Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 43, 23 ʻOkakopa 1896 — ALIA E HUIKALA. [ARTICLE]

ALIA E HUIKALA.

E ka n'ipeya Kaokoa. *:a Uv\sia anapu oialamaiama o Hawaii nei—Alohi oe: t*a ioheia mai e maaao ana ke Aupuni Iwepubo|ika e haawl aku i aa liuikaia pīha ana ia Liiiuokalani, a e hookuu loa iaia mailoko aku o na haa*eawe na paa ana ake kanawai. .Ma ka manao ana o kekahi poe, a me ue niea ia o ka hapa nui no paha ia o ka noonoo o na kanaka c*noho neU 'ne mea maikai loa a ku i ka maemae ka haawi ana aku o ke Aupuni i na huikaia ana iaia (Liliuokaiani) aka, no'u iho, he kanalua nui loa ko'u no ka wanv«i a pomaikai pili Aupuni e loaa i:iai ana i k-2 Ar.puni Repii?jaHka ma keia h:ma ana. He mea maopopo loa. eia no kekahi hapa o ka lahui Hawaii ke manaoio nei i keia la. aole loa o LiHuokaiani i haaiele i kona kuleana apau ma ka nohoalii o Hawuii, a kela palapaia ana i kakau ai ma ka ia 24 o lanua.ri, 1595, e piii ana i kona haaleie ana i ka nohoalii o Hawaii. aohe mana oia palapala, oiai ua hanaia ma ka wa o pihoihoi ame ka makau. Giau nei 110 ka manaoio ana o ia poe, e hoi hou ae ana no o Liliuokalani maluna 0 ka nohoalii o Hawaii, a no'ia, kumu 1 ae oie ai iakou e hoohiki malalo o ke Kumukanawai o ka Kepuhaiika e ku nei. Mamuii o keia kuinu maopopo a'u e ike nei. ke manao nei au, aole keia 0 ka wa kupono e haawi ai ke Aupuni 1 ka huikala piha ana ia Liliuokalani. 0 ka wa a'u i manao ai, oia ka wa kupono e haawiia aku ai keia pomaikai iaia, oia ka manawa ana e hoike hou mai ai īmua o ka iahui ma kekahi paiapaia akea, e olelo ana ua neie oia i kona kuleana ma ka nohoaiii o Hawaii mamuii o na keehina hupo i hanaia e ia ma ka wa i anehe ai oia e kukala 1 Kumukanawai hou, mamuii o na hookonokono iaiau ana a kekahi poe palupalu a palahe i hiki oie ia lakou ke kakoo ae a paa ka hana hewa a lakou i hookonokono hewa ai iaia. E kauoha oia i ka iahui e iokahi iakou ma ke kakoo ana i ke Aupuui Repubalika. Ma ko'u manao, he mea pono ke hoopaneeia ka huikala ana ia Liliuokalani a pau ka malama o Maraki o ka makahiki 1897 e nei, ka wa lioi e pau ai o Peresidena Kalivaiana mai ka noho Peresidena ana no A6ierika Huipuia. Ke iohe nulnei.au i ke kamaiiio o na kanaka anee alii, mamua o ka pau.ana o Kalivalana mai ka noho Peresidena ana no Amerika Huipuiia a hoihoi mai no ia i lie Aupuni Moi o Hawaii nei; nolaila, i ioaa ai he moepuu e akeakea ia aku ai ia hana, ina e hana io ia mai ana, elike me ka keia poe anee alii e noke mai nei. O kekahi mea a'u e lohe nei i na anee alii e noke nei i ke kamaiiio me ka hoonalonalo ole iho, oia ke\a, "Noho wale mai la no ua poe haole nei a ike nui iho la i ko lakou pilikia no ke kokoke loa e hoihoi ia mai o ke Aupuni Moi, wikiwiki nui ae nei e huikala i ka Moiwahine—Heie pela!" He olelo hoouaaikola keia a nei poe: Nolaila, ke olelo nei au, "Alia e huikala i ke Alii a pau ka walia-a e wawa uei." E nee aku kakou imuai a hoea i ka puka laelae ana aku ma kela aoao o ka humuhumu ia ana o na waha o ka poe waha-a. KEAULANAOKALANI. Honolulu, Okatoba 21, 1896.