Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 49, 7 December 1895 — "Wehe ka Pili Hooko-o a ke Aloha." [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

"Wehe ka Pili Hooko-o a ke Aloha."

Aole i poina iki ia makoo na hooikaika ana a Mr. Theo. 11. Davies no ka ponoo,kaAoao KoialUi o Hawaii nei. Eia imua imua o ma|kou he wahi buke o kana mau | palapala hoike mauno akea i kakau ; ai no ko kue ana i ke Aupuni e ku I nei a me na mea e ae he nui anā i kapeku ae ai ma ka aoao kue i ka hoohuiaina mawaena o Hawaii nei auo Amerika Huiia. Nui ka hilinal a me ka paulele o na poe Koialill iaia. Lohe mai kakou i kona lawe hoikeiko ana mai i ke "Kamaliiwahine" Kaiulani i Amerika Haiia. A ma ka olelo hoopokole ana ae, Ua hana o Mr. Theo. H. Davies i na hana apau ana i manao ai, oia na mea e puhili ai ke Aupuni e ku nei a e hiolo ai hoi kona ku ana, a hoi hou mal ke Aupuui Moi malalo o ka nohoalii ana a ke "Kamaiilwahine" Kaiulani, Aia o Mr. Theo. IL Davies i keia wa i a no ia mea lana loa na manao o kekahi pee HoiaiiU e loaa mai ana ka pono mai Eneiani maf. O keia poai, oia no ka poe i pili aku na hoohilii ana ame me na nmkemake ana ia Kaiulani, aoia ta R>ai Kaialani, nona ka iono a ma- | koa i hoike aku ai o ko, makou mau hoa lahui, ma ka pepa o keia pule aku nei, malaio o ke poo ooaoao, "Ua mokuahana anei ka Pwl Roiaiiti ma Haw&ii nei ?" Aka, oiai keia mau manao e hoomoamoa keia hapa o ka lahui Hawai!, aia hoi ma ka napepa nama The lnāepmāeni, o ka Poaiima nel f Noy. 20, 1895, oia ke kowa mua loa o kooa inaii kolamn manao pepa, 1 Ike Iho al makoo he pabpala n* Mr. Theo, H. Davies I kaiaoi& ma Sandown> Boathport, Navemaha *J, a i hoouna m aka i ka aopepa $tandard o Laaanii. A so k& pomaikai o ko makoa poa heia-

heia ke aaahi nei niakoa i m palapd& 'b, ana ko makoo posfl»a lahui ia e ike Iho, ea boo]9 B»oli oni o Mr. Theo. H. aok o Eoeiani e komo *nai ana e noopoeo | poaopooo i aa haoa ma Hawaii oei,: «& lioihoi ho« B»i i ke A»*H*al fi\4i elike eae qa manaeUn.i poho e alakai hewa i& nei kekahī pee oka lāhoi HawaiL Pehea Li ka iwaio a ooe ka olaio oie o keia 02*3» m:ie la | me makoo. Oka loaa sua aka 0 keia manao ia makoa ma na kolamo <1 mt maoeo aiakai a niaoao pepa i 0 ka hOaloha nupepa The lnd€f»sndefit t oia ka makoa i lawe mai ai a hoike alen imna o ka hihui. Ika Lit&ahoo]Wttojpo*b o bt Staiidard. Aioha oe:~Uoko o na mshlhā takaikahi i hala ae nei, he lehulohu iea na palapaia i ikeia maioko o Ke Standard, no ka mea e pili nna i na ioii kulana kalaiaioa mai nei ma Hawaii. Ua maoao kekahi poe mawaeua o kou poe kakau manao, ma kekahi aoo—pili pololei maoii a piii poioiei ole hoi —ua kau ke koiko'i o na ahewaia ana, no na hopena poino i kau iho maiuoa o Hawaii; a i oie ia, he haua na Beritania Nui ke komo ana aku e keakea, ma ke aao e kaohi mai, a i oie ia, e hoopouo|Kiiio i kela mau pilikia. Hookahi raea kakau i hele lo i aku a ka olelo ana, ua aie o Hnwaii no koua ikeia una e koke no nei (diseeovery) no kona kumukaimwai aine kona ekh!esia ia Eneiaui; a ke paa nei keia Aupuni, e huipu ana me Faradī, he wahi ano mana hoomaiu a«puni maiuna o Hawaii. *

Aole he mea maikai no ko kakou lahui ponoi nei, ko hoOkim aku i keia mau olelo, oie ka hooponopono o'e ia, a nolaila, ke uouoi aku nēi au i kou ae ana.mai e waiho aku i keia mau hoakaka ana: Ua ikeia o Llawaii e Kapena Kuke i. ka 1778. Ua hoolahaia ka Euaneiio malaila e na misionari mai Amerika Huiia aku, o ka mua o lakou, ua pae aku ilaila ika IS2O. Oka palapala ana ame ke Kumukanawai o Hawaii, na na raisionari Amerika ia mau mea ī hana. Oka misionaTi i hoounaia mai ka Ekaiesia Enelani aku nei, ua hoea aku ilaila i kahi wa mahope loa mai, a, aole loa hoi i loaa iaia kekahi kulaua elike me ka kou mea kakau e manao wale nei, ma na mea piii ī ke kulana kalaiaina a ekulesia paha. O kekahi, aole loa he KULANA HOOMALU AUPUNIi loaa ia Enelani a ia Farani paha maluna o Hawaii. Oia mau aupuni/ ua hana aelike laua, kekahi ame kekahi, aole kekahi o laua e lioohui mai ia Hawaii, a ma ia mua aku hoi e ike uo laua i kona (ko Hawaii) Kuokoa ana, a pela nohoi o Ameri-. ka Huiia. Aole o'u makemake e kamailio maanei no ke ano o na hana i lawelaweia ma Hawaii, oiai he mau mea ia ua maopopo loa i keia wa. Makemake au e hoike aku i ke kulana kukaawale loa ma ka aoao o Enelani ma keia ninau. Ua hoike aku o Peresitlena Kalivalana, maloko o kana Palapala Pane i ka Ahaolelo Nui, ma ka malama o Dekemaba o kela makahiki aku nei, i keia olelo: "Ua hooknhuliia ke Aupuni o Hawaii e kekahi keehina hana, ma kona mau anuu apau, e hiki ai ke oleloia me ka palekana, ua pili pololei ia ke hookoloia mai i ka hana a Amenka Huiīa, a maluna hoi oia mea i ku ai ka hololea ana o ua hana 'la, e hana ia ana e kona luna aupuni ame na luna auoaoku-kaua." Oiai nae, he hakoko kalaiaina ikaika kai paio ia ma Amerika Huiai maluna o ka Ninau Hawaii, aole au i ike ikuua hooleia kela mau olelo ae la e kekahi aoao kalaiaina, aole no hoi i hoololiia ae e PeresiUena Kalivalana. No na mea o pill* ana i na manao aloha o keia Aupuai, aoie ia he mau mea e oleioia ai, ua ioaa ia kakou ke kuleana e hooponopono aiamuli oka ikaika, 1 na hana hewa a na lahui e ae, i kuleana ole ai kakou e pane aka. Oka launa aloha ana mawaeua o Enelani ame Amenka Huiia, he nui ioa ia, | ake maopopo iea nei ia mea i kela i amo keia aka nae, aole o mau aku ana keia aoho hoaloha ana | ina kakou e lawe ae ana i ke Uulea- 1 na oka hoopololei ana ika hana a Amerika Haiia iae molaelae mai ai. ' Ofrau iho no, kao kauwa hooiohe» THEOS H. Davije3.