Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 34, 26 August 1898 — Ke Aloha o kuu Makuahine KE ALOHA O KA'U MEA I ALOHA AI. Ka Mana o ke Aloha. He Moolelo Walohia. [ARTICLE]

Ke Aloha o kuu Makuahine

KE ALOHA O KA'U MEA I ALOHA AI.

Ka Mana o ke Aloha.

He Moolelo Walohia.

lVnuhiia f Jīi»>lnt> o-h'aUa- n<i "A> Kilohana I'ookeln o ka l.ahui H><,uaii. ) "Aole, aole. Aole au eae e noho mai oe, e kuu Aliee aloha. Ina o keia huakai au e hele aku nei, me kou papa alohn, he huakai hele holoholo wale no ia, i piU ole hoi me na niea e loaa ai he hauoli i kuu hoaaloha, oia o Maelame l4amabereta, ina ua ae no au i kau i uonol mal la ia'u e kuu kaikamahine; aka, e hoomanao oe. ina e hiki ole aku ana oe i Lamabereta Hale i keia ahiahi, alaila, e lilo ana ia.i mea e maha loa ai 'o Madame ha*i<<ibet Nolaila. mai noho mai oe." I

"lla pono oe. e mama," wahi a Aliee i pane mai ni. "O kekahi nohoi," wahi a kona makuahihe i pane aku ai iaia, "aoie nohoi he pilikla loa o keia wahi nawaiiwali i kau iho maluna o'u. Ma ko'u manao. o ka noho malie ana i ka hale nei, amo ko'u noho mehameha ana hoi, he mea ia no'u e oluolu koke ai." No keia pane a ua Barona-wahine moi imua o kana kaikamahine aole oia i hoopaakiki hou mai. Nolaila, honi inai la ia i kona luaiii makuahlne, u hele aku ia e hui pu me kona makuakane. oiai hoi ia e kali mai ana nona ame kona makuahine maloko o kona mml heluhelu pnlapala. Mahope iho o ka hala ana aku o ka makuakane ame ke kaikamahine. aia hoi. ua hookani ae la ka Barona-wa-hlne Mareceli i ka be!e kahea no kahi kauwa wahine, nona ka inoa o Maria. I kona hoea ana mai, ua pane «ku la ia: "Aole au i liele aku nei me ka Barona ame ka'u kaikamahine nohoi. 0 ka'u i makeniake ai ia oe e hana ota keia. o ka mea e hele mai ana e ninau no makou. e hai aku oe ua pau makou i ka hele." "lna nao hoi e hiki mai o Kauna Do Berene. alaila, e hookipa nmi oe iaia. E hookomo mai oe iaia iloko o kahi rumi hookipa uuku, alaila, e hele mai oe e hai inai ia'u." Kunou mai Ia ua wahi wahine kauwa nei. a puka aku la iwaho. Ua noho hookahi iho la hoi ua Baro-na-wahine nei t me ka hookupilikii nui ia ana o kona noonoo. Aole hikl iki iaia ke manaoio i ka oiaio o kana mea 1 hauli wale ai no kana kaikamahine, olai ua koinohia iho la iloko ona ka noonoo hou ana, aole paha oia ka mea a Kauna Oe Berene i makemake e hui pu me ia ma ia ahiahi. Ua pane ae la hoi ia: "Aole, aole o'u manao iki o kela Iho la ka kela kanaka mea 1 makemake ai e kamailio mai ia'u—aole. E hookuu aku ana 110lioi au iaia e kamailio mai ia'u elike me kana mea I makemake ai; a ma ka wa « maopopo ai ia'u o kana mea i makemake ai, o ko'u wa ia e kue aku ai iaia rae ka maka'u ole." Huii aku la kooa mau maka a nana aku la i ka uwali, a ike aku la ia i ka manawa, a ia wa oni kapalili ae ai ka Iwpohopo iloko o kona houpo, aka» elike me kekahi kanaka e hoomaiielie ana i ka piena o kekahi lio ahiu, pela o)a 1 hoao iho ai e punukn 1 na onl ahiu ana a kona hopohopo, me ke knpee ana iho hol me ke kauia o ka maaao paa. e hakoko no oia no ka palekana o kana kaikamahine ina o!a ke kumuhana e waihoia eiai ana imua ona. Oiai hoi ia e noho ana me ke kali i hoomanawanui o ka hoea hou mai o

k<i.hi kauwa wahine ana i luiawi aku ;ii i ko kauoha, aia hoi, hemo mai la ka puka o ka rumi, a i kona huli ana ae a nana aku ma ia wani, aia hoi, me ke kahaha loa o kona noonoo, ike aku la ia i ke Kauna De Berone e ku ana ina ka paepae o ka puka. A me ka leo puoho o ke pihoihoi, pane aku la ia: "Auwe. o oe ka keia." Aole ka paha oe i manao e hiki mai ana au ia nei i keia ahiahi?" wahi a ua Kauna De Berene nei i ninau mai ;ii. me ka hene aka ana iho. "Ua manao no au e hiki mai ana oe i keia ahiahi, a ua haawi aku nei au i ke kauoha i ka wahine lawelawe, ma kou wa e hiki mai ai, e alakai ae ia oe a maloko o kalii keena hookipa uuku," i pane aku ai ka Barona-wahine. "Ma ko'u manao," wahi a ua Kauna nei i pane mai ai, "ua oi loa aku ke kupono o keia wahi mamuii o kahi au i manao ai o ko kaua wahi ia e kamailio ai no ka mea a'u i makemake ai e hai aku ia oe." Ia wa i komo mai ai ua Kauna nei iloko o ka rumi, me ke pani ana aku i ka puka mahope ona, a pane hou mai 1 a: "0 kekahi nohoi, aole o'u makemake e hana aku i ka hana liookikina a hoomakaukau aku ia oe." "Eia nae o ke ano maoli uo ia o kau mea i makemake ai e hana mai maluna o'u, a anehe ae la ua Barona-wahine nei e kli ae iluna a hele aku e huki i ka hele kahea. Aka. paa e māi la nae oia i ke Kauna, me ka olelo ana mai hoi:

"Mai hoopuiwa wale aku oe i ko ka hale nei apau. Aole i maopopo i kou wahine lawelawe eia«u iloko nei o keia rumi me oe; aole nohoi o'u makemake iki e ike na kanaka o loko nei o kou haie ua hele mai nei au ia nei i keia ahiahi." Ua pane naai la ua Kauna nei i keia mau huaolelo me ka leo oolea a koikol hoi. Me ke ano plha pahaohao nohoi, pane aku ja ka Bai*ona-wahine: "Aole pono iki o ko'u noonoo 110 keia hana au. Owai la kou mea nana i kuhikuhi mai nei eia au iloko nei no o ko'u rumi?" "Aohe mea nana au i hoike mai eia no oe iloko nei o kou rumi t aka, o ko'u maii nohoi ia oe i na wa i hala o ioko 0 kou keena ponoi kou wahi e loaa ai ia f ti. ma kou wa e hoike mai ai ia oe no kou hele ana mai: a oia maa ko'u mea nana i alakai pono mai nei a komo iho la au iioko nei." I kela wa noonoo iho ia ka Baronawahine ua huipu keia kanaka me kekahi o nu kauwa o loko o kona hale. a na ta kauwa i kuhikuhi aku iaia no kona wahi e loaa ai. "Oiai, ua komo mai la oe iloko nei o keia wahi, a wahl hol e ' olelo mai nei o kahi kupono loa kei.v kau hana 1 makemake ai e kamailiw mai ia'u, nolalla, e kamailio mai oe, a e hoolohe aku hoi au." " Ua pono," wahi a ua Kauna nei i pane mai ai, me ka hoouai ana mai i keKahi noho, a noho iho la, oiai no nae kona mau maka e haka pono mai ana maluna o ka Barona-wahine, a pane mai la ia: "E, makemake au e hoopau oe i kou pihoihoi no keia hui kamaiiio ana a kaua, oiai aole au i hele mai nei e kamaiHo aku ia oe no na mea i haia. "E kamailio mai oe, oiai ua makaukau au e hoolohe aku i kau mea e kamailio mai ai ia'u." "Owau ka hoaioha o kau kane; aole anei hoir "Oia ka noonoo kuhihewa o kau kane nou" wahi a ka Baroaa-wahine i pane akuai. "He mea oiaio. owau !o no ka hoaioh* oiaio loa o kau kane» a o oe hoi ka inea o-olua.a'u e—" f % b , "E waiho oe ia'u mawaho o ka lilo

ana i hoaloha no-u. Ao'w pah* mea o ka heie aaa naai nei a. ueĒ e kamai!to ma.i oe ia'u no kou haalehA txnn so ka'a kase?" io eo. Ao!e io no !a o ka"a mea i hde mai nei e hui pa me o«. He hana okoa no ka'a i hele raai n*i. Ou hoi, i he!e snai ia au e hai aku ia o« i kekahi haaa aeo nui ioa a'u i eeakemake al e hana L&.*' "A-ha. ia hana mn au i makemake ai e hana?" A ?ia, e hocflohe mal o<?- E manaa ana au •? mare i ka wahine." wahi a ua Kauaa nei i pane mai ai. I ka puka ana mal o keia huaolelo mai ua Kauna nei, ua nanolo koke aeJa ka haikea pu ma kona mau heleheiena apau. 0 mai la hoi ka weli hopohopo iioko ona. Ala maopopo mai !a na hoomanao ana iloko ona no na hauli manao koho wale ana i koho ai no ka- | na iei aloha. Ka manao hoi ana i olelo | iho ai iioko ona, aole oia ka mea i makemake ia e na Kauna De Berene nei. Aka, aohe ana hana pono e hana ai i 1 keia wa. aka, o ke ku■ wale aku no Imua 0 kona enemi i keia wa, a paio aku iaia elike me ka hiki iaia ke hana. Nolaila. ine ka helehe'.ena kuoo apau ninau aku la ia i ua Kauna nei: •'A-ha, ua makemake io ka oe e mare wahine? heaha la ko u kuleana ma ia mea?" hoike aku au ia oe, he kuleana nui ioa kou i'oko o keia wahi apana hana a'u i makemake ai e hana. 0 oe kekahi mea e pono ai keia hana. Mai hoohewahewa oe no keia mea?' "Aole maopopo ia'u o na olelo nane elike me keia a ue kamailio mai ia'u." "Aole ka'u he mau olelo nane. O ke kaikamahine opio a'u i makemake ai e marē, oia no o Mademoasela (Mademoi%e!le) de Mareceli." ' Pehea," wahi a Mailame De Mareeeli i hooho ae ai, me ka hoomau pioo ana aku i ka hoopuka ana ino kana kaikamahine, "Pehea? 0 kuu kaikamahine kau i makemake ai e mare? l T a pupule ia paha oe?" "Aohe wa e ae i laelae maikai ai o ko'u noonoo elike me ko keia wa a kaua e kamailio nei. Ke hooia aku nei au ia oe. Ua makemake au e mare i ko kaikamahine. He pupule anei ia?" "Aole loa oe e mare iaia—aole, aole. Lohe oe?" i pane aku ai ua aßrona-wa-hine nei me ka piha o kona umauma 1 ka wela ikiiki o nei mea he huhu. "Pela paha; aka, he mea hiki nae ke waele ia aku kou manao paakiki, elike me ka hiki ana i ke kanaka mahiai ke waele aku iua laolao opala o loko o kana kihapai. 0 oe hookahi wale no ka mea akeakea ma ke alaheie a'u e manao nei e hele aku me ka holo lea aka, aole nae o'u hopohopo iki e hooko mai ana no oe i kuu makemake.' "He keu oe a ke kanaka hilahila ole. Aohe ou lua." "Aole au i ike iki he mea hilahila ka nonoi maoli ana aku imua o kou alo no kou ae mai i ko'u mare ana aku me kau kaikamahine. Aole nohoi au i ike heaha la ko'u kumu e hilahila ai ke mare au me kekahi kaikamahine ui a maikai elike la me Madamamosela De Ma-

receli." "He manao lapuwale loa keia, a ke hai aku nei au ia oe, ua lawa kau kamailio ana mai ia'u. Ke hai aku nei nohoi au ia oe, aole loa e ae ana kuu kaikamahine e mare ia oe, oiai nohoi he mea okoti loa ka kona naau i lioopaa ai i kona aloha." "Aka, e lilo mai ana no kona aloha ia'u. Aole o'u kanalua iki ma ia mea. 0 kekahi nohoi, aole oia i hoike iki mai i kona hoowahawaha ia'u." ' Ua ike no oe, i keia wa, aole hiki ia Aliee ke haawi hou aku i kona puuwai i kekahi mea okoa aku." "Ke ike ia au i kau mea e kamailio mai nei, oia hoi, ke manao nei oe, aia kona puuwai apau me George Lamahereta? Aka, e noonoo iho oe, eia oia i keia wa i ka moana kai loa kahi i hele ai; a nolaila. aole auanei e liuliu a pau no kona hoomanao ana iaia." "Ae; ua hala io oia i ka moana— poor boy— a ke ike nei au i keia wa, o oe ke kumu o kona hoouna hou ia ana aku i ka moana maiuna o kela moku. Aole hiki ia oe ke hoole mai i keia olelo a'u e hoike aku nei imua o kou alo." "Ke oe aku nei au ia oe me ka oiaio. Owau kekahi hokae pu aku iioko o ka olelo hooholo i hoouna hou ia aku ai oia i ke kai." "He keu oe a ke kanaka lapuwaie," 1 hooho aku ai ua Baron&-wahine nei. "Aole pela. O ke kumu nui o kou hana ana pela, oia kou hookaa wale ana akn i kekahi pohaku hoohihia ano nni mai ko'u alahele aku. Ua ike no &u, he hoa paonioni oolea o George Lamahereta no'u. Aole nohoi o'u makemake e lilo oia i enemi no'u. O kekahi nohoi, aohe ana mea e hoohalahala ai, olai ua loaa iaia he kulana maikai loa iluna o ka moku ana i holo aku nei. He mau makahiki nohoi ana e hele al i ka moana, o kona Ii!o no ia i kapena no kekahi mokukaua hanohano loa o Farani nei. Ke ole au e kuhihewa, he eha a elima paha ana makahiki e hele ai i ka moana, o ka loaa no ia iaia o keia kulano. A ina i loaa oie iaia ka hauoli no keia pomaikai i ioaa aku iaia, alaila, aole au I ike heaha la ka mea e hiki ai i ke aupunl ke hana i mea nona e hauoli ai? Ma ka wa a*u i haawi akn

ai i kau a:au kokua ana i inea noaa e kaawiiē aku ai mai ka aina aku nei aa k&kaoia. osai la hana aaa a*u pela e kuu i;m aui e mare au se kaa kaikaraahio<?. t*» o'elo »bo nohoi au i-:oko īho o'u, fc« eiea b<K>mai!o waie "so i ke ola maikai aaa o k*kaM kaikaiaahine op'.op'io eiike !a ffi"? ko De Marec?H ane, k»? mare o:a i <seSa&i Kae htx>b.aia. aaa i ka hapanui o xon3 mau .la maluna o ka iH o sai. ree ka maopopo oie hoi o ka aopeEa «? iOaa mai ana iaia maluna o ka moana. Aka. hoi mai ao kaua i ke kumu o ka hana ; a'u i hoea mai ne: imua ou, oia hoi, ua loaa ia'a ka hauohano o ka ho'.kp ana aku ia oe, ua makemake loa au e iUo i kane na kau kaikamahine." '*.\ ua loaa mua aku aei nohoi k i'u pane ia oo." "Ua hai aku nei au ia o?, ua makemake ioa au i kane aa kau kaikamahine, a e liīo hoi kau kaikamahine i wahine aa'u. Aoka u mea auanei i makemake ai. aoie loa ia e hoihoi neie ia mai ana." Ua pane mai 'a isa Kauna De Borene nei i keia mau huaolela rue ka hooj pupuku ana iho o kona lae. j "0 ka'u wale no e pane aku ai ia oe i keia wa, e ninau aku no oe i kou makemake i kuu kaikamahiae." wahi a ua wahine nei i pane aku ai nie ke ano hoonaikoki. ; Xo keia \va, e waiho no kaua ia Mademoasela Aliee mai ke komo ana mai e hoike i koiia manao uo keia hana a kaua e hana nei, a e kuka nei hoi. aka. nou ka'u i makemake ai.' T 1 kela \va i ku ae ai ka Barorui-\va-hine i luna me ka hoike ana mai o kona helehelena i ke ano hehena. me ka U-o ana ae okona mau maka. a mamua hoi 0 ka hiki ana iaia ke pane aku i k»?kahi huaolelo iniua o ke Kauna, ua pane mai la ia: "Ae; ua aloha io maoli 110 au iaia. He leile opio ui maoli no oia, a ua kupono maoli nohoi oia no ke aloha ia ana aku e kekahi kanaka elike me a"u nei ke ano." "Alaila/na keia aloha ou i kuu kaikamahine i kono aku ia oe e hele mai oe ia nei nei i keia ahiahi?" "Ae —oia." "He keu oe a ke kanaka hoopunipuni ame ka wahahee nui-wale," i hooho ae- ai.ua Barona-wahine nei me ka haka pono ana aku o kona mau maka 1 ua Kauna nei. "Heaha la hoi auanei kekumu e kono ia ai au e hele mai ia nei i keia ahiahi e kamailio pu ai me oe no keia mea, ina aole i komo ke aloha iloko o'u no kau kaikamahine? Heaha la kona wahi loaa makahiki omilumiiu a oiua e haawi nei iaia i kela ame keia makahiki ke hookuku ia ae ia me ko'u loaa makahiki nui hewahewa. I ekolu haneri tausani hapaha Farani a olua e haawi nei i ka olua kaikamahine i ka makahiki hookahi, oia iho la ko'u mea e kono ia mai ai e mare me ia? He lalau ia manao ana ou pela. oka mea oiaio maoli, o ko'u aloha no kau kaikamahine, oia ke kumu nana i kono mai

ia'u e mare aku iaia."

He oiaio, ua hiki ke hoomaopopoia he kumu maopopo io ka ua Kauna nei i hoakaka mai ai no kona makemake ana e mare ia Aliee, aole ia mamuli o ka waiwai i loaa iaia ia wa, aka, mamuli ia o kona aloha no Aliee. elike me kana i hoike mai ai i ka Barona-wa-hine. Aka, aole nae he manaoio iki o ua Barona-wahine nei i na olelo a ua Kauna De Berene nei. Amaia wa i ninau hoohuoi wale iho ai oia iaia iho: "Heaha hou la neia manao kupaianaha a keia lapuwale nui e hana hou nei i keia wa? Ua itte maopopo maoli au, aole he aloha io o nei holoholona i ka'u kaikamanine elike me kana e hoopunipuni ma nei ia'u. Ma ke kumu hea la oia e makemake loa nei e mare kuu lei aloha mft ia?" Ua hoao ae la kona noonoo e haha ma kela ame keia aoao o ka hiki iaia ke ike aku he wahi uiuiki malamalama no ka hoohuoi ana i ninau ae ai, eia nae aole loaa iki iaia he haina kupono. Ua pouli haalele loa kona noonoo. "Ua .«e nohoi oe," wahi a ua Kauna nei i pane mai ai," aole ia'u ke mare ia Mademoasela De Marecell ke ole e ae mua mai kona mau makua." ' A ke ae pu nohoi ia i kou makemake. Aole anei?" i ainau aku ai ka Barona-wahine. "Pela no; aka, ua makemake loa nae au e loaa mua mai ia'u ka ae ana mai a kona mau makua," wahi a ua Kauna nei i pane mai ai. "He mea pono loa paha ke loaa mua ia oe ka ae ana a kuu kaikamahine?" 't) kou manao paha pela; aka, aole nae pela ko'n maaao. Ua ike nohoi au, aole e hoole mai ana kuu hoaloha maīkai i ka'u mea e noi aku ai iaia, oia hoi kau kane." (Aole i pau.)

He nui na palapaia i loaa mai i& makou e nonoi ana e palia aku ma na kolamu o fce Kuokoa nei n& Haawina Kula Sai>ati. elike me jbo oa va i liala ae nei; aka r aole bikl ia makoa ke hooko aku t keia maa nol, oiai be inau waiwai ia co kekahi "waa okoa nona ka inoa o "Hoahana." E kwai ae onkou e na Kuia Sabati 1 keia buke t ioaa na Haawina Ku!a SabatJ o keia ame keia hapaha.