Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 40, 1 ʻOkakopa 1897 — Ka Halawai Makaainana Nui. Senatoa John T. Morgan ka Mea Haiolelo. Ke Noi a na Aoao Kalai Aupuni Like Ole. Mr. Kaulia ka Loea Kalaiaina Kaulike. Ka Pane a Senatoa Morgan. [ARTICLE]

Ka Halawai Makaainana Nui.

Senatoa John T. Morgan ka Mea Haiolelo.

Ke Noi a na Aoao Kalai Aupuni Like Ole.

Mr. Kaulia ka Loea Kalaiaina Kaulike.

Ka Pane a Senatoa Morgan.

Ma ka po nei i weheia ai he Halawai Makaainana Xui maloko o ka luakini o Kawaiahao, ma ka hora 7:30 minute o ke ahiahi.

A oiai, aole i loaa ia makou lie wa pono e hookomo ai i ka moolelo o na hana o keia halawai. i puka ai ia ma ko makou pepa o keia la. nolaila, e &00ka'ulua ana makou i ka makou hoike no ia halawai a ma ko makou pepa o keia pule ae. Mai wa i hiki mai ai o Senatoa Morgan ma na kaiaulu 0 Honolulu nei a hoea i ka la 24 0 ka mahina i liala, ua nui ka makemake o na Hawaii o loko nei 0 keia kulanakauhale e lohe i ka leo o kei'a kanaka kaulana o ka Aha Kaukanawal o ke Aupuni o Amerika Huiia, maluna 0 ka ninau pookela hookahi e hoomahaeia nei na noonoo ana 0 ka lahui Hawaii, oia hoi, ka Ninau Hoohui Aupuni, I oleloia i kahi wa, ke Kumuhana Hoohui Aupuni. A oiai hoi, he nmau pili lahul ia maluna 0 na oiwi apau o Hawaii ne, nolaila, ua nonoi aku la kekahi poe Hawaii maoli ma ka la 24 o kela mahina aku nei, ma kekahi palapala noi, ia Senatoa Morgan, e ae mai oia e haioleīo akea imua 0 kekahi anaina halawai makaainana, e weheia aku ana e ka poe nana oia i poloai aku. Eia īho ke ano nul o ka palapala noi i waihoia aku imua ona, ame na inoa 0 ka poe na lakou oia i noi aku: "Honolulu, Sept. 24, 1897. "Ia Senatoa John T. Morgan, Kulanakauhaler "0 makou, o na poe Hawaii maoli i kakauinoa malalo iho nei, ua iini nui loa makou e lohe ia oe, ma kekahi haiolelo akea, maluna o na mea e pili ana 1 ke kulana pili Aupuni mawaena 0 Hawaii ame Amerika Huiia, a ua iini maoli nae e lohe i kou mau manao no ke kulana 0 na Hawal! maoli ame ka nohona pili Aupuni a lakou e noho iho ai, malalo 0 na launa pili kokoke loa ana me Amerika Huiia.

"Nolaila, ke poloai aku nei makou ia oe, e haiolelo akea mai oe imua o na Hawaii iloko o keia kulanakauhale, ma ka wa pono ia oe, maluna o na kumuhana i hoikeia ae la, a ina ae oe, e hoomakaukau no makou i na mea apau e hiki ai e malamaia ona halawai. "Me ka mahalo loa,

"D. L. Naone, | "J. Kalua Kahookano, | "J. M. Poepoe, j "R. W. Wilcox, | "John Lot Kaulukou, "James K. Kaulia, Peresidena Hui Aloha Aina. "S. M. Kaaukai." Ma ka la 26 mai i kakau ai oia (Senatoa Morgan) i kana olelo pane, & ma ka Poakahi ae hoi, Sept 27, i loaa mai | ai ia Mr. D. L. Naone ua pane la. A oia i keia malalo iho nei: j "Honolulu, Sept 26, 1897. "B na keonimana: —Ua loaa ia'u ka hanohano o ka ae ana'ku 1 ka oukou poloal oluolu, no ka halolelo ana'ku imua o na kanaka Hawaii maoli, ma- ; luna o na kumuhana i pili ano nui ioa ; ia lakou ?me a f u nohoL ! "Ke hoakaka aku nei au, o keia ahi- I hai Poaha ae, la 30 o Sepatemaba, ka | manawa e hooholoia ai no ka halawai, ma kahi a oukou e hoike mai ai. Me ! ka mahalo nui. ! "JOHN T. MORGAN. I "Messra. D, L. Xaone. BL W. Wilcox, Jos. K. Kaulia ame kekahi poe e : ae, Komite." Ua noi mai hoi o Mr. Kaulia, ma ka palapala I kakauia ma ka ia 25 o Sepai temaba. a i loaa mai ho! i ka Lunahooponopono o keia pepa, a hoa nonoi pn ia Mr. Morgan. ma ka Poaha nei, Sept 30. ma ke keena hooponopono o keia p*pa, e weheia ae ka inoa oihana ona a koe kona ano makaainana. Eia !ho ua paiapaia nei: "Honolulu, Sept. 25,1897. "J. M. Poepoe, Esq., "Aioha oe:—Ke hoike aku nei au ia oe v o ko'u kakauinoa ana ma ka Palapala Koi ia Mr. Mogana raa ke ano Peresidena no ka Hui Hawail Aloha Aina T ke noi nel au e unuhiia aa ia kakauinoa an& ma ko*n ano he Pere-

; ?Hena, aka. kee ma fee ano makaaii nana. "He ke a!oha T | "James K. Kaulia." | Nolaila, mamuli o keia not, ua hoo- | pukaia ka Olelo Hoolaha Nui no ka i 'Halawai Lahui," penei ke ano: | Halawai Lahui. E weheia ana he Halawai Makaainana Xui nialoko o ka Luakini o Kawaiahao ma ka hora T: 30 o keia ahiahi, Sepatemaba 30, 1897. Ma ia wahi e haiolelo mai ai o Senatoa Morgan o ka Mokuaina o Alabama f Amerika Huipuia imua o na Hawaii maoli maluna o keia mau Kumuhana Ano Nui Loa i pili i ko ke kanaka Hawaii kulana Nohona Aupuni a nohona laliui: I—Ke kulana pili-Anpuni e loaa ana i ke kanaka Hawaii ke hoohuiia o Hawaii nei e Amerika Huiia. 2 —Ke kulana pili i ka ninau Hoohui Aupuni e ku nei. Aole o ka hele ole ana ae a hele ae paha o ke kanaka Hawaii e hoolohe i keia haiolelo a kekahi o na loea kalai Aupuni kaulana loa o Amerika Huiia, maluna o na kumuhana i hōikeia ae la f oia kona mea e lilo ai he kanaka hoohui Aupuni; aka, o kona lohe ana 1 na olelo hoakaka mai keia loea kakaolelo mai o ka Aha Senate o Amerika Huiia, he mea ia e hoakeaia ae ai ka noonoo kaulike iloko ona, a hiki oia ke kaupaona ewaewa ole iloko iho ona, no ka aoao ana e haawi ai i kana olelo hooholo. Ua noa keia halawai i na aoao kalaiaina apa«. Ma ke kanoha a na poe na lakou i noi aku ia Senatoa Morgan. D. L. Naone, J. Kalua Kahookano, J. M. Poepoe, James K. Kaulia, John Lota Kaulukou, R. W. Wilcox. 8. M. Kaaukai.