. E loaa no o Dr. T. Mikamuna, he kauka lapana akamai, ma Alanui Nuuanu Helu 427. E nana ae i kana hoolaha oihana ma ko makou pepa o keia J<>, no kona wa e loaa ai i na la apau ma kona keena oihana. Ke oie e ihoopauha mai ke au o ka manawa, alaila, e ku mai ana ka mokuahi "China" i ka la apopo mai Kal>alakiko mai, me kekahi mau .mea hou i»i 1 i i ka Bila Kanawal no ke kulana Aupuni hou o Hawaii nei. Ma ke ah.lahl o .nehinei, i lei ae ai o Miss Rose Senna ame Chas. H. Rose i ka lei hanoliano o ka mare maloko o ka luakini Katolika. 0 ka ui ia, a he inaemae loa no, nokamea, o Rose like nt> laua. E maii ka .mahaha ana o na Rose. Ma ke kakahiaka Poakolu iho nei, imua o Lunakanawai Wilikoki, ua ku ae la imua o ka Aha o Daniela Haj>akela no ka iiewa kuai waiona me ka laiklni ole, a ua hoopaila mai la he $100, a ua 'hala loa kaan liooihalahala 1 ka Aha Kaapuni. 0 kela kanaka Hawaii i kamaaina ma ka inoa o Pllipo, i noho hana ai mamua i ka Halemai Moiwah'ine, ua hoounaia i ka Halemai Pupule mamuli o ka uluhiana e ka mai pupule. Ua hoikeia ae, ua ulu ma,i ka kona pupul« mamuli o ka inu nul a-na i ke gini. Eia mai ka hoolaha a Akukuna (Ch.) o noi ana i ka Aha Kaapuni Apamia Klua o Ko Hawaii Pae Aina, ke Kahu Malama Waiwai o Hana (w) he keiki 00 ole, e loaa iaia ka poho ma ke Kanawai e kuai i ka waiwai o ua hanai la ana. E nana ae i kana olelo hool;iha ma ka pepa o keia ia. O kela hapa o Alanui Pauahi e iho 1 » a hiki i Alanui Kaemuliwai a ihuli iuka a plli me Alanui Beritania, ma k<>. alo ponoi o kela mau 'hale loloa e ku nei i keia manawa, he keu ka $'ha i na opala Mke ole o na ano he nui, na tini piuia, na omole nahaha, na pauku laau ame na opala e ae he nui, a he inoino maoli no i ka nana aku. 0 ka poe i pili i ka waiwai o Kealoha luko (w) o 'Honokilu nei, i make kauoha ole, e pono e makaala ae i ka wa e noho ai ka Ahs Kaapimi Apana Hookolokolo Eka'hi, ma Honolulu nei, ma ka la 10 o Feberuari ae nei, no ka hoolohe ana i ke noi a J. P. c. Hagen, ka Luna'hooponopono Waiwai o ua waiwai la. 0 ka "Hoalohaloha o ke Kula Sai>ati o Kohanaiki Ekalesia" nona ka inoa "Ka Mea i Hoanoia," ua hooka'u-luai-a kona puka ama aku a keia pule •a»'. Aka, ina nae makou e ike ana ua i>uka ma kekahi mau pepa Hawaii e ae koia manao, alaila, e kao'hi no makou i ka hoopuka ana i ua manao la ma ko makou nei pepa. No ka alala mau o na puaa mai ka pa puaa aku a 'ka loio Maguna, ua uluhua loa o loio Geo. A. Davis ma, nolaiia, ua hiki kino ae la oia imua o ka Aha e hoike ai nona iho ma ia mea e pili ana ia hihia, a ua hoopanee loa ia mai la a hiki inehinei iho ]a, i haawiia aku hoi i manawa no ka loio e hookaawale ai i kana mau mea hanakuli ma kahi e.
Ma ka Poakahi nei i ikeia ai ka pouli hapa ana o ka la e ko Honolulu nei poe. Ua puka ae nei ka nupepa Ekalesia "Ka Elele Evanelio." E loaa no ma Miiilani Hale. Eia ke hoalaia mai he hale uwea olelo telepona hou no Waikiki a o ka hoea mai koe o na lako apau e pono ai. Eia mai no ka makou mau moolelo hoomua puuwai, aole nohoi i nele loa i kalhi mea hou mai na aina e mai. E malamaia ana na hookuku kipu ma 'ka la 17 o keia mahina ma ke kahua klpu ma kai ae nei o Kakaako. E hoomaka ana ma ka hora 9 a. m. i Ua paa ak.u la ia Ohas. Chillragworth i i ka hopuia he Pake me na tini opinma i 8 ma ka po Poalua nei, ma ka uwapo 0 Haaliliamanu. ! He hui lawaia mano ko lalo o Manana, Ewa, e hoala mai nei. E akahele o hei pu me Kaahupahau a huhu mai o KaMaka. Ua hookohuia aleu ia o Edward Hore i luna auhau ame ohi auhau no ka Apana o Waialua, Mokupuni o i Oahu. Ma ke ahiahi o ka la apopo e weheia ai he aha hoikeike nui ma ka hale keaka Ofiuma. Ke kuaii'a nei na tikiki. Miki ae no e ka poe puni mea hou iiaila. Ua loaa mai ia makou ka haiolelo naauao a Mr. John Samoa Heleni o Waimea, Hawaiii, e pili ana i ka hanau ana o lesu Kari»to mā Betelehema, a tlo ka iike loa nohoi o >na hoakaka naauao a ka makahaka me n hoakaka naauao i kuluma mau ai ka ikeia ana e na poe Kaiustiano o Hawaii nei, ua manao makou he hana hookaumaha wale no ia i ka naauao laulaha mua o na makamaka ke hoolaha aku makou i keia naauao ano like. Ma.halo nui loa ia oe, e Mr. John Samoa Heleni. I wahi mea hou mai. "Ua hauoli au i ka waiho ana aku 1 ka Laau Ola a Kamalena no ke Nahu, Kolera ame ka Hi imua o ka poe apau 1 loohia i na ma'i ma ka opu," walii a Mr. Milt McKinley, lunahooponopono !o ka Herald Rawson (Ohio). "A hoea wale i ka manawa a'u i lawelawe ai i j keia laau, ua pinepine loa ko'u hiki ole ana i ko'u keena hana,. mamuli o | ko'u loaa ana i ka eha no ka la okoa i ! kekahi wa, a no elua la i kekahi wa. Ma ka inu ana ma ka wa e ike koke ia ai na 'hoailona o ka ma'i, ua pau loa ko'u ike ana i keia mai uluhua nui wale. E kuaiia ana ena poe kuai laau lapaau apau. 0 Benson, Smith & Co. (Kaupalenaia) na Ageaa. no Ko Hawaii Pae Aina. * ' Mamuli o ke ikaheaia ana mai nei o ia kahakii kaulana Cosgrove e na poe i ike iaia i ka maiau ina ia ihana ina ka mokuaina o Oregona, e haalele iho ana oia ia Hawaii nei, a holo aku no laila. O keia no ka 'haole i holo mau ilaila no ekolu. manawa no keia hana hookahi no, a na ia nei i hana maiau iho ilei na kii o ka Peresidena Dole, Lineoln, Grant, Theo. H. Davles, Keikialii Kawananakoa ame kekahi poe e ae >he nui, a he nui kona mahaloia ma ia hana.