Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 19, 13 Mei 1898 — Ke Kaua ma na Mokupuni o Pilepioe. [ARTICLE]
Ke Kaua ma na Mokupuni o Pilepioe.
Ua'lilo ka hoopalupalu jiui loa ia ana o ka ikaika kaua moana o Sepania ma na Mokupuni Pilepine i mea e hoike mai ai ia kakou aole o kakou hopōhopo ana e loaa mai ana ia kakou he mau hoopilikiaia ana mai e na mokukaua Sepania mai ia kukulu mai. A ua palekana ko kakou noho hoaloha ana me ko kakou makamaka nui a maikai, oia o Amerika Huiia, mai na holapu ana mai a na moku Sepania maloko nei o ka Moana Pakipika, ma ke alahele mai o na mokupuni Pilepine.
He mea oiaio, ma kela hoouka kaua moana i hooukaia ai mawaena o na moku Amerika ame na moku Sepania, ma ke awa o Manila, ua ikeia ke koa ame ka wiwo ole o na kanaka o na aoao elua.
Aole loa i ae iki na Sepania e haule pio lakou iloko o na lima o ko lakou mau enemi, a ua oi loa aku ka pono e make lakou i ka waha o ka pu, i ke alelo o ke ahi ame ka opu o ka moana, mamua o ka lilo ana i pio iloko o na kanaka i lilo i enemi makawelawela loa no lakou, oia hoi na Ainerika.
A iahoi ma keia hoouka kaua ana i ikeia ai ke kilakila o ka manao 'makee iloko o na puuwai Amerika no ke kulana makau ole a wiwo oie hoi t laweia ae e ka Adimarala Sepania, ma ka wa i a ia ai kona moku lawe hae. Oia hoi kona haalele. ana iho i ua moku la ona, a kau kek&hi waapa a holo aku la a kau iluna o kekahi wahi moku hou aku, oia ka "Isla de' Cuba." I ka ike ana aku o na Amerika i keia hana lua ole o ke koa a ka Adimarala Sepania, ua haawi lakou i na mahalo kiekie atiā, iaia', a ua. au'a lakou i ke ki ana aku i ka lakou mau pu maluna ona.
He hoike keia, aole i nohoalii ka hehena ahiu o ka huhu manao iuo wale iloko o na puuwai' Amerika, aka, o ke kulana maoli o ke koa oiaio, e mahalo ana i ke koa ame ka hopo ole o ka hoa paio ma ka hora o ka pilikia, ka mea i alii maluna o na Amerika.
Ua loaa mai hoi he lono e hoike ana ua hoouna aku la ke Kuhina Noho o Beritania i ka lono i ka Peresidena ō Amerika, no pio ia ana mai o ke kulanakauhale o Ma&ila; ia Komodoa Dewey. ,aka, aole nae maopopo ka oiaio oia lono. 1 '