Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 11, 18 Malaki 1898 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NU HOU HAWAII

E nana ae ma ka aoao 4. no na Kanawai o ka Ahaolelo. K loaa no na kaa hehihehi wawae maikai )oa ma ka halekuai o Kakela am.e Kuke. He 11,000 ka nui o na buke banako Ha!e I>eta e paaia nei e ka poe i hoahu <iala ae malalla. Ma keia Poakahi ae, Maraki 21, e heluhelu ekolu ia ai ka Bila Haawina n-o'ua.lilo Aupuni no elua makahiki. E haawi hou ana o' Mi9s Eileen o'Moore he anaina hookani vaiolina, maloko o ka "Hale 'Mele," ma ka po o ka ia apopo. Ke maumaua loa mai nei ka hoomaamaaia ana o ko kakou mau kaikamahlne Hawali ma ka himeni ana ma na wa puhi'ohe a ka Bana Aupuni. Ua hoopii aku o C. S. Bradford o Hilo Jmua o ka Aha Kaapuni, ia Makai Nui L. A. Andrews o 'Hawaii, no "ka huina poho o $10,000. O ka la apopo ka la i manaoia ai e ku mal ana, no Honolulu nei, mai Kapalakiko mai. na mokuahi 'Kulanakauhale o Rio de Janeiro ame Zealandia. O (Sfr. A. N. Kepoikai ka moho Senatoa a koiMaui poe e hooikaika mai nei, i mea nana e pani i ka hakahaka o Senatoa Horner i make. Ma ka la Sabati nei, ua luluia e na hoahanau o ka Ekalesia iPiikiki o Honolulu nei he $37.05 no ka poe poino o Cuba. Aole paha e malamaia ana na heihei lio ma ka la apopo, mamuli o ka hakukele !oa o ke alanul heihei? E hoopaneela ana a loaa ka wa pono. t He uwahi wale no ka lono e pili ana no ka a hou o ka u Pele" ma iMokuaweoweo. 0 keia punohu uwahi i ikeia ai. aia ma Kahalepohaha, kahi i hoe-maka ai ka al«ile Pele o 1887. Ua manaoia. e ku mai ana na Elele Roin4iti no ka home oiwi nei, ma ka la iipopo ke ku mai na mokuahi Kaleponi. A ma ka mahina ae nel o Aperila e huli hoi mai ai o "Keo Kaaka," He 21 ka nui o ka poe makaikai lua-o-Pele i huli hoi mai nei, maluna o ka mok\iahri Kalaudina. mal Hawaii mai, no iHonolulu nei, ma ka Poalua aku nei. Ua haalele aku o Mr. F. W. Ca<rter ! ka noho Hope Makai Nul ana no Kauai a ua huli hoi mai oia no Honolulu nei. E hoi aku ana paha oia no Molokai e noho luna nui ai no ka aina hanal holohok>na ma Kaunakakai. Ua loohiaia kekahi wahine -Hawaii maoli o Waikiki-kai āe nei l ka ma'i pupule. Ua olelo ae oia, ma ke awakea SaUati. inu iho la oia he wahi ki&ha rama, a o ka hoomaka mai la no ia 0 kona ano e hele loa i ka nui. Ua hoihoi loa ia oia i ka halemai pupule. Ua hala aku nei o Ilamuku Brown no ka mokupuni o Kauai no ka hoonoho ana ia Hope Makal Nui John H. Coney i Makai Nui no ia mokupuni. Aole i maopopo ka mea e pani ana ma kona wahi. He mal oolea ko Kaa- , puni Hikikokl o Hawaii, a ua laulaha ae ka iono, ua loaa mai he palapaia noi i mai Hawaii mai, e pono e hookohuia 1 lunalanawai nana e malama ke kau kiutre kaapunl o Hawaii, e aoho ana mal&ma »e *tet o A»eriU.

O na lapae-a e iiia aka aaa r.a ka. ia 25 ae nel» oia fca Posi:nss o kr-U p»ri!« ae. «a bape:izoia ilio ae; liua 2:2 ka aoao Karisiiar,o. e Rev. H, Kihara, ke kahonapule o ka Ekales!.a Me?c»ā!ta !apaea. Ma aa la 4 ame 5 o Ap*r:!a. ae neL e malamiLa ai na o na kuaiukuia no na "laikinP' a'o kala. ma Hawa.it, Mau:. OaJj« ame Kauai. No ka papa Kumumua nae keīa. A r.o kā poe go lomua ioa boi. e hoomaka ana so mai k3 !a 4 aku a pau \ ka Ja ♦?. Ma ka hoopli a Cha=. No r Jey ma o Hamakua, Hawaii. kue i ka Hui Mahiko o Kukaiau, imna o ka Aba H<xh kolokolo. ua haawi ka'Aha Kaapuni o Oahu nei ia laua, ma o Lunakanawai Pere la, he oielo noohoio no $4,405 me $300 ukupanee. Ua malama ae ka Hui Am<?rika he halawai akea ma ka po Poahia uel. maioko^o'ko lakou haie halawai mau. a ua piha ia haiawai i na 'nea oia hui ame ka poe makaikai. Malaila ae o Mr. John L. Kaulukou. Lunahoomalu o ka Hale o na Lunamakaainana; pela hoi me na Lunamakaainana Loebenstein o Hiio, Aki ame Kaeo. 0 kela haoie nona ka inoa o J. Viereke, he paahana no ka Hul iMahiko 0 Lihue, Kauai, i hoopaaia iho nei ma Kawa ae nei, ua ae ka.Aha Kiekie e hoolohe i kana noi no ka palapala kuu kino. O ke kumu i manaoia, aia ; ia mamuli o ka hemahema o ka palaI pala hoopaahao. Ma keia Poakahi ae e hooloheia ai kana noi. ■Ma ka Poakahi nei i hoea mai ai no 1 Honolulu nei o Andrade ame Armi strong mai Wailuku mai, aio ka hoike ana ae i ka Hui Kaa ; Mahu o Oahu'nei, ua pau ka laua hoiiiwai ana i ke alanui e moe aku ai ke alahao mai ka iae mai o Kaena a Waialua .ponoi, he ka-wa hoi ia o 12 miie. 0 kahi waie no i koe, oia ke alahele ma ka huli Waiauae a hoea i Kaena. Ua loaa mai nei ka lohe ia nei, ua make mai nei o Theo. C. Porter, i noho Kuhina Waiwai ai no Hawaii nei i kahi wa i hala ae nei. Ua make oia mamuii o kona lele pupule ana a waiho kona kino ma kahi a kekahi kaa ahi lawe ukana e holo mai ana, a make loa iho ia ia, mamuii o ka holoia ana e ke kaa. Ma ke kakahiaka keia o ka la 28 o Feberuari ma Livermore. Ma ka wa e ioohia ai o Rer. E. Bdwards, ke kahu 0 ka Ekalesia Baptist ma Minersville, Pa., i ka ma'i rumatika, ua oleloia aku oia e hoao i ka Laau Hamo a Kamalena. Penei kana olelo: "0 ka hamo ana i keia laau no kekahi mau manawa, e ikeia ana ka waiwai. Pau ka pehu a pau ka eha. B hauoii auanei au ke ike aku e hoao ana kekalii mea i loohia I ka ma'i rumatika i ka Laau Hamo a Kamalena." E kuaiia ana e ka poe kuai laau lapaau apau. O Benson, Smith & Co., na Agena ma ko Hawaii Pae Aina. »

He anaina nui o na kanaka kai koakoa ae ma ka aha puhi ohe Aupuni i malamaia ai ma ka po Poakahi nei. A ua nui ka mahaloia o ka himeni leo palua i himeniia ai e Ttekaht mau kaikamahine 'Hawaii, oia o Misses Keliaa ame Kalama.

Mamuli paha o ka nul loa o ka ua o keia mau la, ua ikaika loa ka holokiki ana o ka wai iloko o na paipu wai Aupuni, a ma ka la Sabati ku nei, ua ikea ia he elua mau wahi i haulani ai ka wai mailoko mai o na paipu. Ka niua ma ka Palama, a o ka iua ma ke alanu Emma. Ua paa no nae i ka hanaia.

Ma ka la 1 iho nei o keia mahina i make ai kekahi lapana o Yamakashi kona inoa, ma Hakalau, Hilo, Hawaii, i houia e kekkahi bipi bulu o ka Mahiko o Hakalau. A wahi a ka mea nana 1 hoouna mai i keia lono i o makou nei, aole oia i ike ua noho kekahi aha koronero no 'ka noonoo ana i keia m&ke ulia wale.

Ua loaa mai nei ka lohe mai Kohala mai. ua loaa ka wai ma ka Hui Mahiko o Kohala, ma Halaula. mamuli o ka eliia ana e na Hoahanau McCandless. Aole nae hiki i ka wai ke pii ae iluna. Me he mea la nae, na ka pauma e hana aku ana. He 200 kapuai ka hohonu i eliia ai a loaa ka wai.

<Ma Ka hookuku kipu ana mai mei mawaena o 10 poe kanaka kipu pololei mai Wailuku ae. ame 10 kanaka nohoi o Lahalna, ma ke kakahiaka Sabati aku nei. ua lilo ka eo i na keiki o ka "Malu Ulu o Leie, i ka nalu hai o Uo." He 371 na helu a ko Lahaina poe 1 ka 306 a ko Wailuku poe.

'Ma ka la 25 o keia mahina, oia ka la e liia ai ma ka amana o Yoshlda ame Sagata, no ka hewa pepehikanaka. O ka mua no ka pepehi ana 1 kana wahine; a o ka lua no ka pepehi ana i kana wahine ame ke keiki. Ua iioao hoi keia Sagata e kuai i kana wahlne no 175, eia nae ua holo mahuka kela wahine, a o ka oia ka 1 imakoko ana o kana kane iaia.

Ua iaulaha hou ae nei no ka lono. e hoopii hou aku ana no o Mrs. Emma Spreckels Watson, kaikamahine a ka •Ona Miliona Claus Spreckels, i ua makuakane la ona, no k& huina o $500,000 oia hoi ka huina puka o na mahele kuleana a Claus Spreckels i haawi mua a1 i kana kaikamahine a i hoihoi hou 1a aku ai hoi e ua kaikamahine la. O ke kumupaa nae kai holhoiia aku a koe ka puka oia mau dala i ohiia ai e Spreckeis no na makahiki he nui i hala ae nei.

Pakele ka mokukaua t4 Beninetona" mai l-kala i kuia nei, ma ka po Poaiua nei, ma ka wa a ka ino e haulani ana. Ua mokn mai Ia aa kaulahao (?) hoopaa o hope o ua moku la. a kaka-kii ana ke kikala i uka nei, a ina aole i

paa pono z-i k1 ih2.o hoop&a o mna. g<?ī. o upiipaiiA ae qo :i « ki Qa.k: ame ka ma.k-A2l a»a ka pi-pa u*a?o o ka Hu'i Mokuaāi o Poka ei, €iik« :a m*r ka i.nai:a aaa o ka mokukaua • Am?rika "Oniaha." zna fa pi-pa uwapo : 00. fwsl:i makīiik: i haia ae He mea poao 1 kela ame keia ohana ke loaa ona laaa lap&ao mama no na ma'l o ka opa. I laaa lapaaa puhili oI« no ka M Moku lno loa o kt lepo* (Dfarbea) Nabo f Umii, Kolera aine na ma'l apaa o ka opn. aole b« laaa lapaaa oi aku o ka malkal elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKĪLA (Pain Killer). Ua lawelaweia kela laaa no na makahtkt he kanalima, a ke hana maa ia nei i kela ame kela la. ma na aina apaa o ka honua nel. O ka Hui Kual Laaa Lapaaa o Hollialer, ka Agena.