Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 18, 1 May 1896 — Page 4

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Tina
This work is dedicated to:  Traci Kaleiwahea

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HAAWINA

KULA SABATI.

      II. 6. Mei 10. Na manao haahaa kupono no ka pule i hoapono ia. Luka 18:9-17.

      ALAILA. olelo mai la oia i keia olelonane i kekahi poe i manao ia lakou iho he maikai, a hoowahawaha aku ia hai.

      10 Hele ae la na kanaka elua i ka luakini e pule; he Parisaio kekahi a he luna auhau kekahi

      11 Ku aku la ka Parisaio oia iho no, a pule aku la penei:  E ke Akua ke aloha aku nei au ia oe, no ka mea, aole au e like me na kanaka e, ka poe hookaha, ka poe pono ole, ka poe moe kolohe, aole hoi me keia lunaauhau.

      12 Elua ko'u hookeai ana i ka hebedo ma hookahi, ua haawi hoi au i ka hapamai o ko'u waiwai a pau.

      13 A o ka lunaauhau hoi, ku mamao aku la ia, aole hoi i leha iki kona mau maka i ka lani, aka, papai iho la ia ma kona umauma iho, i aku la, e ke Akua, e aloha mai oe ia'u i ka mea i hewa.

      14 Ke hai aku nei au ia oukou, oia ka mea i iho i kona hale me ka hoaponoia, aole kela, no ka mea, o ka mea i hookiekie ae iaia iho, oia ke hoohaahaa ia, a o ka mea i hoohaahaa iaia iho, oia ke hookiekieia ae.

      15 Alaila lawe ae la lakou i na kamalii uaku iaia e hoopa oia ia lakou; a ike ka poe haumana, papa aku la lakou ia lakou la.

      16 Aka, kahea mai la Ieau ia lakou e hele mai, i mai la, e ae aku i na kamalii e hele mai io'u nei, mai hoole aku ia lakou, no ka mea, no ka poe me neia ke aupuni o ke Akua.

      17 He oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, o ka mea aole i hoolauna i ke aupu@i o ke Akua me he keiki uuku la, aole loa oia e komo ilaila.

      Pauku Gula. - Luka 18:13. A o ka luna auhau hoi, ku mamao aku la ia, aole hoi i leha iki kona mau maka i ka lani; aka, paipai iho la ia ma kona umauma iho, i aku la. E ke Akua, e aloha mai oe ia'u, i ka mea i hewa.

      Olelo Hoakaka. - I ka wa a lesu i pii aku ai i Ierusalema, ua hoopuka oia i mau olelo nane ma kona haiolelo ana. Eia kekahi i hoomania e pili ana i ke ano kupono o na manao ma ka pule ana. O ka poe Parisaio, he poai hookiekie lakou me ka paulele ana i ke ano maikai loa o ko lakou mau hana hoomana. O ka poe lunaauhau oia no na kanaka e ohi ana i na auhau o ke aupuni Roma. Ua kue na kanaka Iudaio i ke aupuni Roma, a hoowahawaha lakou i ka poe lawelawe no ua aupuni la, me he poe lawehala ino loa.

      9. Manao, - Kuhihewa kekahi mau kanaka ma ka hoapono ana ia lakou. Ua hoohuiia me keia manao hoapono, ka manao hoowahawaha aku i na kanaka e ae. Ua malama ole lakou i ko ke Akua manao e pili ana i ka pono. Ua pani lakou i ko lakou manao ma ka hakahaka o ko ke kanawai koikoi i ka pono.  10. Luakini, - malaila ua maa mau ka poe haipule e akoakoa ai i ka hora ekahi o kela a me keia auina la. Ua hoike aku ka Parisaio iaia iho ma ke ano he mea haipule loa.  Ua hele aku ka lunaauhau e hoomama i kona kaumaha no kona ano lawehala.  11. Ku, - hoohaka, oia ke ano maoli o ka huaolelo, p. 13, ku mamao.  Pule, - aole he wahi noi ma keia pule:  he olelo kaena wale no.  Hookaha. - mamuli o ka olelo maa mau.  Eono mau mea hookaha, o lakou no he mau lunaauhau eono.  12. Elua, - oiai hookahi la hookeai ma ka makahiki holookoa.  Oihk. 16:29.  Waiwai, - na anoano liilii loa i laa no Iehova, Kan. 14:22.23. oiai ua kaili aku lakou i na pono o hai, Luka 20:47.  13. Leha, - ua maa mau i ka poe Iudaio e ku iluna i ka wa pule, a leha na maka i ka lani, a kau na lima hohola. Hal. 123:1.2. Paipai, - ka hana mau a ka poe Iudaio i ka wa luuluu.  Ka mea, - hookahi, pela ke ano mau o keia mamala olelo.  Aole i manao oia i na hana o na kanaka e ae.  14. Hoaponoia, - aole like ko Iesu oleloa'o me ko ka poe Iudaio.  O ka mea nona mai ka mohai, e hoi hou aku oia he mea i apouoia.  15. Kamalii, - ai-waiu.  Hoopa, - me ka pule hoopomaikia.  Mat. 19:13.  Papa, - me he mea la aole ku keia hana i ko Iesu hanohano, oiai, haiolelo oia ia wa e pili ana i na mea lani.  Mat. 19:3-12.  Aole nae he hana keia e hookeakea i kona kamailio: aka, no ka hoonani ana kana oleloa'o me na hana hoohalikelike.  16. Hele mai, - He olelo @ahea keia no Iesu mai i ka poe kamalii a me ka poe nele a pau loa.  No ko lakou ano nele ua makaukau kona ano lako.  Neia, - hoolohe, akahai, hoihoi, hoolalelale, aole kolohe, hookekee, pakike, walaau wale.  17. Hoolauna, - hookipa, ae me, ka oluolu, lawe mai me ka hoihoi, oia no ke ano hana mau o na keiki e hauoli nui ana i ka wa e loaa ai ia lakou he mau haawina mai na makama @ mai.

      I. Ka pule a ka Parisaio me ka hoino ana ia hai, 9-12.  Ia wai ua oleloia ka olelo nane ma keia haawina?  Heaha ko lakou kulana?  Heaha ka ino o keia ano hana?  Ua maa mau anei ke kulana lawehala ma keia Pae Aina?  Pehea i maopopo ai ka hewa o keia poe?  Owai na mea elua i pii aku i ka luakini?  Heaha ko laua hana malaila?  Ua oi aku anei ke koi o ka pule maloko o ka luakini mamua o ka pule @ma ka hale noho?  Heaha ke ano hana maa mau o ka lahui Iudaio ma ka pule ana?  Oi aku anei ka ikaika o ka pule ma ke kukuli ana mamua o ka pule ana me ke ku ana iluna?  He pule maoli anei ko keia Parisaio?  Ua kuhihewa anei oia ma kona manao e pili ana i ka hapanui o na kanaka?  Oi aku anei kona ano haipule no kona mau hana?  Ua maikai maoli anei kona mau hana?  Heaha ko ke Akua oleloa'o e pili ana i na kanaka ano like me keia Parisaio?  Hoik. 3:17.  Ehia mau la hookeai no ka lahui Iudaio ma ka makahiki hokahi?  Ua kauohaia anei lakou e hoolaa ia Iehova i ka hapaumi o na mea aole no lakou he kumukuai?  Ua kupono anei i ka poe Karistiano e hoolaa aku i ka hapaumi o ko lako@ mau waiwai lewa a pau loa e hooholo ai i ka hana a ka Haku?  Heaha na kumu no kou hoohalahala ana i keia Parisaio?

      II.  Ka pule o ka lunaauhau me ka mihi ana i kona heaw, 13.14.  Owai na lunaauhau?  Heaha ko lakou kulana?  Ua kupono anei ka olelo hailiili aku ia lako a me ko lako oihana aupuni?  No keaha la au ku mamao aku keia lunaauhau?  No keaha la kona leha ole apa na maka iluna?  No keaha kona paipai ana @ma kona umauma?  Heaha ko Iesu oleloao e pili ana i kona aponoia ana?  He mea hewa anei ka lunaauhau?  He mea hewa anei ka Parisaio?  Heaha ka pule kupono no na mea hewa a pau loa?  He mihi maoli anei ke ole ka hoike ana aku i na hewa a pau loa pakahi?  Hiki anei i ka mea hewa ke huikalaia ke ole kona mihi ana?  Heaha ka mihi maoli?  Ua noi aku anei i ke Akua hemolele e huikala i kou mau hewa?  Ua loaa anei ia oe ko ke Akua hoapono ana?  Heaha ko Iesu oleloao e pili ana i ka poehookiekie me ka poe hoohaahaa?  Heaha kou kulana?

      III.  Ka pule o na makuahine no ka pono o ka lakou mau keiki. 15-17.  He mana hoopomaikai anei ko ka pule?  Pehea e maopopo ai e kupono o ko na makua hoolaa ana aku i ko lakou mau keiki i ke Akua?  Hiki anei i na keiki ke ulu wale a lilo ae i mau keiki no ke Akua?  Pehea e maopopo ai au kulike ke ano keiki i ka pomaikai lani?  No ke aha la ke komo ole ana i ka pomaikai lani ke ole ke ano keiki?  Ua nalowale anei kou ano keiki?  Pehea e loaa ai ia oe ke kuleana o na keiki a ke Akua?  Ua kupono anei e hookomo i na keiki i ka ahaaina o ka Haku mamua o ka piha ana o ko lakou mau makahiki i ka umi-kumamalua?  Heaha ua kumu no ka hoeueu ana i na hoahanau e malama pono i ke ano haipule o na kamalii?  Heaha na hana ma na Ekalesia e hookeakea ai i ka launa ana o na kamalii me ko lakou Haku e ola'i?  Heaha na hana kupono e hoolauna ai i na kamalii me Iesu?

      Manao Pili. - 1. Ua imi anei oe i ko Iesu kalahala no kou mau hewa?  2. Ua hoowahawaha anei oe i na mea e ae?  3. Ua malama pono anei oe i ka halepule?  4. Ua malama mau anei oe i mau hora haipule i kela a me keia la?  5. Ua imi anei oe i ko ke Akua hoapono ana ia oe mamua iho o na mahalo o na kanaka?

 

II. 7. Mei 17. Ka olelo nane o na pouna.  Luka 19:11-27.

      A I KO lakou hoolohe ana ia mea, olelo hou mai la oia i neia olelo nane, no ka mea, ua kokoke oia i Ierusalema, a ua manao lakou, e ike koke ia ke aupuni o ke Akua.

      12 Nolaila i olelo mai ai oia, o kekahi alii e hele ana i ka aina loihi aku, e loaa iaia ke aupuni a e hoi mai.

      13 Hea aku la ia i na kauwa ana he umi, haawi aku la ia lakou i na pouna he umi, a i aku la ia lakou, e kuai oukou a hoi mai au.

      14 A ua hoowahawaha kona poe kanaka iaia, a hoouna aku la i ka luna mahope on a, i aku la, aole o makou makemake i alii ia maluna o makou.

      15 Eia kekahi, a loaa mai iaia keaupuni, a hoi mai la, kauoha ae la, e kiiia ua poe kauwa la ana i waiho ai i ke kala, i ike oia i ka mea i lo@a hou mai i ke kela mea i keia mea i ke kua@ana.

      16 Alaila, hele mai la ka mua i mai la, e ka Haku, ua loaa mai i kau pouna na pouna hou he umi.

      17 I aku la oia iaia, ua pono e ke kauwa maikai, ua malama pono oe i ka mea uuku, e noho oe maluna o na kulanakauhale he umi.

      18 Alaila, hele mai la ka lua, i mai la e ka haku, ua loaa mai i kau pouna na pou na hou he elima.

      19 A i aku la oia iaia, e noho hoi oe maluna o na kulanakauhale he elima.

      20 A hele mai la kekahi, i mai la, e ka haku, eia kau pouna a'u i malama ai e waiho ana maloko o ke kahei.

      21 No ka mea, ua makau au ia oe, no ka mea he kanaka awaawa oe, ua lawe oe i ka mea aole nau i waiho iho ilalo, a ua ohi oe i ka mea aole nau i lulu.

      22 Olelo aku la oia iaia, no kou waha ponoi mai e hoahewa aku ai au ia oe, e ke kauwa lokomo, ua ike oe he kanaka awaawa au e lawe ana i ka mea aole na'u e waiho iho ilalo, a e ohi ana i ka mea aole na'u i lulu.

      23 No ke aha la i haawi ole aku ai oe i ka'u kala i kahi kuai kala, a hoi mai au e ohi hou au ia me ka uku hoopanee?

      24 Alaila, olelo aku la ia i ka poe e ku mai ana, e lawe ae i ka pouna mai ona ae a e haawi aku na ka mea iaia na pouna he umi.

      25 (Olelo mai la lakou iaia, e ka haku, he umi no ana pouna.)

      26 No ka mea, ke olelo aku nei au ia oukou, o ka mea ua loaa, e haawi hou ia no iaia, a o ka mea ua loaa ole, e kailiia no kana.

      27 A o kela mau enemi o'u, ka poe i makemake ole i alii au maluna o lakou, e halihali mai a e luku iho imua o ko'u alo.

      Pauku Gula, Luka 16:10. O ka mea malama pono i ka mea uuku, oia kai malama pono i ka mea nui: a o ka mea i hana hewa ma ka mea uuku, oia hoi ke hana hewa ma ka mea nui.

      Manao Nui.  E pono ke hana aku i na loaa mai ke Akua mai mamuli o ka manao o ke Akua nana i'haawi mai.

      Olelo Hoakaka.  Ma Ie@ko au hoopuka aku o Iesu i keia olelo nane, kona haiolelo hope loa ma Perea mamuli o keia moolelo.  Mai Ieriko@ua pii aku oia i  Betania.  Mailaila aku ua hele aku oia i Ierusalema a haiolelo ma ka luakini.  Aia kekahi olelo nane ano like me keia, oia hoi'ka olelo nane o ke talena.  Mat. 25:14-30.  Ma ua olelo la ano okoa na haawina, e like me ke akamai, na lala, na iini, a pela aku.  ma keia haawina au like a like ka nui o na pouna, elike me na palapala hemolele, ka hoohanau hou ia, a pela aku.  hookahi nae ka'olelo ao, e like me ka manao nui maluna iho:  me keia polena okoa me ke ano like ole o ka uku hana mamuli o ke ano like ole o na talena:  me ke ano like o ka pomaikai, mai ke Akua mai, no kela a me keia paahana, in a paha malama pono oia i kona haawina.  11. Aupuni' - ua manao ka lehulehu e hele aku ana o Iesu i Ierusalema e hoopau ai i ke Aupuni Roma a hoihoi i ke Aupuni o Davida ika lahui Iudaio.  12. Alii, --ua like keia me Iesu.  Ua pii aku oia i ka lani, oiai ua waiho oia i mau haawina hana no kona mau kauwa, oiai ua kaawale oia.  Ia wa no ua hele aku o Herode a me kana keiki i Roma e loaa ai ke Aupuni. 13. Pouna, - kekahi moni dala i kapaia "mina," e like me $17 i keia wa.  Kuai, - oia hoi ka hana kelapa, maauauwa, piepiele.  14. Hoowahwaha, - a hoole ka lahui Iudaio i ko lakou alii maikai ia Iesu no kona ano akahai, walaau ole, noonoo uhane.  15. Kauoha, - ma ka oiaio ke nana pono nei o Iesu ia kakou i kela ame keia la.  16. Mua, - ekolu wale no i noonooia, no ka mea, ua lawa na mea ekolu e hoike aku i na ano okoa o ka hana, oiai ua oleloia he umi lakou.  Loaa, - aole ka nui o na talena ka mea nui e noonoo ai, aka, o ko kakou mau loaa mai @ko ke Akua pouna mai.  17. Kulanakauhale, - mamuli o ke ano o ke alii ana ma na aina hikina.  Ua haawi o Kuro, ka Moi o Peresia, i mau kulanakauhale ehiku, pela ka olelo hoike i kona aikane.  Ma Hawaii nei ua hoonohoia na alii punahele he mau kiaaina maluna o na mokuaina.  18. 18.  Elima, - ma keia olelo nane, like ole na loaa, like pu na haawina.  Ma ka olelo nane ua like ua olelo okoa me na haawina okoa.  Heaha ka manao okoa?  19. Noho, - me he mea Ia e nui aku ana ka pomaikai lani mamua o ka uku hana maoli, a pela no hoi e like ole ana na anuu o ko kakou pomaikai mamuli o na ano okoa o ko kakou malama ana i ko kakou mau haawina mai ke Akua mai.  20. Kahei, - aole keia he kaei ma ka olelo Helene, aka nae kekahi hainaka no ka holoi ana aku i ka hou mai ka lae aku.  Ua hana ole ke kauwa molowa, nolaila, aole i hanaia aku kona hainaka, Kin. 3:19.  no kona hou, aka nae no ka huna ana i ka pouna o kona haku hana.  21. Awaawa, - puikaika, uahoa, maulua, paeaea.  Ohi, - ua like pu na manao o na kanaka e pili ana i ke Akua lokomaikai a me na olelo o kekahi mau kanaka Hawaii e pili ana i na misionari "pakaha aina."  22. Waha, - ua hoohalikeia, kona hoahewaia me kona olelo e hoapono ai iaia iho.  Ua hoike mai oia i ke alii kona haku ana, oiai ua hoole oia i kona haawina hana kupono.  O kono olelo pakike aku i kona haku he olelo hoike e hoahewa mai ai iaia iho. 23. Hoopanee, - ina paha au paakiki kona haku hana, aole keia paakiki he kumu pale no ka molowa o ke kauwa, oiai ua hiki iaia ke loaa ka uku hoopanee me ka hana lima ole.  Ua ohiia na dala mai na bona Aupuni mai me ka hana lima ole, koe nae ke oki ana aku i na kikiki me ka upa lole.  Aka, oi aku ka molowa ma ka hoole ana i ka hana mamua o ko ka haku ma ka ohi ana i kona uku hoopanee. 24. Poe, - makai, kaiko. Lawe ae, - waiwai ole na waiwai i hoohana ole ia aku, i waiho wale ia, na buke aole i heluheluia, na aahu aole i hookomoia, ka poi i lilo wale i ai mahaha, palahehe.  Pela no ko kakou wa kino ola ikaika, mau kuleana.  25. Olelo, - na alii aialo paha, a i ole paha ka poe e hoolohe ana i ko Iesu haiolelo.  26. Loaa, - aole e loaa maoli ana na waiwai ia kakou ke ole ko kakou hoohana ana i na waiwai mamuli o ka pono.  Ina paha ua makemake kakou i na dala he nui loa e houhauha wale ai, e lilo keia i hewa ano nui ae ia kakou, a me ka pilikia nui ae mamua o ka ilihune.  O ka hana ana i na lima oia no ka mea e hooikaika ai ia lakou.  O ka lima i hoohana ole ia, he lima mae wale, nawaliwali ia.  27. Luku, - mamuli o ko Iesu olelo, Ioane 8:24.

      I. Na haawina i loaa, 11-14.  Heaha na kumu elua no ko Iesu hoopuka ana i keia olelo nane?  Heaha na mea okoa i oleloia ma ka olelo nane o na talena?  Heaha kekahi olelo ao e pili ana i na olelo nane elua?  Heaha ka manaolaua o na Iudaio e pili ana i ke Aupuni Moi o Davida?  Ua pololei anei keia manaolaua e hoihoiia ke Aupuni Moi i ka lahui Iudaio?  Ua ko anei na olelo wanana o ke Kauoha Kahiko ma o Iesu la?  Ua loa anei ia Iesu kona aupuni i keia wa?  Heaha kana olelo kauoha i kana poe kauwa?  I ka makahiki hea e pau ai kona noho kaawale ana?  Ua makemake anei na kanaka Hawaii ia Iesu e nohoalii maluna o lakou?  Ehia mau kauwa i oleloia ua loaa ia lakou he mau haawina?  Ua haawiia anei he mau dala i na kanaka a pau Io?  Heaha ke kauoha i na kauwa he umi?  Ua like a like anei ko kakou mau haawina mai ke Akua mai?  Ua kupono anei na ano okoa o ko kakou mau kuleana?  Heaha kekahi mau kuleana like a like no kakou a pau loa?

      II.  Na uku nui no na hana okoa, 15-19.  E hoi hou ana anei o Iesu e nohoalii maluna o ko keia ao a pau loa?  Ia wa owai ka poe e hookolokoloia?  Heaha ka ninau no kela a me keia mea lawelawe pakahi?  Heaha @kou ano hana ma ka malama ana i na haawina i loaa ia oe mai ke Akua mai?  Ua pono anei ia oe ke hoomakaulii paha, ke apua paha?  Ua hookolokoloia anei na kanaka ma ka la hookolokolo nui wale no, a i ole ia ua hookolokoloia anei kakou ma kela a me keia la hana?  Ehia mau kauwa ua oleloia ma keia mau apana Baibala ua hookolokoloia Iakou?  Ua ninanina u ia anei na kauwa he umi?  No ke aha la he mau kauwa ekolu wale no i oleloia ko lakou hookolokolo ia?  Heaha ka olelo hoike o ke kauwa mua?  Ua maikai anei na hana hoopukapuka?  Ehia mau kanaka Hawaii ua loaa ia lakou na dala he $1000 ma na hana hoopukapuka?  E hiki ana anei i na kanaka Hawaii ke lilo i poe kuonoono in a paha aole no lakou he mau dala i ka wa a lakou e puka aku ai mai ke kula aku?  Heaha na ano hana i pili paa ai i ka hookuono@@o ana?  Heaha ka uku hana no ka mua o ke kauwa?  Ua like pu anei ka nui o ka uku me ka nui o ka hana?  Ua loaa anei na pouna he umi ma ka hana lima wale no, a i ole paha ma ka noonoo pono ana, ka aua ana, ke akahele, ka heahea, ke kiai ana i ka poe paalalo?  Heaha ka olelo hoike o ke kauwa elua?  Ua like pu anei kona mau loaa?  Ua like a like anei kona ano hana?  Ua like a like anei ke kalo e ulu ana ma na loi okoa?  Ua like anei na uku hana o na kauwa elua?  Ua hookaulikeia anei na uku okoa me na hana okoa?  Heaha ka olelo hooikaika i ka poe paahana makaulii, makaala, hooikaika, kupaa ma ka pono, Rev. 2:25,26?

      III.  Na ukuu hoopai no ka poe apua, 20-27.  Heaha ka hana o ke kolu o na kauwa?  Heaha ka huaolelo hapa haole kupono no ka huaolelo Helene i unuhiia "kahei" p. 20?  Heaha kona kumu no ka huna ana i kona pouna?  Ua oiaio anei kona olelo hoike, ua makau anei oia i kona haku, a i ole paha ua ohumu wale aku oia, oiai ua manaka maoli oia?  Ua ae aku anei ka Moi i ka olelo hoohalahala o ke kauwa palaualelo?  He oiaio anei ua hana mau ka poe hana lima a loaa na dala i na haku hookaumaha wale?  Ua kupono anei no keia kauwa manaka e haalele hana no kona manao e loaa ole ana iaia ka uku kupono no kona hana?  Heaha ka olelo ao o ka Moi e pili ana i na waiwai a me na loaa?  Pehea e maopopo ai au pololei a kaulike ka olelo "O ka mea ua loaa e haawi hou no iaia?"  Ua kupono anei e loaa hou ana na haawina nui ae i ka mea malama pono i kona hana?  Heaha ko kakou uku hana ma ka lani, ka noho hiolani wale me ka hana ole, a i ole paha ke akamai a me ka makaukau e hoohana mau a piha pono i ko kakou mau mana uhane a pau loa?  Heaha ka uku hoopai no ka poe uku ole a hoohenehene mau i ko Iesu hoola?

      Manao Pili. 1.  Ua malama pono anei oe i kou mau haawina mai ke Akua mai, a i ole ua manaka anei oe?  2. Ua ohumu aku anei oe i ke Akua no ka oi o na loaa ia hai, oiai aole i hana oe mamuli o ka mea hiki ia oe?  3. Ua hoopai ia anei ka poe noho nanea wale me ka hooholo ole ana i ka hana o ka Haku e like me ka poe e hoowahawaha ana me ke kue ana i ka hana a ka Haku?  4.  Ina paha ua loaa ia oe kekahi eke o ka Iaiki e malama ai, a i kekahi mea e ae kekahi eke like, owai ka mea malama pono, ka mea e waiho wale ana i ka laiki a palaho, a i ole paha ka mea nana i kanu a loaa he mahinaai laiki e ulu pono ana?  5.  E loaa ana anei ia kakou ka pomaikai lani ma ke ano he uku hana paha, he haawina manawalea paha?

 

Moku Pau Ahi ma ka Moana.

      Ma ke ku ana mai nei a ka mokuahi Malulani mai Hawaii mai, ma ka POalua nei, i loaa mai ai ka lono no ka pau ana o ka moku kiapa Centaur i ke ahi ma ka moana, aneane 800 mile mai Hilo aku.

      Ma ka hora 8 paha o ke kakahiaka o ka la Sabati aku nei, ua pae ae la ma Hilo ke kapena, ka malamamoku ekahi ame elua, ame na luina he 21 o ua moku poino la, maluna o na waapa elua a iloko o na la holo he 9.

      Penei ka moolelo i hoikeia mai e ke Kapena John S. Bester:

      Ua haalele aku ka moku ia Kapalakiko ma ka la 15 o Aperila me ka piha i ka huita no Mareboro, ma Queensland, ma Auseteralia ae nei.  A ma ka la 17 (o Aperila) oiai ka moku e holo ana me ka maikai, a ma ka latitu akau 14 degere 40 minute, a lonitu komohana hoi 142 degere ame 42 minute, ua loohia iho la ka moku i kekahi ulia pau ahi mamuli o ka haule ana o kekahi ipukukui mai ka lima aku o kekahi o na luina iloko o kahi hoahu ukana malalo a nahaha liilii iho la maluna o kekahi pena ukana i hoopuluia me ka aila perafine.  Ia wa i a koke ae ai ke ahi a Iaulaha koke ae la ma o a maanei o ka moku me ka hikiwawe loa.  Ua hoouna koke ia na luina o ka moku e kinai i ke ahi, a ua hana nohoi lakou me ka ikaika i mea e pio ai ke ahi, aole nae.  O ka mamao ma ka moana ia wa he 800 mile mai ka aina kokoke ia makou, a oia kekahi kumu nana i haawi i na manao hooikaika iloko o na luina no ke kinai ana i ke ahi.  Aka nae, ike iho la au he mea makehewa wale no ka hoomau ana aku i ka paio ana me ke ahi, a ia wa i hooholo iho ai au e haalele i ka moku.  Ma ka la 18 ko makou haalele ana aku i ka moku iloko o na waapa elua, me ka hoolana ana no nae ma kahi kokoke aku iaia (moku) a hala na hora he 24.  I ka wa i hele iho ai ke kino o ka moku a aneane loa e iliwai kona oneki me ka ilikai, ia wa i haawi aku ai makou i ka nana aloha hope loa ana iaia, a nee mai la makou no Hilo nei me ka lako pono o na waapa i ka ai ame ka wai.  Ua pakele na pepa o ka moku, na mea paahana holomoku ame kekahi mau wahi waiwai makamae e ae.

      "Iloko o na la mua eha (4) o ko makou au ana mai i ka moana, ua halawai makou me ka ino, a hekau mai la imua o makou na halialia o ka hopohopo.  Ma ka elima o ka la, akakuu mai la ka ino a holo mai la makou me ka maikai a hoea i Hilo nei iloko o na la he 8 a oi, a he mamao hoi ia o 800 mile.  Me he mea la ua holoia e makou he 100 mile o ka la hookahi."

      O keia moku poino ae la no Johnson, Sproul & Co., o Livapulu, Enelani.

 

E NANA MAI I KEIA.

      E hoouna pololei mai i na Dala uku Nupepa a Olelo Hoolaha paha, a ano e ae paha, e pili ana i ke KUOKOA ma ka inoa HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, aole ma ka inoa o kahi mea e ae.  Aole ma ka inoa o ka Luna Nui a Lunahooponopono hoi.

 

      E loaa no ka Lunahooponopono o keia pepa ma ka Poakolu ame Poaha o kela ame keia pule, ma kona keena oihana maloko o ka Halepai o ka Hawaiian Gazette, ma Alanui Moi, a ma @a la e ae (koe ka la Sabati,) ma kona keena loio, maloko o ka hale-pohaku ma ke kihi o na Alanui Betela me Moi, pili pu me ke keena o ka Loio J. L. Kaulukou.

 

      I ke kau hooilo o 1893, loohia iho la o F. M. Martin o Long Reach, West Va., i kekahi anu ikaika, a kuene pono loa iho la ke kunu.  A ua hoike mai la oia i kona ola ana:  "He nui na laau kunu a'u i hoao ai, aole nae he ola iki, a'hiki i ko'u wa i kuai ai i omole Laau Kunu a KAMALENA, a au loaa koke ia'u ka maha, a iloko o ka wa pokole ua ola loa au."  Ke loohia oukou i ke kunu a i ke anu paha, e inu i keia laau, aole ananei oukou e hoao i na laau he lehulehu wale aku, mamua ae o ka loaa ana ia oukou he ola.  He 20 makahiki a oi o ke ku ana o keia laau ma ka makeke kuai, a ua nui kona makemakeia a ua kaulana no hoi.  he 50 keneta no ka omole.  E kuaiia aku ana e na poe kuai laau @paau apau.  BENSON & SMITH, na Agena ma ko Hawaii Pae Aina.

 

      Aole loa e maikai a oluolu ke ola ana o kekahi mea kino uhane ola ina he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana me ka hololea.  E hahai ana ka nalulu a me na nawaliwali e ae ma ka moali o ke ake ponalo.  he mea oiaio keia hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau iloko o ka hapaha keneturia, o na.

 

HUALE A AYERS.

oia wale no ka LAAU HOOLA AKE maikai loa i ikeia.  E hoola ana i ka lepopaa, ka nalulu eha, na ma'i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA aohe one lua'e like ai.

 

      O ka Ayers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko o ke kino o ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhilukanaka.  E pepehi a ulupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pohapoha hi o ke ola ana a e kipaku loa ai i an ano ma'i a pau.  O ka poe ma'i no ka wali pono ole o ka ai, ka nawaliwali mau a ano ma'i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau.

 

SASAPARILA@ A  AYERS.

He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino.  Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.

 

      O ka Ayers Cherry Pectoral laau, aohe lua ma ka hoola awiwi ana i na KUNU, ANU a me na PUU EHA.  E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma'i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.

      O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka.

 

Hollister Drug Co. Lt.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii

2514

 

KAKELA

ME

KUKE

Ka Halekuai Nui

O NA

WAIWAI LIKE OLE

NA MEA

HANA KAMANA A PAU

Na lako pili hao kukulu hale,

Na kepa,

Na lei ilio,

Na kaulahao ilio.

Na Pahi,

Na Upa,

Na kope hulu,

Na Palapala.

PALAU LIO

Na mea mahiai,

Na au ho,

Na au koi,

Na kua bipi,

Na lei bipi,

Na kaulahao bipi.

Na uwea pa,

Na kaa palala,

Na mea piola,

Na ipuhao.

Makau me Aho Lawaia

Na Iliwai

Na kaula,

Na hulu pe@a,

Na pulumi,

Na pena, me ka aila.

Na kopa,

Na aila mah@

Na pakeke

Na pakeke hao,

Na kapu hao,

Na pauda,

Na kukaepele,

Na uwiki, a me

Na ipukukui.

Mikini Humuhumu Kaulana

 

Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi

ka Remington, Elua Lopi.

A me na ukana h@ nui loa.  kela ano

me keia ano.

 

Kakela me Kuke

@@@@ @