Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 14, 3 April 1896 — Page 2
This text was transcribed by: | Mia-mae Cummings |
This work is dedicated to: | My love for you my sons, Shea Kaulei, Dylan Kaipo, and Noah Keola Cummings. This is your roots. |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Koolaha Maua Kooko.
Ua hookohuia i keia la o MR. KAAPUNI i Luna no ka hopuhopu ana i na holoholona aea a helehewa no ka Apana o Honolulu. Mokupuni o Oahu, ma kahi o Mr. Kahanaaupo i waiho mai.
J.A. KING
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina,
Aperila 1. 1896
2592-
Kuai o ka Hoolimalima o na Aina Aupuni ma na Apana O Hana a me Koolau, Maui.
Ma ka POAONO, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, e kuaila aku ai ka hoolimalima o ka aina ululaau ma ka Apana o Hana ame Koolau, Maui, maloko o ia mau aina he aneane &.500 eka. a eia na kumu aelike:
Uku hoolimalima maluna aku o $300 no ka makahiki, e ukuia ana i kela ame keia hapalua makahiki, ma ka hookaa mua.
Manawa hoolimalima--21 makahiki.
A eia hoi na kumu e paa ai ka hoolimlima:
E hiki no i ke Aupuni, i kela ame keia manawa. ke lawe a paa i kekai mau wahi o ua aina la, no ka pono aina hookuonoono, me ka hoemi ole ia nae o ka uku hoolimalima.
Aole e hooholoia ka holoholona maluna o ua aina la.
Aole hoi e okiia na kumulaau maluna ua aina la, koe wale no ma ka mea kupono no ka pa ana ae i ua aina la, a hana hawai paha.
E komo pu no maloko o ka hoolimalima ka pono alakai wai maluna mai o kekahi aina Aupuni e aku, i mea e pono ai ka pomaikai hookahe wai maluna o ua aina nei i hoolimalimaia.
E loaa no na kii ame na hoakaka e ae, ma ke Keena Aina Aupuni.
J.F. BROWN
2592-3 Agena Aina Aupuni.
Kuai o na Aina Aupuni ame no Hoolimalima.
Ma ka POAHA, Aperila 23, 1896, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, e kuai kudala ia aku ai keia mau aina ame na hoolimalima ma Puna, Hawaii:
1. Aina o lliililoa, Puna. maloko o laila 75.32 eka.
Kumukuai maluna aku o……$301.28
Uku no ke ana ana………………70.0
________
$371.00
2. Aina ma Oneioa, 14.78. Kumukuai maluna aku o $22.17. Ma ke Dala Kuiki, Dala Gula O Amerika.
Na Aelike: He Kuiki ke Dala. ma ke Dala Gula O Amerika.
3. Hoolimalima o ka apana aina ma Waiakolea, Puna maloko o laula ho 18 eka. oi aku a emi mai, me na i'a ame na opau loko apau, ma ia wahi. E koe nae, he pono alanui, maluna aku o ka aina a hoea i ka Pa Aupuni. Manawa hoolimalima. he 15 makahiki. Hoolimalima oi aku mamua o $40.00 no ka makahiki, e hookaa mua ia ana i kela ame keia makahiki.
E ikeia no na kii o na aina maluna ae nei, a loaa no na hoakaka piha ma ke Keena o ka Agena o na Aina Aupuni, Honolulu, a i ole ia, ia E.D. Balauwina, Hope Agena, ma Hilo.
J.F. BROWN
Agena o na Aina Aupuni.
Keena Aina Aupuni,
Honolulu, Maraki 24, 1896 2591-1m
NA BUKE HOIKE MARE.
O ka poe a pau aia maloko o ka lakou paa ana, a malama ana hoi i na Buke Hoike Mare a kekahi mea i hoomanaia ma ke Kanawai no ka hooko aua i ka Mare maloko nei o keia mau Mokupuni, i make a i haalele iho paha i keia aina; ke kau ohaia aku nei ma keia, elike me na olelo o ka Pauku 5 o ke Kanawai i apopoia i Dekemaba 30, 1864. e waiho mai ia mea ma ke Keena Kalaiaina.
J.A. KING.
Kuhina Kalaaina
Keena Kalaaina, Maraki 13, 1896.
2590-3
KEENA O KA PAPA OLA
Honolulu, Maraki 20 1896
Mai a mahope aku o keia la, he Hookalu Dala ($1.00) ka uku o ka hora no ke Kaa Hoomaemae Hale Liilii.
Ma ke kauoha a ka Papa Ola.
C.R. R eynolds.
Komite Hooko.
2590-3
E NANA MAI I KEIA
E hoonua pololei mai i na Dala uku Nupepa a Olelo Hoolaha paha, a ano e ae paha, e pili ana i ke KUOKA ma ka inoa HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, aole ma ka inoa o kahi mea e ae. Aole ma ka inoa o ka Luna Nui a Lunahooponopono hoi.
NUPEPA KUOKOA
No ka Makahiki………..$2.00
@@ @@@ Ma@@@…….10¢
Kuike ka Kala
___________________
@@KA 1 2 3 4 5 6
ANA. Pule Pule Pule Pule Pule Pule
_________________________________________________________
_________________________________________________________
iniha $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $3.50 $4.00
_________________________________________________________
2 iniha 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
_________________________________________________________
3 iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00
_________________________________________________________
4 iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50
_________________________________________________________
5 iniha 3.50 4.75 6.50 7.00 8.00 9.00
________________________________________________________
iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00
_________________________________________________________
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa e hoouna pu mai me ka auhau a ina aole ae. @ hookomo ia.
___________________
HOOPUKAIA E K@
HAWAIIAN GAZETTE CO.
C.G. BALLENTYNE, Luna Nui.
JOSEPH M. POEPOE, Lunahooponopono.
Honolulu, Oahu.
POALIMA……..APREILA 3, 1896.
Papa Kuhikuhi no na Manawa i Hoopukaia ai na Kanawai o keia Kau Ahaolelo me na Nupepa.
Hooponopono--Ma ko makou pepa o ka la 20 o keia mahina aku nei, ua hewa ke kulana o ke Kanawai 4, ma kona Pauku 3; nolaila i hoolaha hou ia aku ai ia ma ko makou pepa o ka la 27 aku nei, a pelalapu no hoi me ke Kanawai Helu 2. A nolaila, eia ka Papakuhikuhi pololei:
KANAWAI ADVERTISER KOUKOA
1 Kanawai 3. Poakolu, Mar. 11. Poalima Mar 14
2 " 1. Poaha, " 12 " " 14
3 " 4. Poalima " 13 " " 27
4 " 2 Poakahi " 16 " " 20
5 " 5 Poaha " 16 " " 27
6 " 6 " " 26 " " 27
7 Olelo Hooholo Hui " 26 " " 27
-------------------------------
Na Lono no ka Hoohui Aina.
-------------------------
Ma kekahi palapala i loaa mai ia nei mai a Luna Senate Eugene o ka Hale mai O Amerika Huiia, ua loaa mai keia mau malama olelo:
" E kali ana ka Hoohui Aloa no kekahi wa, aka nae, aole o'u kana loa no kona hoea ana mai ma kekani la i mamao loa ole aku. Eia ke kumuhaoa uwea telegraph i keia wa imua o ke Komite o ko na Aina E, iloko o na hale a i elua, a ua hoopopoia ka holo pono ana, mamuli o ka paio mawaena o na hui elua. Heaha la auanei ka hopena o hoea la auanei ka hopena e hoea mai ana, aole mea hiki ke wanawa ae."
He keu no hoi kela a ka poe kamehai luana ole maim oiai, o ka hoi i komo ai o Mr. Spalding, oia kahui i noho ai ke kanaka a ke Aupuni Hawaii i haawi aku ai i ua pono ame na kuleana hoomoe uwea i Hawaii nei, a no ia kanaka kela pomaikai kaokoa. Nolaila, he mea hiki ke haawiia ka olelo hooholo malaelae e ka Ahaolelo Amerika, ina ua ike ia he kana holomua ka hoomoe ana mai ka uwa telegraph i Hawaii nei, no ka pono o ka hui e paa ana i ka kanaka i loaa aku ai na pomaikai o ia hana ma Hawaii nei, mai ke Aupuni Hawaii aku.
----------------------------
Ko Hawaii nei Kulana Aupuni ma ke ano Lahui.
_________
Aole makou e kamailio aku ana no ke ano o ka lahui Hawaii maoli, ma ke ano o kona kulana pili kalai aupuni i keia wa, a i ole ia, ma kona kulana pili kalepa paha, holomua ma na hana hoowaiwai aina, ma ka hoonaauao, ka pii mahuahua ana ma ka heluna hoolaupai aina; aka, e hoakaka ana makou i ko kakou Kulana Aupuni ma ke ano lahui.
Ke ole e hoopoina ko makou poe heluhelu, ma ko malou hoakaka ana i kekahi wa, e kokoke ana i na mahina hope o kela makahiki aku nei, no ko makou koohalike ana i ke Aupuni me kekahi ahahui i hoohulia, ma ke kulana kiekie. He mea oiaio, eia ke Aupuni ke ku nei ma ia ano, oia ke keko eaena i houluuluia ai na pono ame na pomaikai e ae o loko nei o ka aina. O kahi ia o na hoolu'e ana o ka auhua waiwai lewa a waiwai pau o keia a me keia kino kanak i ku i ka auhauia maloko nei o kakou, a o ka pomaikai nui, a uku pahai hoi e loaa mai ana i ka poe hookaa auhau mai ke Aupuni mai a lakou i noho hookupu aku ai, oia ka malujia ame ka pnon o ka imi hookuonoono ana. Na ia ane, ua loaa he kuleana iloko o kela ame keia kanaka hookaa auhau e koi ai i ke Aupuni e nana ia kona mau pono, a o ko ke Aupuni lawelawela ana i na keehina hana, e ikeia ana he mau mea ia e poino a e hoopilikiaia ai ka pono o kekahi kauaka, mau kanaka a poe kanaka paha, oia ka wa e aia mai ai o na koi ana a ka lahui maluna o ke Aupuni. Ina he mahuhua ka pilikia i ikeia, pela auanei ka ikaika o ka pii ana o na hana hoolu ae i ke oolea o na koi ana. Elike paha me ka na Pukiki hana ana iho nei.
O keia kulana hoonee kalai Aupuni, aia la ioko o keia ame keia lahui like ole mawaena o kakou nei. Ala iloko o ka Iapana, aia iloko o ka Pake, aia iloko o ka Amerika, ke Geremania, ka Enelani ame ka lahui Hawaii maoli nei, ma ka nana aku, me he mea ia ua @@lohia kona ikaika oui kalaiaina mawena o lakou.
A o keia ka makou e olelo nei, mamuli o ka nee ana mai nei he mau mahele lahui like ole mawaena o kakou nei, e ku ana ma ke kulana p aonioni a hookelakela, e lilo ai ke kulana hooponopono Aupuni o Hawaii nei, ma keia mua aku, wahi a ko makou noonoo ana, i mea pilikia. A ina, aole e oni ae ana ka kanaka Hawaii e kukulu ia lakou iho, ma na kulana hoohuihui la lakou ino e paa iloko o kekahi Ahahui Kalaiaina ikaika, alaila, ua kokoke loa mai ka was e hoopau loa ia ai ka manao ia ana he @@@@@ kalaiaina kekahi aia iloko o ka lahui Hawaii.
A oiai hoi, e hookaukooia ana ka noho Aupuni maluna o ka noeau, ka ikaika ame ke kuonoono o ka poe na lakou e paa ana ke Aupuni, me ka hoopuni ia ana e keia mau kulana koi like ole a na lahui e ae, iloko nei o kakou, ua hoea aku kakou i ke kulana e haawi ai ke Aupuni i na kiai noeau ana, me ka @a@@@l@, i mea e hoomalinoia ae ai ke alahele moana o ko ke Aupuni hee ana aku.
_____________________
KA HAIOLELO AKEA IMUA O KA LAHUI HAWAII.
______________
Ke Kumu o na Paeaina ma Hawaii nei.
_____________
Ma ka hora 8 ponoi o ke ahiahi Poaha, Maraki 26, maloko o ka halepohaku o Foster, ma Alanui Nuuanu, e kokoke ana i ka hale hana hao, ua haiolelo aku ka Lunahooponopono o keia pepa imua o ka Ahahui Hawaii Opio, maluna o ke kumuhana, "Ke Kumu mua o na Pae Aina ma Hawaii nei."
Ua nui no poe i akoakoa ae malaila ia po, ua hoea ae o Luna Senate Holstein, na Lunamakaainana Kamauoha ame Hanuna, Mr. ame Mrs. Nakuina. Mr. ame Mrs. Desha. Kauka Emekona, ame Emekona o ka Oihana Ana Aina Aupuni, na Loio Antone Rosa. S. K. Ka-ne, J. K. Kahookano me Enoka, a me na poe o ka Ahahui he lehulehu.
Mamua o ka hoomaka ana o ka mea haiolelo i kana hana, ua hoakaka mai la ka Peresidena o ka Ahahui, oia o Mr. Chas. Wilikoki ma ka was e pau ai ka haiolelo ana a ke mea haiolelo, e waiho ia ke kope o ua haiolelo la ma ka waihona o ka Ahahui. I kela wa ua hoomaka mai la ka mea haiolelo i kana hana.
Mahope iho o kona hoakaka ana mai i na kulana kaawale o ka Pae Aina o Hawaii nei mai na wahi like ole mai ma Amerika Akau, ma ka hikina, a mai Asia mai, ma ke komohana, a pela hoi mai Polapola mai, ame Auseteralia, ua hoike mai la oia i ka ike e ana o na poe kahiko i ke kulana "pae" like o na mokupuni O Hawaii nei, a peia hoi ko lakou ka-moe ana mai ka hikina mai a hoea i ke komohana, elike me kekahi mau lalani olelo i loaa maloko o ke mele a Kamahualele i hea ai ma ke kaikuono o Hilo, ma ka wa i huli hoi mai ai o Moikeha mai Tahiti mai. Penei:
"Na Papa i hanau, Na ke kamawahine a Kukalaniehu, laua me Kahauakoko, Na pulapula aina i pae-kahi I nonoho like i ka Hikina Komohana Pae like ka moku i lalani."
* * * *
Ua maheleia keia kumumanao iloko o na mahele nui ekolu:
(1) Na manao o na poe kahiko O Hawaii nei no ka hanaia ana o ka lani ame ka honua.
(2) Na manao o na poe kahiko no ke kumu mua o ka aina ma Hawaii nei.
(3) Na manao o kekahi poe naauao huli kumuhonua, elike me Prof. Agassiz ame Dana, e olelo ana. he aina nui puni ole ma ka moana Pakipika nei i ka was mamua.
(4) He mau hoohalike Palapala Hemolele, no kekahi mau manao i hoikeia maloko o na mele a ka poe kahiko, e pili ana i na Akua ekolu, elike me keia mau ialani mele:
" O Kane, O Ku-Ka-Pao. Me Lono noho i ka wai."
Malalo o ka mahele manao mua. e pili ana i ka hanaia ana i ka honua ame ka lani, he ike ole na manao o na moolelo kuauhau. Manao kekahi poe na ka hoonaue ana a ke olai ame ka pele; manao kekahi poe i hanau maoli ia mai e ke kino kanaka, elike me Papa. Kumukanikekaa (w), wahine a Paiaaiani; pela hoi ma ke kuauhau o Kumuhonua. O kekahi mele kahiko e hoike ana i ka puka ana mai o ka lani ame ka honua mai loko mau o ka pele ame na hooaue olai ana, oia ke mele Koi-honua i kapa ia "Ka Holona i ka Papa Apuapu o Lono i ke Kapulani." oia iho keia:
"Hookumu ka Lani,
Kumu ka Honua,
Ka paa, ka paa.
Ka naki, ka mau.
Ka hihi, ka pipili, ka aaki.
Pipili kani a owake lele.
Lele hoaka ka Lani.
Hoaka ka Lani.
Hoana-kaka.
Kukui ka Lani,
Hoena, kako, n-ei ka Lani.
Hoene i hoene i kukulu, ku aku e
Ku ka Lani i luna."
He nui aku na mea i koe o keia kumumanao aole i pau ia makou. a ke lana nei nae ko makou manao e pa'i buke ia ana keia kumumanao, a ma ia ano e ike holookoa ia ai na mea i hoike ia malaila.
_________________________
HAULEHIA O KUAINA BAYARD
_________
Hohewa ka Hale o na Makaainana.
_________
Wasinetona, Maraki 20--Mahope iho o ka hoopaapaa ana o ka Hale e na Makaainana o na la ekolu, i keia la, ua hooholo ua Hale la, i ka olelo hoololo e hoahewa ana ia Thomas F. Bayard ke kuhina noho o Amerika ma ke aloalii o Sana Iakobo, ma Enelani, no kana mau haiolelo akea i waiho aku ai umua o ke Kula Piliolelo o b setona ma Enelani a me ka Ahahui Akeakamai o Edeneboro, Sekotia, i kela kau aku nei. A eia ke ano nui o ka olelo hooholo i hoahewaia ai ua Kuhina la:
Oiai, ua olelo ae o Thomas F. Bayard, ka Amebasedoa o Amerika Huiia i Beritania Nui, ma kekahi haiolelo akea ma Bosetona, Enelani, ma ka la 2 o Augate, 1895, penei: "Ke ku nei oia, ka Peresidena o Amerika Huiia iwaenakonu o kekahi lahuikanaka manao paa ikaika a ooloku pinepine nae--he poe kanaka e nee ana ma ke ala o ko lakou mau manao ponoi iho--a e hai aku au ia oukou me ka moakaka, o ke kanaka auanei nana e rula i ka lahui o Amerika Huiia, he kanaka ia nono ke kulana hookanaka io maoli," a
Oiai, ua olelo ae no ua Thomas F. Bayard nei, ka Amebasedoa O Amerika Huiia, ma kekahi haiolelo akea ma Edineboro, Sekotia, ma ka la 7 o Novemaba, 1895, penei: "Mako'u aina ua ike maka au i ka ulu ana ole ana o kela ahahui Socialike Mokuaina i kapaia he 'Ahahui Hoomalu', ka mea a'u i manaoio ai, ua lilo ia i kumu e hoohanaiahuhuia ai ke kulana kau-kanawai, me ke ano o ka lahui, a kukuluia ka like ole o na kaana waiwai ana, e hoohaumia ana i ke ola kalaiaina ana o ke kanaka, e kaiehu ana i na kanaka noo noo kuokoa a inoa maikai hoi mai na ahakuka akea mai e hoohaahaa' na i ke ano maoli o ia mea he wahaolelo no ka lahui, e hookumumu ana i ka lunaikehala, e kukulu ana he mau hae hoailona alakai kuhikewa imua o ka noonoo laulaha o na kanaka, ua oki ia ka noonoo hoopono mai na hana kalaiaina mai, a kukuluia ka oihana kalaaina ma ka papahele haahaa o ka lilo ana i kahua alaapapa na ka poe imi dala. * * * Ua pili aku keia keehina hana hoomalu pomaikai ana, i ka hana e hookukaawale loa ia ai ka oihana kalepa, a hoemi iho la me ka weliweli nui i ka Waihona Aupuni, a a maua ae la i ka lumaikehala maikai ma o na hana hookapuhi, e lilo ana i mau mea e keia mai ai ka ka lehulehu kakoo ana. A peia iho la i lilo nui ai ia i mea keola aku i ka oihana kaukanawai ma ka makeke kalaiaina, kahi a na poe piepiele a hao opala e komo nui ai a lawe ae la i ke kulana o ke kanaka kalaiaina," no laila,
E Hooholoia, o ka manawa o ka Hale o no Makaainana, mamuli o ko Thomas F. Bayard, ka Amebasedoa o Amerika Huiia i Bertania Nui, hoopuka akea ana i na olelo i hoikeia ae la, ua hewa oia mamuli o kona ohai aua i na rula maemae o ka oihana pili aupuni kuwaho, a hoohaehaaia hoi na pono o koaa ku lana kiekie, na mea hoi i lilo ai oia he wahaolelo no ke aupuni holookoa aole no kekahi aoao kalaiaina wale no. O ia mau olelo, ua kue loa ia i kela kulana noeau a akahele hoi, ka mea ana i kau ai i rula maluna o na wahaolelo kuwaho apau o Amerika Huiia, oiai oia he Kuhina Nui. Ma kekahi haiolelo ana, ua hoonaukiuki mai ia i kekahi hapanai o kona poe hoa lahui; a ma kekahi hoi, ua hoe haeha loa mai ia i kona mau ho,
lahui apau, i manaoio ua hiki no i na Amerika apau e hooponopono ia lakou iho. Nolaila, ma ke ano he wahaolelo aupuni pili pololei loa ia no ka lahui Amerika, a ma ko lakou inoa, ke hoakhewa nei makou i ua mau olelo ia a Thomas F. Bayard.
Hooholoia. Eia hou hoi, ma ka manao ana o ka Hale o na Makaainana, o na haiolelo akea a ko kakou mau luna aupuni i ko na aina e, ma ke ano e hoike ana i ke ahewa ana i kekahi aoao kalaiaina o Amerika Huiia, ua kue loa ia mau mea i na hana a ia mau luna aupuni, a lilo i mau mea hoouawaliwali wale i ko lakou mau kulana waiwai ia, ma ke ano he poe kauwa na ka lehulehu a hoemaiia iho hoi na paulele ana a ka lehulehu e pono ai ke hekau aku ma luna o lakou, ma ka aina nei a ma na aina e no hoi.
_____________________
Ma ka hora 10 o ka po Poaono aku nei i haalele mai ai i keia ola ana o Miss Rosa Keahi Moepali. he kaikamahine na Mr. ame Mrs. Maria Lanakila Moepali, ma Auwaiolimu ae nei, mahope iho o kona kaa ma'i ana no kekehi mau pul elua. Ua kokoke loa oia e hehi aku ma ka papahele o ka noho na materemonio, aka ua hala e aku ia Aloha na Hawaii opio e ka-liloia aku nei ma ka muliwai eleele o ka make.
_______________________
NUHOU KUWAHO
_________
Puka Lanakila o Claus Spreckles.
________
Kapalakiko, Mar. 13--Ma ka la i nehinehi, ua eo la Spreckles he kumu ma ke kanawai, ma kana hoopii e noi ana i palapala kaohi, e papa ana i ka Hui Hawaii Kalepa me Kopaa. oia o Russel J Wilson, Mountford S. Wilson, Charles S. Wheeler, Rudolph Spreckles ame B.J. Hoffecker--aole lakou e onou mai i ka lakou hoopii i hoomaka ai ma ka Aha Kaapuni O Hawaii. Ma ia hoopii ua makemake na poe hoopii e hooholoia kekahi mau eka waiwai nui, nona kahuina o 6,000 ma Maui, no ka hui, a ua paa wale no o Claus Spreckles ia mau eka, ma ke ano kahu no ka Hui. A oiai o ka Hui e hoopii nei, he Hui Kaleponi ia, a o kaka poe paa kuleana apau, he poe Kaleponi wale no, ua lawe ae o Claus Spreckles i ke keehina o ke kaohi ana ia lakou, mai ka hoopii ana mai iaia ma ka aina e.
Ua dimara noi na poe i hoopilia i keoa hoopii a Claus Spreckles, me ka olelo ana, aole ehiki ke laweia mai ku hoopii palapala kaohi ma ka hihia imua o ka aha. Ua hoopaapaaia keia ninau imua o Lunakana wai Proutt, a ma nehinehi oia i hoole ai i ke dimara, a hoopuka mai la oia i ka olelo hooholo, ma ke ano he mana piha kona e hoopuka ai i ka palapala kaohi i noi ia mai e Claus Spreckles, a ua hoomau aku hoi oia i ka paa ana o ka palapala kaohi a hiki i ka wa e hoolohe maoli ia ai ka hihia, e maopopo ai mamuli o na olelo hoike, e hiki ai ke aponoia ka aha, ma ka hoomau loa ana aku i ka papa ana i na poe i hoopiiia, aole e hoohele aku imua i ka lakou hoopii no kekahi hihia Hawaii."
KE KUHINA WILLIS.
Nu Ioka, Maraki 17--E olelo ana he lono kuikawa ma ka nupepa Herald o Wasinetona. Wole loa e hoohaohaoia kekahi mea, ina e huli hoi hou ole aku ana o Mr. Willis no Hawaii, mahope iho o ka pau ana a kona hoi hoomaha ana mai. Ua hawanawanaia ae, ua hookananlua nui loa ia ka Aha Kuhina ma ona la, no ke ano o kana lawelawe ana i kana hana no ka hoihoi hou ana i ka Moiwahine i ka nohoalii. Ina paha i loaa iaia Willis ka manao koa paha a noiau e pa-pa aku i ka Moiwahine a heluhelu pu aku la hoi ke kanawai kinai haunaele imua ona, makona wa i nonoi mau ai no na poo o na poe na lakou oia i kiola mai ka nohoalii aku, he mea kanalua ole e kapae ana oia (Moiwahine) i kana koi. Ina i pono ia, ina ua hoonohohou ia no ola maluna o ka nohoalii me ke kanaloa ole.
Mamuli o ka hololea ole ana o keia hana, ua lilo ia hana a Willis i mea e lohe mahuihui ai ke Aupuni Hawaii no na mea i makemakeia e ka Aha Kuhina, mamua ae o ka loaa ana mai iaia o ka pane no kana hoike. Nolaila, ua hala ae ia ka wa kupono no ka hana i manaoia, a o ka hopena, ua loaa he pewa hiu o ka palakai. O kekahi hoi, aole he maikai loa o kona launa ana me ke Aupuni Hawaii, nolaila, aole he mea haohao e kau ia ae kona haalele ana i ka oihana, ma ke kui hoopaa i kakakuia me na huaolelo moakaka, He oiaio.
KA UWEA TELEGARAPA NO HAWAII.
Wasinetona, Mar. 11.--Ua hapai hou ke Komite Senate o ko na Aina e i ka noonoo ana i ka bila kanawai no ka owea telegarapa mawaena o keia Aupuni ame Hawaii; aka, ua hoopanee no nae me ka hoohole ole ana i kahi mea. He mea maopopo loa, aia ka hapanui o ke komite, ma ka nana aku, ma ka aoao e kokua ana e haawi ke Aupuni i kokua no ka hanaia ana o kekahi uwea telegarapa, aole nae i maopopo ma paha ua lokahi lakou ma ka noohole ana i ka laina uwea telegarapa e hauwila aku ai no kakoo ana. Ua kue nae na Luna Senate Gray, Turpie ame Mills i ka haawi ana i ka uku hoo mau. Ua manao ke komite e onou ikaika i keia kumuhana a hoea i ka hopena.
PIHOIHOI IO ANEI O HAWAII IA IAPANA.
Kapalakiko, Mar. 13.--Ua huli hoi mai nei o Henry C. Rew, he kanaka kalepa koikoi no Kikako, me kana wahine mai Honolulu mai, maluna mai o ka mokuahi Alameda o ka la i nehinei. Aia laua ma ka hotele Occidental. Ua no@@ akahele loa o Mr. Rew i ka kulana kalaiaina ma Hawaii, oiai kona mau la i noho ai ma ke Pae Aina. A penei kaua olelo, ua ike o Hawaii i kona hookahuli Aupuni hope loa. "O ka pilikia wale no," wahi ana, " a ke Aupuni e hopohopo ai, oia ke aia ana mai mamuli o kekahi mekuahana e ikeia ana me na Iapana. Aia he 25,000 Iapana ma na mokupuni, a me he mea la e ku ae ana no ma Hawaii he mokukaua Iapana no ke koi ana i ka lakou mau pono kivila. Ua oi loa aku ka nui o na Iapana o ke na ili keokeo malaila, a ua halia mai ia'u, ua makau maoli ke Aupuni no ka hoea io ana mai o keia koiana."
KUHIHEWA IA O LILIUOKALANI.
Kapalakiko, Mar. 13--Eia ia nei o Miss Wiliama, kaikamahine a Lunakanawai Wilimana o ka Aha Kaapuni o Hawaii. Ua lilo ae ia kona hoea ana mai ia nei. i kumu no kekahi nupepa puka kakahiaka e olelo ai, oia ka Moiwahine L. liuokalani, a ke hele ne oia ma ke ano hoonalonalo.
__________________
Ka Aha Mele ma Hookena, ame ka Hoike o na Kula Sabata.
_______
E Mr. L. H. Aloha oe:----
Ua ike au i na hana i hauaia ma ka Aha Mele i weheia ma ka pooka la 14 o maraki iho nei, a he kakauolelo au no ia po, a he $60.15 na loaa. He 8 ka nui o na kalapu himeni i hele mai, oia hoi. 1 Pukaana, i Kailiilinehe, 3 Liloikawai o Heeia 4 Kawaimapunapuna, 5 Kahului, 6 Kaimalino, 7 Pianorose, 8 Kamakanihouhouili. He nani na mele, a he ku no i ka nanahe, o ka oi aka no nae ma ka'u kilohi ana, "Keia Song," akahi no au a ike aia k@@ Kola i ka lokowai; hooheno ina A hookuuia na hana ma ke h@@@ o ia po me ka maluhia.
Maraki 15, ka hoike nui o @@ Kula Sabati. Na Kula Sabati i @@ mai, Kaohe; nani no na himeni mele ia mai e ia kula, a he general wahine ko lakou alakai Mr. H@ Ua hiki no ke olele ae, "Olelo i ka moana, hookolokolo i Kolo."
Kula Sabati o Pukaana, he 5 na hele o keia kula, 1 na Pokii @@@ 48 lakou; nani na mala, paanaau ke Baibala, o Mrs. Amalu ko lakou alakai, a o Robert Amalu ke @@@@ mahalo nui loa. 2 Na Pokii, 2@ lakou, ma ka Olelo Bertania ma ninau ame na haina, "Ahukapeke i ka nalu o Puhele," o Mrs. Nahinelua ke alakai. 3 Na opio kane me wahine, maikai na mele, pela na ninau, ua pane ia me ka eleu, a i oi aku i ka eleu o ke alakai C. W P. K., "Aohe hoohalahaia a ka ua Naulu." 4 Na kupuna, oia hoi o Papa puna ma, Mama puna ma, ame tutu ma. Elike no me ko lakou elekule, pela no haawina, a ua mele ia e lakou kekahi himeni, oia hoi, "Ua pa ka lae o Golia i ka ala a Davids." Eueu no o Batimea, e hiki ai ia oe e ka malahini ke mahalo aku. 5 He mahele huikau keia, o Papa ma, Mama ma, tutu ma ame puna ma. e hiki ai paha ia kaua ke olelo ae, na unupehi iole, a i oleia, ka papa a na "kuolo", nani no na mele, maikai na ninau. a maanei ka mea kakau i haawi ai i na mahalo nui i na elekule me na elelua, o ka lewa o ka auwae kau e ike, "O ku no ka Maui," a o ke alakai hoi, oia no oe o ke ao opua ua o Kona, eleu a ku oo kahi kanaka, aloha no ia makua o ka pono, aka, aia iluna aku ka waiwai pookela, a hookuuia ke kula holookoa a Pukaaua me ka mahiehie nui.
O ke kula keia o Honaunau, o Judge Wright ke kumu ninau, a o John Ahu ke alalkai himeni, maikai na mele me na ninau, liilii nae ka leo ke pane. Na lakou kahi himeni i mele mai, "O ka wa pono keia," ame kahi ulunau ano hookanalua i ka manao o ka mea kakau, oia hoi, he mea pono no ka ke hanaia ka hewa. ina ia he mea e pakele ai. Auwe! No laiau paha keia kumukula; aka nae, aohe hookahi halau i ao ia ai, e like ai na pili, malia pela io no, no ka mea, aia ilaila ka heiau o Haleakewae, ame ka Waikui o Kekela, aka, ua nani no.
Kula Sabati o Kealakekua, o Mrs. E. Paris ke alakai, nani no. Kula Sabati o Konawaena, J.M. Kaiwi ke alakai, oia like pu nae no mai Kaena a Waialua. Kula Sabati o Helani, ne-i ke @lai, ku'i ka hekili, olapa ka uwila, na lakou i mele mai he 6 himeni nani, a peia n@ haawina uwese oe. Kailua, Sam Liftie ke alakai, eleu no kahi kanaka, a maikai na ninau ame na mele. Kula Sabati o Kohanaiki o C.A. L@@@ro ke alakai, maikai no na himeni a me na ninau, a ku no i ka eleu na haumana me ke alakai, ke ahi maha oo o Unulau.
Maanei pau na hana hoike, a o ka'u ia e okioki nei, i akaka ai ka pauku hi'u a me ka pauku waena, a eia ka'u, ma na mele, ka loaa pololei o na ninau me ka kuia ole, ia Helani ka helu 1. Ua hiki no ke olelo ia, "Ua hala ka ua ka mea maka'u. Moekahi iho ia ka Waikoloa i ke kula, ia Pukaana, Honaunau ame Kekaha ka helu 2. Ua hiki no ke oleloia, "Ka liko uahimanu o Pokahi, aloha ia i'a he@@@ ka uahi." O na kula e ae, ma ka helu 3 lakou, e hiki ai no nae ke oleloia "Aohe wahi hoohalahala a ka ua Nahua." E eha ana paha oe ea, aka, he wahi kui ia i eleu oe, o ka'u keia keia. No na keiki, ua lilo ia Hookena ka helu i, ua ku i ka maikai. Hookuu ia na hana me ka pule a S.W. Kekuewa.
Aloha oe e Mr. L. H. WAIOPUHAU.
N. Kona, Mar. 16, 1896.
___________________________
He mea pono i keia ame keia ohana ke loaa ona ia@@ lapaau mama no na ma'i o ka opu. I laau lapaau puhili ole no ka "Moku ino loa o lepo" (Diarhea) Naha, Umii, Kolera ame na ma'i apau o ka opu, aole he laau lapaau oi ak@ o ka maikai, elike me ka PERRY DAVIS LAAU PANIKILA (Pain Killer). Ua lawelaweia keia laau no na makahiki be kanalima, a ke hana mau ia nei i kela ame keia ia, ma na aina apua o ka honua nei. O ka @ui Kua L@@@ L@@@@@ o Holister, ka Agena