Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 3, 17 Ianuali 1896 — Page 4

NUPEPA KUOKOA

 

ME Ko Hawaii Paeaina Huiia

 

No ka Makahiki...$2.00

No Eono Mahina...1.00

 

Kui@@ ka Ra@

 

HOOP@AIA E KA HAWAIIAN GAZETTE CO

 

C.G. BA@L@TYNE, Luna Nui.

 

JO@EP@ M. POEPOE Lunahooponopono.

           

            Honolulu, Oahu.

 

POALIMA, ... IANUARI 17, 1896

 

KULA SABATI

 

I. 4: Jan. 26 Ka makamua o ka Iesu oihana @ Galilaia. Luka 4: 14-22.

A Hoi akula o Iesu ma ka mana o ka Uha@ i Galilaia; a kui aku la kona kau@a a puni.

            15 Ao mai la iloko o ko lakou mau halehalawa@ e ka hoonaniia’ku o na mea a

            16 @hiki @ i Nazareta i kona wahi i hanaaii komo ia, mamuli o kana hana i ka la Sabati, iloko o ka halehalawai, a ku iluna ia e heluhelu.

            17 A haawiia @ iaia ka buke a Isaia ke kaula, @ehe ae la ia i ka buke, loaa iaia i palapalaia’i;

            18 maluna i@i o’u ka Uhane o Iehova, no ka@, ua poni mai la oia ia’u e hai a@ka euanelio i ka poe ilihune; u@puna mai kela ia’u e lapaau i @oe ehaeha ma ka naau, a e ha@@ i ka hoola ana i ka poe pio, @ @a ike hou ana i ka poe ma@@ hookuu i ka poe i hooluhihe@

            19 A e ha@ oi i ka makahiki e aloha @ Haku.

            20 Hoopa@ i ka buke, hoihoi ae la i @hu, noho ihola ilalo; a kau ak@ maka o ka poe a pau iloko o @ ehalawai maluna ona.

            21 A hooma@ e olelo mai ia lakou, O keia @ a i komo ae nei i ko oukou ma @ eiao, ua hookoia i neia la.

            22 Olelo ma @ e la lakou a pau nona, me ka @ i na olelo lokomaikai ana i @ ai ai; ninau iho @ ole an@ o ke keiki a Iosepa @

 

            Pau@ Luka 3:32. He mana @lelo.

            Man@ E @ ono i kela ame keia m@ oio ke haieuanelio ma na @ua o ke aloha.

            OLELO KA. He mau mahele eko@ esu @ @ihana mamuli o na wa @ a wa@ hi okoa; o ka mua no @ahiki@ mua ma Judaia; o ka @ na @ @akahiki elua ma Galila@ kolu no ka hapalua o ka m@i ma Perea. Ua hoike mai wale no i na mea ano nu im@ @ua o ka mahele.

Eia ma k@ win@ Baibala ko Luka olelo o ka makamua o ka Iesu o@@a Galilaia. Ua kapaia ka p@ ai@a Iudaio. Ka lima o ka E@, @ o ka nui o na olelo hoom@ e p@ li ana i ka Iesu mau ha@ po@no e hoomoakaka pokole i @ ea @ o nui e pili ana i ka mok@ o @ lilaia. He aina momona @ ka nui o ka ua mai Lebanona@: i na mala oliva, na kula @ na @ala waina. He aina laukana@ ek@ i mau miliona ka nui o @ maa @ ia: he mau kulanakauhale @ 4, @ lakou he mau kamaaina 00 @kahi. Ua nui na hana lim@ah@i, lawaia, kalepa. He ma@ @ula@kauhale 9 ma ke kapa o ka @ @wa o Galilaia, me na moku 4,00 @ol@ ana maluna o ka wai. Ua @ a @ kamaaina ma na kula hoo@ao kukuluia ma na halehalawai @ Ua nui ka poe ma’i i waiho wale i @ po@, makapo, ehaeha palahee, a pela aku. Ua hoomau o Iesu i ka@ oihana no ko lakou pono no na @akahiki elua paha.

            14 Kui, - ua hoo@ai@a olelo hoike i o a i ia nei, @@ ana i ke kaula hou no Nazareta @ai. 15 HALEHALAWAI, - ua k@luia lakou ma na kulanakauha@ pau loa no ke ao ana aku i n@ka@aina ma ka heluhelu ana i na @la@la hemolele o ke Kauoha Kako@ 16 NAZARETA, -ma ka h@ akau o ka mokuaina ma keka@a @awa liilii Esedareleona. 17 E@  - he ili aekomo, he pauku @ nona ka loa hookahi kapuai p@ Ma ka owiliia ana a hemo, ua o li hou ia ma kekahi pauku laau ou. Ua kakauia na olelo ma ke @hi mau papa lalani @ lakou paka@ he mau iniha eono ma ka laula @ AHI – Isaia 61: 1 2; ak@ nae, aole paha ua like a like na ap@na Baiba@ i heluhelu ai i ka wa o Iesu a @ ko keia wa. 18 EUANELIO, - ka @ maikai an@ mai keia m@ o na @ maikai i oleloia ma @ ka poe ma’i, ilihune, @ MAKAHIKI,- ka in@ o na pomaikai @ loa@ manaoio. 20 HOOPA@ luhelu ole ana i ka h@ pauku, e pili ana @ ina e ko @ hiki mai ua la hooweliweli la. KAHU, - ka mea lawelawe nana e malama mau ai i na buke. NOHA, - no ka mea e maa mau i na mea haiolelo Iudaio e noho ma ka haiolelo ana. 21 HOOKOIA, - ma ona iho, no ka mea i oleloia e ke kaula, ka Mesia, i poniia no keia oihana haieuanelio. 22. Keiki, - oiai ua mahalo lakou i kona naauao, ua hoohenehene lakou iaia no kona ohana hahaa loa iwaena o lakou.

            I KO IESU HAIEUANELIO ANA MA NZARETA, 14-16. Mahea o Iesu mamua o kona hoi hou ana ia Galilaia? Owai ka mea alakai iaia? Pehea i alakai ai ka Uhane Hemolele iaia? E lilo ana anei ka Uhane Hemolele i mea alakai i ka poe hoolohe a pau? Heaha na kumu no ko Iesu hoi hou ana’ku i Galilaia? Heaha kekahi mau hana mana elua ana i hana’i i kona wa i hoi hou ai i Galilaia? Heaha ke kumuhana o kana mau haiolelo? Heaha kona haiolelo ana? Heaha na halehalawai Iudaio? Pehea i pili ai lakou i na ekalesia Karisto? Heaha na kumu no ko Iesu hoonaniia ana i kela wahi keia wahi? I ke kulanakauhale hea i hoi hou mai ai o Iesu? Heaha kona hana maa mau? Ua lawa anei ka heluhelu ana i ka Baibala ma na halepule?

            II. KA WANANA I HOOKOIA, 17-19. Heaha ka buke ana i heluhelu ai? Heaha ke ano o na buke Iudaio ia wa? Pehea i loaa ai ia Iesu ka apana Baibala kupono e heluhelu ai? Ma ka buke o ke kaula hea kona heluhelu ana? I ka mokuna hea? Pehea i iho mai ai ka Uhane Hemolele maluna o Iesu? Heaha ke kumu no kona poniia ana? Heaha ke ano like o na inoa Mesia a me Karisto? Pehea i lilo ai ka haieuanelio ana’ku i ka poe ilihune i kumu e hooiaio ai i ka Baibala oia no ka olelo a ke Akua no ka lani mai? Pehea e hiki ana ani i ka Baibala ke lapaau i ka poe ehaeha ma ka naau? Pehea e kokua ana ani ka euanelio i ka noho kuokoa ana o ka poe lehulehu? Owai ka poe pio a ka Euanelio e hookuu ai? Heaha ka makahiki oluolu i oleloia, p. 19?

III. KA NANI O KO IESU HAIEUANELIO ANA, 20-22. Ua heluhelu anei o Iesu i na pauku holookoa mamua o ka hoopaa ana i ka buke? Owai ke kahi ana i hoihoi ai i ka buke? No keaha la ko Iesu noho ana? Ia wai i oleloia ai ka wanana a Isaia i ka wa mamua loa? Pehea i hookoia ai keia wanana ma o Iesu la? Ua olelo maikai anei na anaina Hawaii no na mea haiolelo? Heaha ke ano kamailio i makemake nui ia ma na haiolelo? Ua kupono anei ka ohumu ana a me ka hoonaukiuki ana i na kanaka ma na haiolelo? Ua kupono anei e hoomalimali mau ai i ka poe lohe? Ua mahaloia anei ke ano lokomaikai i kela manawa keia manawa? Ua oluolu a waipahe anei ko Iesu haiolelo ana i na wa apau loa? Heaha kekahi olelo hoohenehene a kekahi poe ia Iesu/ heaha ke kumu no ko lakou hoohehene ana iaia? Ua pili anei ke akamai a me ka naaauao i ka poe koikoi wale no?

            MANAO PILI. 1. Ua hoikeia anei kou mahalo ana i ka euanelio ma kou hoolohe ana i kona mau kauoha? 2. Ina paha ua noho oe ma Galilaia i ka wa o Iesu, ua paa anei kou manao o oe kekahi mea hoolohe ia wa? 3. Heaha ke ano kuokoa i loaa ai i ka poe manaoio hoolohe? 4. Ua lapaau anei ka euanelio i kou ehaeha ma ka naau? 5. Ua kokua anei oe i ko Iesu haieuanelio ana, aole paha?

 

Ka Haiolelo a Booker T. Wasinetona, ke Kumu Nui o ke Kula Hana Lima o Tuskegee, Alabama, ma ka wa i Weheia ai ka Hoikeike o Atlanta, Sept. 18, 1895.

 

            E Mr. Peresidena, na Keonimana o ka Papa Hooko ame na Hoa Makaainana:

 

            Hookahi hapakolu o na kanaka o ka Hema, he poe Negero. Aole hana huli kuonoonoo maoli, ma ke ano aupuni a hoomana paha, ma keia mahele o ka aina e hiki e kapae ae i keia hapa o ko kakou lahui kanaka a hoea aku ia kulana hana i ke kiekiena o ka holomua. Ke hoike walku nei no au imua o oukou, e Mr. Peresidena ame na hoa o ka Papa Hooko i ka manao o ka hapanui o ko’u poe hoa lahui, i ko’u olelo ana ae, aole he alahele e ae i hoomaopopo maoli ia mai ai a pulamaia mai ai hoi, ka waiwai io a me ke kuleana kanaka makua o ka Negero Amerika, elike la me na hana ana a na alakai o keia Hoikeike Kilakila, ma kela ame keia anuu o kona nee mua ana. He ike ana e hooi loa ia aku ai ka uo ia ana a papa, o ka nohona hoaloha mawaena o na lahu elua, i oi aku i ko kekahi hana e ae i ikeia mai ka wa mua loa i poha mai ai ka nohona kuokoa.

            Aole o keia wale ae la no, aka, o ka mea i hoikeia mai ma o keia hana’ia, he mea auanei ia e hoala mai ai mawaena o kakou he au hou o ka nohona holomua ma ka mikiala. Mamuli o ka naaupo ame ka maa mua ol@, aole he mea e haohao ia ai i loko o na makahiki mua o ko kakou au hou  oka noho ana, ua hoo@ ko kakou mai ka wekiu mai ka @mai a pii @. O ka loaa mua o na noho iloko o ka Ahaolelo Nui (Congress) a i ole @ i loko o ka Ahaolelo Mokuaina paha, oia ka mea i hooikaika nui ia e kakou, mamua ae o ka loaa ana ia kakou he ike ma ka mea e pili ana i ka waiwai paa a hana hikiala hoi, ua oi aku ka makemake nui ia o na ahahui kalaiaina, a o na haiolelo hooikaika koho balota mamua o ka lawelawe ana i ka oihana maauauwa waiu a maauauwa mea ulu paha.

            No kekahi mau la lehulehu i auwana hele ai kekahi moku ma ka moana, a ike aku la oia i kekahi moku hoaloha. Huki ae la ka hae hoailona iluna o ke kia o ka moku poino, a o ke ano o ua hoailona la, e kahea ana ia: “I wai! I wai!! E make ana makou i ka wai ole!!! “Emoole pane mai la ka moku hoaloha: “ E hookuu iho i ka bakeke ma kahi au e ku la.” A kahea hou no ka hae hoailona o ka moku poino;” i wai, i wai, hoouna mai i wai no makou.” A pane hou ia mai la la. “E hookuu iho ilalo i kau bakeke ma kahi au e ku la.” A kahea hou no ka moku poino ke kolu a no ka ha o ka manawa, a o ka pane.” E hookuu iho i kau bakeke ma kahi au e ku la.” Hoomaopopo iho la ke Kapena o ka moku poino i ka pane a ka moku poino i ka pane a ka moku hoaloha, nolaila, hookuu iho la oia i ka bakeke ilalo a huki ae la iluna me ka piha i ka wai kai – aka, aole la he wai kai, he wai ono huihui maoli no ia, oiai, o ka nuk ia o ka muluwai Amezona. Ea, e o’u mau hoa lahui, ka poe a makemake ana e hooholomua i ka noho ana ma ka aina malihini, a i ole ia, i ka poe paha i hoomaopopo ole i ka waiwai o ka hoopulapula ana i na launa hoaloha ana me ke kanaka ili keokeo o ka Hema, ka mea hoi i lilo he hoa noho pili kokoke loa i ke alo, no lakou, ke olelo aku nei au ia poe, e hookuu iho i ka oukou bakeke ma kahi a oukou e ku la, e hookuu iho i ua bakeke la ilalo ma ka hoolaulea ana ia oukou iho me na kanaka o na lahui a pau i hoopuni ia ai oukou. E hookuu iho i ka oukou mau bakeke ma ka oihana mahiai, ma ka oihana mikamina, ma ka oihana nohona hale a ma na oihana e like me ke loio, kauka, kahunapule a pela aku.

 

O ko kakou pili nui, oia keia, ka lekei ana mai ka nohona kauwa kuapaa a ka nohona kuokoa, ua hoomaopopo ole kakou i kekahi mea oiaio, oia hoi, e ola kakou mamuli o na mea i hoohuaia mai e ko kakou mau lima, a hoopoina hoi kakou i ka holomua ana no kakou, elike me ko kakou makahehi ana a hoohiwahiwa ia mea he nohona paahana, me ka hookomo pu ana hoi i ka noeau ame ka ike ma na hana o keia nohona; e holomua ana no kakou elike me ka nui o ko kakou hoomaopopo maoli ana i ka like ole mawaena o ka pono ma ka alualu wale no ame ka pono ma ka i’o maoli, ka nohona ulu mahiehie pulelehua amea ka noho ulakolako maoli. Aole loa e holomua kahi lahui, a hiki i ka wa e ike ai ia lahui, ua like no ka hano-haweo o ka mahiai ana i ka lepo e like me ke kakau ana maluna o ke kanana aiai. Mai ke kumu ae o ke ola ana, e hoomaka ai kakou e hana, aole mai luna mai a iho lalo. A mai hoolilo hoi kakou i ko kakou mau kaumaha i mau mea ho-umamalu i ko kakou mau na’i ana’ku no mua.

            Ia oukou hoi e na ili keokeo, ka poe e nana aku nei i ka poe o ko na aina e, me ka olelo e a nohono e nohoi, e komo mai ana no ka pomaikai o ka hema nei, ina au e aeia mai e olelo, alaila, e olelo aku no au imua o oukou, elike me ka’u olelo ana’ku i ko’u hoa lahui ponoi iho, “E hookuu iho i ka oukou mau bakeke ma ko oukou wahi e ku la.”

            E hookuu iho i ka oukou mau bakeke mawaena o kuu poe hoa kanaka, e kokua a e hoohoihoi ia lakou elike me ka oukou e hana nei, ma keia kahua, a e hoonaauao ia lakou ma ke poo, ma ka lima a ma ka puuwai, e ike auanei oukou e kuai ana no lakou i ko oukou mai aina, a hooulu wehiwehi mai i na pua ame na mea ulu ma na wahi oneanea o ko oukou mau kihapai, a paahana hoi iloko o ko oukou mau hale hana.”

 

Palapala (Protocol) Helu 2.

 

            Poaono, Feb. 11, 1854 – 1 ½ P.M.

            Halawai na mea no laua na inoa malalo iho nei, maloko o ka hale o ke Komisina o na Mokuaina Huiia o Amerika. Hoike o Mr. Wale, mamuli o ke a’o ana a ke keikialii Liholiho amea ka Aha Kuhina, ua hoohui aku la ia i na inoa o ka Lunakanawai Kiekie o ka Moi ame kona mau kunia i ke kauoha a ka Moi o ka la 6 iho nei.

            Olelo o Mr. Gregg, no ka mea e pili ana i kana mea i olelo ai ma ka @ mamuli o kana @na manao @ hooka@ mua o @ kauoha a ka Moi ia Mr. Wale, @ ka la 6 iho nei, ua ike ia ua ku no i ke aponoia kona hoike moakaka ana ae, ina oia ka makemake o ke Aupuni o ka Moi e kukakuka ia ke kuikahi ad=referendum, ua makemakeia e komo iloko oia kuka ana, ma ka manawa e aelikeia ana no ia hana.

            Olelo nohoi oia, oiai nae aole ia loaa iaia na mana maoli (formal powers) no ia hana, aka, mamuli o kona ike i na manao a me ke keehina hana (policy) a kona Aupuni, i loaa iaia mai na poe koikoi mai, ua manaoia, ua aponoia no oia, mamuli hoi o ke kulana o na mea i hoikeia mai maloko o ua olelo hoakaka la a me ke kulana pilikia, e haawi i na kukakuka ana me ka ninau ana no nae i kona aupuni ma na olelo e holo ai kekahi kulana hooponopono mawaena o na mana aupuni elua no ke ano i kuhikuhiia maloko o ua mau olelo kauoha la. Hoakaka mai la no hoi o Mr. Gregg ia Mr. Wale, mahope iho o kona noonoo akahele ana, ua manaoia he Kuhina naauao ka hoike ana ae i keia oello hoakaka maopopo, i ole ai e loaa he manao kuhihewa, no ke ano maoli o ka mana, ana i hoomaopopo ai ua loaa mai iaia mai kona Aupuni mai, ma ka hana ad referendum, ma ka mea e pili ana i na kumu pilikia i hoomaopopoia maloko o na kauoha a ka Moi ia Mr. Wale.

            R.C. WALE,

 

            D.L. GREGG

 

PALAPALA (Protocol) HELU 3.

 

            Poaha, Maraki 23, 1854, 2 P. M. Halawai na mea no laua malalo iho nei ma ka hale o ke Komisina o na Mokuaina Huiia o Maerika, a mahope iho o ka hoohalikelike ana i na palapala kumu elua o ka Palapala (Protocol) Helu 2, o ka la 11 o Feberuari, 1854, na palapala hoi ma na lima o ke Alii ka Moi, mai ia wa mai no ka noonoo ana ame ke apono ana, ia laua elua, kakauinoaia a haawi ia i kahi ame kahi.

            Ma ia wa hookahi no hoi, ua hoike aku la o Mr. Wale i na kauoha hou a ka Moi iaia (Mr. Wale), e paa ana nae ka la 21 o Feberuari i hala ma luna o ia palapala, aka, ma ka la no nae i nehinei ke kakauinoa ia ana e ka Moi, a kakau hoikeia o ka Mea Kiekie ka Hooilina Moi, Ka Mea Kiekie ke Kuhina Nui, ka Lunakanawai Kiekie, a o na Kuhina o ka Moi.

            Oiai, ua lohe o Mr. Gregg ia mau mea, hoike mai la ia i kona makemake e loaa ona kope o ia mea, no ka hoouna ana aku i kona Aupuni, no ke ano like loa oia mau olelo ao me kana kauoha alii o ka la 6 o Feberuari i hala, a ua hoouna hoi oia he kope ia mea.

            Alaila, hoopanee na mea no laua na inoa malalo nei no ka halawai hou ana, ma ka wa e makemakeia ai.

 

            R.C. Wyllie,

            D. L. Gregg.

 

PALAPALA (Protocol) HELU 4.

Poaono, Maraki 25, 1895, 10 am.

            Halawai na mea no laua na inoa malalo iho nei, ma ka hale o ke Komisina o Amerika Huiia, a mahope iho o ka hoohalikelike ana i na palapala kumu o ka Protocol Helu 2, i kakau pakahi ia ai a kukai ia hoi.

            Waiho mai la o Mr. Wale i na kauoha hou a ka Moi o ka la 22 o Feberuari i hala, elike me ke noi a Mr. Gregg i hoikeia ma ka palapala helu 3, a ua loaa aku he kope o ia ia Mr. Gregg a hooiaio pono ia mamuli o ka hoohalikelike ana me ka palapala kumu. Alaila, heluhelu iho la o Mr. Wale i keia wahi mea hoomanao pokole, i waihoia mai iaia ma ka la inhinei e Mr. Gregg, no ka noonoo ia naa, oia hoi:

            “1. Ka haawiia ana o ka mana nui maluna o na Pae Aina o Hawaii ia Amerika huiia.

            “2. Ka hooia lawa pono loa ana no na pono pilikino a pili ponoi iho no ka Moi, na ‘Lii, ame na kanaka, e hoolilo ana ia lakou i mau kupa no na mokuaina Huiia o Amerika, e kaulike pu ana hoi me na kupa Amerika e ae a pau.

            “3. I kumu panai aku hoi ma kekahi hapa no ia haawi aina ana, e loaa ona haawina dala kupono no ka Moi, ka Moiwahine, ka Hooilina Kalaunu, i ka poe i kukalaia na poe panihakahaka no ka nohoalii mahope aku, na’lii, a pela aku.

            “4. I haawina no ke kokua ana i na Kula ame ka Oihana Hoonaauao.

            “5. I haawina no ka hooko ana i na olelo hoopaa ku i ke kanawai a pau, i kau iho maluna o ke Aupuni o ka Moi nona e hooko aku a e lawelawe aku hoi. Ua olelo ae o mr. Gregg, ua waiho mai oia i kekia mea hoomanao pokole no ko Mr. Wale noonoo ana i mea hoaiai ai i kona manao maluna o ia kumuhana a i kahua laula hoi no ke kukakuka ana ma waena o laua, na mea hoi e hoea mai ana no mahope kau, i mau mea e kakooia ai na @ hoike @ke Alii ma ka la 6 ame @ Alaila, haawia aku @ he palapala hoomanao a heluhelu aku la, a ua oleloia oia ke kahua no ke kukakuka ana, a eia na olelo: -

            “1. O ka ae ia ana a na Pae Aina o Hawaii ma ke ano he Mokuaina mana Kuokoa nona iho, malalo hoi o ke Aupuni Federa elike la me ka Mokuaina o Makakukeka, a e haawia ana i ka Moi a me na’Lii, ame kona poe makaainana a pau na pono hookahi, Kivila, Kalaiaina a hoomana hoi, e kaana ia ana e na kanaka o ua Mokuaina la (o Makakukeka).

            “2. E haawi ia i haawina uku no ka Moikane, ka Moiwahine, ka hooilina o ka nohoalii i kukalaia, ka poe hoi kekahi i kukalaia e pani hakahaka ma ka nohoalii, mamuli o ka makemake o ka Moi, na’lii koikoi e loaa nei he mau uku makahiki ia lakou, na luna Aupuni ukuia a pau o ka Moi, me ka nana pu ia ana hoi kekahi o ka loihi o ka manawa i lawelawe oihana ai, a no ko ka Moi hoohana ana i  ike ai he kupono no ka hoohanaia ana’ku.

            “3. E nana ia hoi na pono o ka paa ana i ka waiwai, pono hooilina a loaa mai paha ma ia hope aku.

            “4. O na olelo hoopaa a pau, o kela ame keia ano, e kau iho maluna o ka Moi a o ka lahui paha no ka hooko ana aku, e hooko laahia loa iaia.

            “5. E kakooia ke Kumukanawai e ku nei i keia wa, koe wale no ma ka hoololi ana ae i mea e kupono ai ia n okona ae ia ana e komo aku i Aupuni Mana Kuokoa nona iho iloko o Amerika Huiia.

 

Kakauinoaia. W. C. Wale,

            D. L. Gregg.

 

            Olelo Hoakaka. – Eia iho ka Papa Hoike no na Haawina Dala i makemakeia no na uku o ka Moi, moiwahine a pela aku. Mea Unuhi.

 

Ka Moi            $10,000

Moiwahine      1,000

Ka Mea Kiekie Liholiho         2,000

Keikialii Lota Kamehameha   800

C. Kanaina      800

K. Kapaakea   800

B. Namakeha  800

I. Kaeo            800

A. Paki (Puuku)          1,000

Keoni Ana (Kuhina Kalaiaina)           4,000

M. Kekuanaoa (Kiaaina o Oahu)        2,500

P. Nahaolelua (Kiaaina o Maui)          1,500

G. L. Kapeau (Kiaaina o Hawaii)       1,200

P. Kanoa (Kiaaina o Kauai)    1,200

John Li (Kokua Lunakanawai o ka Aha Kiekie)        2,000

J. Kekaulahao (Kokua Lunakanawai o ka Aha Kiekie           1,500

J. Piikoi (Kakauolelo o ka Makeke o Honolulu          1,000

            $32,900

 

            Arago, Coos Co., Oregon Nov. 10, 1893. – Ke makemake nei au e hoike ka@ ia oe i ka waiwai nui o ka Cuamerlain’s Pain Balm laau maikai i hoola ai i ka’u wahine. Ua loaa iaia ka ma’i rumatica ma na lima no e malama, a ua hoao oia i na laau lapaau i kuhikuhi ia no ia ma’i, aka aohe nae oluolu iki ahiki i ka wa i hamo ai i keia laau Pain Balm; hookahi wale no omole o keia laau, ua ola loa oia. Nolaila ke lawe nei au i keia wa ma ka hoikeike ana aku he laau ola keia no ia ma’i. Owau iho no, o C. A. Bullord. He 50 keneta a he $1.00 o ka omole, a e kuai ia e ka Halekuai Laau Lapaau o Benson, Smith & Co. na Agena.

 

            I ka haulelau o ka 1893, loaa iho la ke keikikane a Mr. T. A. McFarland, he haole kalepa, ano maka hanohano o Live Oak Sutter Co. Cal. I ka mai kunu koikoi loa. Mamuli o ka ikaika loa oka eha ma ka umauma ua loohia i ka umii a me he mea la e loaa ana i ka wela ma ke akemama. Ua hoohainu aku kona makuakane i na olopu nunui lehulehu o ka CHAMBERLAIN’S laau Kunu, a pela i pau ai a ola loa ke kunu. Ke olelo nei o Mr. McFarland i na wa a pau e loaa aia kana mau keiki i ka nae e haawi ana oia i ka CHAMBERLAIN’S COUGH REMEDY (Laau Kunu Ola), a he ola io maoli no. Ke manao paa nei oia he laau kunu oi loa keia ma ka makeke. E loaa no ma na Halekuai Laau Lapaau a pau, a o BENSON SMITH & CO., na Agena ma ko Hawaiia Paeaina.     Tf

 

            E heluhelu i keia malalo iho i lawe ia mailoko mai o ka palapala a Chas. M. Gutfield O Reedley, Fresno Co. Cal.

            “Me ka hauoli au e hoike aku nei ma ko’u inu ana no hooka lahi i ka CHAMBERLAIN’S Laau Kunu, ua hoola i ke kunu koikoi i loaa ia’u. Ua nalulu ino loa ia ko’u poo a hiki ole ke moe i ka po. Ke hoikeike aku nei au i keia laau laapau ola. O ke anu i kokoke loa e komo iloko o ke poo a mahope hoohele aku i ka puu a me na ake. Ma o ka inu ana la i keia laau i ka wa koke e loaa ai i ke anu, e hoola koke ia i ka wa pokole @ ke komo loa ana aku iloko o @ E loaa keia laau ma na Halekuai Laau Lapaau a pau, @ smith & CO. na Agen@ waii paeaina.

 

Ka Hawaiian Gazette

 

He Nupepa Namu Elua Puka ana o ka Hebedo – ma, ma na

 

POALUA  a me POALIMA

 

E hoopuka ia nei e ka Hui

 

HAWAIIAN GAZETTE COMPANY

 

O ka Nupepa Kuloko Alakai keia ma ka Olelo

Beretania e hoolahaia nei maloko o ka paeaina a hala loa aku i na Aina E a ke heluhelu ia nei e na mea a pau ma na oihana na Halekula a komo loa iloko o na ohana.

 

Ka Uku Pepa laulaha.

 

No ka Malama ... $50

No ka Makahiki Kuloko. 5.00

“          “          Kuwaho. 6.00

 

Keena Hana Helu 318.

            Alanui Kalepa.

 

Pahu leta O. Honolulu oahu

2531-tf

 

Halepai Hawaiian Gazette.

 

O keia ka Halepai Nupepa Alakai o ke Kulanakauhale o Honolulu nei. Ua lako i na Hua kepau o na ano a pau a ka makemake e ui ae ai.

 

Eia ma keia Halepai e pai ia nei ka Nupepa KUKOA, a me Nupepa HAWAIIAN GAZETE PACIFIC COMMERCIAL ADVERTISER CHURCH CHRONICLE a me PLANTER’S MONTHLY.

 

Ua hiki loa i keia Halepai ke pai aku i na pepa nunui hoolaha alanui, na buke na bila kikoo, na bila hookaa, na palapala poloai ahaaina a me na hana e ae a pau o ka oihana pai.

 

Eia maloko o keia Halepai he Keena Humuhum Buke, kahi e humu ia ai na Buke, na pepa a me na mea a pau i pili i ka humuhumu ana i na palapala. He oluolu ke kuka ana a he emi kupono na auhau.

 

Keena Hana, helu 318 Alanui Kalepa, Honolulu ka Hale iluna.

2531-tf

 

Na Hua Kuni Inoa

 

Eia ka Hui Hawaiian Gazette Co., ke hana paka maoli nei i na Hua Kuni Inoa o kela a me keia ano, nui a liilii e like me ka iini a ka manao.

 

O keia mau Hua Kuni Inoa, ua lawa ia no ke kahakaha ana ma ke kanana a pepa e ae e hoailona ai i ka Inoa a kohu maluna o kekahi mea i makemake ia e kuni a kaha paha. He like ole na uku o na Papa Kuni Inoa, no ka mea aia no ke kau ia o ka uku a maopopo ke ano o ka Papa Inoa au i makemake ai, he nui a he liilii paha. Aka he oluolu ka uku a he waipahe na kuka ana.

E kipa kino mai e nana i ike kumaka a @

 

Hoolaha Kumau.

 

            Aole loa e maikai a oluolu ke ola ana o kekahi mea kino uhane ola ina he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana me ka hololea. E hahai ana ka nalulua me na nawaliwali e ae ma ka moali o ke ake ponalo. . He mea oiaio keia i hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau iloko o ka hapaha keneturia, o na

 

HUALIE A AYERS,

 

Oia wale no ka LAAU HOOLA AKE  maikai loa i ikeia. E hoola ana i ka lepopaa, ka nalulu eha, na ma’i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA aohe ona lua e like ai.

 

            O ka Ayers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko o ke kino o ke o ka o ka ili, e hoopau ana i na maluhilu kanaka. E pepehi a ulupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pohapoha hi o ke ola ana a ke kipaku loa ai i na ano ma’i a pau. O ka poe ma’i no ka wali pono ole o ka ai, ka nawaliwali mau a ano ma’i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau

 

SASAPARILA A AYERS,

 

He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino. Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.

 

            O ka Ayers Cherry Pectoral laau, aohe lua ma ka hoola awewe ana i na KUNU, ANU a me na PUU EHA. E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma’i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.

            O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka

 

Hollister Drug Co. Lt.

 

            Na Agen@ ma ka Paeaina Hawaii.

2514

 

KALEKA

ME

KUKE

 

Ka Halekuai Nui

O NA

WaIwaI LIKE OLE

NA MEA

HANA KAMANA APAU

Na lako pili hao kukulu hale,

Na kepa,

Na lei ilio,

Na kaulahao ilio,

Na Pahi,

Na Upa,

Na kope hulu,

Na Pulupulu,

 

PALAU LIO

 

Na mea mahiai,

Na au po,

Na au koi,

Na kua bipi,

Na lei bipi,

Na kaulahao bipi

Na uwea pa,

Na kaa palala,

Na me apiula,

Na ipuhao.

 

Makau me Aho Lawaia

 

Na Iliwai

Na kaula,

Na hulu pena,

Na pulumi,

Na pena, me ka aila,

Na kopa,

Na aila mahu

Na pakeke

Na pakeke hao

Na kapu hao,

Na pauda,

Na kukaepele,

Na uwiki, a me na ipukukui.

 

Mikini Humuhumu Kaulana

 

Wilcox, & Gubbs Hookahi Lo

 

Ka Remington, Elua Loni

 

Ana h@ nui loa. Kela ano