Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 20, 20 May 1898 — Page 3
| This text was transcribed by: | Lynn Mangel |
| This work is dedicated to: | macKenzie and Kendall Mangel |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, MEI 20, 1898.
MA KE KAUOHA.
KANAWAI 25.
HE KANAWAI E PILI ANA A NO NA KAA, NA APO-HAO A ME NA HUILA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
PAUKE 1. O kela ame keia ona o kekahi kaa kauo, kaa kikane, kaa hali ukana, kaa basa, kaa nui lawe ohua, wagonete, a ano kaa e ae paha e hoohanaia ana maluna o kekahi alahele o ka lehulehu a i laweia mai hoi iloko nei o ko Hawaii Paeaina, a i ole ia, ua hoopau pono ia kona kukuluia ana mahope o ka la kanakolu o Iune, M. H. 1898, a nona hoi na iho huila i hele a hookahi ame hookahi-hapalua iniha a keu aku paha ma ke ana-waena, e loaa na huila, na apo-hao ame na iho huila i like ka nui me ia i hoikeia malalo iho.
ANA KAULIKE O NA APO AME NA IHO HUILA,
Ma kahi o na kaa kano lu lepo, me na kila holuholu ole, e like ka laula o ke apo-hao huila ma ka haahaa loa me hookahi ame hookahi-hapalua manawa o ke ana-waena o ka iho.
Ma kahi hoi o na ano kaa e ae apau loa me na kila holuholu ole, e papalua ae ka laula o na apo-hao huila ma ka haahaa loa i ke ana-waena o ka iho, koe na kaa kikane a-i koloa, ma ia hoi aole no e oi aku ka laula o ke apo-hao ma na huila o mua i ka hookahi ame ka hookahi-hapalua manawa o ke ana-waena o ka iho.
Ma kahi hoi o na ano kaa me na kila holuholu, e like no ka laula o ke apo-hao huila ma ka haahaa loa me hookahi ame hookahi-hapalua manawa o ke ana-waena o ka iho.
Ma kahi hoi o na ano kaa me na kila holuholu, e like no ka laula o ke apo-hao huila ma ka haahaa loa me hookahi ame hookahi-hapalua manawa o ke ana-waena o iho.
Ma kahi hoi o na ano kaa me na iho laau, e like no ka laula o ke apo-hao huila ma ka haahaa loa ma ke ana-waena o ka iho.
E loaa no na apo-hao no na ano iho e ae o ka laula like me ko kela mau ano i hoakakaia maluna ae i kaulike ke kuleana halihali.
PAUKU 2. E okoa ae ka loihi o na iho o mua ame ko hope o na ano kaa apau i haiia ma keia Kanawai, i hiki ole ai hoi ma ka hele ana ma kekahi ala polelei i na luila o hope ke a'e aku ma kahi hookahi i a'eia ai e na huila o mua.
PAUKU 3. O na poe apau e hoohana ana paha hoi maluna o kekahi alanui a alahele paha o ka lehulehu maloko nei o ka Repubalika o Hawaii i kekahi kaa kauo, kaa kikane, kaa hali ukana, kaa basa, kaa nui lawe ohua, wagonete a ano kaa e ae paha, he mau apo-hao hoi ko na huila o ia kaa hali a kaa lawe paha i emi iho ka laula mamua ae o ka mea i hoakakaia no ia ano kaa a kaa lawe paha ma ka Pauku 1, a i ole ia, o kona mau iho huila i kulike ole me ka Pauku 2 o keia Kanawai, e ku no i ka hewa mikamina.
PAUKU 4. Mai a mahope aku o ka la mua o Iulai, M. H. 1901, o kela ame keia ona a mea hookele paha o kekahi kaa kauo, kaa hali ukana, kaa basa, kaa nui lawe ohua, wagonete a ano kaa e ae paha i hoohana a hookeleia paha hoi maluna o kekahi alanui, alahele a alaloa paha hoi o ka lehulehu, ina ua laweia mai iloko nei o ko Hawaii Paeaina a kukuluia paha hoi mamua ae o ka la kanakolu o Iune, M. H. 1898, ua loaa hoi i na huila o ia kaa hali a kaa lawe paha ua apo-hao i emi iho ka laula mamua ae o ka mea i hoike a i hoakakaia no ia ano kaa hali a kaa lawe paha ma ka Pauku 1 o keia Kanawai, e ku no i ka hewa mikamina.
PAUKU 5. O kekahi mea e ku ana i ka hoahewaia no ke kue i kekahi o na hoakaka ana o keia Kanawai, e hoopaiia no ma ka huina dala hoopai i emi ole iho i na dala he umi a oi ole aku hoi i na dala he iwakalua-kumamalima.
PAUKA 6. E lilo keia i Kanawai mai a mahope aku o ka la o kona hoolahaia ana.
Ma keia ke hooia nei makou o ka bila mamua ae nei i hooholo mua ia e ka Ahaolelo, ua waiho mua ia aku imua o ka Peresidena no kona kakauinoa me ka apono ana ma ka la 22 o Aperila, 1898, a ma ka la 9 o Mei, 1898, ua hala he umi la a oi aku mai ia waiho ana aku, ua hoihoi mai ka Peresidena o ka Repubalika o Hawaii i ua bila nei i ka Ahaolelo me ke kakau inoa ole ia aole hoi i vitoia, aole hoi i hoopaneeia ka Ahaolelo me ka hoomaopopo ole i ka la mamua iho o ka pau ana o ia mau la he umi mai ka waihoia ana aku i oleloia.
W. C. WILDER.
Peresidena o Senate.
Hoike:
GEORGE MANSON.
Kakauolelo.
JOHN LOT KAULUKOU.
Lunahoomalu o Hale o ka Poeikohoia.
Hoike:
JAS. N. K. KEOLA.
Kakauolelo.
KANAWAI 26.
HE KANAWAI E PILI ANA I KE DUTE MALUNA O NA WAINA, NA WAINA I PUHHA, A ME NA MEA INU E AE I HANAIA MAILOKO MAI O NA MEA E AE, AOLE MAI KA WAI O KA WAINA MAI; A E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 1 O KE KANAWAI 79 O NA KANAWAI O KE KAU O 1896 E PILI ANA ILAILA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
PAUKA 1. Ma keia ke hoololiia nei ka Pauku 1 o ke Kanawai 79 o na Kanawai o ke Kau o 1896, i heluheluia ai e like me keia:
"Pauku 1. O na waiona a pau, na waina a pau i puhiia, a me na mea inu e ae i hanaia mailoko mai o na mea e ae aole ka wai o ka waina, ina ua hookomoia iloko o Ko Hawaii Pae Aina, ina ua komo iloko o ia mea he eiwa-pakeneta, a aole e oi ae mamua o umikumamahiku pa-keneta o ka alekoholo e kauia i ke dute o kanaono keneta no ke galani; ina ua oi aku mamua o umikumamahiku, a aole nea i oi mamua o iwakalua-kumamakahi pakeneta o ka alekohola, e kauia i ke dute o hookahi dala no ke galani; ina ua oi aku ka alekohola mamua o iwakalua-kumamakahi pa-keneta, e kauia maluna o ia waiona ke dute elike me ke dute i hoakakaia ma ke Kanawai no na waiona o ia ano like."
PAUKU 2. E mana keia Kanawai mai kona la aku e hoolahaia ai.
Aponoia i keia la 11 o Mei, M. H. 1989.
SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 27.
HE KANAWAI E AE ANA I KA ALEKOHOLA, NA WAIONA A ME NA WAINA E LAWEIA NO KA HOOHANA KAOKOA WALE ANA NO O KA HALEMAI MOIWAHINE MAI KA HALE DUTE MAI O HONOLULU ME KE DUTE OLE.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
PAUKU 1. O kela a me keia alekohola, na waiona a me na waina i makemake no ka hoohana kaokoa wale ana no o ka Helemai Moiwahine, mamuli o ka plapala hoike i hoohikiia e ke Kakauolelo o ka Halemai Moiwahine, e hoike ana o ua alekohola la, na waiona a me na waina e hoohana wale ia no no ka Halemai Moiwahine, aole no kekahi kumu e ae, a e lawe ia no mai ka Hale Dute mai o Honolulu, me ka uku ole i kekahi dute o kela a me keia ano.
PAUKU 2. Iloko o ka mahina o Ianuari, Aperila, Iulai me Okatoba o kela a me keia makahiki, e waiho aku ke Kakauolelo o ka Halemai Moiwahine me ka Luna Dute Nui i palapala kuhikuhi i hoohikiia, e hoike ana i ka nui o ka alekohola, na waiona a me na waina i hoohanaia e ka Halemai i oleloia iloko o ka hapaha mamua iho, a me ka nui e paaia ana ma ka la 1 o ka mahina i waihoia aku ai ia hoike i hoohikiia.
PAUKU 3. Ina aole i waihoia aku ka hoike e ke Kakauolelo e like me ia i hoakakaia ma ka Pauku 2 o keia Kanawai, aole no e aeia e unuhi hou ia aku kekahi alekohola, waiona a waina paha a hiki i ka manawa e waihoia aku ai ka palapala kuhikuhi i oleloia.
PAUKU 4. E lilo keia i Kanawai mai a mahope aku o kona la e hoolahaia ai.
Aponoia i keia la 11 o Mei, M. H. 1898.
SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 28.
HE KANAWAI E HOOKAAWALE AI I DALA NO KA UKU ANA I NA LILO O KE KAU AHAOLELO O KA MAKAHIKI 1898, MAILOKO AE O KA WAIHONA O KA LEHULEHU.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
PAUKU 1. Ma keia ke hookaawale hou ia nei ka huina o Umikumamalima Tausani Dala ($15,000.00) mai loko ae o ka Waihona o ka Lehulehu no ka hookaa ana i na lilo o ke Kau Ahaolelo o ka makahiki 1898.
PAUKU 2. E mana a e lilo keia i Kanawai mai kona la aku e hoolahaia ai.
Aponoia i keia la 11 o Mei, M. H. 1898.
SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 29.
HE KANAWAI E HOOLILO AI I KA AINA MA KALIU A ME MAKIKI, HONOLULU, I PAKA NO KA LEHULEHU ME KA UKU OLE, A E MALAMA AI I UA MAU AINA IA MA IA ANO MALALO O KA HOOPONOPONO ANA O KE KUHINA KALAIAINA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
PAUKU 1. O na aina mahope iho nei ma Kaliu a me Makiki, Honolulu, me keia ke hooliloia nei i Paka no ka Lehulehu me ka uku ole, oia hoi kela aina a pau loa ma Kaliu, Honolulu, i kaupalenaiaa i hoakakaia e like me keia mahope iho nei:
E hoomaka ana ma ka huina o ke kaupale ma ka Akau o ke Kahawai o Nuuanu a me ka laina Hikina o Alanui Moi, a e holo ana ma ka Meridiana oiaio:
Ak. 1 deg. 11 min. 30 sec. Hik. 313 Kap. oi aku a emi mai paha, ma ka aoao Hikina o Alanui Moi;
Ak. 85 deg. Hik. 486 Kap. oi aku a emi mai paha, ma na apana o Frear a me Allen;
Hem. 39 deg. 55 min. 30 sec. Hik. 244 Kap. oi aku a emi mai paha, ma ka aoao makai o ka hooloihi ana o ke Alanui Beretania alaila ma kekahi keekee i ka Akau o ka hanai he 1,010 Kap. ma e kaupale o ke Kahawai o Nuuanu, ka moe pololei ana ame ka loihi o ka laina pololei;
Hem. 72 deg. 30 min. Kom. 498 Kap oi aku a emi mai paha, a hiki i ka pau ana o ke keekee;
Hem. 84 deg. 15 min. Kom. 174 Kap. oi aku a emi mai paha. a hiki i kahi i hoomaka ai. Nona ka Ili 3 82-100 Eka. A e kapaia "River Park."
A me kela aina a pau loa ma Makiki, Honolulu, i kaupalenaia a i hoakakaia e like me keia mahope iho nei:
E hoomaka ana me kekahi pou pohaku e hoailona ana i ke kihi Hikina o na Alanui Keeaumoku a me Kinau,, a e holo ana ma ka Meridiana oiaio:
Ak. 21 deg. 12 min. Hik. 401.5 Kap. ma Alanui Keeaumoku;
Hem. 46 deg. 25 min. Hik. 479.0 Kap. ma Alanui Lunalilo;
Hem. 43 deg. 35 min. Kom. 238.0 Kap. ma Alanui Kinau Makiki;
Ak. 68 deg. 48 min. Kom. 353.4 Kap. ma Alanui Kinau a hiki i kahi i hoomaka ai. Nona ka Ili he 2 96-100 Eka. A e kapaia "Makiki Park."
PAUKU 2. Ma keia ua hawiia ka mana a ua kauohaia ke Kuhina Kalaiaina a me kona mau hope ma ka oihana e hoolilo i ka aina a pau loa i hoakakaia ma ka Pauku 1 o keia Kanawai ma Honolulu i oleloia i Paka no ka Lehulehu me ka uku ole, a e malama ma ia ano no ka pono a me pomaikai o ka lehulehu.
PAUKU 3. E mana keia Kanawai mai ka la e hoolahaia ai.
Aponoia i keia la 14 o Mei, M. H. 1898.
SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 30.
HE KANAWAI E HOOLOLI AI I NA PAUKU 17, 19 A ME 29 O KA MOKUNA 20 O NA KANAWAI O KE KAU O 1895, E PILI ANA I NA KOA KIAI O HAWAII, A ME NA PUALI KIPOLOLEI.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
PAUKU 1. O ka Pauku 17 o ke Kanawai 20 o na Kanawai o ke Kau o 1895 ma keia ke hoololiia nei i heluheluia ai e like me keia mahope iho nei:
"Pauku 17. O na Luna Koa a me na koa a pau o ka Puali Koa Kiai o Hawaii, i ko lakou manawa i lilo ai i mau lala a mamua ae o ko lakou lawelawe ana i ka hana, a me kela a me keia kepa hou ana, kohoia ana, a i ole ia, hookiekieia ana, e kakauinoa i kekahi olelo hoohiki e like me keia mahope iho nei, a ua haawiia ka mana i na Luna Koa a pau i komisinaia e hoohiki aku.
"Hoohiki o na Luna Koa: Ke hoohiki nei wau e kokua no wau i ke Aupuni o ka Repubalika o Hawaii, a e hana no wau me ka pololei a me ka ewaewa ole ma ke kue ana i ko lakou mau enemi o na ano a pau, a e hooko no wau i na kauoha a ka Peresidena o ka Repubalika o Hawaii a me na kauoha a na Luna Koa i hoonohoia maluna o'u, a e hooko a kokua i na kanawai a hiki i ka manawa e pau ai ka mana o ko'u hookohu ma ke ano he…………………………………………………i hanaia
ma ka la……………………….o……………………
"Hoohiki o na kanaka i kepaia: Ke hoohiki nei wau e kokua no wau i ke Aupuni o ka Repubalika o Hawaii a e hana no wau me ka pololei a me ka ewaewa ole ma ke kue ana i ko lakou mau enemi o na ano a pau, a e hooko no wau i na kauoha a ka Peresidena o ka Repubalika o Hawaii a me na kauoha a na Luna Koa i hoonohoia maluna o'u, a e hooko a kokua i na kanawai a e hana no wau iloko o ka Puali Koa Kiai o Hawaii ma ke ano he koa no ka manawa o hookahi makahiki ina pela ka loihi o manawa o ke Aupuni i makemake ai i ka'u hana. A oia hoohiki i hooiaioia e ka Luna Koa nana i hoohiki e hoihoiia aku no i ka Akukana o ka @egimana a e malamaia a me na moolelo o na puali. Ma na hoohiki no ke kepa hou ana e hoikeia no ma ka aoao o ka helu o ke kepa hou ana.