Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 3, 21 January 1898 — KA NINAU O KA HIKINA Ke Aumeume Aina ma Kina. Kulalana na Senate Hoole Hoohui ia Hawaii. Kau Hoohui Aina ma ka Helu 61 o na Senatoa. Opaha loa ka Helu o ka Aoao Kue i ka Hoohui Aina. Kukuluia na Ikaika Kakoo Hoohui Aupuni. Makaukau no ka Hoouka Kaua Hohano [ARTICLE]
KA NINAU O KA HIKINA
Ke Aumeume Aina ma Kina.
Kulalana na Senate Hoole Hoohui ia Hawaii.
Kau Hoohui Aina ma ka Helu 61 o na Senatoa.
Opaha loa ka Helu o ka Aoao Kue i ka Hoohui Aina.
Kukuluia na Ikaika Kakoo Hoohui Aupuni.
Makaukau no ka Hoouka Kaua Hohano
Olelo hooholo a na mea i kohoia Call Oflice, Riggs House, Wasinetona. lan. 5. "Ke makemake nei au e hoolaha aku, ma keia Poakahi ae, ma ka wa e pau ai na hana o we kakahiaka, e nonoi ana au e hoomaka koke ke Senate e noonoo ma ka nohona hooko o ka Aha, i ka mea e pili ana i ke Kuikahi Hawaii. A ke hoolaha aku nei nohoi au, e nonoi ana no au e noho ka hale ma ke ano aha hooko, i kela ame keia la mahope aku oia la, a hiki i ka pau ana oia hana."
O keia na huaolelo kahoahoa mua a Senatoa Davis, ka Lunahoomalu o ke Komite Senate o ka Ahaolelo, i kalahea ae ai no ka hoomaka ana 0 kekahi hoouka kaua ikaika loa iloko e keia Kau Ahaolelo e noho nei. He oiaio, he hoouka kaua ikaika ana keia. Ua ike no o Senatoa Davis i keia mea, aka, ua lawe ae nae oia me ka wiwo ole i ke kulana alakai, no ka aoao ana i manaoio loa ai, oia ka aoao e lanakila ana. Ua hoomaopopo 110 ia 1 ka ikaika o ka aoao kue. Eia na poe mahiai mai na wahi mai apau o ka aina ke hoonuanua mai nei i ko lakou poe Senatoa me na palapala hoopii kue no ke kuikahi. Ua manaoio o Senatoa Davis, ua ikea ka loli ana o na maiiao o kekahi poe Senatoa, a wahi ana, ua maopopo loa iaia e loaa ana ka elua hapakolu o na Seuatoa ma ka aoao apono i ke kuikahi. Iloko o keia mati la kakaikahi i hala iho !a i halawai mau ai a kukakuka kamailio pu ka Peresidena me na Senatoa Davis, Oullom, Frye, E'kins. Pairchild, Teller ame kekahi poe e ae ma ka aoao kokua i ke kuikahi. Ua lilo ka lakou mau kukakuka ana maluna o na kahua e pono ai ke alakai kalai olelo ana iloko o ka Hale, a ua hooholoia, o ka mea e pili ana i ka oihana kalepa o Amerika me Hawaii, oia ke kahua e hoopaaia ai na alakai ka!ai olelo ana ma ka aoao o ka poe kokua kuikhi.
Mmuli o keia kulana hou i laweia ae t ua ikea ka puukiuki hou ana mai o kekahi poe Senatoa hou mai ka aoao Repubalika mai, a me he mea la, ma ka wa e ala mai ai ka hakoko, ma keia mua koke iho, e ala mai ana ka paioia ana o keia kumuhana maluna 0 ka oihana kalepa mawaena o Amerika ame Hawaii. Ma kahi o na kamailio ana a me na noinoo ana o na hoaloha o ke knikahi. ma na mea pili 1 ke kaua ma ka hikina i mea e pono ai ke kumuhana hoohui Aupuni, ame na lilo no kekahi wahi hoo'ulu moku ma Hawaii, aia lakou ke haawi nui la i ko lakou mau noonoo ana no k& pomaikai pili kalepa maoli e loaa ana ia Amerika Huiia, mamuli o ka lilo maoli ana mai o Hawaii iaia, ina e hoea lo mai ana ke kaua mawaena o Enelani. Farani, Geremania, Rusia, ame lapana no ka mahelehele ana ia Kina. 0 kekahi o na kakoo ikaika loa o ke kuikahi hoohui Aupuni, oia no o Senatoa KTkin9 o Veriginia KomoUana, a oia t kekahi e komo kino nel iloko o na | hakoko ana e nee nei i keia mau la. I Ua oJe!o ae keia Senatoa, mamuli o aa hana e uluaoa mai nei ma ka Hikina, he mea pono ke pul&ma loa ia na oihana kalepa mawaena o Ameiika Huiia ame na aina apau i komīhia pu aku ai oia mau uluaoa.
"Aole o'u kokua i ka hoohui Aupuui a Haw&li e koi mal nei. me ka manao ana hoi e hoohui mai i ko Hawaii poe kanaka me ko kakou nei," wahi a Senaloa Elkina. "Aoie o'u manaolo ikl e
i hiki ana ia mea. aole hii an « hoao 1 aaa e ike i ka oialo a oiaio c*.e paha j oia inanao; aka>, ke manaoio nei aae | a r .i, e pono e iīlo mai o Hawaii ia feakoo, mamuli o ka ikaika o ke kniana oihana kalepa i loaa ia kakoa me na Aupuni e ae„ a ma ia ano ua iilo i Hawaii i mea waiwai nui no kakou. ma ke ano i wahl ia e pae aku ai ka owea telegarama. Me he mea la eia ka oihana kalepa ke hoee ma! nei io kakou nei, a he kokua loa hoi au i na kupono apau e kakooia ai ka holom.ua o ka oihana kalep®. He mea pohihihi loa ka holo k»a ana o na moku mai na kapakai Pakipika aku o Amerika nei no na aioa ma ka Hikina, me ke ku o'.e ana ma Hawaii, no ka hooili lanahu ana a mau lako e ae paha. oiai, o Hawaii, he wahi puu oioina maoli no ia i ka aneane hapalua !ike o ke aiaheie moana." SENATOR GORMAN.
E ioaa ana i ka poe hoohui Aupuni, he kakoo ikaika ma ka aoao Demokarata, ma o Senatoa Gorman la. 0 keia Senatoa. mai Mary!and mai ia. a he kanaka ia noloko o ka oihana kalepa. Ke kakoo nel oia i ka hoohuiia ana mai o Hawaii, mamuli o kona manaoio ana, he mea ia e hooholomua a e hoopomaikai nui ia ai ka oihana kalepa o Amerika Huiia. Ta o'elo no nae oia, aole ona makemake e alapoho holookoa ia o Hawaii e Amenka Huiia, aka, aole nihoi ona makemake e lilo aku o Hawaii i keiiahi lahuikaaka e aku.
<s Aia he hoolimalima, a i ole, hen wahi kuleaa o kekahi ano, ko kakou ma ke ano. he wahi hiahu lanahu ma ke Awa o Puuloa (Pearl Harbor) ma Hawaii," wahi a Senatoa Gorman i olelo ae ai i keia '.a, "a ina ua makemakeia e kakou Xe Awa o Puuloa i kekahi mau makahiki i hala ae nei, ma ka wa i ike pao'io'i liilii loa ia ai ko kakou oihana kalepa ma ke alahele moana, alaila, ua oi loa aku ke kupono o ko kakou makemake ana i ua wahi la i keia wa, ma ka wa a na ouli o ka manawa e kahoahoa mai nei no ka ulu mahuahua loa ana aku i ko kakou oihana kalepa. Ina paha e lilo ana o Hawaii i kekahi Aupuni okoa aku, alaila, heaha iho la ka kakou e hana ai me ke Awa o Puuloa; a heaha hoi ke ano ame ka manao o na kuikahi hoaloha a kakou i hana ai no ka pomaikai o Hawaii iloko o keia mau makahiki apau mai o lilo loa mai a hoea mai i keia wa?"
O SENATOA JONES 0 ARKANSAS. Oiai o Senatoa Gorman e hoakaka ana i kona mau manao, e noho ana o Senatoa Jones o Arkansas, a e hoolohe ana i na olelo hoakaka a wehewehe a Gorman. Ua lilo ua mau olelo hoakaka la i mau mea ano nui loa iloko o kona noonoo ana. A ma ka wa i pane ai ua Senatoa Jones la i na olelo a Gorman, ua olelo oia, aole loa ona walii manao iki, lie Aupuni e ae kekahi e hoao ana e lawe aku ia Hawaii, aka, ina he mea oiaio, he Aupuni kekahi e lawe ana ia Hawaii, alaila, e ku ana oia ma ka aoao kokua e kaua no ke kuleana i loaa ia Amerika ma ke Awa o Puuloa. KA PANE PUKANI A SENATOA GORMAN. Ua pane mai hoi o Senatoa Gorman me ke oolea, ma ka ilelo ana mai, ina ua ikea he mea waiwai ki kakou hakaka ana no ke Awa o Puuloa, alaila, aole anei hoi e waiwai ana no ko kakou paio ana no ka Pae Aina holookoa o Hawaii; ano, eia ka wa e loaa ai ia kakou kela mau Pae Aina apau, me ke kaua ole, a ma kona manao mamuli o ke kulana kalepa, he hana waiwai ka lawe ana mai ia Hawaii. Ma ka oihana kalepa ma ka Hikina, o Hawaii ke kalana aina kupono loa e pono ai ke loaa ia kakou, a he hana naaupo loa no kakou ka hoohemahema wale ana aku i kela wa pono. KAU KA MANAOLANA ME KA MAHIEHIE. Wasinetona, lanuari 7. —"Ma ka wa e hoea mal ai ke kuikahl hoohui Aupuni no ka noonooia ana i keia pule ae," wahi a Komisina Thurston (Kakina), o ka aoao hoohui Aupuni, "e
hioikaika ioa ana ko makou poe hoaloha maluna o ke kulana e pili ana ia Kina ame ka Hikina, ndta ke ano oia ke kumu e aponoia ai ke kuikahi. Ua manao loa makou e loaa ana la ke kue ikaika ia inakou mai na Demokarata mai o ka Hema, a o ka oi loa aku hol mai na Senatoa mai e kakoo ana i ka pino o ka oihana mahiko ma ia mau mokuaina. Aka, ua ikeia nae, mawaena o na kanaka a makou i helu ai mawaena o ka poe kue ikika loa ia makou, mai keia poe mal, ua loli ae ia ko lakou mau noonoo i keia wa, a ma ka nana aku, me he mea la e feosua ana lakou e aponoia ke kulkahl ī keia wa imua o ke Senate. "Ua oi loa aku ka maikai o ke kulana o ke kuikahi i keia wa, mamua aku o na Ia kiuiaia aku nei, a aa manaiii loa makou e loaa ana ka elua hapakola ma ka wa e koho ai." (KB KULANA 0 NA SENATOA MA KA LA 5 O LVXUARI NEL E hoiko asa kekahi lono mai Waaineiema mai, ma ka la 5 nel o lanuaii,
i ke kulan* o sa S«na£oa ma ke kumuhsna pii: i ka. Hoohui Aupuni. o!a boi sa poe e k&koo ana ia kumahana: Poe Repubalffca; Aldrīch. Alhaoa. B3ker. Bum*s, Carter. Chaa<iler. Clark. Cul!om. DaTis» E>ehoe. E'.kla?. Fairbanxs. Foraker. Fry€. Gallinger. Gea.r, Hale, Hanna, Hansboroagh. Hoar. Lodge. Mason. McBride» Meiliilan. MorriiK XeSson. Peorose Perkīns. Platt o Koaeticata f Piatt o Nu loka, Pritchard. Pro«ctor. Quay. Sewell. Shonp» Spooner, Tharston. Warren, We!iington. Wetmore, Wiison v Woilcoit —13. Na Senatoa Dala Keokeo: Cannon, Jones o Nevada. Mantle. Stewart, Teller —5. Na Demokarata: Gorman, Morgaa. Pettigrew. Murphy. Money, Turpie, Rawlins. Roach—S. Na poe Populiki: Heltfeld. Kyle, Turner, Butler. Harris—s. Huina apau. he 61.