Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 4, 24 Ianuali 1896 — Hapaiia ke Kumuhana Hoohui Aina mawaena o Hawaii nei a me Amerika Huiia. [ARTICLE]

Hapaiia ke Kumuhana Hoohui Aina mawaena o Hawaii nei a me Amerika Huiia.

Ua hoike mua asu ke Kuokoa imua o kona poe heiuhelu no ka mea e pili ana i ke Kumuhana Hoohui Aina mawaena o Hawaii nei a me Amei'ika lluiīH, ma ke ano oia ke "Kumuhana Ola" e ko ia aku ai na noonoo ana a ka Ahaoleio Nui o Amerika Huiia o noho nei i keia wa. Ma ko makou pepa o keia ia, e ikeia ai, ua hehi hou kela ninau ma ka papahele o ka hale Aiiaolelo ma ke ano. "Oieio Hoohoio Hui" i waihoia aku e Lunamakaainana Spaulding o ka Aoao Kepubaiika, a no ka Mokuaina hoi o Mikigana, ma ka la 8 o keia mahiua. E hoomanaoia, o ka hapanui o na hoa o loko o ka Hale o na Makaainana, kahi i kakele mua ia aku la ka Olelo Hooholo e piii ana ia Hawaii nei, aia ia i ka Aoao Repubalika. Ua waihoia kela Oleio Hooholo mahope iho o koua heluheluia ana i ke Komite o na Aina E. Aia iloko o keia Komite he eiwa hoa no ka Aoao Repubalika, a eono no ka Aoao Demokarata. O ka poe Kepuhalika, oia o Hitt o Iliuoi, oia ka Lunahoomalu; Oraper o Makakukeka; Adams Jr. o Penesiievenia; Quigg o Nu Ioka; Couslns o Iowa; Taft o Ohio; Smith o Mikigana; Heatwoie o Minesota; Pearson o Korolina Akau. O na poe Demokarata, oia o McCreary o Keuetuke; Price o Lusiana; Tucker o Viriginia; Densmore o Arekanesa; Money o Misisipi; ameN9Wlands o Nevada. Oiai e ku ana keia Olelo Hooholo ae la me ka hoololi ole ia, e ike ana kakou i keia mau manao: (1) He kulana Mokuaiua maoli kui makemakeia e ka Olelo Hoohoio no Se Aupuni o Hawaii nei, nona ka inoa ka Mokuaina o Hawaii; (2) E ku ia kulana Aupuui o Hawaii nei nia i ke Kulana Repubnlika e a(>ono!a ana e na kauaka o ke Aupuni o Hawaii uei, ma o ko lakou mau wahaolelo lā e noho ana iioko o kekahi Ahaoi&o, me ka ae pu ana aku hoi o ke Aupuni e ooho maaa nei i keia wa. O keia na kahua nui e iiio &* o'Hawaii nei I Mokuaina, amaiaano e loaa aikeaponoana mal a ka Ahaoleio nui o Amerika Huiia; aka, i mea e ioaa mai ai keia apo&o ana o ka Ahaolelo Noi o Amerlka, ua hoike ae la ka Olelo Hooholo I tekahi mau kumu eiua e pooo ai ia Hawaii oei fce hana im kona aoao iho. E ikeia aoa oo hoi mi keia wahi o k& Oieio Hoohoio, ua makemakela i komukanawai hoa oo Hawaii nei, ma ke auo Aupanl

Eepuba!ika no, a e aponoia ia ku-1 "n'.uknoawai e oa jx;e koho baiota i | aeia eke Aupuai eku nei; aole o Amerika Huiia e lawe i na koikoi 0 ka hookaa ana i na aie o keia Aupani; e mau no ka paa ia ana ona loaa Aupuni ma ka mana o ka ; Repubalika o Hawaii nei, i aeia i Mokuaina no Amerisa Huiia. Aia ma ka hapa hope o keia oleio hoohoio, he olelo e)ike me keia: Ina e manao ana ka Peresidena he 01 aku ka pono e lawelawe kuikahi maoli me Hawaii nei no ka hoohui aina ana, mamua o ka waiho ana mai I ka oleio hoohoio (i hoikeia ae ia) i keia Aupuni, aiaiia, e hooiiioia o Hawaii nei i Mokuaina, me ka ioaa ana iaia o ka pono o ka noho aua i hookahi iunamakaainana iioko o ka Ahaolelo o Amerika Huiia, ke hooholoia na kumu i hoike mua ia maloko o ua olelo hooholo ia. Ua lawelaweia keia hana Hoohui Aina, mamuli o ka Oleio Hoohoio, I e like me ka hoohui ia ana oka i Mokuaina o Textis, mamuii o ke ! aponoia ana o ka Olelo Hooholo e ae āna iaia e lilo i Mokuaina iloko o Amerika Huiia, iloko oka Haie o na Makaainana, ma ka la 16 o Dekemaba, 1545, ma ke koho ana a hookahi haneri me kanahakumamakahi ma ke kokua; a he kanalimakumanaaono uia ke kue; a e ka Hale 0 na Senate, ma ke koho ana a kanakolu kumamakahi ma ke kokua, ahe umikuinamakolu ma ke kue, nua ka la 22 o Dpkemaba, a ma ka la 29 o Dekemaba, 1845, kukala ia o Texas he Mokualna no Amerika. O ka ninau nui oia keia. Ina iiooholo na Hale Ahaolelo elua i keia olelo hooholo, ma ke ano paha elike me īa i hoikeia ae la, a ano e ae paha, alaila, e apono ana anei o Peresidena Kalivalana ? Eia ka pane kupono no keia ninau. Ina hooholoia keia Olelo Hooholo, ma keia ano a ano e ae paha, e na Hnle elua, a kakauinoa ole o Peresidena Kalivaiana i ua olelo hooholo la, alaila, e lanakila no ka olelo hooholo ke aponoia e ka elua-hapakolu o na hoa o kela a me keia o na Hale elua. A ina no hoi e hooholoia ana keia Olelo Hooholo, eka Maua Kaukanawai o Amerika Hulia, aole no ia he mea e holo loa ai a lilo i mea mana, oiai, he mea pono ke loaa ko Hawaii nei apono ana aku ia olelo hoonolo, ma oka Aha Senate la, e like me ke Kumukanawai e ku nei 1 keia wa.

Oiai e ku ana he kumuhana Hoohui Aina mawaemi o Hawaii Aupuni Repubalika ame Amerika Huiia, e iike me- keia Olelo Hoohold a Mr. Spaulding i waiho aku imua o ka Ahaolelo o Amerika, a hui pu me ka Olelo Hooholo a ka Aha Senate i hoopukaia ai ma ka la 31 o Mei, | e papa ana i na Mana Aupuni e ae, aole e hoka ? e wale i na hooponopono piii Aupuni o keia mau mokupuni, 6 lilo auanei ia hana ana a kahi maua Aupuni kuw T aho, i hana makamaka ole ia Amerika, ua iilo keia mau olelo hooholo i mea hoomao|K)po mai i ko ke ao nei a pau, e hookuu malie ia Hawaii nei e hana i kona kulana hooponopono Aupuni kuloko, e like me kana i manao ai he pono, mamuli o ke alakal ana o kona Kumukanawai, a o ke Aupuui kuwaho e maua'e ana i keia hana a Amerika e ae nei me Hawaii, aole ia he hoaloha no Amerika. O ka Olelo Hooholo a ka Aha Senate i hoopuka ai ma kela la 31 o Mei, 1594, no Hawaii nei, ua paa ia he rula alakai Aupuni no Amerika, a e like auanei la me ka rula alakai Aupuni a Monroe, i lilo ai i mea hoouluku i ke okaikai mawaena o Enelanl a me Amerika no ka Eepuhalika o Venezuela. Oiai e waiho ana keia olelo hooholo iloko o ka Ahaolelo o Amenka, no ka noonooia ana ma ka wa e hapaiia mai ai ia i keia kau, a kau kuikawa paha, ua like ia me ka mea akeakea aku i na Aupuni e ae, aole e hoopapa limanui mai ia Hawaii nei, o ku auanei ka mahaia o ka olelo hooholo Senate o ka la 31 o Mei, 1594. A ua akaka no hoi i na Aupuni e ae ke kue mai i keia hana hoohni aina, mamulioka ioaa anaakuo ka lakou mau hooia e apono ana no ka hoohui ana ia Hawaii nei ia Amerika, e like me ka hoike a Kuhina Foster Imua o ka Ahao!elo ma ka la 13 o Feberuari, 1893. mea e haunH «i ka hiki ana e hoike aku, -. ana na hana e hoohwi • - «.u ke Kuikahi e waihoia aku nei me keia, oa ioaa mai I ka mea nona ka inoa malalo iho oei, na hooia ana a na lana Au-

I puni ana Mana Aapuni nai oke ao uei, a mai ko kakoa maa Kuhioa mai no hoi e noho ana ma ua aina e, no ka hooia aoa aku i keia manao: o ka hookomoia ana o na Pae Aina o Hawaii iloko o Aoienka Huiia, e ae olaolu ia no ia e ia oiau Aupuni."