Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 7, 14 February 1896 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

NU HOU HAWAII

Ma kela Pox)m aku nel i huli hoi mal ai ki* Hui Keaka Lio mai Kauui mai. Ua hoopnuia ka lunahooponopono (haoie) o ka nupepa Tribune o Hilo. Pela na lono m«i. Aia ke Kahnkula nui Mr. Towusend ke kaahele ia uia kana Oihaua Qo ka mokupuui o ilnwaii. Ma ke kakahluka Poaiiuia o kela pule aku nei i holo aku ai ka moku* kaua BovSetoua 110 lokohamu. Ua lilo «e iu>'\ o Mele Kuke, Ke kahuli let> lea o Hawaii i hoa no ka papa himeui o Kaukeauo. Ma ka la 24 ae nei e kuai kueiala ia aku ai na lako dala me au«am o na Kamehameha ame Kalakaua. M* ko makou |>epa o keia la e ike ia ai ke Kuahaua Wehe Ahaolelo a ka Peresidena o ke "Aupuni o Ha» wail" nel. Ke pauaka m»i uei no ua hui kaiaiaiua nei a na 010 pata. E hoomanao i ke kil a oukou i hana ai i ka makahiki 1893. Ua uouhi ae nei o Kauka Hal he hlmeni Euauelio kupono no ka haawina Kuia Bahati o Feb. 23. E n»na ae ma ka aoao eha o keia pepa. Ua hooieia ke uoi a na inoa he i waiho aku ai iniua o ka Papa Oia uo ka wehe aua i makeke kuai i'a ma ke Alauui Maunakea ae nei. E haawi ana ke Kula Kiekie o Keeiikolaui i Aha Meie, ma ke nhi ahi Poaono, Feberuari 29. O n» ioaa oia Aha Meie, no ke kuai ana i piauo. Mai poiua e n« haumaua kahiko 0 ke kvin kelkiknue o K*ut*-hnmehM 1 ka hele «u» aku e hm»lohe i ua le*» mele a na kalkuahmeooukou i kei« po Pv«»otn» tho. He mea puno I kela ame keia obnua ke loaa ona laaa lapoau mama no na iua'i o ka opu. I laau lapaau poiilli ole no ka "Moku ioo loa o lepo" (Diarhea) Nahu, Umil, Kolera ame n« iua'l apau o ka opu t a»»le he iata lapeM ol aka o ka waikai, elike m« k« PERKY 0A V!S LAAU PKNIKIL* (Paln K«ller). Ua lawe law«*la keia iaau no na oiakahiki he kanallma, a ke hana mau ia nei i kela aine aeia la, ma na alna apau o ka houu» nel. o ka Hal Kuai JU*u iiapaau o HoUater f ki Ag<ea».

Ua bnuoii ainkou i k» hoike ana aku. ua oluolu a naaikai loa fca Loio S K. Ka ne mai ka hoopolulohi ina'i i kau iho ai maluoa ona i kahl w« i hala ae nei. l'a hookohuia aka nel 0 Mr. J. H. Cooey ba hope makai nai o Kauai i Makai nui 00 ka manawa, jm* k ihi o Samuela Wiiikoki, e ooho inai U I Aoierika. Maiouii o ka lehulehu lo« ona maoao waiw&i oui i komo noa ka pepa o keia la, ua hoopaoeeia kekahi mau moolelo a kakou a peia no uie kekahi mau maoao he oui. Ma ko makou pepa o keia la, e ikem ai ka h'X)!aha a keknhi poe P«ke i kukoln 8 e nel i Hui Ele Luawoi ehLe >ue ka na Hoahaoau Makaoaieka (MacKanless) e hana nel. O ke kahua maiuna iho o kahi h'»olulu kaa ahi o Kulol rt i« nei, oia ke kahua hoahu papa a Ke&ahi Hui Pake e lawelawe aku ai i ka oihana kuai papa. Wel«> kihei a Ke-a'eioa. O ka la 19 ae nei, oia ka Poakolu, ka la e weheia ai ka Ahaolelo, oia ka ia e weheia ai ka halekuni hou o W. W. Dimond, ma ka halepohaku e noho id uei o iuna ae e ka nalepai 0 keia nupepa. Ma ke ahiahi Poaha ekolu o keia mahina e haawi ai o Mr. SoI. M«heula i kana haioleio imua o ka Hui Opio Hawaii, maloko o ko iakou k«ena halawai ma ka hale hopaku 0 Mele Poka. Oke kumumanao «'He 1 Moolelo Hawaii." Kokoke loii e pau i ka wawahiia aku e ke Aupuni ka hale holoi e ku nei ma Haaliliamanu ae nei, a e hoi aku aua ia hana makai o īwiiei ae nei. He hale ia o 360 kapuai ka loa, a he 19 kapuui ka laula. He elua no hoi hale, iluna a ilaio. Ma ka haiolelo a Bev. Mr. Peek o ka Ekaleaia Metodita o Honolulu nei, ma ke anaina halawai o fee ahiahi, maluna o ka nin*u, <«Ua ho«iiU> ia anei o Petero e Kari.Mto i ?" Ua olelo ae \a, aoleo Petero ke poo o ka Ekaleaia o lerusaiema, aka, o lakoho no ia. Ua halawai pu makou me Mr. Wile Aylet, a ua hoike mai oia ua paa ia na ohe a iakou i hele pu aku nei no ka aie, aole ia mau mea malalo o kona mana i keia wa. Ua hoike pu mai no ia i kona manao aloha i na keiki o ke one oiwi e hele ia ma ka lakou huakai heie. O kekahi o na 'iii koikoi o ke Aupuni o Auseturia, oia o Kauna S. M. vona Makahoia, e!a oia ke iualai nei ma ko kakou mau kaiaulu nei. E hele aku ana oia e makai* kai ma na wahi kaulana o kakou nei, a ma ka mokuahi Auseteralia oia e hoi aku ai no Kapalakiko. Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Monowai ma ka Poaha aku nei o kela pule, u« hoea mai ia no onei o Mr. Arthur A. Zimmerman, ka hiapaiole o ke kaa hehihehi wawae ma ke ao holookoa nei. Ma ke kaahele honua ae nei oia, no ka pono o kaua oihnna hoopukapuka kaa hehihehi I keia pule ae hoolaha aku makou i kona kii. Ma ke kau Ahaolelo o 1892, ua kohola ka Lunakanawai Kiekie Kauka, na Loio William Foster a a»e Kikila Baraunu i mau hoa no kekahi komisina nana e hooponopono a houluulu hou ma ke auo hoohuihui i ke Kanawai Kuraima o Hawaii. No ekoiu makahiki i hala ae nei i iiana ai ke komisina i ka hana, a ua makaukau ka lakou hoike i keia wa, a e waihoia aku ana imua o keia kau Aahaelelo ae. Ua hoike hou ia mai ia makou ka lohe, e noho ana ka Ahahui Euauelio Mokupuni o Hawaii, ma ka luakini o Pukaana, Hookena, ivona Hema, ke hiki aku i ka Poaha la 12 o Maraki, A. D. 1896, hora 10 kakahiaka; aole hoi e like me ka mea i hoike mua ia aku ma kela pule aku nei ma ka 6 o Maraki. Nolaila, ua makemake nui ia na lala a pau oia Aha, e akoakoa ae ma kahi 8 me ka m<*nawa i haiia maluna me ka mahiehie nui. L. K. Kalawe, Kakaoolelo. PuuU, Puoa, Feh. 4, 1896.

ka Puaikahi aei, imua o kti Aha Kaapuni me ke Kiore % I waiho Mku ai ka Loio J. L. Ka ilukou be noi ieuua o ka Aha uiahope iho o ka lawn ana o k& papa kiare oo ka hookolok Ao i kona haku no ka hewa lapaau laikiai ole, e hookuuia kona haku, uialaio o ke kumu, *ohe i (t»wa ka paiapaia hoopil ma ke kanawai e hiki al i kona haku ke haawi i kana p*ne oo ka hewa I hoopiiia ai. Mahope ibo ona kupapa oleto ana oue ka Loio Kuhioa, ua ae ka Aha i ke noi a ka loio o ka euea hoopiiia, aua hookuaia oia. Oke knmu a ka Iwio, oia kei», «ole i hoakakaia maloko o ka oieio hoepii ua Uwe ka uhm hoopiiia ika uku mal ka mea mai aoa i iapaau aku ai.