Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 45, 6 Nowemapa 1896 — Page 2
| This text was transcribed by: | Sally Vrana |
| This work is dedicated to: | for my friend Molly Axtmann |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Hoolaha Mana Hooko
I keia la i hookohuia aku ai o AUGUST AHRENS, ESQ. i hoa no ka Papa Alanui no ka Apana Auhau o Ewa ame Waianae, Mokupuni o Oahu, ma kahi o C. P. Kanakanaui, Esq., i waiho mai.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Okatoba 31, 1896.
2623-3ts
I keia la i hookohuia aku ai o WILLIAM HENRY RICE, ESQ., i hoa no ka Papa Alanui no ka Apana Auhau o Lihue, Mokupuni o Kauai.
Eia na hoa o ka Papa:
St. D. Gynlais Walters, M. D., Lunahoomalu:
J. H. K. Kaiwi ame
William Henry Rice.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Oct. 26, 1896.
2623-3ts.
I keia la i hookohuia aku ai o Mr. GEORGE N. SHAW i Agenea Haawi Palapala Ae Mare no ka Apana o Kona, Mokupuni o Oahu.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Okatoba 21, 1896.
2621-3ts
I keia la i hookohuia aku ai o St. D. G. WALTERS, M. D. i Lunahoomalu no ka Papa Alanui no ka Apana Ohi Auhau o Lihue, Mokupuni o Kauai, ma kahi o S. W. Wilcox, Esq., i waiho mai.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Oct. 19, 1896.
2621-3ts
KUAI KUDALA O NA LAIKINI AWA.
I kulike ai me na olelo o ka Pauku 18, Mokuna 64 o na Kanawai o 1896, e kuai kudala akea i aku no, i HOOKAHI LAIKINI AWA no ka Apana hookahi o kela ame keia Mokupuni, mawaena o ka la mua ame ka la ehiku o Dekemaba, 1896.
O ka laikini hookahi, no ka manawa ia o hookahi makahiki mai la 1 aku o Ianuari, 1897.
Kumukuai oi maluna o keia mau kumukuai, penei:
No ka Apana o Honolulu $1000
No ka Apana o Hilo 500
No ka Apana o Wailuku 500
No ka Apana o Lahaina 250
No kela ame keia Apana e ae 100
O na laikini no na Apana lehulehu (an entire line missing from ripped page) no@, Koolaupoko, Koolauloa, Waialua ame Ewa me Waianae, e kuaiia aku no ma ke alo iho o ka Hale Oihana Hooko, ma ka Poaha, la 3 o Dekemaba, 1896, ma ka hora 12 o ke awakea.
O na laikini hoi no na Mokupuni o Hawaii, Maui, ame Kauai, e kuaiia aku no ma ko lakou mau Apana iho, ma ka la a ma ka manawa, iloko o ka manawa i hoopaaia ma ke Kanawai, elike hoi me ka mea e hoikeia aku ana e na Makai Nui (oia mau Mokupuni), a e ko lakou mau Hope paha. E hoike maopopo ia aku no ka la ame kahi e kuaiia aku ai ma o na Palapala Hoolaha la, maloko o keia ame keia Apana.
Ua makemakeia e waiho ia mai ma ke dala kuike ka iwakalua-kumamalima pa-keneta o ka huina o kohoia, ma ke ano uku hoopaa ma ka wa i haule ai ka hamare, a e lilo loa ua uku hoopaa nei i ke Aupuni, ina e hookaa ole ia mai ka huina piha o ke kumukuai i kohoia ai, iloko o elima la mai ka la aku o ke kuai ana.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Nov. 3, 1896.
2623-3ts
HOOLAHA O NA AINA AUPUNI.
Ke hoolahaia aku nei ma keia, e haawiia aku no ke kuai ana i keia mau Apana Aina iloko o na Apana Aina Hookuonoono o ka Mahele kahika, ma ka hora 9 A. M. o ka la 19 o Novemaba, 1896, a mahope aku nohoi oia wa, elike me na olelo o ke “Kanawai Aina o 1895,” no na Hoolimalima Aina Hookuonoono.
Kahi i waiho ai. Apana. Area.
Akahipu, Kona Ak 57 43.33
Akahipu, Kona, Ak 58 44.97
Akahipu, Kona Ak 59 45.44
Awalua, Kaulana, &c.
Kona Ak 78 39.14
Awalua, Kaulana, &c.
Kona Ak 80 41.21
Awalua, Kaulana, &c.
Kona Ak 84 18.50
Puaa, Kaulana, &c.
Kona Ak 1 8.73
Ma ka la i hoikeia ae la, a mahope aku oia la, e nonoiia mai no kela mau Apana Aina i loaa ona Pono Hoolimalima Kuai, a Kuleana Alodio ma ke Dala Kuike:
Awalua, Kaulana
Waiwai io
Kahi i waiho ai. Apana. Area. i kohoia.
&c., Kona Ak. 83 30.49 61.47
Awalua, Kaulana,
&c., Kona Ak. 85 18.05 63.17
Awalua, Kaulana,
&c., Kona Ak 86 19.99 69.96
Kealakehe, kona Ak 16 1@1 @9.30
Kalamakowa@,
Kona Hema 5 57. @84.30
Kukuiopae, Kona
Hema 4 18.03 34.@
Kukuiopae, Kona
Hema 5 29.08 68.87
O na hokaka piha, ke ano e noi mai ai, a pela aku, e loaa no ma ke Keena Aina Aupuni, Honolulu, a ma ke Keena o ka Hope Agena, ma Kailua, Kona Akau, Hawaii.
J. F. BROWN.
Agena no na Aina Aupuni.
Keena Aina Aupuni, Honolulu, Oct. 26, 1896. 2622-td
KUAI O NA AINA AUPUNI.
Ma ka Poaono, Novemaba 21 ae nei, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo iho o ka Hale o ka Oihana Hookolokolo ma Honolulu, e kuaiia aku ai kekahi wahi apana aina ma Waiahole, Koolaupoko, Oahu, maloko o laila he 32-100 o ka eka. Aia ka waiho ana o keia aina makai o ke Alanui Aupuni, e pili pu ana me ka aina o Mr. A. Cullen, a he aina maikai no ka raiki.
Kuike ke Dala, ma ke Dala Gula o Amerika Huiia.
Uku oi aku maluna o $100.
Ma ia manawa nohoi a ma ia wahi, e kuaiia aku ai he aina kope ma Kaupo, Maui, i ikeia o ka Apana Helu 7, o na Aina Aupuni Helu 1, maloko o laila he 38 50-100 eka. Kumukuai oi maluna o $115.50.
E kuaiia aku ana keia aina malalo o keia mau kumu aelike:
He kuike ka kahi-hapaha o ke kumukuai, o ke koena aku ma na hookaa liilii huina like ana iloko o hookahi, elua a ekolu makahiki, me ka ukupanee o ehiku (7) pa-keneta no ka makahiki.
E hoomakaia ka mahiaiia ana ame ke kukuluia ana o na hana hou iloko o ka makahiki mua a pela mau aku iloko o na makahiki hope aku elua. Ma ka hope o ke kolu o ka makahiki, ke pau he umi hapa-haneri o ka aina i ka mahiia, paa ka aina i ka pa-ia, a hookoia hoi na kumu aelike apau, e loaa i ka mea kuai mai ke kuleana alodio.
E loaa no na hoike piha ame ke kii o keia mau aina ae la ma ka ninau ana ma ke Keena Aina Aupuni, Honolulu.
J. F. BROWN,
Agena o na Aina Aupuni.
Keena o na Aina Aupuni, Honolulu, Oct. 24, 1896. 2622-td
KUAI O KA AINA MA OLAA.
@(first line of this article missing in fold/rip) ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke Keena o ka hope agena ma Hilo, e kuai ia aku ai ka Apana Aina o Olaa Helu 348, ma ke alanui Lua-o-Pele, maloko o laila he 47 eka, oi iki a emi mai paha . Uku oi aku maluna o $10.00 no ka eka.
E kuaiia aku no ua aina la malalo o keia mau kumu hoakaka laula:
E hookaaia mai ka akahi hapaha o ke kumukuai ma ka la e kuaiia ai, a o ke koena aku ma na hookaa liilii ana iloko o hookahi, elua ame ekolu makahiki, me ka uku-panee o 6 pakeneta no ka makahiki.
E hoomakaia ka mahiaiia ana ame ke kukuluia ana o na hana hou iloko o ka makahiki mua, a e hoomau aku pela iloko o na makahiki hope aku elua. E mahiaiia ka iwakalua-kumamalima hapa-haneri (25) o ka aina, a o ke kukula ana i na hana hou e ae maluna o ka aina, i hiki ka huina waiwai io i ka $200, e hanaia no mamua o ka pau ana o ke kolu o ka makahiki. Ma ka pau ana o ke kolu o ka makahiki a mamua ae paha oia wa, ina ua mahiai piha ia ka aina, a hanaia hoi na hana hou, me ka hookaa ia ana o ke kumukuai piha, a hookoia na kumu aelike apau, alaila, e hoopukaia aku no ka Palapala Sila.
No na hoakaka piha e loaa no ma ke Keena o na Aina Aupuni, Honolulu, a i ole ia, ma ke Keena o ka Hope Agena ma Hilo.
J. F. BROWN,
Agena o na Aina Aupuni.
Keena Aina Aupuni, Honolulu, Oct. 24, 1896. 2622-td
ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Kahula Drew, o Honolulu, i make.
Oiai ua waiho ia mai ka Palapala Noi a me ka Hoike Waiwai a ka Luna Hooponopono Waiwai o ka waiwai o ka mea i make i oleloia ae la, a ma ia palapala i nonoi mai ai oia e nana ia a e apono ia kana hoike waiwai a e hoopukaia ke kauoha hope loa no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooponopono Waiwai.
Ua kauohaia, o ka Poakahi, la 23 o Novemaba, M. H. 1896, hora 10 o ke kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo, Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia kahi ame ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la ame ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wa hoi e hele ae ai na kanaka a pau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.
Honolulu, October 20, 1896.
Na ka Aha:
J. A. THOMPSON,
2621-3ts Kakauolelo.
Ka
Nupepa Kuokoa
No ka Makahiki $2.00
No Eono Mahina 1.00
Kuika ka Rula
@ 1 2 3 4 5 6
@ Pule Pule Pule Pule Pule Pule
Iniha $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $3.50 $4.@
2 Iniha 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00
4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50
5 Iniha 3.50 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00
@ Iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
C. G. BALLENTYNE, Luna Nui
JOSEPH M. POEPOE, Lunahoo-
ponopono.
Honolulu, Oahu.
POALIMA, NOVEMABA 6, 1896
--------------------------------------------
Ma ko makou pepa o ka pule i hala, ua kuhihewa ka hoonohoia ana o kekahi poo o ko makou mau manao pepa oia pule, oia hoi “Ke Kuhina pili Waiwai o ke Aupuni e ku nei i keia wa,” o ka pololei, “Ke kulana pili waiwai o ke Aupuni e ku nei i keia wa.”
--------------------------------------------
Ke Koho Balota ma Amerika Huipuia.
Ma ka Poalua nei, Novemaba 3, i malamaia ai ke koho balota lahui o na mokuaina o Amerika Huiia, i mea e loa ai he peresidena ame kona hope, no ka noho alakai ana maluna o ia Aupuni kaulana loa o ke ao nei. O keia koho balota ana he mea ano nui loa ia, ma ka mea e pili ana i ko kakou kulana Aupuni e ku nei i keia wa. He elua no mau mahele koho balota ikaika loa ma Amerika e nee nei i keia mau la, oia no ka Aoao Repubalika ame ka Aoao Demokarata.
No makou iho, aia na hiaa hoihoi ana a ko makou iini no ka puka ana o ka moho Peresidena a ka Aoao Repubalika i hooikaika mai nei, oia hoi o McKinley, oiai oia maoli kai pahola mai i kekahi kulana aelike maopopo no ka mea e pili ana i ko Hawaii nei komo ana aku malalo o na eheu o ka Aeto Amerika, elike me ka makou i hoakaka mau aku ai imua o ka lahui, a oia hoi ka puuhonua e loaa ai ka maha i ka @ oiwi o ka aina. Nolaila, ke kali nei kakou apau o ka hoea mai o ka lono maopopo no ka hopena o keia koho balota.
No Bryan hoi, ka “loea kakaolelo o na kula mauu o Nebraska,” aole a makou kue nona, ke lilo iaia lanakila o keia koho ana, oiai, aole oia e hele ana maluna o ke alahele opu nonohua a Kalivalana i hana ai no ke Aupuni e ku nei i keia wa. Malia paha, aole loa ana o Bryan e ae i ka hoohuliia ana aku o Hawaii nei me Amerika, aka nae, o ka mea maopopo, aole loa ia e lilo ana i enemi maka-welawela no ke Aupuni o Hawaii nei elike me ka Kalivalana i hana mai ai. O ka mea hookuia wale mai no i ko makou noonoo ke lanakila ka Aoao Demokarata Dala Keokeo, oia ka hookaulua hou ia ana o ka manawa e loaa io ai ka pomaikai kalaiaina oi aku i ka lahui Hawaii i ko keia wa e nee nei.
Mamuli o na kulana ame na kahua kalaiaina i ku ai na Aoao Kalai Aupuni ikaika loa o Amerika, a makou i hoike ae la, ua maopopo loa, mamuli auanei o ka lilo ana o McKinley i Peresidena no Amerika Hoohui, e hapai koke ia ai ke kumuhana Hoohui Aina mawaena o Hawaii nei ame Amerika Huiia, ke kumuhana i hoouluia ma ka wa e noho Peresidena ana o Harisona, a o J. W. Foster, e noho nei mawaena o kakou i keia mau la, oia kona Kuhina Nui, ka loea kalaiaina nana i hoopuhili i ke akamai ame ka noeau o Kuhina Gresham, ka luaui o ka ho’iho’i Aupuni “Moi.” A o ke kaa ana hoi o ka lanakila ma ko Bryan aoao, he hoomauia ana aku no ia o ke ku ana o ka Repubalika o Hawaii nei maluna o kona ikaika ponoi iho, me ka hiki ole ke hoala hou ia mai ke Aupuni “Moi,” elike me na manao alakai lalau a kuhihewa e puni hewa nei kekahi hapa o ka lahui Hawaii i na wa i kaa hope ae nei, i keia wa e nee nei, a hoea maoli aku i ka wa e hui io ai o Hawaii nei me Amerika Huiia, a oia paha ka wa a lakou e ike iho ai me ka hoohewahewa ole, ua koia mai nei kakou e ku au o ke kuhihewa.
----------------------------------------------
Ke Kuhina John W. Foster.
Eia i Hawaii nei i keia wa ke Kuhina John W. Foster o Amerika Huiia, ma ka wa e noho Peresidena ana o Harisona. Heaha la ke kumu nui o kona hoea ana mai i Hawaii nei i keia wa? Aole kakou i ike i nei wa. Ua lele poai ae na olelo kohokoho wale mawaena o kekahi poe o Honolulu nei, ua hoea mai oia i Honolulu nei no ka mea e pili ana i ka uwea telegarapa moe m@ana mawaena o Hawaii nei ame Amerika Huiia. O ka kekahi poe hoi, ua hiki mai nei oia ia nei, no ka mea e pili ana i ka hoohui aina.
Aka, eia na mea i maopopo loa ia makou. Oia no ke kanaka nana i hoolala i ke Kuikahi Hoohui Aina ma ka M. H. 1893, mawaena o ke Aupuni Kuikawa o Hawaii nei ma ia wa, ame Amerika Huiia. O Kalivalana ka mea nana i hookuemi hope i ka holo lea ana oia kuikahi. eia oia i Hawaii nei i keia wa, me kana wahine. Ua hui kamailio oia me Kakina.
Mamuli o keia mau mea maopopo i hoikeia ae la e hiki ai ia kakou ke hooulu i kekahi mau minau penei:
He hana anei e mau ai ka hanohano maluna o keia malihini kalaiaina kaulana e noho nei me kakou, ke holo lea ole ka hana ponoi a kona lima i kukulu ai a i hoolala ai hoi, elike me ke kuikahi hohui aina ana i hoolala ai? E lawe mai ana anei oia i kana wahine i Hawaii nei, ina he manao ko Kalivalana e hoihoi hou mai i ke Aupuni Moi o Hawaii nei, elike me na wa olelo e laulaha nei mawaena o ka poai Roialiti? Aole anei e hiki ana i keia kanaka kalai Aupuni kaulana o Amerika he ike a mahui lohe paha no keia manao hoihoi Aupuni “Moi” a Kalivalana ina he mea oiaio ia? E kaa anei ka lohe oiaio oia ano i ka poe i homimi iho ko lakou kulana koikoi ma na ninau pili kalai Aupuni o Amerika, malalo o ko keia kanaka, a e kaa ka ike ana i keia hana oehaa hou a Kalivalana ia poe, a nele ka ike ana o keia loea kalai Aupuni ia mea?
E hoomaopopo, o L. A. Kakina, oia ka luaui Hawaii o keia kumuhana hoohui aina mawaena o na Aupuni elua: alaila, aole anei he kaulana pili i ka hoohuoi kupono ana, ka ninau ana, heaha keia hui kuka ana a na luaui elua o ke kumuhana hoohui aina?
Nolaila, ma o keia mau hoohuoi i ninauia ae la, e hiki ai ia kakou, ke hooholo iho, penei:
1. Aole o John W. Foster e ku nana maka wale ana i ka anoano ana i kanu ai, oia ka hoohui-aina mawaena o Hawaii ame Amerika, e make wale mamuli o na hana omilo wale a Kalivalana.
2. Aole he hoihoi Aupumi “Moi” ka Kalivalana e hana mai ai mamua o ka lele loa ana ae o kona hanu ola ma ka hookele Aupuni o Amerika, elike me na olelo lalau e laulaha nei, oiai he mea ia e hooulu mai ai i ka haunaele, ka hana a kekahi kanaka naauao e ae ole ai e lawe mai i kona kokoolua o ke kuahu materemonio e ike ku-maka i na hiohiona weliweli oia mau la, ke hoea io mai.
@ (line lost in fold) mea e kau @eo aku nei i ka lahui, “E ao kanaka ae, e hoopau i na manao kuhihewa, a e awaiaulu ia kakou apau ma ke apo o na hooikaika ana e loaa ia kakou i Aupuni hohuiia me Amerika.”
----------------------------------------
Ka Buke Moolelo o na Makahiki
Hope o ke Aupuni Moi o
Hawaii nei.
Ua makaukau i keia wa no ke kuai ana aku, ka Buke Moolelo o na makahiki hope o ke Aupuni Moi o Hawaii nei. Ua maheleia keia buke iloko o na Mahele 3. (1) Ke Kulana Emi pu o ke Aupuni Moi; (2) Ke Aupuni malalo o ke Aupuni Kuikawa; (3) Ka Moolelo o ke Kaua Kipi o Ianuari, 1895.
Malalo o ka Mahele 1, he ekolu mokuna: Mokuna 1—Ke Aupuni no ka pomaikai pilikino iho o ke Alii. Mokuna 2—Ke Aupuni malalo o ke Kumukanawai o 1887. Mokuna 3—Ka Hookahuli Aupuni o 1893.
Malalo hoi o ka Mahele 2, he ekolu mokuna: Mokuna 4—Na lawelaew pili Aupuni ana ma Wasinetona. Mokuna 5—Ka Misiona a Komisina Blount. Mokuna 6—Ka Peresidena Kalivalana hoao ana e ho’iho’i hou i ka Moiwahine.
Malalo o ka Mahele 3, he ehiku mokuna: Mokuna 1—Ke ala ana ame ke pio ana o ka haunaele kuloko. Mokuna 2—Ka hookolokoloia ana o na pio kalaiaina. Mokuna 3—Ka haalele ana o Liliuokalani i ka nohoalii ame kona hookolokoloia ana. Mokuna 4—Ka hoopaeia ana mai o na lako kaua (a ka aoao kue Aupuni) ame ke kahua hana laulaha no ua kipi la. Mokuna 5—Ke kipakuia ana o kekahi poe pio kalaiaina i ko na aina e. Mokuna 6—Kalaia ana o na pio kalaiaina. Mokuna 7—Na hihia pili kuwaho.
Eia keia buke ma ka Olelo Enelani, a ua hoohiwahiwaia me na kii nani.
Eia na kii ano nui i komo ma keia buke: Ke kii o Kalakaua, na kii o na Aliikoa o na Puali Makaainana, ke kii o Liliuokalanai, na kii o J. Richardson ame na hoa o ka hui Pono Kaulike, na kii o ka Aha Kuhina o Wilikoki, C. B. Wilson a me na hoa o ka Aha Kuhina o Samuela Paka, Hon. H. P. Baldwin, Kapena Wiltse ame Hon. J. L. Kivini, Peresidena S. B. Dole, ke kulanakauhale o Honolulu, ka oihana Kinaiahi o Honolulu, Konela J. H. Sopa, Na Komisina hoohui Aina, na mokukaua Naniwa ame ka Bosetona, ke Ala Kaa Ahi o Oahu, ke Kama’liiwahine Kaiulani ame kahi poe e ae, Konela J. H. Blount ame ka Mea Hanohano A. S. Willis, ka Aha Kuhina. Aperila, 1893, na Alakai Roialiti, Oihana Leta o Honolulu, ke kukalaia ana o ka Repubalika, Iulai 4, 1896, na hoa o ka Ahaolelo Hana Kumukanawai o 1894, ka Hui Hoohuiaina.
O ke kumukuai o ka buke hookahi he $1.50, a e loaa no ma ka halekuai buke o Taramu, ma Alanui Papu, ame ka halekuai buke o Sopa ma Alanui Kalepa.
----------------------------------
KA LUAUI O KA HOOHUIAINA.
EIA MA NA KALAULU O HA-
WAII NEI.
He Uwea Telegarapa anei, he
Hoohui Aina Anei?
HEAHA KA PUANA A KA MOE?
Ma ka mokuahi “Peru” i ku mai ai i Honolulu nei mai Kapalakiko mai ma Ka Poakahi nei, i hoea mai ai no Hawaii nei o Mr. John W. Foster ame kana wahine, a eia laua ke noho nei ma ka Hotele Hawaii.
E hoomanaoia e ko makou poe heluhelu, o keia ka loea kalaiaina nana i hana i ke kuikaha hoohui aina mawaena o Amerika Huiia ame Hawaii nei ma ka M. H. 1893, ma kona wa e noho Kuhina Nui ana maloko o ka Aha Kuhina malalo o Peresidena Harisona.
No ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, ke hoopuka aku nei makou i kona kii.
KUHINA (I PAU) O AMERIKA HUIIA, JOHN W. FOSTER.
Mawaho ae o kona kulana Kuhina no Amerika Huiia i kahi wa i hala ae @, ua lawelawe oia i kekahi mau hana hanohano e ae no ka pono o kona aina hanau. He aliikoa oia no ka pualikoa Akau ma ka wa kaua huliamahi; he elele Kuhina oia i Mekiko, Rusia ame Sepania, a mahope iho o k amake ana o Kuhina Blaine, ua pani aku oia i kona makalua. Elua makahiki i hala ae nei, ua kohoia oia e ke Aupune o Kina e lawelawe ma ka hana ana i kuikahi maluhia mawaena oia Aupuni ame Iapana.
Ua halawai aku kekahi mea kakau nupepa o ko makou keena pa’i nei me ua Kuhina la, ma ka Poakahi nei, mahope koke iho o kona hoea ana ma ka Hotele Hawaii. Ua ninauia aku oia no ke ano nui o kana huakai o ka hiki ana mai i Hawaii nei, a ua pane mai oia, aole kana he huakai pili Aupuni i Hawaii nei, aka, i holo wale mai nei no oia ia nei no ka makaikai ana. Hoike mai la nohoi oia, he maikai no kona launa ana me ka Aha Kuhina o Amerika Huiia i keia wa, aka, aole nae oia i launa kamailio iki me kekahi o na poe o loko oia Aha Kuhina ma kekahi kumuhana.
No ka mea hoi e pili ana i ka uwea telegarapa i manaoia e moe mawaena o Hawaii nei ame Amerika, ua olelo mai oia, ua kauohaia mai oia e kamailio pu me Mr. Kakina no ka mea e pili ana i ke kumuhana pili telegarapa a Mr. Spalding, a oia kana e kamailio pu ana me ia (Kakina) ma ka wa i hoea aku ai ka mea kakau nupepa. Mahope iho o ko ka mea kakau nupepa kamailio pu ana me ia no ka mea e pili ana i ka uwea telegarapa moe moana, ua hoomaka ko laua kamailio ana ma ka mea e pili ana i ka hoohui aina.
Ua hoike mai ua Kuhina nei (i pau) ma kona manao, iloko o ka wa e noonoo ia nei keia kumuhana, oiai hoi ko Mr. Kalivalana kau e noho Peresidena nei, ua ikea ke apono nui ia ana o keia manao. Ua ninau aku hoi ka mea kakau nupepa iaia:
“Manao anei oe, ina e kohoia ana o McKinley, alaila, e hooneeia aku ana keia kumuhana no ka noonooia ana?”
“Ma ka makou hoomaopopo ana, ua hoopaa o Mr. McKinley iaia iho, ma ka aoao o hoohui i na Pae Aina nei me Amerika Huiia, ma ka wa pono—“
“E ninau aku au, o ka wa hea la ia au i manao ai, o ka wa pono ia?”
“Ua ike na mea apau i ko’u manao maoli no keia mea, oiai, owau ponoi no ka mea nana i hoolala i ke kuikahi hoohui aina mawaena o na Aupuni elua. Manao au he mea p@ @
(NOTE: RIGHT SIDE OF LAST COLUMN VERY BLURRY/UNREADABLE: MANY @’S TO FOLLOW)
huiia na Pae Aina nei i @ oiai, he mea maikai ia @ America Huiia, a he mea maikai @ Hawaii nei. O ko’u manao @ ko’u manao i ko’u wa ma Amerika Huiia. Aka, aia paha a @ au maanei, ma@a e ike a@ mau mea e hoololi ia ae ai k@.
Mahope iho o keia mau kama@ ua nee aku la ka laua mau k@ke @ ana no ka mea e pili ana i ko McKinley @ kohoia ana i Peresidena no Amerika @. Ua hoike mai oia, aole he ka@ @ no ko McKinley lanakila ma k@ @ koho.
E hoomanao nae ko makou poe heluhelu, aole he mea kanalua, he @ ano nui loa ka keia luaui Amerika @ hoohui aina Hawaii me Amerika @ mai ai i Hawaii nei. Eia na Re@ ke houpuupu mai nei, mamua o k@ @ ana o Kalivalana e hoihoi hou @ ana ke Aupuni “Moi,” aka, o ka @ leo hoolana ulumahiehie i na p@ Hawaii i kakoo i ke Aupuni e k@ @ o John W. Foster, ka luaui o ka @ aina me Amerika ma Hawaii @ laila, aohe kani-kani-a-ula @ ana hoi; aka, ke hoomaka@ hoomoe pono ia o ke alahele @ pono ai ka hoohui ana ia Hawaii @ Amerika. Kokoke loa, e “W@ @ a ke a’e-loa.”
KA BUKE KI GULA O NA MEA HUNA
--------
NA POE I HANAUIA MAWAENA @ NOVEMABA 22 AME DEKEMABA 21 O KELA AME KEIA MAKAHIKI.
O na poe e hanauia ana ma keia mau manawa ae la, he poe wiwo ole, manao paa, a ma ka hapa nui o ka manawa he poe ake nui ma na hana paio a hakaka. He akamai i ke pahele ana @ pelo. He hikiwawe lakou ma ka @ ame ke kamailio ana, a he paa ka manao ma ka lakou mea e hoo@. I kekahi wa, mamuli o ko lakou @ noonoo a manao koho i ola-hop@ @ kekahi mau mea, e pinepine loa @ ko lakou kuhihewa ana ma ka @ mau mea e hooholo ai. He poe h@ maikai loa lakou, a he poe enemi loa hoi, elike me ke ano o kahi @ aku ai ko lakou mau noonoo ma @ enemi paha. He poe oluolu nae @ pahe. He komo iloko o lakou na manao aloha a naau menemene no ka p@ @ kia. aka, he poe pihoihoi nae @ @ noonoo ana. He poe kane maikai @ lakou malama ana i ka lakou poe wahine, a pela nohoi na wahine i @a ma keia mau manawa, he
poe w@ @ maikai lakou e nana ana me na @ aloha a maikai i ka lakou mau @. He mea pono i keia poe ke akahele @ ma ka wae ana i ka lakou mau w@ @ e mare aku ai, o lilo auanei ko @ mare ana i na wahine i kupono @ lakou i mea e poino nui ai ka @ mau hana. O ka hapanui o keia @ he poe hoopono a hoowahawaha @ na hana puka-lua. E kau ana keia @ ma na hana kalepa holomua a @ hana Aupuni koikoi. E pono lak@ mare i ka poe i hanauia mai ka @ mai o Iulai a ka la 22 o Augate, a @ mai ka la 21 mai o Maraki a ka @ o Aperila. O ka mahele manawa @ ka oi aku o ka maikai.
O ko lakou mau manawa “lak@” o kela ame keia makahiki, mai Sepatemaba 23 o Okatoba 23, Ianuari 2@ a Feberuari 19, Iulai 22 a i Augate @, Maraki 21 a i Aperila 19. O na manawa hope elua ka oi aku o ka maikai.
O na manawa “paka-laki” o keia poe iloko o kela ame keia makahiki mai Mei 20 a Iune 21, Augate 23 a i Sepatemaba 23, Feberuari 19 a i Maraki 21.
-------------------------------
Ua loohia o Mr. N. N. Osburn, he mea i kamaaina loa ma Woodstock, Mikikana, me ke kikala haneenee. Ua konoia oia e hamo i ka LAAU HAMO a KAMALENA. Hookahi no po, o ka loaa no ia o ke ola iaia. He laau kaulana loa keia no ke ola o ka rumatika. E kuaiia ana e na poe kawili laau lapaau apau, ame na poe kalepa laau nohoi. O Benson, Smith & Co., na Agena no ka Pae Aina o Hawaii nei.