Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 52, 28 Kekemapa 1895 — KA MOOLELO KAULANA O KA NAITA GODEFERE O Buliona; KE Duke o Loreine. Ke Ahi Kanana o ke Kaua Kerusade Mua Loa a na Karistiano no ka Hoopakele ana i ke Kulanakau hale Hemolele o lerusalema. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAULANA O KA NAITA GODEFERE O Buliona; KE Duke o Loreine.

Ke Ahi Kanana o ke Kaua Kerusade Mua Loa a na Karistiano no ka Hoopakele ana i ke Kulanakau hale Hemolele o lerusalema.

MOKUMA 111. KA lIOOUKA KAUA MA KE KULANAK AUIIALE O NIKE—LILO MA'U WALE IA KULANA* KAUHALE I KA EMEPKKA ALEXIUS. Me ka puuwal koa oiaio, Alana ao la oia i kona ola; llookahi uo mea nui, O ka lanakila haaiioo. . *** - * * O na mea kaua ana Karistiano, oia kn ihe, ka puhikaua, ka pahipuhaka, ka pahi-o, ka newa, ka laau poka-kila. Aia pu nohoi ia lakou ka maa, ka pana, ame ka pana i kapaia he cross poie, ahe mea mea keia i iko ole la e na lahui o ka hikina. lle kulana mama a kaumaha ole na aahu o na koa Kerusade e hele nei, aole e like me ko na kea oka hikina ko kaumaha &me ke koikoi. E hali ana na 'lii ame na Naita maluna oko lukou mau palekaua i na hoailona o na ano he nui wale i hanaia me na wai hooluu liko ole, a he mau mea alakal keia no ko lakou mau kanaka, ma ka wa o ka hoonee ana o ke kaua.

E ikeia ana maluna o hae ame na pale ufmauma ke kii ona leopadi, ka iiona, ka hoku, na towera, na kumulaau kaulana o Asia a pela nohoi ko Europa, na laau oliva ame na hoailona e ae he nui. He nui loa hoi na poe mawaena o lakou i pena ae i na kii ona auna manu i ikeia e lakou e lele ana mai Europa mai a e kamoe aha no ka hikiua, oiai lakou ma ko iakou alahele. Ua lilo keia mau hoaiiona a keia l>oe koa Kerusade 1 hana ai i mau mau mea hoomanao nui ia eka !*• kou mau mamo mahope mai, elike nohoi ine ka hoomanao ana ona mamo a na koa kaulana i na'i pu ai | me Kamehameha I. ma kana mau j kaua apau. j Me keia mau makaukau apaa I j loaa ina Karistiano, ua hoomaka aku ia lakou i ka lele kaua ana maluna o ke kulauakauhale o Nike, No keia mau hoonee kaua ana a ka poe KarisUiano me ka ikaika a me ka eleu, ua hlki ole la Solimana ke hookaulua loa aku iaia iho iioko o ke kulanakauhale, a noia mea, ua pukamai laoiame koua mau iauaaui koa a lele kaua mai la maluha ona Karistiano. Ua hoone mai la ua aiihikaua nel o Nike i kana noau lelekauaana malunaona mahele koae alakaiia ana e ka Naiia Buliona ame ka Nalia Baymond o Tou louae. Ua haaiulu ae la ka honua me he mea la e hooonaueueia ana e keUt! olal nui, po aa !a ka lewa I ka oioio ona poa paoa ame na iaau Ihe pokoie e iele ana ma o a maanei, me he mau alelo la no ka owila. Aka nae t ua hoopahaala keia hoonee kaua ana aua puhl oiail sei o Nike, oiai ua hookaeml hope la 'ku ia lakoa e na koa KafisUaxiO| aua uhai ia aku la lakou elike me na alopeka e paahu llllii aaa Imuao m kaaaka haJtud haloholon*. Uakaa |» laiiikila aMa lawaha famii awa v

o na paaiikaaa eioa, he alo a he alo ma ka aoao ooa Karistiano, aka, aole nae iakou i komo aku iloko o ke kulanakanhaie. Mamuii nae o keia lanakila ana o na Karistiano, ua nui ko iakou hauoli, a ua hoolaoa nui ia hoi ko lakou mau manao, a ua hoomaoia ko lakou aa ana e paio aku i na koa Tureke a hoea i ka pono. I kekahi ia ae, na puka hou mai ia no o Solimana me kona mau tausani koa a lele kaua hou mai la no maiuna ona Karistiano. Ua kuhihewa loa ua poe Tureke nei, ua iike ioa keia poe Karistiano me ka poe mua i alakaiia aku ai e Petero ka Heremiia, ano ia mea i oehu hou mai ai lakou i ke kaua ana. Ua hooukaia ke kaua mawaena o ka poe Karistiano ame ka poe Tareke ia la holookoa, mai ke kakahiaka a hoea ika po ana. Ua maKe aua i poino ma ka aoao ona Karistiano he 2000 kanaka, a he 4000 ka nul o na kanaka Tureke i 1110 i poe heana j maluna o ke kahua kaua, ame na poe o lakou i hopu pio ia ena Karistiano. | Ua ike oSolimana i keia pilikia i ioaa i kona poe koa, aua liio ia i mea nona e hookaumana loa ia ai, a no ia mea hooholo iho la ia e haa- | lelo i ke kulanakaōnale o Nike. O ka alihikaua malalo aku o Soliinana, oia ka mea e aiakai ana I ke koena koa i koe maloko o ke kulanakauhaie no ke kUe aua mai 1 na Karistlano. Ua hoomau aku la no hoi na koa Kerusade ika lioonee ana i ke kaua, no ka wawahi ana i na pa-kaua e hoopuni ana i ke kuknakauhaie. No keia hana nui wa ka aoao o j na Karistiano, ua hoonee aku ia iakou me ka pauaho ole, i ka lakou mau mea paahana wawahi pa-poha- j ku. Oka poe Tureke hoi, aole no j iakou i paiaieha waie, aka, ua hoo-1 nee mai la no lakou i ka iakou mau mea paahana o ka luku maiuna o na Karistiano. He oolea ame ka ikaika keia mau hoonee kaua ana ma na aoao ai i eiua. Ma ka wa e nahaha ai keka-1 hi paia ]K)haku i na Karistiano, o ka wa no la e ikeia aku ai o kekahi papohaku hou e pii ae ana me ka hikiwawe loa. Aka, aole nae i paupauaho na Karlsitiano i ka paio ana. j

Ma keia moolelo, ua olelo la o kekahi kanakaTureke o ke ano nunul, oia ke kanaka nana na laau ihe e j lele ana mawaeua ona Karistiano! me he mau alelo la no ka uwila, a j ua llko loa oia me kekahi anela no' ka luku. E ku ana oia maluna o kekahi ohuku pohaku o luna oka j pa-pohaku kiekie, a e kakeleanai kana mau laau ihe me ke akamai j nui. No keia mea, ua lena ae la ka Naita Buliona i kana kaula kakaka a kaulona aku la i kana pua ma ke poo oua kanaka nunui nei. He mea oiaio, i kona hookuu ana aku i kana pua, ua lele pololei aku ia ia a ktt ma ka lae o ua nunui la, a haale ! iho ia ola iialo iioko oka auwaha wai, aua olelola na puko ae la ka wai a pii ae la kona lele ana a oi ae iko ka hale towela kiekie loa o Nike. Okekahi mea ana Karistiano i hoomaopopo al ma keia kaua ana, oia ko lakou Iko, ana, ala ma ka iokowai mal o Asekaniusa e lawe ia mai ai na iako al no ke kulanakauhale, maluna o na waapa, nolaila, ua hooholo Iho la iakou e oki pn aku i keia mau kokua kuwaho e loaa oei I ko lakou poe enemL Nolaila, ma la po iho mamuii o ka hooiakoia ana maio na Karistiano me na waapa mai na poe Helene mai, ua hoonee aku ia lakou iiōko o ka lokowal o Aaekamu&i. E haii aha ka waapa hookahi i kanalima poe kanaka. I ke ao anaae,ua lehau ae la ua ioko ia me na waapa o na Kaiistlano, alke mai ia hoi na koa Tureke i keia mea me ke pahaohao nui. E kani aoa na po pu* hi, e lohela aaa na ieo hooho hauoli ame ka leo kapalUi o na paha. Ua nui So& iho ia ka makau ona koa Tuj«ko m keia paa ana oke alaheie e ioaa mai a! la iakou ka al, a m nui ko lakoa ploo. ' AMeipau,