Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 49, 4 Kekemapa 1896 — KA HALAWAI HOOHUI AINA. MAIKAIA KA ULU MUA NO IA HANA. Ke Kahua Hana Kuio a ka Hui Hoohui Aupuni a na Haole. [ARTICLE]

KA HALAWAI HOOHUI AINA.

MAIKAIA KA ULU MUA NO IA HANA.

Ke Kahua Hana Kuio a ka Hui Hoohui Aupuni a na Haole.

| Ma k-? ahiahi Poalima r.eh niamuli \ i o ke kahea ana a J. Wa!'fr o ka • Hu: Hoo.hui Aupuni a r.a hao:-? r. Hoeo- : •uU: vM. '-*.a akoakea ae la o A. S. Hart- | Murray. Stra:enity«:r. \\ ngh*. | McStocker. Dr. Wood. 51ia«". MeLeoU. | Martin. Smith. Abie<. Thurs- | ton, Hall. Pratt. J. N. Wn?ht. Rip!ey. | FUl.er. Sim?. J. I. MeLean. C. W. Day. Ciay. Peterson. J. B. Atherton. Diliingham ame kekahi poe e ae he lehulehu maloko o ka hale paikau o ke Aupuni Repubalika o Hawaii. Na Mr. Hartweli i hoonialu i ka halawai. ame ka hoakaka ana mai hoi i na hana o ua halawi la. I a hoike uiai oīa. he mea pono ke lawelawe koke ia ka hana hoohui Aupuni. a mawaena o na kumu ana i hoakaka mai no keia ho:v.viwi ana i keia hana. oia ka pii mahuahua mau ana o na lapana e komo mai nei iloko o ka aina. Aole i lawa ka oleio ana ae. ua akeakea aku o Amerika i na Aupuni e ae. aole lakou e noho mana ma Hawaii nei, nolaila. aohe hopohopo ana no Hawaii. Mahope iho o kana mau olelo hoakaka. ua nui na poe i hoike i ko lakou mau mauao ma ka mea e pili ana i keia kumwhana. e kakoo ana i ka pono o ka lawelawe koke ana i na keehina hana e loaa ai ka hoohui Aupun.i mawaena o Hawaii nei ame Amerika Huiia. t*a haiolelo o McStocker i ka pono maoli o ko ka hui lawe ana ae i na hana e holomua ai keia kumuhana. a e kueia aku hoi na hana kue a ka aoao e hooikaika ana e hoopahu'a i keia hana. l'a haiolelo nohoi o L. A. Kakina. l*a olelo oia: Aole oia kekahi o na luna nui o ka Hui Hoohui Aupuni. aole nohoi ia he laia no ia hui. Hoakaka mai oia i ka maikai o ka hoeueu ana i na noonoo ana o na kanaka ma keia ninau. a o ka loli ana o ke kulana pili kalaiaina ma Amerika Huiia i keia wa he mea ia i koi ikaika mai ia kakou e hana koke i keia hana. Mahope iho o ke kamailio ana mai a B. F. Dillingham. Konela Fisher, ua heluhelu mai la o Mr. Hartwel! i kekalii olelo hooholo, a oia iho keia: "Ma ka halawai ana o na luna nui 0 ka Hui Hoohui Aupuni o Honolulu. n ka la 27 o Xovemaha, "Hooholoia, ua kukuluia keia Hui ma ka malama o Feberuari. ma ka makahiki 1S I J3. malalo oke Aupuni Kuiknwa (Provisional Government) o Hawaii. no ka hoike moakaka lea ana ae 1 na manao makemake no ka hoohui aku ia Hawaii me Amerika Huiia, a no ka hooholomua ana aku ame ka hoonee mua ana aku i ke kumuhana i makemakeia. "Oiai, ua hooko ke Aupuni Kuikawa (Provisional Government) i ke kumu nui i kukuluia ai ia, ma ka malama

ana i ka aoao o ke kanawai ame ka nohona maluhia o ke Aupuni Kumukanawai hoi, a ma ka hooikaika ana e ioaa ona kulana hoohui Aupuni me Amerika Huiia. ua loii ae la ia a komo aku la iloko o ke Aupuni Kumukanawai o ka Repubalika o Hawaii, nona h°i ke kahua hana e hooko aku i ka hoohui aina me Amerika Huiia: ma keia. ke hoike ia aku nei. o ka iini nui o kona mau lala, e hoohui aku i ka Repubalika o Hawaii me Amerika Huiia. a lilo ia i mahele piil aku no kela Repubalika nui. e noho ana malalo o na kanawai e ku nei o Amerika Huiia, ame na kanawai e ae e kauia ana e ka Ahaolelo Nui. a ke manaoio paa nei hoi na iala o keia Hui. e hoohua mai

ana keia hopena i na pomaikai o na ' kanaka apau o kela ame keia ano lahui ' maloko o ko Hawaii Pae Aina nei. "Ke hooia aku nei keia Hui. me ka ; manao mahalo. imua o ke Aupuni o ka j -R"puba.Hka o Hawaii i ka iini o kona ; m'au laia. he mea pono ke hookoia aku j ka hoohuiia ana 'kn «o Hawaii neh m* | Amerīka Huiia. me ka waiho ana 'ku | ia Amerika Huiia ka hoohoio ana mai I i na kanawai e'ike me ka mea'a ka ! Ahaolelo Hni e ike ana he pono." | l'& hoike ae na hoa i akoakoa aku i ! ko lakou hauoli. ma ko lakou pa'ipa'i ; ana me ka hehihehi ann. no ka olelo ! hooholo i heluheluia mai. i Va haioielomai la nohoi o Mr. Hata- I wela, ma ka mea e pili ana i ka oielo I. hooholo. oia hōl. wah' ana I I "Ma ko'u manao o ka i"o o ka olelo i | hooholo. aia ia ma kona fcapa hop* 1 I Ke manaoio nei aa h- lehulehu no na j [ kanaka o loko nei o ka aina i kau nui I i aka na manao ana no ia mea he hoohni | aupunī. eia nae r o ka lakou mea mna \ loa e hana ai. oia ke aumeume mawa- f ena o iakou iho. no ka mea e pili ana 1 i ke ano o ka hoohui Aupnni e make- i makeia nei Makwnake kekahi po? e il ike. pehea ana ta ka hoopae limahana, j a haaiuln hol lakoa no ka ninau e pili 1 ana i na alna AupunL Ma ko'u manao. } o na mea Uilli e pia ana i ke knikahi.

•: r:0 '-niAhanA :v.i j r .,-: k- kahU- No'u h- j ~v, ,v: .'• U •' j A'.:r**r.i i a *-•- Ar,A ; 0 ; a f A O k l I "(O. o: ' :• \ aku :A O ka jHsno no Aoiv r.o !:»• r.u-a nui t.i ti W | ;,r-o o rut :ii j kakou ka hwhui Aupunt. in.t no t oleioia p*n*i' 'Ma keia ua hooh«iia o Hawaii tne Amrrika Huiia. ua ;a* - a no ia r.o'u. oiai ao!- o*v. hopohopo I U Ahaolelo o Amerika K pono ka- : kou e hoohiū mna ia aku m<? Amt?rika ; Huiia. a mahop? aku na mea e ae o [ n<x>nooia ai." * M.tnVs'.;i hoi ona 100 kahea he nui. ua kahiaia e Mr. J. P- Ath«?rton. o ka ; Hui o Kakf Ia ame Kuke. na Ag*n:i hoi • o n-\ Hui Mahiko o Halauia. Koha'a | Akau. Hiwiii: Hui Mahiko o Kwa: 1 ka Hui hooulu ko o Smtth m*. I Koloa. Kauai. Ku mai la oia a oielo mai la: "Owai: kekahi o na poe i manao aohe mea e hana aku ai no ka mea e piU ana ke kauoha. ua kakoo hoi ka Ahnolek* i keia kauoha. a ua hoopukaia na ole'o hooholo. Aole au i ike iki he mea e ae kekahi a kakou e hana aku ai. aka. n ka ke Aupunl waU- no ka hana i ko? e hana aku a loaa mai ka Hoohui Aupuni. No ka poe koho balota hoi. ao> no au i ike iki he mea kekahi a lakou e hana ai. ua hamama na buke kakauinoa hoopaa koho balota. a ua loaa pu hoi ka wr pono e hoopaa ai i na inoa. a lilo lakou i poe koho balota, a oia poe i īoaa ia kuleana o lakou ka poe i kuleana e olelo ae he pono paha ke loaa mai ka hoohui aina, aole paha. He nni na poe i hoole i ka hele ana mai i keia halawai. a ua ike ole nohoi au i kahi e hiki ai ke koiia aku lakou i keia wa e hoike mai i ko lakou mau manao no keia ninau hoohui Aupuni me Amerika Huiia. O na poo Aupuni e noho nlakai nei i keia wa 1 ke Aupuni, ua waeia lakou i poe wahaolelo no ka lehulelni. a na ia poe e hoike mai i ka mea e pono ai ke hanaia aku. Me he mea la. he ekolu a he eha paha mahele o na kanaka i pili aku i keia ninau. 0 ka poe makemake o ko kakou Aupuni iho la no koia: o ka poe makomake 1 kela ame keia ano Auiuini e loaa mai ana ia kakou: o ka poe makemake i ka hoomalu Aupuni wale 110: i mau ai ka oihana hoopae limahana: a ma ia ano e loaa ana no ia kakou na pomaikai, e loaa ana ma ka hoohui Aupuni maoli. me ka hoololi ole ia a hoanoe ole ia ae hoi o ko kakou mau hooponopono Aupuni kuloko. Aohe o'u manaoio iki i keia ano Aupuni hope. oiai aole o'u manao iki e ae mai ana o Amerike e hoomalu mai maluna o kakou. ke ole e loaa aku iaia ka mana nui hookahi maluna o kakou apau. He.makeniake loa au i ka hoohui Aupuni maoli, loaa mai ia'u iloko o 10 makahiki rria keia mua aku. mamua o ka wa i laaa ole ai ia mea ia'u." I'a kamailio nohoi o R. F. DilUngham maluna oia kumuhana hookahi. Olelo oia. o ka poe e kue nei i ka hoohui aina. oia no ka poe kue i ke Kuikahi Panailike. Ke hoomanao nei 110 au. ma ka wa a'u e hele ana e kakauinoaia ke.kahi palapala hoopii e hooholoia ke kuikahi. ua hookuia ia mai la au mn na olelo makona he nui. Olelo mai la keka.hi kanaka ia'u. ho oi loa aku ka pono no'u e ho'i hou e kuai kui <kakia» iloko o kuu hale kuai, oiai ina e holo ana keia Kuikahi Panailike a lilo i kanawai. e auanei ka puka no na poe piepiele liilil apan o kela ame keia ano. a na lakou auanei e lawe aku i ka hana mai a'u aku. I'a ike nae kakou i ka pomaikai o keia kuikahl i loaa mai ai ia kakou. a manaoio nei no au e oi aku ana ka pomaikai e loaa mai ana ia kakou ma o ka hoohui aina la." Mahope iho o keia niau oleh». ua hoopaneeia ka halawai.