Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 21, 22 May 1896 — Ka Halawai Makaainana a na Pukiki. [ARTICLE]
Ka Halawai Makaainana a na Pukiki.
Ma ke ahiahi Poakulu nei, Mei 18, i malamaia ai kh halawai tuakaainana a na Pukiki, ma ke Kuea "Halaaniani." He nui napoePu. kiki i hoea ae malaila. Ua haawiia ua haiolelo e J. M. Vivas, M. G. Silva ame B. L. Vierra. He loio ka mua, he mea malama halekuai ka iua a he poo-la ke kolu. Ua nui ka mahaioia o na manao hoakaka o ka poe haiolelo ma ia po, a me he mea la o ka J. M. Vivas ka oi aku o ka ikaika artie ka noeau. Ma ka oielo Beritania no oia i kamaiilo ai. O ua mea ano nui i hoikeia mai e ka poe haioielo ma keia halawai, oia ka ae aoa I ka hoohui aina maw r aena o Hawaii nei ame Aoierika Huiia, 1 kumu e pau ai ka oihana kepa kanaka e hanaia neienaanei i keia wa, aole loa na Pukiki e hoihoi mai i ke Aupuni Moi, aoie i na Aupuni Moi, i na 'Lii a i na Emepera paha, aole hoi i poe Moi* wa «ine a Moikane, aole loa; aole no lakou e hoala i na hana hookahuli Aupuni, oial, ua aikena iakou ia mau hana; ua kokua a ua nele maoli lakou; aole hoi iakou e apono ana i ka pane a ka Ahaolelo no ka lakou palapaia hoopii i waiho aku a! imua o ka Ahaoleio ame ka Peresldena no ka mea e pili ana i ka hoopae iimahana Asla, oiai, o kekahi kumu hoopilikianui ioakeia ia l&kou, aole nohoi ia lakou wale no, aka, i na lahui paahana e ae no kekahi e noho ana maanei mai Europa a mai Amerika mai, o ka oi aku hoi o na kanaka Hawaii. E hooponopono hou ia ke kanawai Kakauinoa, ma kahi e pili ana i ke "sila" ana me ka manamanalima nui. A eia iho ka Olelo Hooholo i apo noia e lakou: ««Oiai, ua hoopii aka he heluna nui o na poe hookaa auhau i ka Mana Hooko ame ka Ahaolelo o ka Kepuhalika o Hawaii no ka hooholo
ana : n\ keehina h?.na t!oV:<~» o koi.i kau u U.4 A!i;u.K'lo o ne» » mv 1 e kuohīia aku s» ka h<H>p:te liuiahana Pakr liptt>^ ? h e htK>holo : pu hi h«»ī nti Kanawai e loiia ai onn kulanu auhau kaulike nua, e imi pu ia hoi ua mea e malama ix>no H ai na pono o ka u»en paahuua iua* , loko o keia inau uiokupuni; a "Oiai, ua haawi kii Aha Senate i kona manao uialuna oia olelo hwholo, me kona hoao ole ana e i"*u i ■ tneci e hoop.iuia ae at be kulana e i ku nei i keia wa, elike me ka me* i ikeia ma ka hoike o ka la 5 o Mti, Is9G;a "Ohti hoi, aia maloko o ke kana ■ i kakauinoa i la iho nei e ka Ahaoielo hr oiau p.iuku i Kue loa ia e ka hapanui u n * poe hookaa auhau nauuao «» loko nei o k » aina;a "Oiai hu», o ke kulaua e ku m*i i keia wu, U" kn me e pib ana i ke ■ kulana dala, he kulana ia i koiia hī ua mx)Uoo kuio ana me ke akahele; • nolaila, e | "Huoholoia, eua pi»e hookaa au- ; hau apau o keia wa, i akoako* uia | keia Hulawal Makauinana, e pono e hooholoia e keia Ahaolelo e norm nei na keehina hana kupono e hot» pauia ae ai ke kulana pilikia ī keia wa, a pulamaia hoi na kulana kalepa ame na pono o na knnaka paahana, a e loan ai he mauaolAna do lakou ame ko lakou mau ohana no keia mua aku, a oiai hoi, ua noonoo hapaia a apono hapa wale ia no na keehina hana i oleloia ae la e ka Ahaolelo ma ka mea.hoi e pili ana i ka auhau ame na laikini, a he mau mea hoopilikU hoi ia i ua poe paahaua; a he mea pono hoi ke hoopau ia kekahi mau mea maikai ole i keia wa inaloko o ke kanawai kakauiooa; a hooholo hoi ka Ahaolelo i na mea e loaa ai ke kulana kalai waiwai pili dala holomua, elike me ia i ho ikeia mni ai e ke Kuhina Waiwai; a e haawiia ak« keia Olelo Hooholo na Hale elua oka Ahnolelo oka Repubalika o Hawaii."