Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 29, 17 July 1896 — Page 8
| This text was transcribed by: | Lawrence Eusebio |
| This work is dedicated to: | Mr. Eriberto and Mrs. Priscilla Hernandez |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KANAWAI 66.
HE KANAWAI
E PILI ANA I NA LA KULALA
E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
Pauku 1. O na la mahope iho nei iloko o kela a me keia makahiki ma keia ke hookaawaleia nei a ke hoonohoia nei i mau la kulaia no ke Aupuni, oia hoi keia:
Ka la ekahi me ka la umikumamahiku o Ianuari, ka umikumamakahi o Iune, ka la eha o Iulai, ka Poaono ekolu o Sepatemaba, ka la iwakalua-kumamawalu o Novemaba a me ka la iwakalua-kumamalima o Dekemaba.
Pauku 2. E mana keia Kanawai mai kona hoolahaia ana.
Aponoia i keia la 13 o Iune, M. H. 1896
SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
_________________________________
KANAWAI 67.
_________________________________
HE KANAWAI
E HOOKAAWALE ANA I MAU HAAWINA NO NA HANA
O KA OHANA A'O PALAPALA O KE AUPUNI.
E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Republika o Hawaii:
Pauku 1. O na huina dala mahope iho nei i hiki i ka $1,290.05 ma keia ke hookaawaleia nei e ukuia mailoko ae o na dala a pau maloko o ka Waihona loaa mai na loaa mau mai o ka Repubalika o Hawaii, no ka manawa e pau ana ma ka la 31 o Dekemaba, 1897.
Hoomaemae ana, paku'i ana a me na lilo o "Keona Hale," mahope iho o Iune 27, 1895…………..$790.05
Uku Hoolimalima Apana Kula ma Alanui Papu, 1894-1895……………………………………….$400.00
Uku Hoolimalima no eha malamao elua rumi Y.M.C.A. Pake nona hana kula…………………….$100.00
----------------
$1,290.05
Pauku 2. E mana keia Kanawai mai kona la e hoolabaia ai.
Aponoia i keia la 13 o Iune, M. H. 1896
KANAWAI 68.
_______
HE KANAWAI
E HOOMANA ANA I KA HOAKOAKOA ANA I KA AIE
LAHUI O KA REPUBLIKA O HAWAII
No ka mea, ma o na Kanawai Aie Dala lehulehu i hooholoia a ka Ahaolelo o ke Aupuni o ko Hawaii Pae Aina, ua aieia aku kekahi mau huina dala a ua hoopukaia na bona ia mea, a oia mau bona i hiki aku ka heluna, ma ka huina nui, ia $3,096,200.00 ke ku nei aole i hookaaia, a no lakou na ukupanee like ole, a me na manawa like ole no ka hookaa pau ana; a,oiai ua oi aku ka pomaikai o ka Repubalika o Hawaii ke hoakoakoa a hoohuiia ia mau aie apau, a e haawiia ka mana no ia mau hoakoakoa a hoohui ana ma ka hoopuka anai mau bona hou.
A Nolaila, i wahi e hookoia ai na kumumanao i haiia ae la maluua.
E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
Pauku 1. Ma kaia na loaa ka mana i ke Kuhina Waiwai me ka apono ana o ka Aha Hooka, e hoopuka i na kona o ka Repubalika o Hawaii, ma ke ano e ukuia i ka mea e aa ana i ka bona a i ole, ma kana kauoha paha me na kupona ukupanee i hoopiliia no ka huina nui aole e oi aku ke hoakoakoaia mamua o ka $3,330,000.00, e hookaa ia ke kumupaa ame ka ukupanee ma ke dala gula o Amerika Huipuia, a i ole ia, kona like ma kona ana kaumaha a aeae i keia manawa, ma ke ano a mamuli o na kumu a no na hana i baiia ma keia Kanawai.
Pauku 2. Ua hiki no i ke Kuhina Waiwai, me ka apono ana o ka Aha Hooko, e hoopuka i na bona i haawiia ka mana e hoopukaia ma keia i kela a me keia manawa e like ma ka mea o manaoia ai he kupono, a e kauia ka ukupanee e uku mua ia ana i kela a me keia hapa makahiki, ma ka pa-keneta aole e oi aku mamua o ka eha pa-kenata i ka makahiki, a e hookaa pau ia hoi no kekahi manawa aole e emi malalo o iwakalua kumamalima makahiki aole hoi e oi aku mamua o kanalima makahiki mai ka manawa i hoopukaia ai, a ke Kuhina Waiwai o ia manawa, me ka apono ana o ka Aha Hooko, e hooholo ai.
Pauku 3. O na bona apau e hoopukaia ana malalo o keia Kanawai e hoohuuia lakou mai ka Auhauia ana ma na ano apau, a e lilo ka uku ana o ke kumupaa a me ka ukupanee o ia i mea e hoopaaia ai maluna o na loaa i hoakoakoaia o ka Repubalika.
Pauku 4. Na ke Kuhina Waiwai me ka apono ana o ka Aha Hooko e hoomaopopo i ka huina dala o ia mau bona, e hoopukaia ana malalo o ka mana o keia Kanawai, kahi e hookaaia ai ke kumupaa a me ka ukupanee o ua mau bona la a i kekahi paha o lakou, a me ka manawa a me ke ano o ia hookaa ana.
Pauku 5. Ua hiki i ke Kuhina Waiwai ke hoomakaukau ma ke ano ana e manao ai oia ke kupono, e hiki ai i ka poe e paa ana ia mau ano bona, ke hoopaa ma ka buke ia mau mea ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina; a i ole ia, ma Ladana, Enelani; a i ole ia, ma Parisa, Farani; a i ole , ma Nu loka, Mokuaina o Na loka, Amerika Huipuia, a ma Kapalakiko, ma ka Mokuaina o Kaleponi; a i ole ia, ma Bosetona paha, Mokuaina o Masekuseta, Amerika Huipuia, a e lawe mai paha ia mau bona mai ka buke hoopaa o kekahi i Kulanakauhale a ka buke hoopaa, a e hoolilo aku i kela a me keia o ia mau bona, a ohi mai paha i ka ukupanee o ia mau bona a me ka uku hou ana i ke kumupaa o ia ma kekahi ainae.
Pauku 6. Oua mau bona la a o na loaa paha mailaila mai e hoohana wale ia no ia no ka hookaa ana a me ka hoololi ana paha I na bona e ku nei I hookaa ole ia i keia Manawa a I hoopukaia mamua aku nei e ke Aupuni o ko Hawaii Pae Aina, a me na lilo kupono no ia mau hookaa ana a hoololi ana paha e like kupono no ia mau hookaa ana a hoololi ana paha e like me na mea I hoakakaia ma keia Kanawai.
Pauku 7. Ua haawiia ka mana I ke Kuhina Waiwai me ka apono o ka Aha Hooko e hooko I ka hoololi ana I na bona o ke Aupuni Hawaii e ku nei I hookaa ole ia ma o ka haawi ana aku I ka poe e paa ana ia mau mea ma ke kuapo, I na bona I hoopukaia malalo o ka mana o keia Kanawai ma kea no uku panai a pa keneta hoemi paha, a ma kekahi ano okoa ae paha a maluna o kekahi mau kumu kupono e aelikeia ana me ka poe e paa ana ia mau mea.
Pauku 8. Ua hiki I ke Kuhina Waiwai me ka apono a ka Aha hookhana I kela a me keia manawa I na hooponopono ana I kupono no ke kuai ana, a I ole ia, no ka hoopuka ana, a I ole ia, no ka hoopaa hooia ana I na bona apau, a I ole ia, I kekahi hapa o na bona I hoomanaia ka hoopukaia ana ma keia Kanawai.
Ma ia hooponopono ana ua hiki e hoakakaia no ka hoopuka a me ke kuaiia ana o ia mau bona e ke Aupuni ponoi, a i ole ia, ma o kekahi mea, a I ole ia, mau mea, Huiimi dala, Baneko a Hui paha.
Pauku 9. Ua hiki no hoi I ke Kuhina I oleloia, me ka apono ana I hai mua ia ae nei, e haawi I kekahi uku hoemi maluna o kekahi, a i ole ia, maluna o na bona apau i hoopukaia malalo o ka mana o keia Kanawai.
Pauku 10. Ua hiki no hoi I ke Kuhina i ke Kuhina i oleloia, me ka aponoia ana I olelo mua ia ae nei e uku aku i kekahi uku komisina i kekahi mea, a I ole ia, mau mea, Hui imi dala, Baneko a Hui paha no ke kuai ana, a I ole ia, hoopuka ana, a I ole ia, hoopaa hooka ana I na bona apau, a I ole ia, o kekahi hapa paha o na bona I hoopukaia malalo o keia Kanawai.
Eia nae, aole e aeia kekahi komosina malama o kekahi hoopuka ana, kuai ana, a I ole ia, hoopaa hooia ana I na bona I emi iho malalo o $250,000 ka haina.
Pauku 11. O na bona apau e hoopukaia ana malalo o na hooponopono aua a keia Kanawai e kakauinoaia e ke Kunina Waiwai a me ka Puuku Nui o ka Waihona Aupuni a e silaia me ka Sila o ke keena o ke Kuhina Waiwai. O na kupona ukupanee I hoopili pu ia me keia mau bona e kakauinoaia ia e ke kahakahaia paha ma ka pohaku ke kope like o kana kakauinoa ana.
Pauku 12. O na bona apau e hoopukaia ana malalo o ka mana I loaa ma keia Kanawai ua hiki no ia ke hookaa pau ia I kela a me keia manawa mahope iho o iwakalua kumama lima makahiki, e ke Aupuni o ka Repubalika I oleloia, ma o ka uku ana I ka huina dala ma ia mau bona, ina ua hoolaha mua ia no eono malhina ka manao e hookaa pau I ua mau bona la. E manaoia ua haawiia ka hoolaha e like me ka manao o keia Pauku mahope o ka hoolahaia ana no eono manawa pahaki iloko o elua nupepa puka pule e paiia ana ma ke Kulana kauhale Nui a Kulanakauhale Kapitala paha o kela a me keia Aina E kahi I haawiia ai ka mana no ka uku ana a hookaa pau ana paha I ua mau bona nei.
Pauku 13. Mai a mahope aku o ka hooholoia ana o keia Kanawai, aole no e aie hou ia kekahi mau dala ma na bona I hoopukaia malao o na mea I hoakakaia ma ka Mokuna 92 o na Kanawai o 1892, I kapaia “He Kanawai e Hoomana ai I kakahi Aie Lahui a e hoomaopopo ai I na hana e hoohanaia ai ke dala I aieia aku” a me ke Kanawai 16 o na Kanawai o ke Aupuni Kuikawa, i kapai “He Kanawai e hoomana ai I kekahi Aie Lahui a me ka Hoopukaia ana o na bona i mea hoopaa no ia aie.”
Pauku 14. Aole e pau a lilo I mea kanawai ole ka mana hoopuka bona I haawiia e keia Kanawai, ma o ka hoopuka ia ana no ka Manawa mua loa, aka, ua hiki no ke hoohanaia no kahi wa a kahi wa aku a hiki I ka loaa ana o ka palena
o ka huina I aieia e keia Kanawai.
Pauku 15. E lilo keia I Kanawai mai a mahope iho o ka la e hoolahaia ai.
Aponoia I keia la 13 o Iune, M.H. 1896
KANAWAI 69.
___________________
HE KANAWAI
E HOOMAOPOPO AI A E KAUPALENA AI I KEKAHI MAU MANA I HAAWIIA I KE KUHINA WAIWAI E KE KANAWAI I HOOHOLOIA E KEIA KAU O KA AHAOLELO, I KAPAIA “HE KANAWAI I HOOMANA ANA I KA HOAKOAKOA ANA I KA AIE LAHUI O KA REPUBALIKA O HAWAII,” A E HOAKAKA AI I NA KUMU E LOAA AI I KEKAHI POE E PAA NEI NA BONA I HOOKAA OLE IA NA BONA HOU.
E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
Pauka 1. O ka pa-keneta hoemi I hoomanaia ai ke Kuhina Waiwai ma ka Pauku 9 o ke Kanawai I hooholoia e keia Kau Ahaolelo e noho nei a I kapaia “He Kanawai e Hoomana ana I ka Hoakoakoa ana I ka Aie Lahui o ka Repubalika o Hawaii.” e haawi aku ai no na Bona apau e hoopukaia ana malalo o ka mana o ke Kanawai I oleloia, aole ia e oi aku mamua o elima pa-keneta.
Pauka 2. O ka uku komisina I hoomanaia ai ke Kuhina Waiwai e haawi aku malalo o ka Pauku 10 o ke Kanawai i oleloial, aole no ia e oi aku mamua o (mawaho ae o ka pa-keneta hoemi I hai mua ia) elua pa-keneta maluna o ka huina o ia mau Bona I kuaiia aku, hoopukaia, a I ole ia hoopaaia a hooiaia mai paha e laweia ana.
Pauka 3. O na mea apau e paa ana I na bona Hawaii I hookaa ole ia, he poe noho paa ma ka Repubalika o Hawaii,
E kuleana no ko lakou e loaa aku ia lakou ma ke ana hooloi (kuapo)no na bona e paaia nei e lakou, na bona I hoop-
ukaia malalo o ka mana o keia Kanawai, (a e loaa ma ia mau bona ka uku hoemi kiekie loa I haawiia ma ka la e hanaia ai ia hoololi ana I haawiia I kekahi mea a I ole ia mau mea, Hui imi dala, Baneko a Hui paha, kuai ana, hoopuka ana a I ole ia e hoopaa hooia ana I kekahi o na bona I olelo mua ia ae nei, ina e hoike ae ia poe e paa ana I ana bona I ua mau bona la I paaia e lakou no ka hoololiia ana iloko o kanaiwa la mahope iho o ka hoolaha akea ia ana e ke Kuhina Waiwai ua makaukau oia e hana I ua hoololi ana la.
Mahope iho o ka pau ana o ia Manawa o kanaiwa la, aole no e loaa I kekahi mea e paa ana I na bona I hookaa ole ia ke kuleana ma ke ano he pono ia nona, e loaa iaia ma ke ano hooloi I na bona I hoopukaia malalo o ka mana o keia Kanawai; aka ua hiki no I Kuhina I oleloia e hana I ka hoololi ana o ia ano malalo o na kumu I olelo mua ia, ina ua koe iho me ka hoopuka ole ia a I hana ailike ole ia kekahi mau bona I hoomanaia ma keia Kanawai.
Pauku 4. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o ka la e hoolahaia ai.
Aponoia I keia la 13 o Iune, M. H. 1896.
SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii
KANAWAI 70.
HE KANAWAI
E HOOKAAWALE ANA I KEKAHI MAU HAAWINA
MALALO O KE KANAWAI I KAPAIA “HE KANAWAI E HOOMANA ANA I KA HOAKOAKOA ANA I KA AIE LAHUI O KA REPUBALIKA O HAWAII.”
E hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika a Hawaii:
Pauku 1. O na huina dala I aieia malalo o ka mana o ke Kanawai I kapaia “He Kanawai I Hoomana ana I ka Hoakoakoa ana I ka Aie Lahui o ka Repubalika o Hawaii,” e waihoia no iloko o ka Waihona malalo a ka helu o na dala aie o ke Kanawai I oleloia, a e ukuia aku no keia mau hana mahope iho nei, aole no kekahi mea e ae:
Sepatemaba 27,1876………………………....$ 3,500.00
Augate 5, 1882……………………………………69,400.00
Sepatemaba 1, 1886, a me Okatoba 15, 1886…2,000,000.00
Augate 15, 1888…………………………………190,000.00
Augate 6, 1890……………………………………29,100.00
Okatoba 24, 1890…………………………………95,000.00
Sepatemaba 7, 1892………………………………59,200.00
Ianuari 11, 1893, a me Feberuari 18, 1893………650,000.00
_______________
$3,096,200.00
Elua.
Na lilo o ka Hana ana I ka aie I oleloia………….233,800.00
_______________
$3,330,000.00
Pauku 2. E mana keia Kanawai I kona Manawa e hoolahaia ai.
Aponoia I keia la 13 o Iune M. H. 1896
SANFORD B. DOLE
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii