Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 25, 19 June 1896 — Ke Kai Mimiki Hookalakupua o 1896. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Ke Kai Mimiki Hookalakupua o 1896.

Ma ke kakahiaka Poakahi nei, i ikea ai kekahi kai mimiki, i olelo maa mau ia, he kai hoee, ma na kapa-kai o Honolulu nei, a me he mea la ua ike like ia no keia hoeu kupaianaha ana a ke kai ma na wahi e ae o keia mau mokupuni. O keia mea he kai mimiki, he hoike maopopo ia no ke poha ana o kekahi hooluai pele ikaika ma kekahi wahi o na aekai e pili ana i ka moana Pakipika nei. O ka mea maa mau i ikeia, mai Amerika Hema mai e hoea mai ai na onou kai mimiki ana, elike me ka mea i ikeia ma o ke kai mimiki la i kaakaa ae ma ka moana Pakipika nei, e nee ana mai Iapana mai a hoea i Kapalakiko, ma ka wa i poha ai ka hoonaue olai weliweli o Simoda, a pela nohoi ka hooluai-pele o Krakotoa. Iloko o Mei 1819, mamua koke iho o ka make ana o Kamehameha I, ma ka la 8 o Mei, 1819, ma Kailua, Hawaii, he kai mimiki ma Hawaii. A ma ka manao ana o ka ka poe kahiko o Hawaii nei, he hoailona ke kai mimiki no ka make ana o kekahi Alii aimoku, oiai o ka oni ana keia a "Hulihia," oia hoi, o "Kanehulihonua." Ua ikeia he kai mimiki ma Hawaii nei ma ka makahiki 1837, Novemaba 7. Penei ka hoike ana a kau wahi nupepa i paiia ma Ianuari 1858: "I ka hora aono me hapalua paha o ka la ahiku o ua malama nei, mimiki aku la ke kai a maloo ke awa, a ili maoli iho la kekahi mau moku no ka papa'u. A i ka emi ana o ke kai, hahai aku na kanaka e hopuhopu i ka i'a, a nui ko lakou wawa a me ka walaau. Hookahi paha hora o ka emi ana a pii hou mai no. Aole liuliu mimiki hou aku no, a pii hou mai no, a pela aku no a ao ka po. Ma Honolulu nei, aole i pii ke kai ma uka; aka, ma Kahului, i Maui, a ma Hilo, i Hawaii, pii no ua kai nei ma uka a uhi mai la maluna o na hale, a pau iho la kekahi poe i ka make." Hoike mai ka moolelo Hawaii a Alekanedero penei: "Mimiki mua aku la ke kai, alaila, pii koke mai la a 12 kapuai ke kiekie maluna ae o ka iliwai mau i ka wa kai piha, a lilo aku la na hale a nui hoi ka poino. He 12 poe i make ma Hilo." Ua oleloia o keia kai mimiki i ikeia ae la ma ka makahiki 1837, mai Kili, Amerika Hema mai ia o ka nee ana mai. Ma ia la hookahi no ka hoonaue olai ikaika ana ma Kili, a ia la i ikeia ai ka mimiki ana o ke kai ma Hawaii nei. O ke kai mimiki kaulana loa i ikeia ma Hawaii nei, oia ke kai o ka makahiki 1868, ma ka la 2 o Aperila, a make ai he 80 a oi poe kanaka ma ia mau kapakai o Hawaii. O keia kai mimiki i ikeia ma ka Poakahi nei, ua manaoia he kai ia no kekahi hoonaue olai ma na aina mamao mai Hawaii aku nei. A eia iho ke kii e hoike ana i ke ano o ka nee ana o ua kai nei ame na kulana o ka pii ana iloko o na hora 7, e hoomaka ana mai ka hora 7:30 o ke kakahiaka a hoea i ka hora 3 o ka auwina la.