Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 34, 26 August 1898 — Page 3

Page PDF (1.52 MB)

This text was transcribed by:  Mark Del Rosario
This work is dedicated to:  To my most weirdest and awesomest friends ever!

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA HUI ALAHAO ME AINA O OAHU

 

Mai a Mahope aku o Iune 13, 1898

 

MANAWA HOLO

 

WAHI HOO LULU (Mai Honolulu ak@@)

 

Waianae, kua huikau, na ia apau koa ko Sa hail. A.M.

Walalua, kau ohua, ua la apau A.M.

Waiane, kau ahua na la apau P.M.

Wili o Ewa, kau ohua na la apau. P.M.

 

Honolulu 7:10 9:15 3:10 5:10

Manana 8:07 9:15 3:43 5:50

Wili o Ewa 8:37 10:05 4:04 6:10

Waianae 9:25 10:53 4:43

Waialua 12:00 5:25

 

IWAHI HOO LULU (Mai waho mai a i Honolulu)

 

Willi o Ewa koa ohua, koo ke Sabati. A.M.

Waialua, kaa ohua aa la apau A.M.

Waianae kaa huikau, na la apau koo ko Sabati A.M.

Waialua koaa ohua na la apau P.M.

Wili o Ewa, kaa ohua, Sabati wale no. P.M.

 

 

 

Waialua 6:12 2:39

Waianae 7:12 10:09 3:55

Wili o Ewa 5:50 7:17 10:59 4:32 12:45

Manana 6:15 8:07 11:34 4:52 1:10

Honolulu 6:30 8:40 12:15 5:25 1:45

 

G.P. DENISON, Luna F.C. SMITH Luna Kuai Palapala Holo

 

NU HOU HAWAII

 

            Eia no na poe puni heihei waapa ke liuliu mai nei i keia mau la no ka lakou mau hana

 

            Ma keia Poalua ae (Aug.30) ku mai ka mokuahi Glenfarg no Iapana ame Kina

 

            Ua manao kekahi poe e ku mai ana ka mokuahi Alliance no Honolulu nei, mai Kapalakiko mai, ma ka la Sabati ae nei, Aug.27.

 

            Ua oluolu loa ae nei o Mr. Karaitona loio, mai kona nawaliwali i kokomo iho nei, a eia oia i keia mau la ke hele nei me ke ola maikai.

 

            Ma ka la apopo (Aug. 26) e ku mai ai ka mokuahi Kalenekaila (Glengyle) no Honolulu nei mai Iapana Kina mai a holo loa aku no Kapalakiko.

 

            Ua hooliloia ae nei o Mr. Henry Davis i kakauolelo no ka Oihana Leta a i Kokua Luna Lota hoi, ma kahi o W. O. Atwater i waiho aku.

 

            Ke wawaia mai nei e hoopauia aku ana ka na koa kiai Hawaii. Eia nae, o na mea i loaa mai ia makou, aole peia. E hoomauia aku ana no lakou'i poe hanaiahuhu na kakou.

 

            E hoomaka hou ana ke Kula Kaikamahine o Kawaiahao ma ka Poakahi, Sepatemaba 5 ae nei. Ua makemakeia na haumana oia kula e hoea ae ma ka la e wehe hou ia ai ke kula.

 

            Aia ke Komisina Hooponopono Kanawai mai Amerika mai nei ma Maui i keia mau la. Ua hookopaia lakou me ka hanohano nui ma kahi o Lunakanawai Kaapuni Kalua.

 

            Ekolu makou e alo nei i ka ehuehu. Kuu Mea Huna Pohihihi, Ke Aloha o Ka'u Mea i Aloha ai, a o ka Liona o ka Akau. Kai halulu i ke alo o Kauiki, ke hone ae nei i ke kumu o ka hana.

 

            Ke manao loa ia nei i keia la, a i ole i ka la apopo a ia la aku paha e ku mai no moku lawi koa mai Kapalakiko mai. O ka manao nae hoi o kekahi poe, aia ma la 5 o Sepatemaba ae nei.

 

            Ua hoopaneeia ka hoopii a ka Repubalika ia Alapaki, no ka lapaau laikini ole, mai keia Kau aku, a hoea i ke Kau ae nei o Novemaba. O J. K. Kaulia ame J. L. Kaulukou na loio o ka mea hoopilia.

 

            Ua waiho mai nei ko makou hoaloha Mr. Andrew Adams, kokua lunahooponopono o ka nupepa P.C. Advertiser ia oihana kaulana o ka hulu peni, a e hoi aku ana oia i luna no ka Mahiko o Ewa. Aloha me oe, Adams.

 

            Ua nui launa ole na hoohalahala i hoea mai i ko makou keena nei no na hana a kekahi poe "hanai-ahuhu" a kakou mai Amerika mai nei. He nui ka na hana pauaka a keia poe i hana ai ma na alahele ma Waikiki, a maloko o na hale.

 

            Ma ua hora 5 o ke ahiahi Poalua nei ua pau mai la i ka hoolele ia mai no uka nei o ka aina-ma Iwilei ae nei-na lio ame na hoki o ka pualikoa Amerika ma Honolulu nei, mai luna mai o ka moku Tacoma.

 

            Ua hoike mai hoi o Rev. W.B. Costley o Stockbridge, Ga., oiai ia e laweiawe ana i kana mau hana kahu ekalesia ma Ellenwood, ua loaa iho la ia a ke kolera morbus. Olelo mai la ia: "Ma ka ulia wale, ua loaa iho la ia'u kekahi omole o ka Laau Ola a Kamalena no ke Nahu, Kolera ame ka Hi, a ua manao au oia ke kumu o ka pakele ana o ko'u ola. Ua loaa koke ia'u ke ola." E kualia ana e na poe kawili a Kuai Laau Lapaau apau. O Benson, Smith & Co., na Agena ma ko Hawaii .

 

            Ua manao wale kekahi poe ma ka Mokupuni o Hawaii e huipu ai ke Alii Liliuokalani me na Komiaina, a hoike aku oia ia lakou i kana mau mea apau i makemake ai.

 

            He hupo ke ae aku e loohia i ka ehaeha mai keia ma'i weliweli mai i ka wa po, oia ka uha-hemo maneo. E oia ana ia i ka Laau Hamo a Doan me ka hikiwawe a mau loa nohoi. Maloko o keia ame keia hale kawili laau.

 

            Ma ka Poalua nei loaa mai ai he kauoha Aupuni i ka Luna Nui o na Hana Hou e hoonee koke i ka hale hoahu pauda mai Puowaina mai a i kai o Kakaako ae nei, ma kahi he 700 kapuai ma kai aku o ka hale waiho aila mahu o ke Aupuni.

 

            Ma ke awakea Poakahi nei i paa ai i ka hopu ia e ka Hope Ilamuku Chas. Chilingworth makai o ka moku Akulikuli he 30 paona opiuma i hunaia iloko o kekahi pohaku wili raiki a ka Pake. Ua paa puhoi na Pake i manaoia ai na laua ua opiuma la.

 

            Ua nanaia iho nei ka lepo o ka aina kahi e ku aku ai ka mahiko ma Halawa ae nei. Ewa e kekahi poe ike ma ia hana, a ua olelo ae lakou, ua kupono ia wahi no ka hooulu ana i ke Ko. Ua hoouna loa ia aku nei kekahi mau popo lepo oia ano na ko Kalepono poe e noil hou mai.

 

            Ua hooie ka Aha Kuhina i ke noi a ka Hui Mahiko o Ewa, e aeia lakou e hoomahuahua ae i ko lakou huina kumuwaiwai mai ka $,1000,000 a hoea i ka $5,000,000; aka, ua ae nae ka Aha Kuhina e loaa ia lakou ka pono o ka hoomahuahua ana i ko lakou huina waiwai o hoea i ka $3,000,000.

 

            Ma ke kakahiaka Poakolu nei i kau ai o Lunakanawai Stanley i ka hoopai maluna o W. D. Hamilton no ka hewa lawe ola ma ka degere elua, i ahewaia ai oia e ke jure. He 5 makahiki hoopaahao ma ka hana oolea. O keia ka hoopai haahaa loa ma ke kanawai no keia ano hewa.

 

            Ke hoomakaukau nei kekahi o ko makou mea unuhi moolelo nona ka inoa o Meriba, i kekahi moolelo pahaohao loa. Ua hoomahui wale mai oia ia makou i ka inoa o ua moolelo la, "Ke Ki Guia o na Mea Huna Pohihihi o ka Uhane." Aole nae i maopopo loa, oia aku ana paha ka inoa e puka aku ai, he inoa okoa paha.

 

            Ma ka Poakolu nei i weheia ai na kohokoho ana a kekahi poe ike kukulu hale o Honolulu nei, no ke kukulu ana i hale noho no ka Mea Hanohano Baiauwina, ua ikeia he eha poe i loaa mai na koho ana. J. H. Craig, $16,324; Arthur Harison, $16, 778; Lucas Bros., $17,558, me Wm, Wagner, $17, 625.

 

            Ua lilo ae nei i ka Hui Kuai Aina o Gear, Lansing & Co., kela wahi apau e waiho la mai ka hale lio aku ma ke kua iho o ka hale inu rama Pantheon, a hoea i ka hale-pohaku o Robikana, ma Alanui Hotele, oia hoi na hoolimolima o ia mau wahi e paa ia nei e Ka Waiwai o Horn (Puhi-palaoa).

 

            Aia o D. G. Sylvestor, kekahi opio eleu ke kaa baisikala o Honolulu nei i Kapalakiko i keia wa, a ua hai mai nei oia i ko Honolulu nei poe, e komo ana oia i ka heihei kaa oia ano e malamaia ana ma Golden Gate Park, ma ka 16 o Sepetemaba ae nei. He 20 mile ka loa o ka pahu heihei.

 

            Aneane hookahi mahina i hala ae nei, ua loohia iho la ka'u wahi bebe, nona na malama he 15 kona nui ia wa, i ka hi, i awili pu ia me ka luai. Ua haawi aku la au iaia i na laau lapaau maa mau no ia ano mai, eia nae aohe wahi mea a oluolu, nolaila, kiila aku la kekahi kauka, a hookahi pule okoa hoi kana lawelawe ana. I keia wa, ua piha iho la he 10 la o ka ma'i ana o ua wahi bebe nei, a he 20 manawa e hi ai oia iloko o keia ame keia 12 hora, a hoomaopopo koke iho la makou, ina aole e loaa ka oluolu, aole ia e ola ana. Ua hailia mai la hoi ka Laau Ola a Kamalena no ke Nahu, Kolera ame ka Hi, a hooholo iho la au e hoao. Ike koke iho la hoi au i ka loli ana ae o ka ma'i ma ke ano maikai; a mamuli o ka inu mau ia ana o ua laau la, ua loaa mai la he ola, a i keia wa he ola maikai kona.- C. L. Boogs, Stumptown, Gilmer Co., W. Va. E kualia ana e na poe kawili a Kuai Laau Lapaau apau. O Benson, Smith & Co., na Agena no ko Hawaii Pae Aina.

 

KA HOLOMUA

 

            Ua loaa mai ia makou ka iohe, ua lilo mai nei ia Mr. W. C. Achi, ma ke kuai lilo, he 12 eka aina ma Pawaa ae nei, mailoko mai o ka waiwai o Lunakanawai Makale, no ka huina o $34,000.

            E maheleheieia aku ana keia mau eka iloko o na apana aina o 140 kapuai ka loa, ame 75 kapuai ka laula, a kuai ia aku ma na kumukuai emi loa.

            Ke mau nei no na hana holomua a keia opio Hawaii, a oia paha ka opoi Hawaii hookahi e paonioni nei me na hui kuai aina e alakaila ana e na ilikeokeo.

 

Ka Liona o ka Akau

 

He Mooelelo no ke Au Manaua

 

Gustavus Adolphus

 

Kakauia e G. A. Henty a unuhiia e kekahi mea unuhi moolelo o ke Kuokoa

 

MOKUNA I.

KE KONO E KOMO I KE KAUA.

 

            "He elua haneri i-a mai keia wahi a kakou e ku nei," i pane aku ai ua wahi keiki nei, "hoomaka mai kahi hononu o ka muliwai nei; nolaila, ina ma ia wahi olua e ho-au ai i ko olua mau lio, alalia e pae ana olua ma kela kapa e ku-pololei mai la ma kela aoao."

            I keia wa i kuhikuhi pu aku ai ua wahi keiki nei i kekahi aoao o ka huliwai e huli pono mai ana i kahi a lakou e ku ana, ma keia aoao aku.

            Alaila, huli ae la ua wahi keiki nei a pii ak ula i uka o kahi ana i olelo mua ae ai ia Kapena Hume ma, me kona ukaliia ana hoi e laua.

            I ko lakou hoea ana aku i kahi a ua wahi keiki nei i makemake ai e au aku, o kona wa ia i huli hou ae ai i hope, a pane mai la i kona mau kokoolua:

            "Eia ua wahi nei a olua e ho-au mai ai i ko olua mau lio; nolaila, na olua no olua e au ae."

            I ka imo ana a ka lihilihi maka, ua kapoo aku la ua wahi keiki nei iloko o ka ehuehu a na ale apiipii o ka waikahe, a, aia oia ke ko-ia ia 'la e ka wai, me he manu koloa 'la e lana hele ana ika ili-wai.

            Aohe hana e ae a na kanaka hololio e hana ai, aka, o ka hooko wale no i na olelo a kahi keiki. Nolaila, hoolele aku la laua i ko laua mau lio iloko o ka wai. Mahope iho o na piena ana ame na lele ana i o a ia nei o ua mau lio la, aia hoi, ua komo aku la laua iloko o ka wai, a koe aku la ko laua mau wawae i ka wai. Aole hoi i liuliu ua au maikai aku la ua mau lio 'la.

            Nana pono aku la o Kapena Hume ma, ma kahi a ke keiki i pae aku ai, a oia wahi nohoi ka laua i hookele aku ai i ko laua mau lio.

            Aole nohoi i liuliu, pae aku la no laua nei ma ia wahi hookahi. A ike aku la laua i kahi keiki e holo ana mamua aku o laua me kona mama a pau.

            Ua hoawiwi aku la o Kapena Hume ame kona kokoolua i ko laua mau lio ma kahi a ke keiki i holo aku ai, oiai ua koikoi loa iho la ia wa ka uhi ana a ka pouli.

            Maanei huli ae la o Konela Munro a pane ae la ia Kapena Hume:

            "Pomaikai maoli ka hoi kaua i ka loaa ana o kela wahi keiki i alakai no kaua. Ina aole keia wahi keiki, ina paha ua poino maoli kaua. Aka, aole i kana mai ko'u hauoli eia kaua ma keia aoao o ka poino me ka palekana. No Sekotia nei, aole paha a kaua mea e olelo ae ai no kona mau oawa nani, koua mau kuahiwi maikai, kona nohona oluolu ame ka nani; aka, ma na hana nae e pili ana i na hoonee kaua ana, ua oi loa aku ko'u makemake i na kula papu palahalaha o Geremania; aka, no keia ano nae elike me keia a kaua e ike nei, ua kupono wale no keia aina no na iole noho wai."

            A hu ae la ka laua aka ia wa.

            I kela wa lohe aku la laua i ka nui ana mai o ka leo o kahi keiki, e noke ana i ke kuhea me ka leo nui.

            Ike aku la laua ne i ka a ana mai o na kukui o loko o kekahi hale, a maaloalo mai la hoi na kanaka maloko.

            "O ka hale kela o Nigenra Gerema," wahi a Hume i pane ae ai i kona kokoolua.

            He manawa pokole wale no, hoea aku la laua nei i ua wahi hale la, a halawai iho la me na kamaaina. Haawi na lulu lima aloha ana, a

            " Kahea i ke kanaka E kipa maloko."

            Me ka hauoli ua komo aku la na kamahele alo ehuehu a ka ino a ka ua me ka makani iloko o ka home o Nigela Grema, kekahi o na kanaka koikoi oia wahi o Sekotia.

            Ma ka wa i noho iho ai ke kamaaina o ka hale me kana mau malihini maluna o na noho, ua huli mai la ia a pane mai la ia laua:

            "Aole au i moeuhane iki, e hele mai ana olua iloko o keia ino nui e holapu nei."

            Ua laweia mai la na apu hoopumehana no ua mau kamahele nei, a mahope iho o ko laua kamau ana, ua alakai aku la ko laua kamaaina ia iaua no kahi e wehewehe ai laua i ko laua mau lole pulu, a e aahu hou iho ai laua he mau wahi aahu maloo.

            Alaila, hoi hou mai la laua, me na helehelena hauoli. Oiai lakou e noho ana, ua kamailio iho la lakou no kekahi wa pokole, a hele aku la lakou no ka rumi paina.

            Malaila lakou i noho iho ai, a ai iho la o Kapena HUme ame Koneia Manro i ko laua aina ahiahi. Mahope iho o ko laua maona ana, a laweia aku la hoi na pu ame na lako mea ai apau mai luna aku o ke pakaukau ua hoouai ia  mai la na mea iou hoopamehana houpo. I keia wa i komo mai ai kahi keiki alo ehuehu a ku iho la ma ka aoao o Nigela Gerems.

            "Owai ka inoa o keia wahi keonimana opio?" i ninau mai ai o Kapena Hume.

            "O Makamu kona inoa. A he wahi keiki keia na ko'u kaikaina i hala e aku i ka make. A ua ili iho maluoa o'u ke koikou o ka malama ana iaia."

            "Ea; ua pomaikai maoli oe i ka loaa ana he wahi keonimana opio elike me keia ke ano. I na aole keia wahi keiki ina ua lilo maua i mau inai ono loa na na i'a hihiu o ka moana," i pane mai ai o Konela Muro.

            "E Gerema," wahi a Kapena Hume, "aole au i ike iki, nokeaha la oe i hoopipili loa ai i ka noho na i Sekotia nei, me ka nui o ka ike ame ka naauao i loaa ia oe ma na hana e pili ana i na kahua kaua? Ua ike au a ua kamaaina nohoi, ma ko kaua mau la e noho ana i ke kulanui, o oe ko kakou keiki piha uwila ma na hana hooikaika kino apau; aka, iloko nae o keia mau la e ulu nui nei n hana e hoikeia ae ai ia haawaina maikai e kela ame keia kanaka o kou kulana, eia oe ke noho nei me he lepo-nalo la ma ka oioi o ka ihu o kekahi kanaka. Ona kanaka Sekotia na kanaka kaulana loa maloko o ka pualikaua o ka Moi Gustavus Adolphus ma Europa. O ke regimena koa o Hepebona, oia ka helu ekahi o na regimena koa loa mawaena o na pualikaua hui apau o kela Moi puuwai hamama, ke Koo hoi o na Kiristiano Hoomaemae hou ia. O keia mau kaua a makou e kaua nei ma ka aina puni ole, he mau kaua hemolele ia, elike me na kaua Kerusade i hooukaia ai ma Palesetina. No ka pono o ka manaoio hoomana a kakou i makee nui ai me ka hiwahiwa i alana aku ai makou i ko makou mau ola; aka, o oe, e kuu hoaloha maikai, eia no oe ia nei kahi i huna ai ia oe iho, me he opihi la maloko o kona iwi."

            "Ua lehulehu no manawa a'u i makemake ai e hele aku a hui pu me oukou ma keia hana hemolele a oukou e paio mai nei, aka, nana ae hoi au a o ka nui o na pilikia o hope nei, ua hiki ole ia'u ke hele aku. Ua manao loa au e hele aku no Europa ma ka wa e hoea mai ai o Makamu nei i ka iwakalua o kona mau makahiki, i hiki ai iaia ke malama i na aina o kona Iuaui makuakane i hooili mai ai iaia. Ma ka wa mamua iho o ka lele ana aku o ka hanu ola mai kuu kaikaina aku, oia hoi o Iakobo, ko ia nei luaui makuakane, ua haawi aku la au i ka'u hoohiki iaia, iloko o na waimaka e hiolo ana ma ko'u mau papalina a pela nohoi me kona, e lilo no au i makuakane ponoi no keia keiki, a na'u no e malama i kona wahi waiwai me ka makaala loa a hiki i ko ia nei hiki ana i na makahiki o ke kanaka mua. O ka'u hoohiki iho la keia imua o ko'u kaikaina, a ke hooko nei au ia hoohiki. O keia ke kumu nui o ko;u kaohiia ana e noho i ka aina hanau nei o kaua."

            "Ua pono; aka e waiho kakou i ke kamailio ana no kahi keonimana opio wiwo ole nei, a e kamailio kakou no ka mea e pili ana i ka maua huakai i hoea mai nei i ou 'la," wahi a Konela Munro i pane mai ai.

            "O ka maua huakai i hoea mai nei i Sekotia nei, aole ia he huakai makikai aina, a i ole ia, he huakai ua muliwai, elike me ka maua i hana mai nei i keia ahiahi. Aka, ua loaa ia maua he mana, oia hoi, he mau Komisina maua i hoounaia mai nei e ka Moi o Suedena i Sekotia nei no ka ohi ana i 3000 a 4000 poe Sekotia puuwai wiwo ole no ke komo ana aku iloko o kona pualikoa no na kaua hemolele o Europa nei. Ma ko'u manao, ua makemake loa ka Moi e komo kino aku i ke kaua ma Geremania, kahi e hana ino ia mai nei na poe Hoolepope me ka mainoino nui, a o kahi hoi e anai loa ia ae ai ka Hoomana Karistiano i Hoomaemae hou ia, ke ole e komo aku ka Moi Gustavus Adolphus me kona mau koa Sudena a kinai aku i ua mau hana mainoino la. O ko'u makemake loa, oia ka hiki ana ia'u ke ohi ma Sekotia nei a loaa na kanaka he 2000 i piha pono ai ka Regimena o Mackay. Owau ka lutaneia konela oia puali. O ke koena aku hoi o ka poe e loaa ana ia kakou, ma keia ohi ana, e lilo no lakou i poe hoopiha i na wahi hakahaka o na puali e ae. Nolaila, ke ike mai la oe i ke kumu nui o ko maua hoea hou ana mai la i ka aina nei.

            "Ma ko maua wa i pae mai ai i Berewika, ua kakau koke mai la maua i mau palapala na ko maua mau hoaloha lehulehu, e hoike ana ia lakou apau i ka maua misiona. He nui na palapala i pane mai ia maua, e hoike ana, ua makaukau kekahi poe o lakou me ko lakou mau kanaka, a o kekahi poe hoi, e houlaulu a e hoakoakoa ana kekahi poe o lakou i poe kanaka e lawa ai ka heluna i makemakeia. Ua ae mai o Scott o Iadeboro e loaa ana iaia hookahi komopane. O kuu wahi hoahanau hoi ma ka ohana, oia o Balfour o Laudekela, e loaa ana iaia hookahi komopane (puali). O Hamileiona hoi, ke kanaka paa hae o ko makou puali, ua hala oia i Dugalakeia e houiuuiu ai i hookahi puali. Nolaila, e Gerema, aole anei oa manao e hiki ana nohoi ia oe ke hoaia i hookahi puali maane?" (Aole i pau.)

 

KA MOIWAHINE LILIUOKALANI

 

            Ma ke kakahiaka Poalua nei kau aku ai ka Moiwahine Liliuokalani maluna o ka mokuahi Kinau, a hala aku la no Hilo. Ua ukaliia aku oia e kana Kakauolelo Joseph Heleluhe kona kauka lapaau, ame Mrs. Nawahi.

            Nui na kanaka i akoakoa aku makai o ka uapo e ike ai i ke Alii. Ua olelo ae hoi kekahi poe, i holo aku nei ke "Alii" no Hilo no ka halawai pu ana me ke Komisina "Aupuni Hawaii," e koea ana nolaila, ma keia mua koke iho. He wa olelo wale no nae keia.

 

            NA PU DAINAMITA NO RUSIA.

 

            Ua hoikeia ae ma ke kulanakauhale o Sana Peteroboro, Rusia, e lawelawe aku ana ke Aupuni i ka hana ana i na pu dainaminta, elike me na pu i hoohanaia e ka mokukaua Amerika "Vesuvia" ma Cuba, i keia kaua ana mai nei.

            He mea oiaio loa o Amerika ke Aupuni hiki mua loa ma ka loaa ana he mau mea paahana hou loa no ke kaua, elike me na moku Monika, na mokukaua hao, ame ne pu dainamita.

 

KE KOMISINA PILI AUPUNI NO HAWAII AME MAUI

 

            Ma ka mokuahi Claudine o ka Poakahi nei i kau aku ai kekahi mau hoa o ke Komisina pili Aupuni, a holo aku la no Maui, a mai laila aku no ka mokupuni o Hawaii.

            Aole i maopopo loa ka loihi o ka manawa e hala ana ia lakou ma keia huakai hele.

 

KA LAAU LAPAAU MAIKAI LOA NO KA MA'I KEWE

 

            Penei ka olelo a Mr. John Matthias, he kanaka kuai mahele o na hui waiwai o Pulaski, Ky: "Mahope iho o ka waiho a ma'i ana no hookahi pule a oi me ka ma'i kewe, a hiki ole hoi i ko'u kauka ke hoola ia'u, ua aoia mai la au e hoao i ka Laau Ola a Kamalena no ke Nahu, Kolera ame ka Hi, a ua loaa hoi ia'u ke ola i ka pau ana o ka hapalua omole laau." E kuaiia ana e na poe Kawili a Kuai Laau Lapaau apau. O Benson, Smith & Co., na gena no ko Hawaii Pae Aina.

Pae Aina.

 

Hela ame Keia

HOOLAHA KULA

 

            E weheia ana ka makahiki kula hou o ke Kula Kaikamahine o Waikupanaha, Kohala Akau, Hawaii, ma ka Poakahi, Sepetemaba 5( 1898. O na noi apau a na haumana hou e makemake ana e komo ma ia kula e waihoia aku no ia Miss M. Truett ma Koala.

            Ma ke kauoha a ka Papa Kahu Waiwai. 2715-4t

 

OLELO HOOLAHA NO KA MAKEMAKE E LAWE AINA.

 

            I ka poe apau e nana mai ana i keia: E hoomaopopoia, ke makemake nei ka Hui Alahao a Aina o Oahu, mamuli o ka mana i haawiia a hoonohoia iloko ona e kona Palapala Hoohui, a e ke Kanawai i aponoia ma ka la 11 o Sepatemaba, A. D. 1898, i kapaia "He Kanawai e hoomana ana a e hoohoihoi ana i ke kukulu ana i na Alanui Kaa Mahu ma ka Mokupuni o Oahu," ame na mana e ae i loaa iaia ma keia ano, e lawe a e hoohana aku no ka pono o ke Alanui Hao i hoomanaia ai ia e kukulu aku, a no ka pono hoi o na hana e pili ana ia oihana, i na apana aina i hooakakaia penei:

            E hoomaka ana ma ka "Station" 22-75 ma ke Alanui Kaamahi o Oahu, alaila, ma ka laina waenakonu aku o ke aiakaamahu i manaoia e kukulu aku, ma ke komohana elike me ia i hoailonaia ma ka honua me na makia hoaliona, a elike me ka mea i hoikeia ma ka palapala aina maloko o ke keena oihana o ka Hui, 380 kapuai maloko aku o ka Palapala Sila Nui 3475 i kuleanaia e ka Hui; 400 kapuai maloko aku o Kuwili i kuleanaia e ke Aupuni Hawaii, maloko o laila he ahea o 100 kapuai, 20 kapuai ma ka aoao hema o ka laina waenakonu i oleloia; 450 kapuai maloko aku o ke Kuleana 153 i kuleanaia e Dowsett ame Sumner, maloko o laila he akea o 40 kapuai, 12 kapuai ma ka aoao akau, a he 28 kapuai ma ka aoao kema o ka laina waenakonu i oleloia; 143 kapuai ma o ke Kaleana 1937 Ap, 2 a i kuleanaia e Ah ia maloko o laila he akea o 40 kapuai, 12 kapuai ma ka aoao akau a he 18 kapuai ma ka aoao hema o ka laina waenakonu i oleloia: 2,000 kapaai maloko aku o ka Lokoi'a o Kuwili i kuleanaia e ke Aupuni Hawaii. I hoolimalimaia aku ia Ah In. maloko o laila he akea o 40 kapuai, 20 kapuai ma kela ame keia aoao o ka laina waenakona i oleloia: 1000 kapuai maloko aku o ke Kai Lawaia o Iwilei i kuleanaia e John @oa, maloko o laila na aina apau maloko mai o 20 kapuai mai ka laina waenakoau aku i oleioia: ala@a e komo ana be akea o 40 kapuai, 20 kapuai ma kela ame keia aoao o ka laina waenakonu, 2,900 kapuai maloko aku o Kapalama ame Kaiwiula i paaia e na Kahu Waiwai malalo o ka palapala kauoha a Bernice Pauahi Bishop. 1895 kapuai maloko aku o ka Kuleana 6450 Ap. 1 ame Palapala Sila (Aina Aupuni) 3120 i kuieanaia e 1@ Kawananakoa ame J. Kalanianaole; 290 kapua maloko aku o ke Ku'eana 5011 Ap. 5 i kuleanaia e W. L. Wilcox; 880 kapuai maloko aku o Kaluaopaieaa  Kuleanaia e ke Aupuni Hawaii i hoolimaliuaia aku in Alian Herbert: 70 kapuai maloko aku o Keuwiwiw; maloko aku o Kaluaopaiena i kuleanaia e ke Aupuni Hawaii; maloko aku o Haunapo i kuleanaia e W. L. Wilcox: e a'e aku ana ma keia aoao o ke kahawai o Kalihi a maloko aku o ka aina; i maopopo oie ka mea nona ia kuleanal 580 kapuai maloko aku o ke Kuleana 818 ame ke Kuleana 10498 i kuleanaia e W. L. WIlcox; ame 780 kapuai maloko aku o Kahauiki i kuleanaia e ke Aupuni Hawaii, a e komo ana maloko o na akea i hoikeia ae nei, kela ame keia ainai kupono no ka hana pono ana a malama ana hoi i ua Alakaamahu la.

OAHU RAILWAY AND LAND COMPANY.

Ma o S. C. ALLEN Kona Peresidena. Ame W. G. ASHLEY, Kona Kakauolelo.

Honlulu. Augate 30, 1898

2715-4t

 

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI

 

            Oiai, ua hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo iho nei i Lunahooponopono no ka Waiwai o JAMES I, DOWSETT, o Honolulu iho nei i make, ke hoolahaia aku ne ma keia i ka poe apau he mau koi ka lakou i ka Waiwai o JAMES I. DOWSETT i oleloia, e waiho mai ia mau mea i aponoia, me na palapala hooia kupono, ina hoi he mau palapala kekahi oia ano, ina no ua hoopaaia ke koi ma ka Moraki maluna o ka waiwai paa, a ano e ae paha iloko o EONO MAHINA mai ka la i puka mua aku inoa malalo iho nei ma kona Keena ma Alanui Kalepa, maloko o Honlulu i oleloia, a i ole ia e hoole mau loa ia aku no lakou. A o ka poe hoi apau i aie mai i ua Waiwai nei, ke kauohaia aku nei e hookaa koke mai ia mau aie i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma kona Keena i oleloia ae la.

JOHN M. DOWSETT.

Lunahooponopono o ka Waiwai o Jas. I: Dowsett, i make.

Hanaia Honolulu. Iulai 29, 1898. 271306t

 

HOOLAHA A KA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI

 

            Ua hookohu pono ia ka mea nona ka inoa malalo iho i Lunahooponopono no ka Waiwai o LILIA N. HANAIA (w) o Honolulu Oahu, i make. Ma keia, ke hoikeia aku nei ka lohe i na mea a pau he mau koi ka lakou i ka Waiwai o ka mea i make ma ka Moraki a palapala e ae paha e hoike koko mai i ka mea nona ka inoa malalo iho nei me na hoike kupono, iloko o na Mahina Eono (6) mai keia la aku, a i ole e hoolela aku mahope oia manawa. A o na poe he mau aie ko lakou i ka mea i make e awiwi lakou ena Loio o S. K. Ka-ne ma ke Alanui Papu ma keia aoao aku o ka Hale Kuai o Lui me Kuke, ma ka Hale maluna.

(Sig.) S. W. KALEIKINI.

Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o Lilia N. Hanaia (w). i make.

Honolulu, Iulai 23, 1898. 2713-5t

 

HOOLAHA MANA @OOELOKOOLO

 

AHA KAAPUNI O KA APANA KAApuni Eha o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o Kea (w) i make.

            Mamuli o ka waihoia ana mai o ke Noi e Mrs. Pihana, ka Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o Kea (w), e nonoi ana e kohoia i la no ka hoolohe ana i kana Noi, a e hookuuia hoi oia mailoko mai o na ko'iko'i a pau o ka noho Lunahooponopono ana.

            Ma keia ke hoolahaia aku nei, o ka Poaha, a 15 0 Sepatemaba, A. D. 1898, hora 9 a. m., ma ke Keena, ma ka oiakahi e hooloheia ai ua noi la, a ma ia wahi a ma ia manawa e hele mai ai na poe apau i kuleana ma ia hana, a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou, nokeaha la e ae ole ia ai ua Noi la.

Hilo, Auh 15, 1898. Na ka Aha: DANIEL PORTER Kakauolelo.

2717-3t

 

Vapo-Cresolene - CURES WHILE YOU SLEEP

MAMULI o ka haawlia ana'o ka inau CRESOLENE ma ka hanu aua, oia ke keehioa hana palekana loa no ka lawelawe aua i na Ohe Makani o ka pau. He kamahao launa oie ka holo pono o kaua hoola ana i ke aunu-Kalea ame ke Kunu Ho. He laau maikai ioa ia no ke pale ana aku i na ma'i lele, a pela aku. E loaa no na buke hoakaka me ke kumomuai ole, i huipu me na palapala hoomaikai. Kuaiia e ua poe kuai laau a pau.

HOLLISTER DRUG CO..

Honolulu, H. I., Agents.