Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 52, 28 December 1895 — Ka Makahiki 1895. [ARTICLE]
Ka Makahiki 1895.
Okeia makahiki epanana ma keia Poaloa ae y he makahikl aoo ooi oo la ma ka mooleio o Hiwail nei. Ma 6a la omaka moaloao keia makahiki, ua hoohaiawaia ka oohona oka Uhai me kekahi pioo nul i hooalaia ae eoa maoao moekahi like o)e o ka lahoi, ma na mea e pili ana ike Aapuni, am& keia wahi ke poaoa ae oei ke Kuokoa i oa mamaia oieio i kilohaoaia ma kooa poo, "Ua maa ka Eaoka Aioa i ka Pono." Ua hoopihaia oa ehea o keia makahiki e oee awiwi nei, me oa haawioa poioa ole ina paawai o keia ame keia kapa oka Aina. He maa mea ia i ike £t<makaia, mai Hawaii a Kaual, ano ia maa mea ua hoomahae loa ia ae la na noonoo ana o ka lahui oiwi o Hawaii a ku-kaawa-le ae la kekahi ame kekahi. lioko o Sepatemaba aku nei, ua hookuia hou ia mai la ka lahui me kekahi popiiikia koikoi, mamali o ka hoea ana mai oka mai aholau Kolera mawaena o ko Honolalu nei anaina, a umeia aku la he maa ola makamae ma kela aoao, mai waena aku nei oko kakou poai. Iloko nae oia wa hookahi, ua hoea ae ia he hoike ana poina ole o ke aloha hoakanaka oiaio, mai waena ponoi ae o ka pohāi o na wahine koikoi o ka Aina nei, mamuli o ko lakou hoala ana i na hana kokua aloha ī na ohana Hawaii pilikia. Ua haawi ke Aupuni i kona ikaika a pau no ke kinai ana i ka pahola ioa ana ae o ka mai luku i kau nui ia kona weii ma na aina i kuluma al kona laulaha ana; a ua haawi pu ae hoi he lehulehu onu kane o ioko o keia kulanakauhale i ka lakou uiau kokua manawalea ana i ka Papa Ola, ma na hana klai ola maioko ona Apana i maheleheleia e ke Komite Kuwaena oia hana kuikawa no ka pono oka lahui. Iloko o keia popilikia, ua kapaeae la kela ame keia mea i kona mau manao pili hoomana iho, kona kulana a aoao kalaiaina i ku ai, a hookahi no mea nui a kela ame keia i na'i aku ai, oia ke kinaiia ana oke ahulau e anee ana iwaena o ko Honolulu nei poe. He mea maopopo nae, mamuli o keia mau keehina hana makaala, ua kmaiia ke ahulau aua kaupale wale ia no hoi kona nee ana maloko wale nei ne o keia kulanakauhale. Na keia pilikia, ua kauo ia aku he puu dala mahuahua mai loko aku o ka waihona o ka lahui.,,
Iloko o keia makahiki, uarikea ka pomaikai i loaa i ko ke kulanakauhale nei mamuli o ka paa ana o ka Hale Makeke hou, ka mea i ike ole ia i na wa i kaa hope ae nei, a 0 ka poe noonoo ewaewa 010 iloko o ko lakou houpo kai haawi i na maholo ana i ke Aupuni no keia hana. Ika nana ana aku no hoi maloko o ke kulanakauhale , ponoi noi, ua lehulehu loa na hale pohaku hou i kukulu ia a paa a e liooulu hou ia ae nei no hoi O na Hawaii maoli kekani iko pu ia iloko ona hana hooulu kuonoono mawaena o kakou nei, ahe mea ia e haawiia ai na mahalo ana. Ke mau nei no ko ke Aupuui hoonee ana i ha hana hoomaemae alanui maloko nei o ke kulanakauhale nei, ake haawi pu nei hoi oia i kona mau noonoo ana no ka wehe aha 1 mau alauui hou e hoowaiwai ia ai na Apana Aina liiiii oke Aupuni, i lilo ina kanaka ma Hawaii a me kahi mau wahi e ae o keia Pae Aina. Ua hoike no ke Aupuni i kona manao malkai no na Pio Kalaiaina, mamuli 6 ka huikala ana i kekahi poe o lakou, mai loko aku o na hoo paahao loihi ia ana.
Ma ka hoomaopopo ana i ke kulana o ke Aapuni e ku nei i keia wa, ua oni paa loa ia no ka peno, ka pomaikai, ka palekana ame ka maluhia laula o ka lehulehu; a ke neo nel no oia elike me ke alakai aea o kona Kumukauawal no ka ioaa ana o ka nohona a me na iauna pili kokoke ana me na Mokuaina Huiia o Amerika } i ioaa ai ke kumu mau loa ia al ka maluhia mawaena 0 kakou nel, a lilo ia i kumu e komo nui mai ai na kumuwalwai kuwaho iloko nei o ka Aina, a hoouiu ia ae he mau hana holomua ma ua wahi lehulehu o Hawaii nei; a o ka poe auanei i makankau me na apana aina, i hookupono ia no ka ohi ana 1 keia mau pomalkai, o lakou no ke hoowaiwaiia ana, a pela pu no hoi me ka poe i makaukau ma na ike hanalima. He nui oa poe koikoi o ko kakou poai nei i kauaiapeia aku e k& ma* ke, a helehuiehu olakou he poe kuonoono maoli no ka aioa, a he poe hoi kekahi o iakou I hoopiha i na kolaoa kiekie ina, na haoa o ke Aupuni. A mawaena o na Hawaii i haa wi i kalakoumau kakooaoai ke Aupuni e ku nei me ka oiaio, i laweia aku e ka Anela Eleeie o ka māke, o Mii. 0. Kawainui kekahi, ka Luoahappouopono o pepa, a o ke kahakī Hawaii maa los i noho
ms ka Oiiuoa Hoobk Napepa no kekahi faela&a makahlkl leholeho. Aole m> ! pea ke knhlhewa« kekahl hapa ok& lahni Hawall no ki oioao e pili ana Ika hoihol ia aaa mai o ke "Aupaai Moi," ke man nei n& lx kohihewa, a malia e pao ao aoa paha ia kulaoa pohlhihl, ma ka wa e hookola ai ka nohooa a laana pili kokoke ana o ka Repabalika o Hawall I ka Kepohalika ona Hokoaina Hoiia o Amerikau Me keia man wahi manao hoakaka pokoie no kakoa iho, ke haawi aku nei ke Kuokoa i kona aloha makahiki hoc i kooa poe helahelo, me ka lana oka manao e iilo ana ka makahiki 1896 e nee mai nei i makahikl pomaikai no Hawaii Aupani, Hawaii Aina a me Hawaii Lahui.