Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 18, 6 May 1898 — KO HAWAII NEI KULANA I KEIA WA. [ARTICLE]

KO HAWAII NEI KULANA I KEIA WA.

Ma ko makou hoomaopopo ana i ko kakou kulana Aupuni pili kuwaho, me na Aupuni e ae o ka honua nei, mamuli hoi o ke alahele kalai Aupuni i hookauia ae nei kakou e ka Ahaolelo mua loa malalo o ke kuhikuhi o ke Kumukanawai e ku nei i keia wa, a hoea mai nei i ka makahiki i hala aku la, a pela pu hoi me na keehina hana i lawelaweia e ka Aha Senate o Amerika Huiia, ma ka mea e pili ana i ke Kumuhana Hoohui Aupuni mawaena o ko Hawaii nei mau Pae Moku ame Amerika Huiia, ua hiki paha ia makou ke olelo ae, me ka maopopo, he kulana ko kakou i hewa i ka leo ame ka iele mua ana," e hiki ole ai ia Sepania, iloko o keia wa i lilo ai o Amerika Huiia i enemi nona. ke nana oluoiu mai maluna o kakou; a he kulana hoi ia, e hiki maalahi ai iaia (Sepania) ke kau mai i na maawe kaula hahau ma- | luna o kakou ke manao oia e hana pela. Ua kukala ko kakou Ahaolelo o 1896, e kupaa mau ana o Hawaii nei mamuli o ke kumuhana hoohui aku iaia iho me Amerika Huiia, a ua apono ka Aha j Senate o Hawaii i ka aelike kuikahi , hoohui Aupuni, a mai "ka Alepa a | hoea i ka Omega," mai ke "poo a ka j hiu," ua paa ka Hawaii Aupuni hoohiki. o kona alahele moana e hele nei | i keia wa, aia no ia ma ke alahele hoo- | hui aku me Amerika Huiia. A 110 ia mea, ua hiki ia Sepania ke nana mai ia Hawaii; ma ke ano he Aupuni i Amerika ma ka manao kalai Aupuni a noho Aupuni ana hoi. He mea oiaio, aole e paa ka aelike a na kanaka elua, ke ole e aelike laua a i elua, a hoopaa i ka laua mau ae ana. raa ua aelike la. He oiaio nohoi, 0 Hawaii wale nei no kai hoopaa iaia iho ma kela kuikahi Hoohui Aupuni, ma o ka Aha Senate la, elike me ke kuhikuhi o ke Kumukanawai, aole hoi 1 ae ko Amerika Huiia Aha Senate ia aelike kuikahi i keia wa; a no ia mea. ua hiki ke oleloia, aoie i paa ka-ae-like. Aka, e hoomanaoia, ua paa ua aelike la. maluna o ka aoao i apono i ua aelike la a hiki i ka wa e puka maopopo mai ai ka ae, a o ka hoole ana paha a ka Aha Senate o Amerika Huiia, ka lua o ka aoao i makemakeia ma keia aelike ana, a i ole ia, ka mana malalo o ko Amerika Huiia Kumukanawai, nana e haawi i ka mana piha i ke Poo Nui o ke Aiipuni. ma ka aoao o ka lahui Amerika, e apono i ke kuikahi a Hawaii nei i apono e ai. ma o kona Alia Senate la. Nolaila, o ka mea maopopo loa, ke ku nei o Hawaii Aupuni, ma kekahi kulana Aupuni anehenehe e anapuniia e ko Sepania kuakoko o ka inalna. A oial hoi o Hawaii e ku nei ma keia kulana hana aelike hoohui Aupuni me Amerika Huiia, ua hiki anei iaia ke kukala ae i olelo kuahaua akea e ku ia ma ke kulana kuokoa. e ae ana no i na mokukaua Sepania e komo i mai ana ma kona mau awa. ina paha e hoea io mai ana lakou, e hoolakoia aku me na lako apau e loaa ai ia lakou he ikaika heie moana, no ka paio ana me na mokukaua Amerika, na moku hoi o ke Aupuni a Hawaii i paa ai malaio ponoi o kana aelike hoohui Aupuni i apono ai ma kona ahaolelo, e hoohul aku iaia iho me ka 2ilo ole o keia hana ana a Hawaii i pohaku hoohihia nona e hina a! ma o kona alaheie hoohui Aupuni me Amerika Huiia? Malalo o ke Kuikahi Panaiiike e paa iki nei mawaena o Hawaii nei ame Amerika Huiia. e manaoia o ke Awa o Puuloa. he kalana aina <kai) ia no Amenka Huiia. a he waiwai Amerika hoi ia e hiki ai ia Sepania ke wawahi a fee hoolilo i mea oie» ina e manao ana ia e hana i>eliL O ka makou mea nui wale no i makemake ai e hoike ae ma keia wahi, oia keia, ua haawi Kumukanawai aku ko kakou Aha Senate ia Hawaii Au-

puai € fcui tne Am«rik& Aupaoi. ke ae u;ai Koaa Alia gfeaaj<c.. a ica ka wa e paa nei o Hawai: maialo o keia ae Kumak&aawai ana a koaa Afea &&saie. a ka'ulua Wi k«v anā a o ka iiwle Ktimukaiia'RTi! ,*r.a m&i paha a ko Anserika Holia A!i> nate, aa ula ae Ja he mokuahana ra:i mawaena o fee Aupuni a Hawaii »' hoe»piM aku nei, me fe<?feahi Aupani o Suropa, a nolaiia. pehea aea la ko Ha*ra£i ne! kulana i keia wa?